Một trăm ngày trăng mật
Trần Bình Nam
Tại Hoa Kỳ, theo tiền lệ một tổng thống mới đắc cử có 100 ngày trăng mật với phe đối lập trong quốc hội. Nếu đối lập kiểm soát quốc hội thì trong vòng 100 ngày sau khi tổng thống tuyên thệ nhậm chức phe đối lập tạm ngưng "đối lập" để tân tổng thống chuẩn bị kế hoạch làm việc. Nếu đảng cầm quyền kiểm soát cả hai viện quốc hội (như trường hợp hiện nay với đảng Dân chủ) thì tuần trăng mật có thể có nghĩa ngược lại là đảng cầm quyền không lợi dụng thế thượng phong để ban hành các biện pháp hành chánh hay thông qua luật mà đảng thiểu số không bằng lòng.
Nếu nhìn những gì tổng thống Barack Obama và đảng Dân chủ làm ở quốc hội chỉ trong 20 ngày sau khi ông Obama nhậm chức thì đảng Dân chủ đã không theo thủ tục bất thành văn này và đã tới tấp tấn công đảng Cộng hòa.
Về phương diện hành chánh tổng thống Obama đã ban hành quá sớm một số quyết định như đóng cửa nhà tù Guantanamo tại Cuba trong vòng một năm, chỉ thị bộ quốc phòng nghiên cứu một kế hoạch rút quân ra khỏi Iraq trong vòng 16 tháng, lập kế hoạch tăng quân tại Afghanistan, cho phép tái giúp đỡ các hội từ thiện trên thế giới có chương trình hạn chế sinh đẻ hay phá thai.
Những gì tổng thống Obama làm đều nằm trong chương trình ông hứa trong khi tranh cử, và sự việc ông đã đắc cử với một đa số áp đảo cho thấy cử tri đã ủng hộ chương trình của ông. Nhưng ông Barack Obama đắc cử, đồng thời đảng Dân chủ (vốn đã kiểm soát cả hai viện quốc hội) kiểm soát quốc hội chặt chẽ hơn cũng có thể do cuộc khủng hoảng kinh tế ụp xuống như một cơn bão vào tháng 9/2008 chỉ hai tháng trước ngày bầu cử tổng thống.
Cho nên nếu ông Obama áp dụng tinh thần 100 ngày trăng mật và không quá vội vàng ban hành những biện pháp hành chánh (như tát nước vào mặt đảng Cộng hòa) thì đảng Cộng hòa có lẽ cũng không cạn tàu ráo máng đối với tổng thống Obama.
Thay vì ban hành lệnh đóng cửa nhà tù Guantanamo trong vòng một năm, tổng thống Obama có thể chỉ thị nghiên cứu. Hoa Kỳ có một căn bản để giải quyết vụ vi phạm nhân quyền và tra tấn tù nhân tại Guantanamo qua tướng TQLC Michael Lehnert. Đầu năm 2002 Chuẩn tướng Lehnert được lệnh mang 2000 lính thợ đến căn cứ Guantanamo xây cất nhà tù giam các tù nhân bị bắt tại Afghanistan. Tướng Lehnert theo đúng sách vỡ áp dụng quy chế tù binh Geneva với tù nhân mặc dù lệnh của bộ trưởng quốc phòng Rumsfeld bảo không cần tuân hành quy chế quốc tế này. Bất đồng ý kiến, tướng Lehnert bị thuyên chuyển và hiện nay là Thiếu Tướng Chỉ huy trưởng căn cứ TQLC Camp Pendleton tại San Diego, nơi bộ quốc phòng Hoa Kỳ dự trù chuyển tù nhân từ Guantanamo đến. Với thành tích tôn trọng quy chế tù binh Geneva, tướng Lehnert sẽ làm cho thế giới yên tâm và bỏ qua vụ Hoa kỳ đã không tôn trọng quy chế tù binh Geneva vi phạm nhân quyền và tra tấn tù nhân (1).
