Hôm nay,  

Ăn Xong Noel, Chúng Ta Thử Tìm Hiểu Chút Về Noel

1/6/201800:00:00(View: 6283)
Nguyễn thị Cỏ May

 
Nói "ăn Noel" để nói chung cho cả người không đi đạo đón mừng ngày 25 tháng 12. Nói "ăn Noel" nhưng không phải chỉ có ăn mà còn mua sắm cho ngày lễ Noel. Mua sắm cho gia đình, nhưng không quên bạn bè, người thân, quà biếu trong dịp này.

Nhiều gia đình người Pháp, cẩn thận, để dành tiền từ đầu năm để cuối năm tiêu xài cho lễ Noel. Cũng có nhiều người, tới cuối năm, phải đi vay ngân hàng để trang trải cho những mua sắm vì không làm không được.

Trong những chi phí này, bữa ăn đêm Noel  trong gia đình có lẽ chiếm phần quan trọng vì nó tạo ra một khoảnh khắc như một biến cố êm đềm, đáng nhớ hơn hết trong năm. Vì vậy mà những cơ quan xã hội cũng tổ chức bữa ăn cuối năm dành cho những người già cô đơn, những người vô gia cư, để đem lại cho họ chút sưởi ấm vào đêm đông giá rét.

Bữa ăn đêm Noel  trong gia đình người Pháp

Thời Trung cổ, chỉ có hoàng gia, tăng lữ, quí tộc mới có bữa ăn có thịt, có rượu. Thứ dân chỉ ăn rau quả, đạm bạc.

Trong bữa ăn có đông người, bàn ăn thường được xếp theo hình chữ U. Mặt bàn phủ một chiếc khăn trắng,  phủ dài chấm đất. Phần dư ra đó sẽ được dùng như khăn ăn ngày nay cho người ăn dùng lau miệng và lau tay.

Thức ăn để lên trên miếng bánh mì cắt mỏng thay cho đĩa và miếng bánh mì đặt trên một miếng gỗ như cái thớt. Người ta dùng dao cắt thức ăn và xiên thức ăn để lên trên miếng bánh mì, với 3 ngón tay, người ta bốc thức ăn đưa vào miệng. Ăn xong, miếng báng mì ướt đẫm nước thịt cá, có người ăn một chút, có người không ăn. Miếng bánh mì đó đem cho người nghèo.

Rượu, nước uống đựng trong những chiếc ly bằng kim loại vì thủy tinh chưa được thông dụng.

Tuy cách ăn uống còn thô sơ, chưa biết dùng đĩa, chén, nĩa, muỗng nhưng người xưa đã biết tác dụng của thức ăn theo thứ tự ăn uống, món nào trước, món nào sau cho dễ tiêu hóa và chế độ dinh dưỡng cao. Theo ông Eric Birlouez, tác giả chuyên về ăn uống và lịch sử ẩm thực Pháp (A la table du Moyen-Age, Princes, Moines, Paysans, Éd. Ouet-France, 2003), người ta thường, trước hết, chọn ăn hoa quả tươi, uống các loại rượu trái cây, với nồng độ nhẹ. Món kế tiếp là món nấu, món nướng thịt, cá và uống rượu mạnh.

Qua thế kỷ XVI-XVII, yếu tố thẩm mỹ của bàn ăn được chú trọng. Người ăn chọn cách ngồi chung quanh bàn ăn tạo vẻ cân đối, hài hòa. Các món ăn được dọn ra một lượt. Mỗi người có riêng cho mình một cái đĩa đựng thức ăn. Và người ta không ăn bóc nữa vì đã có nĩa để lấy thức ăn đưa vào miệng gọn gàng.

Thức ăn được chế biến đơn giản, ít gia vị, ít mỡ màng. Cũng từ thế kỷ XVII, người ta biết uống Champagne trong bữa ăn, nhứt là những bữa ăn tiệc tùng cuối năm.

Champagne ra đời năm 1676 do người Anh qua Pháp để xuất cảng rượu nho (Vins). Họ thử cho rượu nho vùng Champagne vào chai. Và Champagne ra đời từ đây. Có truyền thuyết nói rằng linh mục Dom Pérignon là người làm ra Champagne. Nhưng chuyện này không thấy sách vở ghi chép mà chỉ nói ông có sáng kiến pha các loại nho của nhiều vùng khác nhau thành một thứ. Nhưng truyền thuyết này xuất hiện một thế kỷ sau khi ông chết.

