Nguyễn Lộc Yên
(Lời tâm tình: “Sử Việt” chỉ khái quát các Nhân vật lịch sử, không đi sâu từng chi tiết của Nhân vật. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung của đề tài đã biên soạn. “Sử Việt” đăng vào ngày thứ Ba (Tuesday) mỗi tuần.)
MAI HẮC ĐẾ: MAI THÚC LOAN
(? - 722)
Mai Thúc Loan quê Hà Tĩnh, sinh ở Hoan Châu (Nam Đàn, Nghệ An ngày nay), ông có thân hình lực lưỡng khoẻ mạnh. Năm Kỷ mão (679), Đường Cao Tông (Tàu), đổi Giao Châu thành An Nam Đô hộ phủ (từ đấy nước ta gọi là An Nam). Vào năm 713, bọn quan quân nhà Đường tàn ác, còn bắt dân ta gánh vải từ nước ta đem nộp cho nhà Đường, vì vua Đường Huyền Tông có một ái phi tên là Dương Quí Phi, thích ăn trái vải ở An Nam. Mai Thúc Loan là người có chí lớn. Ông mở lò vật, lập phường săn, kết thân với nhiều hào kiệt, như: Tiết Anh, Mao Hoành, Phùng Hậu, Thôi Thặng, Đàn Vân Du, Tùng Thu... sau này họ trở thành những tướng tài và tụ nghĩa dưới cờ khởi nghĩa của ông.
Năm 713 (Qúy sửu, Đường Huyền Tông nguyên niên), Mai Thúc Loan cùng con trai là Mai Thúc Huy chiêu mộ nghĩa quân, chọn Hùng Sơn (núi Rú Đụn ở Nghệ An) làm căn cứ khởi nghĩa. Ông truyền hịch đánh đuổi quân xâm lược và cho con đi liên kết với các thủ lĩnh miền núi và các nước láng giềng: Chăm (Chiêm Thành, Chân Lạp (Cambodia), Kim Lân (Malaysia), để cùng chống lại xâm lăng Đại Hán. Tháng 4 năm 713, Mai Thúc Loan lên ngôi, sử gọi ông là Mai Hắc Đế (Ông mạng thủy tức là nước, mà mạng thủy thuộc màu đen; nên ông lấy hiệu là Hắc Đế để hợp với mạng của mình (theo Việt điện u linh)). Mai Hắc Đế đóng bản doanh ở núi Vệ, lập kinh đô Vạn An (Nam Đàn ngày nay), nơi này hiểm yếu tiện lợi việc phòng thủ.
Năm 714 (Giáp dần), quân của Mai Hắc Đế phối hợp với quân của các thủ lĩnh miền núi và các nước lân bang lên tới 10 vạn quân, tiến đánh thành Tống Bình (Hà Nội). Thái thú nhà Đường là Quách Sở Khách, bỏ thành chạy về Tàu. Ông đã giữ nền độc lập cho nước nhà trong 10 năm (713-722). Sau đấy, nhà Đường sai Nội thị tả giám tướng quân Dương Tư Húc và Quách Sở Khách, mang 10 vạn quân sang đánh nước ta. Quân Đường tấn công thành Tống Bình, sau nhiều trận giao tranh ác liệt, từ lưu vực sông Hồng đến lưu vực sông Lam, Mai Hắc Đế bị thất trận. Thành Vạn An cũng không giữ nổi, ông phải rút quân về cố thủ ở núi Vệ. Một thời gian sau, ông bị bệnh mất.
Nay ở núi Vệ, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An còn di tích thành của vua Mai (Mai Hắc Đế) và ở làng Hương Lãm, huyện Nam Đàn có đền thờ của Mai Hắc Đế và Mai Thúc Huy.
*- Thiết nghĩ: Nói đến cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan, người ta nghĩ khởi nghĩa ấy, từ một chuyến đi cống vải Hoan Châu cho nhà Đường. Có lẽ thời gian lịch sử này quá lâu, bị lớp bụi thời gian phủ mờ chăng?! Sự thật anh hùng Mai Thúc Loan đã toan tính cuộc khởi nghĩa chống ngoại xâm từ nhiều năm trước đấy. Ông đã mở lò vật, lập phường săn, kết thân với nhiều hào kiệt, đưa người bám trụ ở châu Đường Lâm nơi sát bộ máy cai trị đầu não chế độ đô hộ tại Tống Bình (Hà Nội ngày nay), để nắm chắc tình hình địch, chuẩn bị khởi nghĩa.
Thời Chiến quốc của nước Tàu, có thất hùng là 7 nước: Tề, Sở, Yên, Hàn, Triệu, Nguỵ và Tần. Nổi bậc thuật “Liên Hoành” và “Hợp tung”. Vậy Liên hoành và Hợp tung là gì?.
Liên hoành: Hoành có nghĩa là ngang, từ đông sang tây, nước Tần ở hướng tây, 6 nước kia ở hướng đông; muốn đông hiệp với tây; đấy là thuật “Liên hoành” của Trương Nghi. Hợp tung: Tung có nghĩa là lên xuống, nam bắc, 6 nước trên từ nam lên bắc, nên kết liên với nhau để chống lại nhà Tần, đấy là thuật “Hợp tung” của Tô Tần. Hai chiến sách này, chỉ thành công một giai đoạn.
Còn thuật “Liên hoành” Mai Hắc Đế, thì hiệu quả hơn; ông đã phân tích rành rẽ với các nước láng giềng, thấy rõ âm mưu xâm lược của Đại Hán. Liên hoành với VN là tự cứu họ. Nếu không Liên hoành, thì sau VN, nước láng giềng kế tiếp sẽ bị quân Đại Hán xâm lược. Ông đem về chiến thắng huy hoàng.
Cảm mộ: Mai Hắc Đế
Gập ghềnh gánh vải, quá bi thương!
Trăn trở thương dân, mỗi tấc đường
Lo lắng nước nhà, lo tổ quốc
Giữ gìn bờ cõi, giữ quê hương
Tống Bình tới tấp, tan hồn giặc
Hắc Đế rộn ràng, sửa thổ cương
Tận sức, mạng cùng trời đất biết!
Đồng bào nhung nhớ, bậc can trường!
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