Về lời hứa rút quân khỏi Iraq trong vòng 16 tháng tổng thống Obama có thể lồng nó trong hiệp ước rút quân trong vòng 3 năm ký với chính phủ của thủ tướng Maliki tháng 8/2008 dự liệu quân đội Hoa Kỳ sẽ rút khỏi các thành phố của Iraq vào mùa hè năm nay, và toàn bộ quân đội ra khỏi Iraq trước ngày 31/12/2011. Tình hình Iraq tạm yên và cử tri sẽ không bắt bẻ tổng thống không giữ lời hứa .
Vấn đề tăng quân tại Afghanistan cũng có thể mua thời gian bằng chờ đợi ông đặc sứ Richard Holbrooke công cán Trung đông trở về hãy hay. Afghanistan là vấn đề quân sự tế nhị nhất và có thể là một trong những viên gạch mềm nhất trong ngôi nhà chính sách quốc phòng của tổng thống Obama. Cuộc chiến tranh Iraq mất lòng dân nên ông Obama được phiếu nhờ hứa rút quân ra khỏi Iraq. Nhưng một ứng cử viên tổng thống không thể "mềm" về quốc phòng nên ông Obama phải có một chiến trường nào đó cho quân đội Hoa Kỳ. Và chiến trường trước mắt dễ chọn nhất là chiến trường Afghanistan. Chiến trường Afghanistan hợp pháp vì được Liên hiệp quốc công nhận là một cuộc chiến vì chính nghĩa, được khối NATO ủng hộ, được dân chúng Hoa Kỳ không phàn nàn vì Al-Qaeda đã dùng đất Afghanistan để tổ chức cuộc tấn công khủng bố giết gần 3000 người Mỹ.
Cái kẹt của ông Obama là ở đó. Vì thật ra sự tiếp tục tham chiến tại Afghanistan của Hoa Kỳ cũng phải được xét lại. Trước quyết định giảm quân tại Iraq để tăng quân tại Afghanistan, nhiều nhà quan sát nhìn thấy viễn ảnh Hoa Kỳ nếu không sa lầy tại Iraq thì cũng sẽ sa lầy tại Afghanistan.
Lý luận phải đánh tại Afghanistan của ông Obama khi trả lời một câu hỏi của một nữ ký giả trong cuộc họp báo đầu tiên ngày Thứ Hai 9/2/09 (2) không thuyết phục gì hơn lý luận phải đánh tại Việt Nam vào đầu thập niên 1960 của bộ ba Johnson, McNamara và Dean Rusk, nếu không muốn nói quyết định đổ quân sang Việt Nam có một lý do vững chắc hơn. Hoa Kỳ và miền Nam Việt Nam có thể thắng cuộc chiến tại Việt Nam, nhưng cuộc chiến Afghanistan của Hoa Kỳ khó thắng.
Trong những quyết định mới nhất, quyết định tăng quân tại Afghanistan của tổng thống Obama là ít được sự ủng hộ của đồng minh nhất. Khối NATO đã bày tỏ ý của họ không muốn thêm quân tại Afghanistan. Hoa Kỳ sẽ chiến đấu tại đó một mình. Mọi hy vọng vào Pakistan khó thành. Pakistan chỉ đồng minh với Hoa Kỳ khi Hoa Kỳ mạnh. Một khi thế của Hoa Kỳ yếu tại Afghanistan Pakistan sẽ là nước bỏ Hoa Kỳ trước nhất. Và đó là một mối nguy lớn cho Hoa Kỳ.
Trong tháng 1/2009 số binh sĩ Hoa Kỳ tự vận nhiều hơn số thương vong của binh sĩ Mỹ tại hai chiến trường Iraq và Afghanistan đang làm cho các giới chức quân sự nhức đầu tìm cách lý giải. Những lý do hiển nhiên trước mắt là mỗi vòng phục vụ của lính quá dài (15 tháng hay 12 tháng), số vòng phục vụ quá nhiều (2 lần, 3 lần, có đơn vị đến 4 lần) làm cho số binh sĩ bị bệnh tâm thần cao và số gia đình ly dị nhiều vì vợ chồng xa cách nhau quá nhiều, quá lâu. Nhưng biết đâu lý do còn tồn tại trong quyết định quân sự không hợp lý. Một quân đội hoàn toàn tình nguyện (như quân đội Hoa Kỳ) trên nguyên tắc là một quân đội mạnh, nhưng tinh thần có thể lay chuyển vì những lý do chính sách chứ không nhất thiết chỉ là lý do áp lực của chiến trường.