Tới thế kỷ XX, bữa ăn Noel  gồm 2 phần: bữa ăn tối thường lệ, người ta chỉ ăn qua loa rau quả rồi đi lễ. Sau lễ nửa đêm về, người ta mới ăn một bữa ăn rất quan trọng có đầy đủ rượu, thịt,... Đúng là một bữa tiệc cuối năm.

Lúc này giới quí tộc bắt đầu chọn ăn gà tây thay gà thường hay các thứ thịt quen thuộc. Dĩ nhiên Champagne cũng bắt đầu tuôn chảy ừng ực. Đồng thời bánh Noel  (hình khúc gỗ) cũng xuất hiện, chiếm ngôi vị ưu đãi. Và bữa tiệc Noel  vẫn thu hẹp trong gia đình hoặc trong vòng thân mật.

Chi phí của một gia đình cho Noel  2017

Theo kết quả điều tra của Cofidis, năm nay, một gia đình người Pháp trung bình xài cho Noel  hết 749€:         quà cho trẻ con và người thân là phần lớn (323€, bữa ăn tối gia đình, 130€) tuy họ đã tìm cách giới hạn bớt chi phí tối đa vì một Noel  lý tưởng, ít nhứt phải xài 902€. Về quà, người Pháp, trung bình, mua 9 món.

Mức tiêu xài trung bình 749€ đó cũng rất chênh lệch giữa các địa phương. Như trong Paris và vùng phụ cận là 1 199€, còn ở tỉnh, 647€. Mặt khác, mức tiêu xài cũng thay đổi theo thành phần xã hội: viên chức cao cấp và nghề tự do, mỗi gia đình xài cho Noel  lối 1 953€, công nhơn, 483€, thợ tày nghề cao, 525€. Trái lại, người hưu trí, trung bình, xài 827€.

Chuẩn bị cho Noel , 53% dân Pháp phải để dành tiền suốt năm. Có 18% người Pháp phải hẹn lại quà biếu sẽ vào một dịp khác.

Noel  năm nay, 54% người Pháp mua sắm qua internet, 32% mua sắm trực tiếp ở cửa hàng vì ngân sách eo hẹp.

Ăn Noel, mọi người nếu phải giới hạn tiêu xài, thì nhằm vào quà biếu chớ không giảm chi phí của bữa ăn.

Bửa ăn tình thương

Nói ăn Noel  là nói bữa ăn gia đình đoàn tụ. Nhưng những người không có gia đình, không có thân nhơn, không có cả bạn bè, bà con lối xóm thì có ăn Noel  không?

Trong xã hội, lúc nào cũng có những cảnh thương tâm. Nhưng hàn gắn, an ủi, làm được cũng chỉ là một phần quá nhỏ. Theo điều tra của cơ quan CSA thực hiện năm 2017, ở Pháp có không dưới 300000 người trên 60 tuổi hoàn toàn cô đơn. Hằng năm, cứ tới cuối năm, Hội Những Người Anh Em nhỏ của Người nghèo (Les Petits Frères des pauvres) tổ chức bữa ăn Noel  dành cho lối trăm người khó khăn ngay trong căn phòng dành riêng cho Hội của một nhà hàng lớn ở Ga Bắc Paris (Gare de l’Est). Vừa bước vào, ban nhạc trổi nhạc cổ điển về Noel  và cả rock để chào mừng khách đặc biệt. Nhà hàng mời petits fours (bánh mặn nhỏ khai vị) và ban tổ chức tiếp đón với nụ cười đầy thân thiện vừa ân cần hỏi thăm sức khỏe, hơàn cảnh của từng người.

Buổi tiệc tất niên diễn ra trong một khung cảnh ấm cúng, vừa bình dân, vừa trang nghiêm. Theo một người của Hội thì cách bày trí như vậy là có chủ ý cho hôm nay. Cái trang nghiêm, sang trọng tạo cảm giác cho mọi người tạm quên đi đời sống thực tế trong năm của họ.

Hội «Những Người Anh Em nhỏ của người nghèo» thành lập sau Đệ II Thế chiến hoạt động để tìm cho người nghèo một chổ ở, tránh cho họ cảnh cô đơn. Hiện nay, Hội có 600 người làm việc ăn lương và 11500 người thiện nguyện. Hằng năm, đến ngày cuối năm, Hội lo tổ chức bữa ăn cuối năm cho người nghèo. Phòng ăn, ghế ngồi bọc nhung đỏ, bàn trải khăn trắng. Khung cảnh làm cho mọi người không còn cảm thấy cảnh nghèo khó hằng ngày của mình trong suốt năm qua. Bữa ăn với thịt bò, cá chiên, rau cải, hoa quả.

