WASHINGTON - Mọi thứ hợp lại thành trận bão "quái thú" chụp xuống cộng đồng Moore (Oaklahoma) là gió, độ ẩm trong không khí, nhiệt độ và thời khắc - xếp hạng trận bão của Sở Khí Tượng là EF 5, trung bình mỗi năm 1 trận.
Nhưng, đây là trận đầu tiên trong gần 2 năm. Để là như vậy, phải có độ ẩm để tạo thành bão lốc xoáy, nhưng độ ẩm quá cao thì không thành, theo giải thích của giáo sư Paul Markowski tại trường đại học Pennsylvania. Khi hội đủ các điều kiện lý tưởng, sức mạnh của thiên nhiên vuợt mọi khả năng của con người. Giáo sư khí tượng Russ Schumacher của trường đại học Colorado cho hay "Mọi thứ sẵn sàng để bùng nổ hôm Thứ Hai ở Colorado". Chính ông đã phóng khí cầu lên không trung để đo luờng các yếu tố.
Phóng viên đã tiếp xúc 5, 6 nhà khí tượng học đã dùng các đo lường thực địa để tính toán năng luợng của trận bão "quái thú" trong khoảng 40 phút của bão, và ước lượng sức mạnh của bão mạnh gấp 8 đến 600 lần quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima năm xưa. Sự tính toán này dựa trên năng lượng trong không khí, nhân với kích thước và thời gian. Bão EF 5 mạnh hơn bão biển, với tốc độ tối đa của gió là 302 dặm/giờ, đo bằng radar.
Giới khoa học hiểu rõ hơn các hiện tượng thời tiết khác - với trận bão ập xuống Moore trên 1 chiều rộng 1.3 dặm và dài 17 dặm, là khó theo dõi, hiếm và khó nghiên cứu hơn. Nên, bão lốc xoáy vẫn là bí hiểm.
Với bão biển, các nhà dự báo có thể theo dõi bằng phi cơ, phao và các trạm khí tượng, thường là trong vài ngày. Bão lốc xoáy thành hình nhanh chóng, chỉ kéo dài vài phút.
Các nhà khí tượng và phóng viên có thể đuổi theo bão lốc và cố gắng đo luờng, nhưng không đủ. Vào sáng Thứ Hai, các nhà chuyên môn biết trận bão thành hình trong những điều kiện như kể trên là rất mạnh.
Nhà nghiên cứu Harold Brooks của Phòng thí nghiệm bão dữ tại Oaklahoma nói "Đó là 1 tình trạng cổ điển". Bão lốc có 2 thành phần chính: độ ẩm và cách biệt tầng gió. Độ ẩm càng cao và cách biệt tầng gió càng lớn, cơ hội phát sinh bão lốc mạnh hơn.
Hồ sơ ghi nhận: cộng đồng Moore hứng chịu 3 trận bão lốc mạnh trong 14 năm - 1 trận bão cấp EF 5 năm 1999 gây thiệt mạng 40 người, và 1 trận cấp EF 4 năm 2005 gây thương tích 45 người. Cư dân Moore thắc mắc: sao lại Moore.
Các nhà chuyên môn gợi ý: các yếu tố địa hình, khí tượng, và may rủi chi phối.
Trong số 60 trận bão lốc cấp EF 5 tính từ năm 1950, Oaklahoma và Alamaba hứng chịu 7 lần mỗi nơi. Dưới 1% bão lốc xoáy tại Hoa Kỳ là cấp EF 5. Theo giáo sư Markowski, bình nguyên trung tâm Hoa Kỳ là nơi tốt đẹp nhất trên địa cầu để loại bão này hình thành, với các hệ thống áp suất thấp từ rặng núi Rocky Mountains va chạm với không khí ẩm không ổn định từ Vịnh Mexico.
Trong khi đó một bản tin khác của Fox News.com cho biết Thị Trưởng thành phố Moore muốn xây những hầm trú ẩn tránh bão kiên cố trong tất cả căn nhà mới sắp cất, trong khi tổn thất trận bão lốc vừa qua có thể lên tới 2 tỉ đô la.
Thị trưởng thành phố ngoại ô Oklahome là Moore bị tàn phá bởi trận bão lốc hôm Thứ Hai nói rằng ông muốn xây dựng những hầm trú ẩn kiên cố trong các căn nhà mới để chống đỡ bão.
Thị Trưởng thành phố Moore là Glen Lewis nói hôm Thứ Tư rằng ông sẽ đề nghị một sắc lệnh trong vài ngày tới với Hội Đồng Thành Phố Moore rằng sẽ đòi hỏi việc xây dựng những khu trú ẩn an toàn trong mỗi căn nhà mới tại thành phố với 56,000 dân.