Tổng thống Obama là một tổng thống đang được lòng dân và cái vốn chính trị ông mang vào Bạch Ốc rất lớn, nhưng trong 20 ngày đầu ông đã tiêu một cách rộng tay và đó có thể là phiền lụy của ông sau này. Phiền lụy trước mắt là phản công của đảng Cộng hòa ngay cả trước khi ông tuyên thệ.
Dư luận báo chí đồn rằng sau khi nhậm chức tổng thống Obama có thể cho điều tra vụ việc chính quyền Bush-Cheney vi phạm luật nghe lén điện thoại của dân và truy tố người có trách nhiệm.
Tiền lệ này đã xẩy ra cách đây hơn 23 năm dưới thời tổng thống Reagan. Tháng 11/1986 quốc hội thuộc đảng Dân chủ đã điều tra việc chính quyền Reagan-Bush cuối năm 1985 đã vi phạm luật cấm dùng ngân khoản quốc gia viện trợ cho quân cách mạng Contra chống chính phủ Sandinista thân cộng tại Niaguara với định ý truất phế tổng thống Reagan nếu có chứng cớ ông này phạm luật (mặc dù vào thời điểm này luật cấm đã được quốc hội hủy bỏ). Tổng thống Reagan đã thoát nạn truất phế nhờ Đô đốc John Poindexter, Cố vấn an ninh quốc gia khi điều trần trước Thượng viện đã quả quyết rằng ông không hề báo cáo với tổng thống việc dùng tiền lời bán vũ khí cho Iran để viện trợ cho quân Contra trong thời gian còn luật cấm. Tuy nhiên 14 viên chức chính phủ bị truy tố ra tòa, 3 người trắng án, 11 người có án trong đó có bộ trưởng quốc phòng Caspar Weinberger. Cuối năm 1992, trước khi rời chức vụ tổng thống George W.H. Bush (Bush lớn) đã ân xá cho tất cả những người liên hệ.
Đề phòng vụ truy tố còn trong giả tưởng này, Phó tổng thống Cheney cảnh cáo tổng thống đắc cử Obama rằng làm gì thì làm đừng chạm đến chuyện an ninh quốc gia. Ngày 20/1/09 Obama nhậm chức, Phó tổng thống Cheney (theo tin đồn xầm xì tại thủ đô) đã giả bệnh đi xe lăn để khỏi phải đứng chào vợ chồng tân tổng thống Obam-Michelle. Mấy ngày sau khi tổng thống Obama nhậm chức cựu tổng thống Cheney tuyên bố trắng rằng ông tiên đoán quân khủng bố sẽ đánh Hoa Kỳ bằng vũ khí nguyên tử hoặc bom hóa học trong vòng vài tháng tới và có khả năng giết 100.000 người Mỹ.
Nếu quả quân Al-Qaeda có khả năng đó thì tổng thống Obama ắt đã được giới chức an ninh báo cáo cho biết. Cho nên lời tuyên bố của cựu tổng thống Cheney không có mục đích gì khác hơn là dọa dân chúng để áp lực tổng thống Obama chớ tìm cách truy tố những người đã vi phạm luật cấm nghe lén. Ông cựu Phó tổng thống đã để hở lưng với lời tuyên bố "khó xem là yêu nước" này. Nếu vụ truy tố vi phạm luật nghe lén sẽ xẩy ra nó sẽ do sáng kiến từ phía quốc hội vì nhiệm vụ bảo vệ Hiến pháp và tổng thống Obama có muốn ngăn cản cũng chưa chắc ngăn cản được nếu ông ta không muốn bị kết tội "ngăn trở sự thi hành luật pháp".
Trong bài diễn văn nhậm chức, tổng thống Obama đã khẳng định không hy sinh các lý tưởng của tiền nhân để lại với biện minh vì cần bảo vệ tự do (3). Tổng thống Obama có lý khi khẳng định như vậy vì thế giới đã có quá nhiều nhà độc tài hôm nay biện minh hy sinh quyền này một chút, ngày mai hy sinh quyền kia một chút để cuối cùng đưa một dân tộc nằm gọn dưới gót giày của mình. Đó là gương của Hitler tại Đức, của Mussolini tại Ý và của tướng Franco tại Tây Ban Nha nếu chỉ kể vài thí dụ của thế kỷ trước.