Người được mời, nhơn dịp này, nhiều người cũng ăn diện cho đẹp, cả nước hoa thơm phức.

Nhưng Noel  có phải thật sự là ngày Đức Jésus Christ sanh ra đời?

Theo Giáo sư André Gagné dạy ở Concordia University de Montréal, chuyên về những phong trào chánh trị-tôn giáo quá khích, thì người Thiên chúa giáo có lẽ không phải là những người đầu tiên chấp nhận Noel  là lễ kỷ niệm ngày sanh của Đức Jésus Christ.

Thật vậy không ai biết chắc ngày sanh của Đức Jésus. Phúc Âm không nói rõ. Tuy nhiên nhiều người chỉ biết rằng thời gian trước lễ Noel  là lễ hội mừng ngày đông chí và cũng là mùa lễ hội La-mã tế thần Saturne. Mãi về sau này, trong thế kỷ thứ III của kỷ nguyên chúng ta, dân chúng bắt đầu tế lễ ngày 25 tháng 12 là ngày sanh của vị thần La-mã là Thần Mặt Trời bất khả chiến thắng (Sol Invictus). Thế kỷ thứ IV, người Thiên chúa giáo có lẽ đã kết hợp ngày sanh của Đức Jésus với ngày lễ ấy.

Giáo sư André Gagné nhận xét là đa số sinh viên nơi ông dạy đều không biết lịch sử ngày sanh của Đức Jésus chỉ có ghi trong hai bản Phúc Âm, đó là Mathieu de Luc mà thôi.

Sinh viên khi biết cũng không khỏi thắc mắc vì hai ghi chép lại không giống nhau và mọi cố gắng dung hòa hai sự sai biệt ấy lại không thuyết phục lắm. Tường thuật lại những biến cố, thật ra không nhằm kể lại sư kiện lịch sử, mà đúng hơn, là kể chuyện thần thoại giống như chuyện sanh ra kỳ diệu của nhiều nhơn vật phi thường khác trong thế giới La-hi, như Alexandre le Grand, César Auguste, …

Người đời có biết đó là những nhơn vật của thần thoại nhưng thần thoại có vai trò chánh đáng hóa những hành động của nhơn vật ấy được Thần hay Trời chọn để hoàn thành một nhiệm vụ trọng đại.

Ngày nay, lịch sử Đức Jésus sanh ra ở Nazareth đã biến Palestine trở thành nơi mà tất cả người Thiên chúa giáo, cả người Do thái và Hồi giáo, đều đòi phần của mình ở đó. Và hôm 25 tháng 12 vừa rồi, thành phố Bethléem và Nazareth đều tưng bừng tổ chức lễ mừng Noel.

Ông Tổng thống Trump tuyên bố Jérusalem là thủ đô của xứ Do thái không chỉ có nghĩa về chánh trị thuần túy mà đó còn thật sự muốn nhằm làm vui lòng khối cử tri theo phái «Évangélique» (Phúc Âm) vì đa số tín đồ phái này đều tin theo Thánh kinh Jérusalem là thủ đô của Do thái và Jérusalem còn có vai trò quan trọng hơn sau cùng, cả lúc tận thế.

Nhiều người Évangéliques tin lời trong Phúc Âm rằng họ sẽ là những người đầu tiên có mặt vào lúc Đức Jésus trở về và họ sẽ được đem về Trời. Ngưòi Do thái sẽ tạo dựng lại thánh đuờng, tai ương sẽ ập xuống thế gian, và con người sẽ gây ra chiến tranh tận diệt thảm khốc. Vì vậy người Évangéliques tin rằng thừa nhận Jérusalem là Thủ đô Do thái để giúp Do thái thiết lập một chiến lược tái tạo đền thánh của họ. Và đó cũng là niềm tin Đức Jésus trở về hướng dẫn thế giới theo lời phán cuối cùng.

Nhưng niềm tin tôn giáo ảnh hưởng mạnh chánh trị Huê kỳ chưa chắc sẽ là một điều hay nếu không là điều vô cùng nguy hiểm.

May mắn là ngày nay, đối với nhiều người, niềm tin về lễ Noel  mang ý nghĩa tốt đẹp về một thế giới mới hòa thuận, nhơn ái.

 

***Cáo lỗi

 Trong bài trước “Lá nho… », Cỏ May tôi dựa theo một bài viết về «người Đức sửa soạn ăn Noel», đã viết «4 tuần trước Noel  là mùa chay, Carême de Noel, …». Nay xin thưa lại «điều này hoàn toàn không đúng (Cỏ May tôi đã hỏi người Công giáo ở Vienne, Áo, được trả lời ở Áo và Đức đều không có Carême de Noel  và người Công giáo không có ăn chay trong thời gian này).

