Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Phan Phát Sanh

02/12/201600:01:00(Xem: 4428)
PHAN PHÁT SANH
(1893 - 1916)
 
    Phan Phát Sanh, con ông Phan Núi làm cảnh sát viên Chợ Lớn. Năm 1911, được Kỳ Ngoại Hầu Cường Để cấp cho một giấy chứng chỉ, từ đó ông tự nhận là con cháu nhà Nguyễn, rồi được hai người yêu nước là Nguyễn Hữu Trí và Nguyễn Văn Hiệp tôn làm minh chủ. 
 
     Ông lập cơ sở đầu tiên ở Cần Vọt (Cao Miên), chế tạo lựu đạn, trái phá, in truyền đơn, tuyên cáo “Phản Pháp phục Nam”, sau đấy về nước lập căn cứ ở núi Thất Sơn (Châu Đốc, tỉnh An Giang), tự xưng là Phan Xích Long Hoàng đế, tổ chức kín đáo, đông đảo người theo với màu sắc tôn giáo, kêu gọi chống Tây cứu nước. 
      
     Đêm 23-3, rạng ngày 24-3-1913, quân khởi nghĩa đặt 8 trái bom tại các nơi như phủ Toàn quyền, Tòa án... và chia nhau đi rải truyền đơn ở Sài Gòn, Chợ Lớn, chưa tới giờ bom nổ thì Pháp đã phát hiện. 
     Ngày 28-3-1913, hàng trăm người mặc áo trắng, đội khăn trắng biểu tình ở Chợ Lớn nhưng bị quân Pháp đàn áp, vì ông đã bị pháp bắt ở Phan Thiết trước đấy 2 ngày nên bị lộ. Sự bạo động bị thất bại, có đến 1440 người bị Pháp bắt, 111 người trốn thoát được. Phan Phát Sanh và 5 chiến hữu của ông bị bắt là: Nguyễn Hữu Trí, Nguyễn Thọ, Nguyễn Màng, Trương Phước và Nguyễn Văn Hiệp, bị giam ở Khám lớn, Sài Gòn. 
 
     Đêm 16-2-1916, với khẩu hiệu “Đại ca”, khoảng 300 người mặc áo cộc đen, quần trắng, tay đính bùa, người đi đầu mang cờ hiệu Phan Xích Long, dự tính phá Khám Lớn cứu tù nhân chính trị, đốt kho đạn và đồng bào sẽ tràn vào chiếm thành phố. Nhưng Pháp biết được nên huy động quân Pháp đông đảo để sẵn sàng đối phó.
 
    Cuộc khởi nghĩa thất bại, kết quả 19 người bị chết trong đêm, 38 người bị bắt và xử án tử hình. Phan Phát Sanh bị xử bắn tại Đồng Tập vào ngày 20-2-1916, hưởng dương 23 tuổi.  
 
Cảm niệm: Phan Phát Sanh
  
                Phan Phát Sanh, mong mỏi đánh Tây!
     Gian nguy cứu nước, chẳng lung lay
     Vẫy vùng diệt giặc, vang trời đất
     Chí khí can trường, lưu luyến thay!
 