Ngoài cựu phó tổng thống Cheney, ông Rush Limbaugh, một nhân vật cực hữu trong giới truyền thông, khi trả lời một câu hỏi của ông Sean Hannity trong chương trình "The Sean Hannity Radio Show" ngày 22/1/09 rằng ông có muốn thấy tổng thống Obama thành công không, đã thẳng thừng nói "Không. Tôi muốn thấy ông ta thất bại nếu chương trình đó là chương trình xã hội chủ nghĩa "(4).
Ông Rush Limbaugh đã nâng sự khác biệt về nguyên tắc và triết lý giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đến độ xung khắc và thù hận.
Một trăm ngày trăng mật đâu không thấy, chỉ thấy sự kèn cựa giữa hai đảng càng lúc càng căng thẳng.
Tình hình này đòi hỏi tổng thống Obama cần thận trọng hơn trong chính sách. Tuy nhiên điều này phụ thuộc nhiều vào quốc hội hiện trong tay của đảng Dân chủ. Các dân biểu nghị sĩ mới toanh của đảng Dân chủ không dễ gì từ bỏ cơ hội đẩy mạnh các chương trình mà họ cho là phục vụ dân nghèo.
Qua gần một tháng cầm quyền, tổng thống Obama đã chứng tỏ là một người đầy thiện chí và khả năng, dù chưa dày dạn kinh nghiệm cai trị và lẽ dĩ nhiên quá tự tin vào sự ủng hộ của quần chúng.
Tuy nhiên vấn nạn trước mắt của ông không phải chỉ là đối với những người đối lập Cộng hòa mà ông còn phải đấu tranh với nội bộ đảng Dân chủ. Mặt trận bên tả này cũng không dễ gì hơn mặt trận bên hữu.
Trần Bình Nam
Feb. 12, 2009
binhnam@sbcglobal.net
www.tranbinhnam.com
(1) Theo "In the First 100 days, Guantanamo was not a place of shame" của ký giả Karen J. Greenburg, The Washington Post National Weekly Edition, số ngày 2-8 Feb. 2009
(2) Trong cuộc họp báo này tổng thống Obama nói rằng Hoa Kỳ phải đưa thêm quân và đánh mạnh tại Afghanistan vì nơi đó từng là nơi Al-qaeda dùng làm căn cứ để tổ chức và huấn luyện quân khủng bố đánh phá Hoa Kỳ.
(3) Tổng thống Obama nói: "Về an ninh quốc gia, chúng ta dứt khoát từ bỏ ý nghĩ hy sinh các lý tưởng của ông cha để lại để bảo vệ tự do. Ông cha chúng ta đã viết ra những văn bản tôn trọng nhân quyền và luật pháp vào thời kỳ đất nước đang đấu tranh để tồn tại, và chúng ta đã tranh đấu bằng máu và nước mắt để duy trì giá trị của những văn bản đó. Các giá trị đó vẫn còn là ngọn hải đăng cho thế giới, và chúng ta sẽ không biện minh vì bảo vệ an ninh mà tạm thời hy sinh những giá trị đó."
Nguyên văn: "As for our common defense, we reject as false the choice between our safety and our ideals. Our Founding Fathers, faced with perils we can scarcely imagine, drafted a charter to assure the rule of law and the rights of man, a charter expanded by the blood of generations. Those ideals still light the world, and we will not give them up for expedience's sake."
