Thắc Mắc Thông Thường Về Cúm Và Chủng Ngừa
Dược sĩ Đoàn Chính Trực
Trong 3 loại cúm thường, cúm gà (Avian Flu hay H5N1), cúm heo, cúm nào là nguy hiểm nhất"
Cả 3 loại cúm đều nguy hiểm chết người bởi gây nhiều biến chứng mà thông thường nhất là viêm phổi. Cúm gà được coi là độc nhất vì nó phá nhiều cơ quan trong cơ thể và tỉ lệ tử vong lên hơn 90%. Tuy nhiên, cúm gà ít khi lây từ người sang người mà lây từ gia cầm sang người. Cúm heo là virus mới có thể gây ra đại dịch. Cúm thường, tuy là chuyện xưa như trái đất, vẫn làm 36 ngàn người chết mỗi năm tại Hoa Kỳ.
Giữa các loại cúm và cảm thường khác nhau như thế nào" Khi nào thì cần đi bác sĩ ngay"
Cảm và cúm thường có triệu chứng giống nhau như sốt, xổ mủi, đau cổ họng,... Tuy nhiên, ở cúm các triệu chứng kể trên nặng hơn so với cảm. Bệnh nhân cúm có thể sốt cao, đau nhức mình mảy, mệt mỏi, nghẹt mủi, ho... Cúm heo thường có thêm triệu chứng tiêu chảy, nôn ói... Tại các bệnh viện, các bác sĩ thường làm xét nghiệm để xác định các loại cảm cúm.
Cần đi bác sĩ ngay nếu bệnh nhân sốt cao trên 103 độ F, sốt mê man, ho đờm màu vàng hoặc xanh, khó thở, ói, tiêu chảy...
Cần làm gì để phòng ngừa cúm"
Ăn uống điều độ, tập thể dục thể thao vừa sức. Khi ho thì ho vào tay áo hoặc tissue, và rửa tay thường xuyên bằng xà-phòng là các biện pháp tuy đơn giản nhưng hữu hiệu để phòng cúm.
Vaccine cúm hoạt động như thế nào trong cơ thể"
Các loại vaccine thường làm từ virus đã bị làm yếu (mất độc tố) hay đã bị chết. Khi chích vào cơ thể, vaccine sẽ kích thích hệ miễn nhiễm sản xuất ra kháng thể thích hợp để tiêu diệt virus khi cơ thể bị nhiễm cúm.
Vaccine cúm heo có những phản ứng phụ gì"
Cũng giống như vaccine cúm thường, vaccine cúm heo có thể gây ra sốt nhẹ, nổi đỏ chỗ chủng ngừa, nhức đầu, chóng mặt,... Các triệu chứng trên thường sẽ hết trong vòng 1 hay 2 ngày sau khi chích.
Tuy rất hiếm, nhưng vaccine cúm heo cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng với các triệu chứng như nổi mề đay khắp người, khó thở, hội chứng liệt tứ chi (Guillian-Barre syndrome). Do vậy, không nên chích ngừa nếu mình có dị ứng với trứng gà hoặc có phản ứng dị ứng với các loại vaccine cúm thường trong quá khứ.
Gần đây, báo chí có loan tin cúm heo đã giảm. Nguy cơ của cúm chắc cũng không ghê gớm lắm"
Theo thống kê của một số các cơ quan có uy tín, số trường hợp nhiễm cúm heo có giảm trong các tuần qua. Tuy nhiên, không một ai dám khẳng định là dịch cúm heo đã qua. Đại dịch cúm heo vẫn là một nguy cơ. Thông thường, dịch cúm hằng năm bộc phát khi trời trở lạnh, cuối tháng 12 cho đến tháng 3. Do vậy, chủng ngừa cúm là điều cần thiết. Thời điểm tối ưu để chủng ngừa là tháng 11, nhưng trể hơn vào tháng 12 cũng vẫn được.
Tôi nay 39 tuổi, khỏe mạnh, chẳng cảm cúm gì từ nhiều năm nay. Vậy tôi có nên chích ngừa cúm thường và cúm heo (H1N1) không"
Trong lúc hành nghề, chúng tôi nhận thấy số lượng người bị cúm ở người trẻ nhiều hơn người già. Theo một thống kê của tạp chí Y học, New England Journal of Medicine, cho thấy tỉ lệ mắc bệnh cúm heo ở trẻ em, người trẻ kể cả lứa tuổi trung niên lớn hơn tỉ lệ mắc bệnh ở người già. Quay trở lại Đại dịch cúm năm 1918, vốn làm ít nhất 50 triệu người chết, người ta nhận thấy đa số nạn nhân là người trẻ tuổi. Các nhà khoa học đặt giả thuyết rằng có thể con virus cúm năm 1918 đã xuất hiện trước đó nhiều năm nên hệ miễn nhiễm của người già đối phó hữu hiệu hơn với virus kể trên so với người trẻ. Hiện vẫn thiếu bằng chứng khoa học để chứng minh giả thuyết này.
Ngày nay, nếu một đại dịch cúm như năm 1918 xảy ra thì con số người chết có lên hơn 10 lần tức hơn 500 triệu. Do vậy, bạn không nên khinh xuất, hãy chủng ngừa cả 2 loại cúm.