Hôm nay,  

Văn Hóa Và Niềm Tin: Mẹ Tìm Con Trong Gió

4/27/200800:00:00(View: 7476)

Điệu Nhạc Jazz Trên Bờ Sông Mississippi (Ảnh của Cao Tường).
 Nhà thần thoại học có thế giá bậc nhất là Joseph Campbell sau nhiều nghiên cứu về các phong tục, truyền thống văn hóa và truyện thiêng của các dân tộc trên thế giới, đã nhận ra một điều rất đơn giản, rằng mọi thứ đạo đều phát khởi từ hình ảnh người mẹ bồng con và đứa con đang âu yếm nhìn mẹ với tất cả tình thương không bao giờ diễn tả hết được. Đứa con nhỏ bé hạn hẹp của cõi vuông đang tìm cách hòa vào dòng sức sống ấm êm lòng mẹ của cõi tròn vô biên để có thể vuông tròn viên mãn mẹ tròn con vuông.

 Đó là một hiện tượng rất tự nhiên khởi đi từ thể lý, rung động từ trái tim, từ từng mạch máu, từng tế bào, từng nhiễm thể, khoa học trên hết mọi khoa học, minh triết trên mọi thứ minh triết. Vì ai cũng có một người mẹ, ai cũng đã từng bơi lội chín tháng trong biển tình lòng mẹ, đã từ chính khúc ruột của mẹ mà tách ra. Và đạo là gì nếu không phải là chính cái cuống nhau nối lại được vào bụng mẹ thể lý, mà cũng là cuống nhau nối vào quê hương miên viễn trong chiều kích tâm linh. Và cả cuộc đời là một hành trình đi tìm cái cuống nhau đó như ca dao Việt đã diễn tả đầy chất đạo:

 Chiều chiều ra đứng ngõ sau

Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều.

 MẸ TRÙNG DƯƠNG VÀ ĐOÀN VŨ KUMBUKA TRONG ĐẠI HỘI NHẠC JAZZ

Ngày Hiền Mẫu ở New Orleans thường tiếp liền ngay sau hai cuối tuần Đại Hội Nhạc Jazz. Đại Hội TruyềnThống nhạc Jazz hằng năm thu hút khoảng nửa triệu người tham dự, con số mỗi ngày mỗi tăng thêm. Kìa là đoàn vũ Kumbuka đến từ Phi Châu, gồm tám người rất khởi sắc, làm chuyển động cả một vùng đông đảo. Nét đặc sắc của đoàn vũ Kumbuka là không trình diễn để khán giả xem cho vui mắt hay thưởng ngoạn nghệ thuật, mà là gợi hứng để mọi người cùng hòa vào một khúc vũ, cùng chuyển diễn một nhịp sống.

 Đây là vũ khúc Ajaja gọi hồn tiên tổ. Sinh lực bao đời đang cùng chảy vào làm thành một dòng sông mới. Vũ khúc Mandiani là một bài hoan ca phát khởi từ dân Bambara bên Senegal, với những vũ công đi chân không, hai tay giơ lên vẫy gọi hướng vọng trời cao theo nhịp trống. Và nửa triệu người tuôn về New Orleans thủ đô nhạc Jazz trong dịp này dường như cũng đang cùng hòa vào một nhịp vũ duy nhất.