(4) Sean Hannity Radio Show là một chương trình chính trị xã hội của những người bảo thủ do ông Sean Hannity dẫn chương trình. Mỗi ngày ông Hannity nói chuyện trên radio, truyền hình và trên internet 4 giờ đồng hồ qua 500 đài trên toàn quốc, và theo ước lượng của Tạp chí Talkers Magazine có khoảng 13 triệu người nghe. (Text tiếng Anh này lưu ở www.tranbinhnam.com)
Trần Bình Nam
Tại Hoa Kỳ, theo tiền lệ một tổng thống mới đắc cử có 100 ngày trăng mật với phe đối lập trong quốc hội. Nếu đối lập kiểm soát quốc hội thì trong vòng 100 ngày sau khi tổng thống tuyên thệ nhậm chức phe đối lập tạm ngưng "đối lập" để tân tổng thống chuẩn bị kế hoạch làm việc. Nếu đảng cầm quyền kiểm soát cả hai viện quốc hội (như trường hợp hiện nay với đảng Dân chủ) thì tuần trăng mật có thể có nghĩa ngược lại là đảng cầm quyền không lợi dụng thế thượng phong để ban hành các biện pháp hành chánh hay thông qua luật mà đảng thiểu số không bằng lòng.
Nếu nhìn những gì tổng thống Barack Obama và đảng Dân chủ làm ở quốc hội chỉ trong 20 ngày sau khi ông Obama nhậm chức thì đảng Dân chủ đã không theo thủ tục bất thành văn này và đã tới tấp tấn công đảng Cộng hòa.
Về phương diện hành chánh tổng thống Obama đã ban hành quá sớm một số quyết định như đóng cửa nhà tù Guantanamo tại Cuba trong vòng một năm, chỉ thị bộ quốc phòng nghiên cứu một kế hoạch rút quân ra khỏi Iraq trong vòng 16 tháng, lập kế hoạch tăng quân tại Afghanistan, cho phép tái giúp đỡ các hội từ thiện trên thế giới có chương trình hạn chế sinh đẻ hay phá thai.
Những gì tổng thống Obama làm đều nằm trong chương trình ông hứa trong khi tranh cử, và sự việc ông đã đắc cử với một đa số áp đảo cho thấy cử tri đã ủng hộ chương trình của ông. Nhưng ông Barack Obama đắc cử, đồng thời đảng Dân chủ (vốn đã kiểm soát cả hai viện quốc hội) kiểm soát quốc hội chặt chẽ hơn cũng có thể do cuộc khủng hoảng kinh tế ụp xuống như một cơn bão vào tháng 9/2008 chỉ hai tháng trước ngày bầu cử tổng thống.
Cho nên nếu ông Obama áp dụng tinh thần 100 ngày trăng mật và không quá vội vàng ban hành những biện pháp hành chánh (như tát nước vào mặt đảng Cộng hòa) thì đảng Cộng hòa có lẽ cũng không cạn tàu ráo máng đối với tổng thống Obama.
Thay vì ban hành lệnh đóng cửa nhà tù Guantanamo trong vòng một năm, tổng thống Obama có thể chỉ thị nghiên cứu. Hoa Kỳ có một căn bản để giải quyết vụ vi phạm nhân quyền và tra tấn tù nhân tại Guantanamo qua tướng TQLC Michael Lehnert. Đầu năm 2002 Chuẩn tướng Lehnert được lệnh mang 2000 lính thợ đến căn cứ Guantanamo xây cất nhà tù giam các tù nhân bị bắt tại Afghanistan. Tướng Lehnert theo đúng sách vỡ áp dụng quy chế tù binh Geneva với tù nhân mặc dù lệnh của bộ trưởng quốc phòng Rumsfeld bảo không cần tuân hành quy chế quốc tế này. Bất đồng ý kiến, tướng Lehnert bị thuyên chuyển và hiện nay là Thiếu Tướng Chỉ huy trưởng căn cứ TQLC Camp Pendleton tại San Diego, nơi bộ quốc phòng Hoa Kỳ dự trù chuyển tù nhân từ Guantanamo đến. Với thành tích tôn trọng quy chế tù binh Geneva, tướng Lehnert sẽ làm cho thế giới yên tâm và bỏ qua vụ Hoa kỳ đã không tôn trọng quy chế tù binh Geneva vi phạm nhân quyền và tra tấn tù nhân (1).
