Đất Việt: Tỉnh Hà Giang

Tỉnh Hà Giang, diện tích: 7.915 km

2. Dân số năm 2011: 746.300 người, mật độ 94 người/km2. Sắc dân: Dao, Kinh, Tày, H Mông. Gồm có: Thành phố Hà Giang và 10 huyện: Mèo Vạc, Bắc Mê, ĐồngVăn, Quản Bạ, Yên Minh, Bắc Quang, Quang Bình, Xín Mần, Hoàng Su Phì, Vị Xuyên. Tỉnh lỵ (chief-town) ở TP. Hà Giang. Nhiệt độ trung bình 220C, mùa đông có khi -50C.

Tỉnh Hà Giang bắc giáp nước Tàu (274 km), đông giáp Cao Bằng; tây giáp Yên Bái, Lào Cai; nam giáp Tuyên Quang. Hà Giang lâm sản dồi dào, có nhiều dược thảo, chim, thú rừng. Gần thị xã Hà Giang có ngọn Tây Cao Lĩnh, cao 2.419m. Huyện Đồng Văn có độ cao 1.000m so với mặt nước biển. Ở cực bắc Đồng Văn là Lũng Cú rất cao, coi như nóc nhà Việt Nam, nên có câu: “Cúi mặt sát đất, ngẩng mặt đụng trời”, ở Đồng Văn có cửa khẩu, trao đổi hàng hoá với nước Tàu.

Lịch sử tỉnh Hà Giang: Trong 15 bộ của nước Văn Lang khi xưa, đất Hà Giang thuộc bộ Tân Hưng. Năm 1397, thời nhà Trần khu vực Hà Giang, Tuyên Quang gọi là châu Tuyên Quang. Năm 1397, đổi thành trấn Tuyên Quang. Năm 1407, nhà Minh đổi châu này thành phủ Tuyên Hoá. Đến thời Lê Thái Tổ thì vùng đất Hà Giang, Tuyên Quang thuộc vào Tây đạo. Năm 1466, Lê Thánh Tông chia cả nước thành 12 đạo thừa tuyên, thì nơi đây gọi là thừa tuyên Tuyên Quang. Ngày 27-12-1975, hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang được hợp nhất thành tỉnh Hà Tuyên. Đến ngày 12-8-1991, lại chia tỉnh Hà Tuyên thành tỉnh Hà Giang và tỉnh Tuyên Quang cho tới bây giờ.

Tỉnh Hà Giang có núi Đôi Quảng Bạ, như hai trái đào tiên tươi tốt. Hang Phương Thiện thoáng mát, thạch nhũ long lanh. Suối Tiên nước trong trẻo, cảnh đẹp đẽ và Động Tiên thơ mộng.

Chợ tình Khau Vai, thuộc huyện Mèo Vạc, tương truyền khi xưa có chàng trai Nùng yêu tha thiết một cô gái ở bản kế bên, vì phong tục của bản làng, chàng không được cưới người khác bản, nên dân của hai bản hay gây gỗ với nhau. Để trách sự xô xát giữa hai bản làng một cách vô lý, chàng và nàng xin hứa, hàng năm chỉ gặp mặt một lần ở Khau Vai. Từ đấy dân chúng nơi đây chọn ngày 27 tháng 3 (Âm lịch), làm ngày gặp gỡ cho những đôi tình nhân, thầm thương trộm nhớ. Ngày này, nơi này, càng ngày càng đông người lui tới, họ đem đồ bán làm kỷ niệm và bán đồ ăn nước uống, dần dà Khau Vai trở thành chợ buôn bán nhộn nhịp.

Hà Giang là tỉnh giáp giới biên cương với nước Tàu, là nước hay xâm lấm bờ cõi nước ta, mỗi khi xảy ra chiến tranh giữa hai nước Việt và Tàu, dân chúng nơi đây rất là khổ sở.

Hà Giang có truyền thống văn hoá độc đáo của người dân miền núi, đó là các loại khăn thêu, áo váy với các loại hoa văn rực rỡ.

Hà Giang giáp giới biên cương
Núi non hùng vĩ, vấn vương lòng người
Cảm tác: Non nước Hà Giang
Hà Giang cực bắc của giang san
Sừng sững núi cao rộng bạt ngàn
Yên Bái hướng tây, rừng rập rạp
Cao Bằng đông bắc, núi thênh thang
*
Hà Giang lâm sản, khó đâu bì
Cây gỗ thẳng băng, đứng rậm rì
Dược thảo ngàn cây tươi tốt mọc
Thú rừng trăm loại, nhởn nhơ đi
*
Đồng Văn cửa khẩu, tiếng tăm đồn
Hàng hoá song phương trao đổi luôn
Gái Việt ngại ngùng, dè dặt bán
Trai Tàu dụ dỗ, ngấm ngầm buôn
*
Động Tiên thơ mộng, cảnh êm đềm
Huyền thoại xôn xao của Suối Tiên
Tiên Nữ hạ trần, nô nức tắm
Dân gian đến suối, mải mê nhìn
*
Chợ tình thơ mộng, chợ Khau Vai
Cô gái ngậm ngùi, biệt bạn trai
Phong tục bản làng đầy trắc trở
Mối tình đôi lứa lắm ai hoài!
*
Hà Giang phía bắc, của biên cương
Thỉnh thoảng nơi đây xảy chiến trường
Giới tuyến xa xưa, nhiều rắc rối
Nước non hiện hữu, có tang thương?!

Nguyễn Lộc Yên

• Mỹ Sẽ Đánh Iraq 18-3, Ước Tính Tối Đa 9,000 Lính Thương Vong
• Tiểu Bang Từ Thiện Nhiều Nhất: Utah, Minnesota, N.D., Maryland
• Chuẩn Bị Hoa Hậu Xuyên-tính Ở Thái Lan
• Bắc Cali Cháy To: 2,000 Mẫu, 37 Nhà Ra Tro, 700 Dân Di Tản