Hôm nay,  

Mâu Thuân Thế Hệ?

24/03/201800:00:00(Xem: 4537)
Nguyễn Thị Cỏ May
 

Năm 2002, Thượng viện Pháp làm một báo cáo, do Thượng Nghị sĩ Jean-Claude Carle đặc trách soạn thảo, về  vấn đề du đãng  phạm Pháp  của tuổi trẻ vị thành niên. Mở đầu bản báo cáo, ông viết "Tôi không còn một niềm hi vọng nào nữa về tương lai đất nước của chúng ta nếu tuổi trẻ hôm nay nắm quyền lãnh đạo đất nước mai này bởi lớp trẻ này không ai có thể chịu nổi. Chúng không biết từ tốn, một cách đơn giản, thật là khủng khiếp. Thế giới chúng ta tới mức độ đáng lo ngại. Con cái không muốn nghe lời của cha mẹ chúng nữa”(Hésiode, Les travaux et les jours, VII siècle av. Jésus). Thượng viện lắng nghe và biểu đồng tình từ lâu tuổi trẻ không thể dạy bảo được. Nhưng câu trích dân từ «Les travaux et les jours» của Hésiode trên đây có đúng không? Nhiều người tỏ ra ngờ vực!

Cũng phê bình tuổi trẻ, Oscar Wilde (nhà văn Ái-nhĩ-lan), từ cuối thế kỷ XIX, đã không ngần ngại «Ngày  nay, tuổi trẻ hoàn toàn quỉ quái. Chúng không có lấy một chút kính trọng những người hai thứ tóc trên đầu.”

Nhìn lại lớp tuổi trẻ ngày nay, nhiều người đồng ý những nhận xét từ xưa trên đây vẫn chưa lỗi thời. Cô giáo Barbara Lefèbvre dạy Sử Địa Trung học ở Pháp vừa lên án sự thất bại của nhà trường, nhứt là một thế hệ học sinh chỉ biết liên tục đòi hỏi, từ «Tôi có quyền điện thoại trong lớp» cho tới “Tôi có quyền ghét nước Pháp”. Một não trạng như vậy, hỏi có đáng báo động không? Tuổi trẻ ngày nay có đúng chỉ biết có cá nhơn mình, chớ không như những thế hệ trước?

Thế hệ «Tôi có quyền» (*)

Khi tiếp xúc tuổi trẻ, người ta sẽ nghe câu nói thường xuyên của chúng «Tôi có quyền”. Một câu nói hàm ý chỉ đòi hỏi cho cá nhơn mình là trên hết, đặt quyền lợi cá nhơn trên quyền lợi chung.  Nguyên nhơn của hiện tượng này khá đa đạng và nhiều. Dĩ nhiên trong những nguyên nhơn đó phải có ảnh hưởng từ chủ nghĩa cá nhơn. Khi trẻ con đòi “Tôi có quyền”, là chúng muốn đạt những mục tiêu thỏa mãn nhu cầu của chúng ở từng sinh lý, nó khác hơn những đòi hỏi về quyền tinh thần, những quyền tự do căn bản như quyền tự do tư tưởng, tự do tín ngưởng, …là những thứ quyền bất khả nhượng mà nhà nước phải có nghĩa vụ bảo đảm.