Về lời hứa rút quân khỏi Iraq trong vòng 16 tháng tổng thống Obama có thể lồng nó trong hiệp ước rút quân trong vòng 3 năm ký với chính phủ của thủ tướng Maliki tháng 8/2008 dự liệu quân đội Hoa Kỳ sẽ rút khỏi các thành phố của Iraq vào mùa hè năm nay, và toàn bộ quân đội ra khỏi Iraq trước ngày 31/12/2011. Tình hình Iraq tạm yên và cử tri sẽ không bắt bẻ tổng thống không giữ lời hứa .
Vấn đề tăng quân tại Afghanistan cũng có thể mua thời gian bằng chờ đợi ông đặc sứ Richard Holbrooke công cán Trung đông trở về hãy hay. Afghanistan là vấn đề quân sự tế nhị nhất và có thể là một trong những viên gạch mềm nhất trong ngôi nhà chính sách quốc phòng của tổng thống Obama. Cuộc chiến tranh Iraq mất lòng dân nên ông Obama được phiếu nhờ hứa rút quân ra khỏi Iraq. Nhưng một ứng cử viên tổng thống không thể "mềm" về quốc phòng nên ông Obama phải có một chiến trường nào đó cho quân đội Hoa Kỳ. Và chiến trường trước mắt dễ chọn nhất là chiến trường Afghanistan. Chiến trường Afghanistan hợp pháp vì được Liên hiệp quốc công nhận là một cuộc chiến vì chính nghĩa, được khối NATO ủng hộ, được dân chúng Hoa Kỳ không phàn nàn vì Al-Qaeda đã dùng đất Afghanistan để tổ chức cuộc tấn công khủng bố giết gần 3000 người Mỹ.
Cái kẹt của ông Obama là ở đó. Vì thật ra sự tiếp tục tham chiến tại Afghanistan của Hoa Kỳ cũng phải được xét lại. Trước quyết định giảm quân tại Iraq để tăng quân tại Afghanistan, nhiều nhà quan sát nhìn thấy viễn ảnh Hoa Kỳ nếu không sa lầy tại Iraq thì cũng sẽ sa lầy tại Afghanistan.
Lý luận phải đánh tại Afghanistan của ông Obama khi trả lời một câu hỏi của một nữ ký giả trong cuộc họp báo đầu tiên ngày Thứ Hai 9/2/09 (2) không thuyết phục gì hơn lý luận phải đánh tại Việt Nam vào đầu thập niên 1960 của bộ ba Johnson, McNamara và Dean Rusk, nếu không muốn nói quyết định đổ quân sang Việt Nam có một lý do vững chắc hơn. Hoa Kỳ và miền Nam Việt Nam có thể thắng cuộc chiến tại Việt Nam, nhưng cuộc chiến Afghanistan của Hoa Kỳ khó thắng.
Trong những quyết định mới nhất, quyết định tăng quân tại Afghanistan của tổng thống Obama là ít được sự ủng hộ của đồng minh nhất. Khối NATO đã bày tỏ ý của họ không muốn thêm quân tại Afghanistan. Hoa Kỳ sẽ chiến đấu tại đó một mình. Mọi hy vọng vào Pakistan khó thành. Pakistan chỉ đồng minh với Hoa Kỳ khi Hoa Kỳ mạnh. Một khi thế của Hoa Kỳ yếu tại Afghanistan Pakistan sẽ là nước bỏ Hoa Kỳ trước nhất. Và đó là một mối nguy lớn cho Hoa Kỳ.
Trong tháng 1/2009 số binh sĩ Hoa Kỳ tự vận nhiều hơn số thương vong của binh sĩ Mỹ tại hai chiến trường Iraq và Afghanistan đang làm cho các giới chức quân sự nhức đầu tìm cách lý giải. Những lý do hiển nhiên trước mắt là mỗi vòng phục vụ của lính quá dài (15 tháng hay 12 tháng), số vòng phục vụ quá nhiều (2 lần, 3 lần, có đơn vị đến 4 lần) làm cho số binh sĩ bị bệnh tâm thần cao và số gia đình ly dị nhiều vì vợ chồng xa cách nhau quá nhiều, quá lâu. Nhưng biết đâu lý do còn tồn tại trong quyết định quân sự không hợp lý. Một quân đội hoàn toàn tình nguyện (như quân đội Hoa Kỳ) trên nguyên tắc là một quân đội mạnh, nhưng tinh thần có thể lay chuyển vì những lý do chính sách chứ không nhất thiết chỉ là lý do áp lực của chiến trường.