Việc xây dựng những hầm trú ẩn an toàn dưới mặt đất sẽ đặt bên dưới nhà đậu xe và có thể tốn khoảng 4,000 đô la.
Nhưng, đây là trận đầu tiên trong gần 2 năm. Để là như vậy, phải có độ ẩm để tạo thành bão lốc xoáy, nhưng độ ẩm quá cao thì không thành, theo giải thích của giáo sư Paul Markowski tại trường đại học Pennsylvania. Khi hội đủ các điều kiện lý tưởng, sức mạnh của thiên nhiên vuợt mọi khả năng của con người. Giáo sư khí tượng Russ Schumacher của trường đại học Colorado cho hay "Mọi thứ sẵn sàng để bùng nổ hôm Thứ Hai ở Colorado". Chính ông đã phóng khí cầu lên không trung để đo luờng các yếu tố.
Phóng viên đã tiếp xúc 5, 6 nhà khí tượng học đã dùng các đo lường thực địa để tính toán năng luợng của trận bão "quái thú" trong khoảng 40 phút của bão, và ước lượng sức mạnh của bão mạnh gấp 8 đến 600 lần quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima năm xưa. Sự tính toán này dựa trên năng lượng trong không khí, nhân với kích thước và thời gian. Bão EF 5 mạnh hơn bão biển, với tốc độ tối đa của gió là 302 dặm/giờ, đo bằng radar.
Giới khoa học hiểu rõ hơn các hiện tượng thời tiết khác - với trận bão ập xuống Moore trên 1 chiều rộng 1.3 dặm và dài 17 dặm, là khó theo dõi, hiếm và khó nghiên cứu hơn. Nên, bão lốc xoáy vẫn là bí hiểm.
Với bão biển, các nhà dự báo có thể theo dõi bằng phi cơ, phao và các trạm khí tượng, thường là trong vài ngày. Bão lốc xoáy thành hình nhanh chóng, chỉ kéo dài vài phút.
Các nhà khí tượng và phóng viên có thể đuổi theo bão lốc và cố gắng đo luờng, nhưng không đủ. Vào sáng Thứ Hai, các nhà chuyên môn biết trận bão thành hình trong những điều kiện như kể trên là rất mạnh.
Nhà nghiên cứu Harold Brooks của Phòng thí nghiệm bão dữ tại Oaklahoma nói "Đó là 1 tình trạng cổ điển". Bão lốc có 2 thành phần chính: độ ẩm và cách biệt tầng gió. Độ ẩm càng cao và cách biệt tầng gió càng lớn, cơ hội phát sinh bão lốc mạnh hơn.
Hồ sơ ghi nhận: cộng đồng Moore hứng chịu 3 trận bão lốc mạnh trong 14 năm - 1 trận bão cấp EF 5 năm 1999 gây thiệt mạng 40 người, và 1 trận cấp EF 4 năm 2005 gây thương tích 45 người. Cư dân Moore thắc mắc: sao lại Moore.
Các nhà chuyên môn gợi ý: các yếu tố địa hình, khí tượng, và may rủi chi phối.
Trong số 60 trận bão lốc cấp EF 5 tính từ năm 1950, Oaklahoma và Alamaba hứng chịu 7 lần mỗi nơi. Dưới 1% bão lốc xoáy tại Hoa Kỳ là cấp EF 5. Theo giáo sư Markowski, bình nguyên trung tâm Hoa Kỳ là nơi tốt đẹp nhất trên địa cầu để loại bão này hình thành, với các hệ thống áp suất thấp từ rặng núi Rocky Mountains va chạm với không khí ẩm không ổn định từ Vịnh Mexico.
Trong khi đó một bản tin khác của Fox News.com cho biết Thị Trưởng thành phố Moore muốn xây những hầm trú ẩn tránh bão kiên cố trong tất cả căn nhà mới sắp cất, trong khi tổn thất trận bão lốc vừa qua có thể lên tới 2 tỉ đô la.
Thị trưởng thành phố ngoại ô Oklahome là Moore bị tàn phá bởi trận bão lốc hôm Thứ Hai nói rằng ông muốn xây dựng những hầm trú ẩn kiên cố trong các căn nhà mới để chống đỡ bão.
Thị Trưởng thành phố Moore là Glen Lewis nói hôm Thứ Tư rằng ông sẽ đề nghị một sắc lệnh trong vài ngày tới với Hội Đồng Thành Phố Moore rằng sẽ đòi hỏi việc xây dựng những khu trú ẩn an toàn trong mỗi căn nhà mới tại thành phố với 56,000 dân.
Việc xây dựng những hầm trú ẩn an toàn dưới mặt đất sẽ đặt bên dưới nhà đậu xe và có thể tốn khoảng 4,000 đô la.
Gửi ý kiến của bạn
