MẠC THIÊN TỨ
(1718 - 1780)
.
Mạc Thiên Tứ còn gọi là Mạc Thiên Tích, tự là Sĩ Lân. Năm 1735, Tổng binh trấn Hà Tiên là cha của ông mất, ông lên thay, được chúa Nguyễn Phúc Trú phong chức Tổng binh Đại đô đốc. Ông tiếp tục khai khẩn miền Tây Nam bộ, mỗi ngày đất đai thêm rộng rãi và đời sống nơi đây thêm sung túc.
Năm 1739, quốc vương Chân Lạp là Nặc Bồn đem quân đánh Hà Tiên. Ông điều động binh sĩ chống trả. Vợ ông là Nguyễn Thị Hiếu Túc lo việc tiếp vận vũ khí và lương thực, quân Chân Lạp bị đánh tan. Năm 1747, giặc biển vào cướp phá vùng ven biển, cũng bị ông đem quân đánh đuổi.
.
Năm 1756, quốc vương Chân Lạp là Nặc Nguyên uy hiếp người Chiêm Thành ở đất Chân Lạp, bị Nguyễn Cư Trinh đánh tan, phải chạy sang Hà Tiên nương nhờ họ Mạc. Mạc Thiên Tứ dâng thư chúa Nguyễn, nói Nặc Nguyên có ý muốn dâng đất Tầm Bôn (Gò Công), Lôi Lạp (Tân An) để chuộc tội. Chúa Nguyễn chấp thuận. Năm 1757, ông giúp Nặc Tôn làm vua Chân Lạp. Nặc Tôn dâng Tầm Phong Long (vùng đất giữa Sông Tiền và Sông Hậu), chúa Nguyễn giao cho họ Mạc cai quản, ông chia đất đó thành hai đạo: Kiên Giang đạo, Long Xuyên đạo. Năm 1776, quân Tây Sơn đánh Gia Định, Mạc Thiên Tứ cùng Tôn Thất Xuân chạy sang Xiêm (Thái Lan).
.
.
Đến năm 1780, vua Xiêm vì nghi ngờ ông, rồi bắt giết các con ông là Mạc Tử Hoàng, Tử Dung cùng Tôn Thất Xuân và 50 người tùy tùng, chỉ để lại con nhỏ là Mạc Tử Sanh và một cháu nhỏ bắt lưu đày. Ông phẫn uất tự tử.
.
Mạc Thiên Tứ là người thông thạo văn võ, ông thành lập một nhóm thơ văn gọi là “Chiêu Anh Các”, văn thơ thường xướng họa và ngâm vịnh phong cảnh nên thơ ở Hà Tiên. Mạc Thiên Tứ chẳng những sáng tác thơ chữ Hán, mà còn sáng tác thơ bằng chữ Nôm thường là thể thơ song thất lục bát. Như vậy, ông rất thạo tiếng Việt do mẫu thân đã dạy bảo.
.
.
Ông còn để lại các tác phẩm: Hà Tiên Thập vịnh. Thi thảo cách ngôn vị tập...
.
Cảm niệm: Mạc Thiên Tứ
.
Mạc Thiên Tứ, phát triển Hà Tiên
Sang sửa, mở mang rộng rãi thêm
Nối nghiệp phụ thân, gìn giữ đất
Văn thơ ngâm vịnh cảnh thiên nhiên!
.
Nguyễn Lộc Yên
.
.
Gửi ý kiến của bạn