Tổng thống Obama là một tổng thống đang được lòng dân và cái vốn chính trị ông mang vào Bạch Ốc rất lớn, nhưng trong 20 ngày đầu ông đã tiêu một cách rộng tay và đó có thể là phiền lụy của ông sau này. Phiền lụy trước mắt là phản công của đảng Cộng hòa ngay cả trước khi ông tuyên thệ.
Dư luận báo chí đồn rằng sau khi nhậm chức tổng thống Obama có thể cho điều tra vụ việc chính quyền Bush-Cheney vi phạm luật nghe lén điện thoại của dân và truy tố người có trách nhiệm.
Tiền lệ này đã xẩy ra cách đây hơn 23 năm dưới thời tổng thống Reagan. Tháng 11/1986 quốc hội thuộc đảng Dân chủ đã điều tra việc chính quyền Reagan-Bush cuối năm 1985 đã vi phạm luật cấm dùng ngân khoản quốc gia viện trợ cho quân cách mạng Contra chống chính phủ Sandinista thân cộng tại Niaguara với định ý truất phế tổng thống Reagan nếu có chứng cớ ông này phạm luật (mặc dù vào thời điểm này luật cấm đã được quốc hội hủy bỏ). Tổng thống Reagan đã thoát nạn truất phế nhờ Đô đốc John Poindexter, Cố vấn an ninh quốc gia khi điều trần trước Thượng viện đã quả quyết rằng ông không hề báo cáo với tổng thống việc dùng tiền lời bán vũ khí cho Iran để viện trợ cho quân Contra trong thời gian còn luật cấm. Tuy nhiên 14 viên chức chính phủ bị truy tố ra tòa, 3 người trắng án, 11 người có án trong đó có bộ trưởng quốc phòng Caspar Weinberger. Cuối năm 1992, trước khi rời chức vụ tổng thống George W.H. Bush (Bush lớn) đã ân xá cho tất cả những người liên hệ.
Đề phòng vụ truy tố còn trong giả tưởng này, Phó tổng thống Cheney cảnh cáo tổng thống đắc cử Obama rằng làm gì thì làm đừng chạm đến chuyện an ninh quốc gia. Ngày 20/1/09 Obama nhậm chức, Phó tổng thống Cheney (theo tin đồn xầm xì tại thủ đô) đã giả bệnh đi xe lăn để khỏi phải đứng chào vợ chồng tân tổng thống Obam-Michelle. Mấy ngày sau khi tổng thống Obama nhậm chức cựu tổng thống Cheney tuyên bố trắng rằng ông tiên đoán quân khủng bố sẽ đánh Hoa Kỳ bằng vũ khí nguyên tử hoặc bom hóa học trong vòng vài tháng tới và có khả năng giết 100.000 người Mỹ.
Nếu quả quân Al-Qaeda có khả năng đó thì tổng thống Obama ắt đã được giới chức an ninh báo cáo cho biết. Cho nên lời tuyên bố của cựu tổng thống Cheney không có mục đích gì khác hơn là dọa dân chúng để áp lực tổng thống Obama chớ tìm cách truy tố những người đã vi phạm luật cấm nghe lén. Ông cựu Phó tổng thống đã để hở lưng với lời tuyên bố "khó xem là yêu nước" này. Nếu vụ truy tố vi phạm luật nghe lén sẽ xẩy ra nó sẽ do sáng kiến từ phía quốc hội vì nhiệm vụ bảo vệ Hiến pháp và tổng thống Obama có muốn ngăn cản cũng chưa chắc ngăn cản được nếu ông ta không muốn bị kết tội "ngăn trở sự thi hành luật pháp".
Trong bài diễn văn nhậm chức, tổng thống Obama đã khẳng định không hy sinh các lý tưởng của tiền nhân để lại với biện minh vì cần bảo vệ tự do (3). Tổng thống Obama có lý khi khẳng định như vậy vì thế giới đã có quá nhiều nhà độc tài hôm nay biện minh hy sinh quyền này một chút, ngày mai hy sinh quyền kia một chút để cuối cùng đưa một dân tộc nằm gọn dưới gót giày của mình. Đó là gương của Hitler tại Đức, của Mussolini tại Ý và của tướng Franco tại Tây Ban Nha nếu chỉ kể vài thí dụ của thế kỷ trước.