Nay xin lỗi quí vị độc giả và nhứt là quí vị độc giả Công giáo về sự sai lầm nghiêm trọng này (ntcm).

Nguyễn thị Cỏ May

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Trật tự thế giới là một vấn đề về mức độ: nó thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào các yếu tố công nghệ, chính trị, xã hội và ý thức hệ mà nó có thể ảnh hưởng đến sự phân phối quyền lực trong toàn cầu và ảnh hưởng đến các chuẩn mực. Nó có thể bị thay đổi một cách triệt để bởi các xu hướng lịch sử rộng lớn hơn và những sai lầm của một cường quốc. Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ vào năm 1989, và gần một năm trước khi Liên Xô sụp đổ vào cuối năm 1991, Tổng thống Mỹ George H.W. Bush đã tuyên bố về một "trật tự thế giới mới". Hiện nay, chỉ hai tháng sau nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Donald Trump, Kaja Kallas, nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu, đã tuyên bố rằng "trật tự quốc tế đang trải qua những thay đổi ở mức độ chưa từng thấy kể từ năm 1945". Nhưng "trật tự thế giới" là gì và nó được duy trì hoặc phá vỡ như thế nào?
Hãy bắt đầu niềm tin này với câu nói của John Kelly, tướng thủy quân lục chiến hồi hưu, cựu Bộ trưởng Nội an, cựu chánh văn phòng của Donald Trump (2018): “Người phát điên vì quyền lực là mối đe dọa chết người đối với nền dân chủ.” Ông phát biểu câu này tại một hội nghị chuyên đề về nền Dân chủ ở Mount Vernon vào tháng 11/2024, ngay tại ngôi nhà của George Washington, vị tổng thống đầu tiên, người mở ra con đường cho nền dân chủ và tự do của Hoa Kỳ. Không đùa đâu! Tướng Kelly muốn nói, những người phát điên vì quyền lực ấy có thể giữ các chức danh khác nhau, thậm chí là Tổng Thống, nhưng trong thâm tâm họ là bạo chúa, và tất cả các bạo chúa đều có cùng một đặc điểm: Họ không bao giờ tự nguyện nhượng quyền lực.
Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp dụng chính sách áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu vào Mỹ, trước đó Trump cũng đã áp đặt biện pháp trừng phạt chung đối với Liên Âu, Canada, Mexico và Trung Quốc, nhưng lại tạm hoãn trong 30 ngày để cho Canada và Mexico thương thuyết. Các biện pháp bất nhất này gây nhiều hoang mang cho chính giới và doanh nghiệp các nước đối tác.
Trong buổi phỏng vấn ngày 31 tháng 10 năm 2024 với bình luận gia cánh hữu Tucker Carlson, Tổng thống Donald Trump khẳng định rằng dưới thời Joe Biden, Hoa Kỳ đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi vô tình đẩy Nga và TQ lại gần nhau. Theo Trump, một trong những ưu tiên hàng đầu khi ông quay trở lại Tòa Bạch Ốc sẽ là phá vỡ liên minh này. Khi đó, Trump tự tin tuyên bố: “Tôi sẽ phải tách họ ra, và tôi tin mình sẽ làm được.” Và ngay từ những ngày đầu của nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã tỏ rõ mong muốn đàm phán với Nga nhằm nhanh chóng kết thúc chiến tranh ở Ukraine. Một cách giải thích cho chính sách này là: Trump đang làm đúng những gì từng nói trong cuộc trò chuyện với Carlson. Việc rút Hoa Kỳ khỏi cuộc xung đột tại Âu Châu và khôi phục quan hệ với Moscow, kể cả khi phải bỏ rơi Ukraine, là một phần trong chiến lược tập trung đối phó với TQ.
Cuộc đua vào Tòa án Tối cao Wisconsin rất quan trọng vì nó ảnh hưởng lớn đến các vấn đề pháp lý và chính sách trong tiểu bang. Wisconsin là một bang chiến địa quan trọng trong các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tòa tối cao tiểu bang có thể đóng vai trò lớn trong các tranh chấp liên quan đến luật bầu cử, quyền tiếp cận lá phiếu và các thách thức đối với kết quả bầu cử. Cuối cùng, sự lo lắng có cơ sở của người dân cuối cùng đã được hóa giải. Số tiền “đầu tư” $20 triệu của Musk đã không thắng được sự lựa chọn của Wisconsin.