Ngày nay, nói chung, dân chúng Pháp chỉ biết và chỉ cần đòi hỏi nhà nước phải thỏa mãn những nhu cầu “Tôi có quyền” của họ. Khi nhà nước không đáp ứng được, họ sẽ buộc tội nhà nước bất lực và trách nhiệm thất bại  của họ. Có thể nói xã hội Pháp  đã vì đó trở thành một thứ xã hội cấu tạo bằng nhiều từng lớp yêu sách. Điển hình hơn hết là công nhơn bốc dở bến cảng Marseille, đã được voi, muốn đòi tiên, sau cùng bến cảng Pháp phải đóng cửa, dẹp tiệm. Tàu ngoại quốc cập bến bên Tây-ban-nha, xe vận tải chở hàng qua Pháp. Xe lửa đang tranh chấp với chánh phủ, không chịu cải tổ. Công nhơn xe lửa hưởng luật lao động từ thuở xe lửa, có tên gọi xe lửa vì chạy bằng than, có công nhơn đốt lò nên hưu trí 50/55 tuổi, lãnh lương hưu tính trên 6 tháng lưong cuối, trong lúc công nhơn khu vực tư, hưu trí 65 tuổi, lương hưu tính trung bình trên 25 năm có mức lương cao nhứt. Không tính những phụ cấp đặc biệc khác. Giới phi hành đoàn của Air France cũng vậy, không bao giờ đồng ý với hiện tại đang có, tuy mức lương cao hơn các xứ khác ở Âu châu và Mỹ châu. Ảnh hưởng mác-xít, công nhơn Pháp  luôn luôn mang nặng não trạng bị tư bản bốc lột. Và lãnh tụ các nghiệp đoàn là cộng sản.

Không ai nghĩ muốn sống chung, điều cần thiết là phải giới hạn “Tôi có quyền” trước kẻ khác. Điều này, phần lớn tuổi trẻ Pháp  không thể chấp nhận được.

Một nguyên nhơn khác, sâu xa hơn, của hiện tình xã hội Pháp  là ảnh hưởng cuộc nổi loạn Tháng 5/68 (5/1968).

Những khẩu hiệu như «Không được cấm» (Il est interdit d’Interdire) hoặc “Hãy sống không ngừng nghỉ và hưởng thụ tận cùng” đã trở thành thần chú của nhiều thế hệ thanh niên. Tháng 5/68 cổ vũ chủ thuyết tự do và quyền tối cao của xã hội hưởng thụ làm thấm nhuần lớp trẻ học sinh ngày nay trong các nhà trường, biến học sinh trở thành những người tiêu thụ bài giảng. Việc dạy dỗ là một thứ dịch vụ, học sinh là khách hàng. Trong quan hệ buôn bán, khách hàng là vua. Học sinh cũng là vua. Thế là nhà trường không còn vai trò dạy dỗ Nhà trường thất bại. Không còn giữ được vai trò của mình là xây dựng xã hội nữa. Đời sống vì thế ngày càng đặt nhẹ vai trò văn hóa. Trong lúc đó, vì cuồng tín theo chủ thuyết mác-xít và cũng vì lá phìếu của cử tri, các đảng phái khuynh tả, cộng sản (đủ xu hướng), xã hội chủ nghĩa, đồng loạt lên án “văn hóa chỉ là công cụ của giai cấp trí thức tư bản để thống trị quần chúng lao động mà thôi. Không nên gây thêm những khó khăn cho trẻ con. Đó là cách làm cho đòi hỏi của học sinh trở thành ưu tiên đối với việc dạy dỗ của thầy cô, một hậu quả của xã hội hưởng thụ «Tôi có quyền».

 Cô giáo Barbara Lefèbvre có kể lại cô thường nghe nói đến sự thành công của nhà trường Đức và Bắc âu.  Cô biết đó là những mẫu mực giúp học sinh học hành rất thoải mái do nhờ văn hóa tin lành xây dựng trên nền giáo dục theo quan hệ hàng ngang. Hơn nữa, học sinh không thuộc thành phần xã hội và địa lý phức tạp nhiều như ở Pháp. Thử hỏi có nên để cho học sinh tự do đòi hỏi những khác biệt văn hóa của chúng phải được tôn trọng hay không trong lúc chánh phủ Pháp  ban hành chánh sách hội nhập? Nước Pháp là một!


Làm sao có sự thống nhứt quốc gia? Không thể xây dựng một quốc gia thống nhứt khi mà mỗi người, cả trẻ con, chỉ biết bám vào quyền của mình, văn hóa của mình, nguồn gốc của mình?

Tuổi trẻ nhìn người lớn thế nào?