Ngoài cựu phó tổng thống Cheney, ông Rush Limbaugh, một nhân vật cực hữu trong giới truyền thông, khi trả lời một câu hỏi của ông Sean Hannity trong chương trình "The Sean Hannity Radio Show" ngày 22/1/09 rằng ông có muốn thấy tổng thống Obama thành công không, đã thẳng thừng nói "Không. Tôi muốn thấy ông ta thất bại nếu chương trình đó là chương trình xã hội chủ nghĩa "(4).
Ông Rush Limbaugh đã nâng sự khác biệt về nguyên tắc và triết lý giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đến độ xung khắc và thù hận.
Một trăm ngày trăng mật đâu không thấy, chỉ thấy sự kèn cựa giữa hai đảng càng lúc càng căng thẳng.
Tình hình này đòi hỏi tổng thống Obama cần thận trọng hơn trong chính sách. Tuy nhiên điều này phụ thuộc nhiều vào quốc hội hiện trong tay của đảng Dân chủ. Các dân biểu nghị sĩ mới toanh của đảng Dân chủ không dễ gì từ bỏ cơ hội đẩy mạnh các chương trình mà họ cho là phục vụ dân nghèo.
Qua gần một tháng cầm quyền, tổng thống Obama đã chứng tỏ là một người đầy thiện chí và khả năng, dù chưa dày dạn kinh nghiệm cai trị và lẽ dĩ nhiên quá tự tin vào sự ủng hộ của quần chúng.
Tuy nhiên vấn nạn trước mắt của ông không phải chỉ là đối với những người đối lập Cộng hòa mà ông còn phải đấu tranh với nội bộ đảng Dân chủ. Mặt trận bên tả này cũng không dễ gì hơn mặt trận bên hữu.
Trần Bình Nam
Feb. 12, 2009
binhnam@sbcglobal.net
www.tranbinhnam.com
(1) Theo "In the First 100 days, Guantanamo was not a place of shame" của ký giả Karen J. Greenburg, The Washington Post National Weekly Edition, số ngày 2-8 Feb. 2009
(2) Trong cuộc họp báo này tổng thống Obama nói rằng Hoa Kỳ phải đưa thêm quân và đánh mạnh tại Afghanistan vì nơi đó từng là nơi Al-qaeda dùng làm căn cứ để tổ chức và huấn luyện quân khủng bố đánh phá Hoa Kỳ.
(3) Tổng thống Obama nói: "Về an ninh quốc gia, chúng ta dứt khoát từ bỏ ý nghĩ hy sinh các lý tưởng của ông cha để lại để bảo vệ tự do. Ông cha chúng ta đã viết ra những văn bản tôn trọng nhân quyền và luật pháp vào thời kỳ đất nước đang đấu tranh để tồn tại, và chúng ta đã tranh đấu bằng máu và nước mắt để duy trì giá trị của những văn bản đó. Các giá trị đó vẫn còn là ngọn hải đăng cho thế giới, và chúng ta sẽ không biện minh vì bảo vệ an ninh mà tạm thời hy sinh những giá trị đó."
Nguyên văn: "As for our common defense, we reject as false the choice between our safety and our ideals. Our Founding Fathers, faced with perils we can scarcely imagine, drafted a charter to assure the rule of law and the rights of man, a charter expanded by the blood of generations. Those ideals still light the world, and we will not give them up for expedience's sake."
(4) Sean Hannity Radio Show là một chương trình chính trị xã hội của những người bảo thủ do ông Sean Hannity dẫn chương trình. Mỗi ngày ông Hannity nói chuyện trên radio, truyền hình và trên internet 4 giờ đồng hồ qua 500 đài trên toàn quốc, và theo ước lượng của Tạp chí Talkers Magazine có khoảng 13 triệu người nghe. (Text tiếng Anh này lưu ở www.tranbinhnam.com)
Gửi ý kiến của bạn