Nguyễn Lộc Yên  


.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Câu nói của cố thủ tướng Việt Cộng là Võ Văn Kiệt rằng ngày 30-4 có một triệu người vui và một triệu người buồn...
“Ý thức xã hội mới Việt Nam “là toàn bộ những tư tưởng, quan điểm, những tình cảm, tâm trạng, truyền thống tốt đẹp, v.v. của cộng đồng dân tộc Việt Nam, mà hạt nhân là chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phản ánh lợi ích căn bản của nhân dân nhằm phục vụ sự nghiệp xây dựng, bảo vệ xã hội mới”. Nói như thế là cuồng tín, vọng ngoại và phản bội ước vọng đi lên của dân tộc...
Nhiều sự việc thay đổi kể từ thập niên 1970 khi Richard Nixon và Mao Trạch Đông nghĩ ra công thức “một Trung Quốc” cho sự dị biệt của họ đối với quy chế Đài Loan. Nhưng nếu kết hợp với các biện pháp khác để tăng cường việc răn đe chống lại bất kỳ hành động xâm lược bất ngờ nào, chính sách này trong 50 năm qua vẫn có thể giúp cho việc gìn giữ hòa bình. Liệu Trung Quốc có thể cố tấn công Đài Loan vào năm 2027 không? Philip Davidson, Tư lệnh mãn nhiệm của Bộ Tư lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương của Mỹ, nghĩ như vậy hồi năm 2021 và gần đây ông đã tái khẳng định việc đánh giá của mình. Nhưng liệu Hoa Kỳ và Trung Quốc có định sẵn cho cuộc chiến trên hòn đảo này không, đó là một vấn đề khác. Trong khi nguy hiểm là có thật, một kết quả như vậy không phải là không thể tránh khỏi.
Khi nhận xét về chính trị tại Việt Nam, không những các quan sát viên quốc tế mà ngay cả nhân dân đều băn khoăn trước câu hỏi: dưới chế độ CSVN, cả quân đội lẫn công an đều là những công cụ bảo vệ cho đảng và chế độ, nhưng tại sao thế lực của công an và đại tướng công an Tô Lâm lại hoàn toàn lấn át quân đội như thế?
Có nhiều chỉ dấu Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã “lọt vào mắt xanh” Trung Quốc để giữ chức Tổng Bí thư đảng CSVN thay ông Nguyễn Phú Trọng nghỉ hưu. Những tín hiệu khích lệ đã vây quanh ông Huệ, 66 tuổi, sau khi ông hoàn tất chuyến thăm Trung Quốc từ 7 đến 12/04/2024.
“Hủ cộng”, tôi có thể hợm mình tuyên bố, với sự chứng thực của Google, là do tôi khai sinh trong khi mấy lời cảm thán tiếp nối là của Tố Hữu khi nhà thơ này, nhân chuyến thăm viếng Cuba, đã tiện lời mắng Mỹ: “Ô hay, bay vẫn ngu hoài vậy!” Gọi “khai sinh” cho hách chứ, kỳ thực, chỉ đơn thuần là học hỏi, kế thừa: sau “hủ nho”, “hủ tây” thì đến “hủ cộng”. “Hủ nho”, theo Việt Nam Tự Điển của Hội Khai Trí Tiến Đức, là “nhà nho gàn nát”, chỉ giới Nho học cố chấp, từng bị những thành phần duy tân, đặc biệt là nhóm Tự Lực Văn Đoàn, nhạo báng sâu cay vào thập niên 1930. Nếu “hủ nho” phổ biến cả thế kỷ nay rồi thì “hủ tây”, có lẽ, chỉ được mỗi mình cụ Hồ Tá Bang sử dụng trong vòng thân hữu, gia đình. Hồ Tá Bang là một trong những nhà Duy Tân nổi bật vào đầu thế kỷ 20, chủ trương cải cách theo Tây phương nhưng, có lẽ, do không ngửi được bọn mê tín Tây phương nên mới có giọng khinh thường: "Chúng nó trước hủ nho giờ lại hủ tây!" [1]
Mới đấy mà đã 20 năm kể từ khi đảng CSVN cho ra đời Nghị quyết 36 về “Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài” (26/03/2004-26/03/2024). Nhưng đâu là nguyên nhân chưa có “đoàn kết trong-ngoài” để hòa giải, hòa hợp dân tộc?
Cả Hiến Pháp 2013 và Luật Công An Nhân Dân năm 2018 đều quy định công an nhân dân là lực lượng bảo đảm an toàn cho nhân dân và chống tội phạm. Tại sao trên thực tế nhân dân Việt lại sợ hãi công an CSVN hơn sợ cọp?
Càng gần các Hội nghị Trung ương bàn về vấn đề Nhân sự khóa đảng XIV 2026-2031, nội bộ đảng CSVN đã lộ ra vấn đề đảng viên tiếp tay tuyên truyền chống đảng. Ngoài ra còn có hiện tượng đảng viên, kể cả cấp lãnh đạo chủ chốt đã làm ngơ, quay mặt với những chống phá Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Cộng sản Hồ Chí Minh...
Hí viện Crocus City Hall, cách Kremlin 20 km, hôm 22 tháng O3/2024, đang có buổi trình diển nhạc rock, bị tấn công bằng súng và bom làm chết 143 người tham dự và nhiều người bị thương cho thấy hệ thống an ninh của Poutine bất lực. Trước khi khủng bố xảy ra, tình báo Mỹ đã thông báo nhưng Poutine không tin, trái lại, còn cho là Mỹ kiếm chuyện khiêu khích...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.