Người lớn cho rằng đám trẻ con ngày nay tuổi từ 15-20 từ chối phải cố gắng trước những khó khăn, chỉ biết tôn thờ tiền bạc và sẽ trở thành đần độn trước những tiến bộ khoa học. Trong lúc đó, tuổi trẻ phán xét người lớn thế nào?

Theo kết quả tham khảo ý kìến tuổi trẻ của ký giả Antoine Besse (Tuần báo Marianne, 8/3/218, Paris) thì một số học sinh ban Tú Tài ở Paris tỏ ra bi quan trước tương lai. Chúng không có lối thoát. Những đứa mơ ước làm nhà báo, làm nghệ sĩ nhiếp ảnh, biết sau khi học xong, chắc chắn sẽ không có việc làm. Tuy nhiên một số khá quan trọng vẫn lo học, mong sẽ có một lối thoát nào đó nên vẫn cố gắng giữ tinh thần lạc quan.

Một cậu đang học năm cuối trung học ở thành phố Saint-Denis (ngoại ô Đông-Bắc Paris (một thành phố xuống cấp nghiêm trọng về các mặt ví đông đảo di dân á-rặp và phi châu đen tập trung tới), phát biểu “Người lớn làm chúng tôi sợ. Chẳng có mấy người tử tế hoặc quan tâm tới chúng tôi. Khi chúng tôi làm được điều gì hay, đúng, họ làm thinh, nhưng khi chúng tôi sai quấy, thì họ quở mắn thậm tệ. Như vây không công bình. Khi tôi cần nói chuyện, tôi phải nói chuyện với bạn tôi hơn là nói chuyện với cha mẹ tôi”. Lớp tuổi 15-20 không quá bi quan về tương lai nhưng lại vô cùng thận trọng về thân phận của chúng dưới cái nhìn của những thế hệ trước, nhứt là cha mẹ của chúng như quá nghiêm khắc hay có thể nói, ác cảm với chúng.

Ý kiến của một học sinh lớp 1ère (lớp 11 theo vn): “Người lớn làm cho tôi nổi nóng lên khi nghe họ kể lại thời trẻ của họ, họ không hề sai phạm. Đó chỉ là một cách hạ thắp giá trị chúng tôi, cho rằng chúng tôi ngày nay không bằng họ”. Một cậu ở miền cực Tây Paris nhận xét «Người lớn có xu hướng áp đặt lên chúng tôi ý tưởng của họ là chúng tôi không có khả năng sửa sai những lỗi lầm của họ. Một thái độ bi quan trước chuyện chưa xảy tới».

Năm 2012, cơ quan điều tra CSA công bố kết quả thăm dò, cho biết có 61% lớp tuổi 45-65 cho rằng lớp trẻ ngày nay ích kỷ, 57% chê chúng nó lười biếng và 65% thấy chúng nó vô trách nhiệm hơn họ trước đây.

Nhưng con em của họ biết tiếp thu có suy nghĩ những nhận xét của họ. Lớp tuổi lớn ngày trước không được nhiều tự do như chúng ngày nay. Nhà trường nghiêm khắc, kiểm soát học tập và hạnh kiểm của học sinh chu đáo hơn. Ngày trước, người ta ít bạn bè hơn, ít có dịp cười đùa hơn.

Đại đa số tuổi trẻ đều cho rằng người lớn ít có cái nhìn tử tế về tuổi trẻ. Chúng không tin tưởng ở người lớn, nhứt là giới làm chánh trị, truyền thông. Chúng muốn nghe tin tức thời sự nhưng không muốn phải chấp nhận những ý kiến, những quan niệm sẵn của giới truyền thông muốn truyền đạt lại. Chúng muốn thảo luận trước khi tiếp thu.

