NGÔ SĨ LIÊN (? - ?)
Ngô Sĩ Liên quê Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), ông là Sử quan thời Lê Thái Tông, không rõ năm sinh và năm mất. Ông từng tham gia kháng chiến từ thời Lê Lợi. Có nhiều lần Bình Định Vương giao ông trách nhiệm liên lạc với quân Minh, để tạm hòa với quân Minh mỗi khi cần có thời gian để chỉnh đốn lực lượng. Ông đỗ Tiến sĩ năm 1442, được bổ nhiệm Lễ bộ Hữu thị lang, rồi Quốc tử giám Tư nghiệp, kiêm Sử quan tu soạn, đến đời Lê Thánh Tông, ông biên soạn hoàn tất “Đại Việt sử ký toàn thư” vào năm 1479.
Ông viết bài tựa: “Trộm nghĩ nay gặp buổi thịnh trị, tự thẹn không chút đáp đền, dù tự biết sức mọn kém cỏi, cũng dùng hai bộ sách của các bậc tiền bối làm trước đây, sửa sang lại thêm phần Ngoại kỷ. Bộ sách ấy gọi là “Đại Việt sử ký toàn thư”. Trong bộ sách này, nếu những sách trước có những chỗ nào quên sót, xin được bổ sung vào. Về thể lệ có chỗ nào không được rõ ràng thì tu sửa lại. Về văn có chỗ nào không ổn, thì xin phải đổi thay. Thảng có việc hay dở, mà có thể làm gương khuyên răn, thì xin góp ý kiến thô kệch bên dưới... Trong những lời khen chê ấy không làm công luận cho muôn đời về sau, nhưng may ra cũng có thể, giúp ích phần nào cho việc tra cứu, tìm hiểu”.
Bộ sách chia làm hai phần: Phần I (Ngoại kỷ): 5 quyển từ thời Hồng Bàng đến đời Ngô Quyền. Phần II (Bản kỷ): 10 quyển từ đời Ngô Quyền (938), đến Lê Thái Tổ (1428). Như vậy bộ “Đại Việt sử ký toàn thư” của Ngô Sĩ Liên, đã tham khảo từ “Đại Việt sử ký ” của Lê Văn Hưu và “Đại Việt sử ký toàn biên” của Phan Phu Tiên. Nhưng lời ghi chú hay ý kiến của Ngô Sĩ Liên đầy đủ và mạch lạc hơn hai bộ sử trước.
Cảm bội: Ngô Sĩ Liên
Ngô Sĩ Liên, biên sử nước nhà
Miệt mài soạn sách, khảo gần xa
Lưu truyền Sử Việt, muôn đời nhớ
Ghi khắc Tiền nhân, tâm thiết tha!
Nguyễn Lộc Yên
Ngô Sĩ Liên quê Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), ông là Sử quan thời Lê Thái Tông, không rõ năm sinh và năm mất. Ông từng tham gia kháng chiến từ thời Lê Lợi. Có nhiều lần Bình Định Vương giao ông trách nhiệm liên lạc với quân Minh, để tạm hòa với quân Minh mỗi khi cần có thời gian để chỉnh đốn lực lượng. Ông đỗ Tiến sĩ năm 1442, được bổ nhiệm Lễ bộ Hữu thị lang, rồi Quốc tử giám Tư nghiệp, kiêm Sử quan tu soạn, đến đời Lê Thánh Tông, ông biên soạn hoàn tất “Đại Việt sử ký toàn thư” vào năm 1479.
Ông viết bài tựa: “Trộm nghĩ nay gặp buổi thịnh trị, tự thẹn không chút đáp đền, dù tự biết sức mọn kém cỏi, cũng dùng hai bộ sách của các bậc tiền bối làm trước đây, sửa sang lại thêm phần Ngoại kỷ. Bộ sách ấy gọi là “Đại Việt sử ký toàn thư”. Trong bộ sách này, nếu những sách trước có những chỗ nào quên sót, xin được bổ sung vào. Về thể lệ có chỗ nào không được rõ ràng thì tu sửa lại. Về văn có chỗ nào không ổn, thì xin phải đổi thay. Thảng có việc hay dở, mà có thể làm gương khuyên răn, thì xin góp ý kiến thô kệch bên dưới... Trong những lời khen chê ấy không làm công luận cho muôn đời về sau, nhưng may ra cũng có thể, giúp ích phần nào cho việc tra cứu, tìm hiểu”.
Bộ sách chia làm hai phần: Phần I (Ngoại kỷ): 5 quyển từ thời Hồng Bàng đến đời Ngô Quyền. Phần II (Bản kỷ): 10 quyển từ đời Ngô Quyền (938), đến Lê Thái Tổ (1428). Như vậy bộ “Đại Việt sử ký toàn thư” của Ngô Sĩ Liên, đã tham khảo từ “Đại Việt sử ký ” của Lê Văn Hưu và “Đại Việt sử ký toàn biên” của Phan Phu Tiên. Nhưng lời ghi chú hay ý kiến của Ngô Sĩ Liên đầy đủ và mạch lạc hơn hai bộ sử trước.
Cảm bội: Ngô Sĩ Liên
Ngô Sĩ Liên, biên sử nước nhà
Miệt mài soạn sách, khảo gần xa
Lưu truyền Sử Việt, muôn đời nhớ
Ghi khắc Tiền nhân, tâm thiết tha!
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