Lịch sử là sự lập lại, nhìn ngược về thời gian: Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc vào năm 211 (trước Công Nguyên) Ông đã nghe lời vị Tể Tướng Lý Tư đốt tất cả các ghi chép của Sử Gia không thuộc nước Tần, kể cả Kinh Thi. Bất cứ ai thảo luận về Kinh Thi và Kinh Thư sẽ bị xử tử. Trong Sử Ký của Tư Mã Thiên, vụ đốt sách chôn Nho được gọi là “Phần thư khanh nho”, bao gồm việc đốt sách và chôn sống hơn 460 học giả. (1) Năm 1958, Mao Trạch Đông đã liên hệ bản thân ông với Tần Thuỷ Hoàng. Khi ông ta chôn sống 460 học giả ông nói trong một bài phát biểu với các đồng chí của mình: “Các bạn (những nhà trí thức) căm ghét chúng tôi, coi chúng tôi là những Tần Thuỷ Hoàng. Các bạn nhầm rồi. Chúng tôi thậm chí còn vượt Tần Thuỷ Hoàng một trăm lần”.(2) Năm 1975 khi CS miền Bắc, chiếm Việt Nam Cộng Hòa, phong trào đốt sách cũng xảy ra ngay tại miền Nam, Việt Nam. Hàng trăm cuốn sách được người Cộng Hòa mang đi giấu hay mang ra nước ngoài và hàng ngàn cuốn sách bị đố
Hai tháng đã trôi qua. Trên những diễn đàn mạng xã hội và cả trong những cuộc đối thoại đời thường, rất nhiều người thổ lộ về một thói quen vừa xuất hiện: đếm xem còn bao nhiêu ngày nữa kết thúc nhiệm kỳ bốn năm của chính quyền hiện tại. “Đếm thời gian trôi” vốn không phải là một thói quen tích cực trong đời sống. Nó phản chiếu tâm trạng chán nản, buông xuôi, thậm chí là sợ hãi. Hàng loạt câu hỏi “Chúng ta phải làm gì?”; “Rồi chuyện gì nữa?”; “Chúng ta đang sống ở thời đại nào?”… Trong đó, câu hỏi lớn nhất, và biểu lộ sự phẫn nộ của người dân nhất, đó là: “Đảng Dân Chủ đang làm gì?”
Người tị nạn đã không còn được chào đón tại Hoa Kỳ kể từ ngày đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Ngay trong ngày nhậm chức 20 tháng 1 năm 2025, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp đình chỉ Chương trình Tiếp nhận Người tị nạn của Hoa Kỳ (U.S. Refugee Admissions Program, USRAP) trong vòng 90 ngày. Dù vào tháng 2 năm 2025, tòa án liên bang đã ra phán quyết yêu cầu khôi phục chương trình tái định cư người tị nạn, chính quyền Trump vẫn khẳng định rằng không thể thực hiện điều đó ngay lập tức, do hệ thống tiếp nhận người tị nạn đã bị giải thể gần như toàn bộ.
Trong bài diễn văn dài 90 phút trước Quốc hội Hoa Kỳ, Donald Trump nhắc lại tham vọng “giành lấy” Greenland “bằng cách này hay cách khác.” Trump tuyên bố rằng Greenland có ý nghĩa “sống còn đối với an ninh quốc gia” của Hoa Kỳ. Dù nhấn mạnh rằng chính phủ của mình “hoàn toàn ủng hộ quyền tự quyết của Greenland,” ông vẫn không quên mời gọi “nếu các bạn đổi ý, chúng tôi sẵn sàng chào đón các bạn gia nhập Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.”
Khi Ukraine từ bỏ kho vũ khí nguyên tử và tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT Nuclear Nonproliferation Treaty) với tư cách là một quốc gia phi hạt nhân vào năm 1994, họ đã thi hành một phần của Bản ghi nhớ Budapest (Budapest Memorandum), gồm một số các đảm bảo an ninh bởi Nga, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Những đảm bảo này nhằm bảo vệ chủ quyền của Kyiv, và biên giới của họ sẽ được tôn trọng. Nhưng khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 và tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, những cam kết đó đã chứng tỏ là vô nghĩa. Ukraine thấy mình đơn độc, sự sống còn phụ thuộc vào thiện chí của phương Tây và nằm trong tay một kẻ thù được trang bị bằng chính những vũ khí mà Kyiv đã giao nộp. Những tác động này không dừng tại Ukraine mà lan rộng. Trên toàn cầu, các chính phủ đang đánh giá lại ý nghĩa thực sự của các bảo đảm an ninh.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.