Theo nhà xã hội học David Le Breton, «Quyền lực phụ huynh là khuôn mẫu thì ngày nay không còn nữa. Trên nói, dưới nghe. Mà là sức mạnh của sự hấp dẫn. Phải thuyết phục. Muốn thành công trong việc giáo dục con em, phải dấn thân thật sự, hết mình. Muốn cho tuổi trẻ nghe mình, phụ huynh phải chiếm được lòng tin của chúng, phải chứng tỏ cho chúng thấy mình có đủ khả năng”. Nếu chỉ dựa vào địa vị người lớn tuổi, có kinh nghìệm, phụ huynh sẽ chưa thoát ra được những ảo tưởng củ. Quan hệ giửa thế hệ ngày nay đã trở thành ”bình đẳng” nên ưu tiên thảo luận. Đừng quá mặc cảm tuổi trẻ chỉ biết cái «tôi» hơn cái «chúng ta».

Ở Việt nam

Quan hệ tuổi trẻ và phụ huynh ở Việt nam ngày nay không thiếu những trường hợp xung đột gay gắt. Trong trường, học sinh đánh thầy cô như cơm bữa. Do nền nếp, kỷ cương xã hội đã bị chánh sách vô văn hóa của chế độ cộng sản đảo lộn mọi giá trị.

Chẳng những học trò không biết kính trọng thấy cô, mà chính thầy cô ở nhiều nơi, thay vì dạy tử tế, lại khai thác học sinh của mình như một nguồn lợi thu nhập, như dạy thêm ở nhà.

Phụ huynh cũng coi rẻ giáo chức. Cô giáo BTTN ở một trường tiểu học Quận Bình chánh bị phụ huynh Võ Hòa Thuận, tới trường bắt cô giáo đã phạt con mình hôm trước quì gồi, nay cô giáo phải quì gối trước sân trường. Chuyện xảy ra làm cho mọi người ai cũng ngao ngán. Nếu ông Thuận cho rằng hình phạt quì gối là quá nặng hoặc xúc phạm nhơn phẩm con mình, thì trước đây, ở thời của ông, nếu ông chẳng may sanh trước 1975, chắc ông đã biết học trò bị thầy cô phạt quì gối, bị khẽ tay là bình thường. Lúc đó chưa hề xảy ra việc cha mẹ khiếu nại con em mình bị phạt. Trái lại, có khi cha mẹ còn rầy la thêm con mình vì có lỗi nên mới bị thầy cô phạt.

Mà đúng ông không biết vì ông đâu có đi học ngày nào. Ông mới làm được đảng viên đảng cộng sản và bí thư chi bộ, tức lãnh đạo cấp cơ sở.

Ngày nay, đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa, để mở mặt mở mày, có tiền, ông đi mua bằng cấp Cử nhơn Luật, xóa vội lý lịch chuyên chính vô học của mình!

(*) Barbara Lefèbvre, Une génération J’ai le droit, Albin Michel, 1/2018, Paris.

Nguyễn thị Cỏ May

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hai tháng đã trôi qua. Trên những diễn đàn mạng xã hội và cả trong những cuộc đối thoại đời thường, rất nhiều người thổ lộ về một thói quen vừa xuất hiện: đếm xem còn bao nhiêu ngày nữa kết thúc nhiệm kỳ bốn năm của chính quyền hiện tại. “Đếm thời gian trôi” vốn không phải là một thói quen tích cực trong đời sống. Nó phản chiếu tâm trạng chán nản, buông xuôi, thậm chí là sợ hãi. Hàng loạt câu hỏi “Chúng ta phải làm gì?”; “Rồi chuyện gì nữa?”; “Chúng ta đang sống ở thời đại nào?”… Trong đó, câu hỏi lớn nhất, và biểu lộ sự phẫn nộ của người dân nhất, đó là: “Đảng Dân Chủ đang làm gì?”
Người tị nạn đã không còn được chào đón tại Hoa Kỳ kể từ ngày đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Ngay trong ngày nhậm chức 20 tháng 1 năm 2025, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp đình chỉ Chương trình Tiếp nhận Người tị nạn của Hoa Kỳ (U.S. Refugee Admissions Program, USRAP) trong vòng 90 ngày. Dù vào tháng 2 năm 2025, tòa án liên bang đã ra phán quyết yêu cầu khôi phục chương trình tái định cư người tị nạn, chính quyền Trump vẫn khẳng định rằng không thể thực hiện điều đó ngay lập tức, do hệ thống tiếp nhận người tị nạn đã bị giải thể gần như toàn bộ.
Trong bài diễn văn dài 90 phút trước Quốc hội Hoa Kỳ, Donald Trump nhắc lại tham vọng “giành lấy” Greenland “bằng cách này hay cách khác.” Trump tuyên bố rằng Greenland có ý nghĩa “sống còn đối với an ninh quốc gia” của Hoa Kỳ. Dù nhấn mạnh rằng chính phủ của mình “hoàn toàn ủng hộ quyền tự quyết của Greenland,” ông vẫn không quên mời gọi “nếu các bạn đổi ý, chúng tôi sẵn sàng chào đón các bạn gia nhập Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.”
Khi Ukraine từ bỏ kho vũ khí nguyên tử và tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT Nuclear Nonproliferation Treaty) với tư cách là một quốc gia phi hạt nhân vào năm 1994, họ đã thi hành một phần của Bản ghi nhớ Budapest (Budapest Memorandum), gồm một số các đảm bảo an ninh bởi Nga, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Những đảm bảo này nhằm bảo vệ chủ quyền của Kyiv, và biên giới của họ sẽ được tôn trọng. Nhưng khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 và tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, những cam kết đó đã chứng tỏ là vô nghĩa. Ukraine thấy mình đơn độc, sự sống còn phụ thuộc vào thiện chí của phương Tây và nằm trong tay một kẻ thù được trang bị bằng chính những vũ khí mà Kyiv đã giao nộp. Những tác động này không dừng tại Ukraine mà lan rộng. Trên toàn cầu, các chính phủ đang đánh giá lại ý nghĩa thực sự của các bảo đảm an ninh.
Trong thế giới đấu tranh sinh tồn của loài vật, chuyện cá lớn nuốt cá bé là điều không thể tránh khỏi. Nhưng trong xã hội loài người ngày nay dù đã bước vào thiên niên kỷ thứ ba hơn hai thập niên và được mệnh danh là thời đại văn minh tiến bộ vượt bực vẫn không thiếu chuyện kẻ mạnh ăn hiếp người yếu trong mối quan hệ giữa người với người. Tình trạng mạnh hiếp yếu còn diễn ra khốc liệt hơn trong mối quan hệ ở cấp quốc gia: nước lớn bắt nạt hay xâm lăng nước nhỏ. Ở đây cũng xin giải thích một chút về cách dùng chữ nhược tiểu trong tiêu đề của bài viết này. Chữ nhược tiểu dùng trong bài này hoàn toàn không có ý nghĩa đánh giá tiêu cực về quốc gia được đề cập đến. Chữ nhược tiểu dùng trong bài này là để chỉ cho sự yếu kém về quân sự và kinh tế so với những nước mạnh về quân sự và kinh tế đi xâm lược. Sự yếu kém về quân sự và kinh tế không đồng nghĩa với sự yếu kém về quyết tâm và đồng lòng bảo vệ đất nước của quốc gia bị xâm lược. Ngược lại, cuộc chiến tại Ukraine hiện nay và Việt Nam
Trong lịch sử thế giới, Việt Nam là dân tộc đã trải qua một cuộc nội chiến với kết quả là bản án tử kết thúc chế độ tự do dân chủ miền Nam ngày 30/4/1975. Hơn ai hết, những người lính Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) năm xưa hiểu rõ cảm giác “bị lừa dối” hoặc “bị phản bội” từ bản Hiệp Định Paris do Henry Kissinger và Lê Đức Thọ thỏa thuận sau lưng chính quyền VNCH, với sự ủng hộ của Tổng Thống Richard Nixon lúc đó. Vì thế mà kể từ khi Putin phát động cuộc tấn công xâm lược Ukraine ba năm trước, người dân Việt Nam luôn tỏ rõ lập trường cùng với các lãnh đạo Châu Âu đứng về phía dân tộc và đất nước Ukraine, trừ chính quyền CSVN đã hai lần bỏ phiếu trắng nghị quyết của Liên Hiệp Quốc.
Điều gì thực sự xảy ra khi niềm tin nơi người đàn ông ở Tòa Bạch Ốc đang lung lay? Chúng ta sắp tìm ra câu trả lời rồi. “Ông ta không thể cho biết khi nào Canada sẽ tổ chức bầu cử. Chuyện gì thực sự đang diễn ra ở đó? Ông ta đang cố gắng duy trì quyền lực phải không?” Donald Trump đã viết trên mạng xã hội sau cuộc trò chuyện với Thủ tướng Justin Trudeau vào tuần trước.
Tưởng tượng một khu vườn xinh đẹp như vườn thượng uyển của vua chúa ngày trước với hoa lá muôn màu lung linh trong gió hiền và nắng ấm. Rồi bỗng dưng một cơn mưa đá đổ xuống. Cây, lá, cành, nụ… đủ sắc màu quằn quại dưới những cục đá thả xuống từ không gian. Tàn cơn mưa, những nụ, những hoa, những cánh lá xanh non tan nát. Những cục nước đá tan đi. Bạn không còn tìm ra dấu vết thủ phạm, bạn chỉ thấy những thứ bạn phải gánh chịu: ấy là những tổn thất bất ngờ. Ở một nơi mà vô số các sắc tộc sống chung với nhau như Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ, mỗi ngôn ngữ là một loài hoa đầy hương sắc trong khu vườn muôn sắc màu ấy. Nhưng rồi trong trận thiên tai, mỗi sắc lệnh của chính phủ là một hòn đá ném xuống, hoa lá cành tan nát theo nhau. Bạn không biết những cơn mưa đá còn bao lâu. Bạn cũng không thể nào đoán trước được những tổn thất chúng đổ xuống cho khu vườn yêu quý mà bạn dày công gầy dựng.
Elon Musk đang có một vị trí vô cùng quan trọng trong chính quyền mới của Trump. Là người đứng đầu Bộ Cải Tổ Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE), Musk có quyền lực gần như vô hạn trong việc cắt giảm hoặc tái cơ cấu lại chính phủ liên bang theo ý mình. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, Musk còn có ảnh hưởng đến tổng thống trong nhiều vấn đề chiến lược quan trọng. Một trong những vấn đề nổi bật chính là TQ. Trong khi phần lớn nội các của Trump đang theo đuổi chính sách cứng rắn đối đầu với Bắc Kinh, Musk lại là một ngoại lệ rõ rệt. Là một chuyên gia về quan hệ Mỹ - Trung, Linggong Kong (nghiên cứu sinh của trường Auburn University) không hề ngạc nhiên trước những phát biểu ủng hộ Bắc Kinh của Musk trong suốt nhiều năm qua. Bởi lẽ, từ trước đến nay, ông luôn tìm cách mở rộng hoạt động kinh doanh tại TQ.
Một nữ nhà văn sống ở Pháp, bày tỏ trên Facebook của bà rằng: “Xin tiền, rất khổ! Zelenski không chỉ khẩu chiến với Trump mà cả... Biden. Hai tổng thống đã cãi nhau trong một cuộc điện đàm tháng 6/2022, khi Biden nói với Zelensky rằng ông vừa phê duyệt thêm $1 tỷ viện trợ quân sự cho Ukraine, Zelenski lập tức liệt kê tất cả các khoản viện trợ bổ sung mà ông ấy cần. Sự không biết điều này đã khiến Biden mất bình tĩnh, ông liền nhắc nhở Zelenski rằng người Mỹ đã rất hào phóng với ông ấy và đất nước Ukraine, rằng ông ấy nên thể hiện lòng biết ơn nhiều hơn.”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.