 Jazz là loại nhạc phát khởi từ cảm hứng bên trong theo nhịp điệu và hơi thở sức sống hơn là âm thanh, nâng tâm hồn lên một chiều kích rộng hơn là những vật lộn hay những bon chen hạn hẹp thường ngày. Ai muốn thưởng thức nhạc Jazz đúng điệu thì phải tìm tới một địa điểm vẫn được gọi là "nôi sinh nhạc Jazz" (preservation hall). Đó là căn nhà số 726 đường St. Peter trong Khu Vực Pháp (French Quarter), với bề mặt cũng như bên trong rất quê kệch thô sơ, hầu như không tân trang gì cả mà cứ để y nguyên cái dáng vẻ ọp ẹp xưa cũ. Chả có ghế ngồi gì hết. Vậy mà căn phòng này bao giờ cũng chật ních người, đứng hay ngồi bệt xuống nền nhà tùy tiện, vì ban nhạc ở đây chơi đúng loại nhạc Jazz nguyên chất, làm cho người thưởng ngoạn hình dung ra một khung cảnh của một lớp người thời còn lao nhọc vừa ca hát vừa hái bông hay chặt mía ngoài đồn điền (plantation) hay trong một căn bếp nhỏ mù mịt khói. À, tôi vừa liên tưởng đến một điều gì rồi. Giống kiểu như những bài dân ca hay những câu hò trên cánh đồng Việt Nam xưa kia. Cũng một tinh thần người ta đi cấy lấy công, tôi đây đi cấy còn trông nhiều bề, tìm vươn lên chiều kích cao hơn, trong nhịp điệu sinh hoạt đời thường.

 Tôi đã có dịp say mê đứng thưởng ngoạn một khúc nhạc Jazz theo điệu kèn saxo do một anh nghệ sĩ da màu thổi trên bờ sông Mississippi trong một buổi sáng nắng mới lên. Chàng nghệ sĩ ngồi trên một cái cột thấp, dáng hình nổi hẳn lên nền trơi với dòng sông phía sau làm bối cảnh. Anh ta ngất ngây theo điệu nhạc thả hồn về một quê hương xa tít trong tâm tưởng. Mấy ông mặc đồ bộ với cà-vạt mắc tiền đứng chỉ trỏ bi bô, mặc. Mấy bà qua lại vung vẩy vành tai óng ánh kim cương, mặc. Điệu nhạc Jazz với tiếng kèn saxo sao mà trầm buồn ray rứt quá, nhưng cũng rất hào sảng cao ngạo. Nó cười vào mặt nhân gian. Nó như cũng nhắc cho người ly hương nhìn theo hướng sông kia mà tìm về nguồn ngọn mình giữa những xô bồ nổi trôi của kiếp nhân sinh.

 Hồi mới sang Mỹ còn chân ướt chân ráo, người Việt tụ họp nhau ăn cái tết đầu tiên vào năm 1976, ai nấy mừng mừng tủi tủi, nước mắt lưng tròng. Tôi còn nhớ một bài hát do ca đoàn của cộng đoàn đầu tiên tôi phụ trách đã làm mọi người xúc động. Đó là bài Mẹ Trùng Dương của Phạm Duy được trình diễn chuyển động như những lớp sóng biển. Cũng do mốc ghi quan trọng này mà từ đó ca đoàn lấy tên là Ca Đoàn Trùng Dương, nói lên tâm huyết của những người con ra đi mà vẫn ấp ủ hình ảnh Mẹ Việt Nam trong tim kiểu "chúng ta đi mang theo quê hương."

 Mẹ cũng đã ươm tôi trong gió lộng rét buốt loạn li đất Bắc. Mẹ đưa tôi vào miền Nam với đồng lúa vàng Cửu Long nắng gắt. Và vào thời điểm '75, không còn nước mắt để khóc trong gió giật đùng đùng, chiều chiều Mẹ còng lưng chống gậy dõi tìm tôi theo đoàn người nổi trôi. Tình nhà mở cửa, Mẹ đứt mấy khúc ruột đành để tôi ra đi mong đóng góp gì cho đời ...

 Sóng vỗ miên man như câu ru êm của mẹ dịu dàng.

Nước biếc mênh mông như đôi tay ôm của mẹ trùng dương...

Ngày ngày vươn vai ra khơi đón ánh dương soi con tim bồi hồi.

Chiều chiều chơi vơi, không nguôi thương thương nhớ nhớ con trong cuộc đời.

Mẹ tìm con trong gió Bắc,

Mẹ về phương Nam nắng gắt,

Tình nhà mở cửa đem ra góp với bao la...

 TIN VUI TÌM LẠI ĐƯỢC CUỐNG NHAU

 Lam lũ vất vả cả năm, người Việt vẫn còn mang hình ảnh được về quê ăn tết, về quê nghỉ hè. Quê nhà là nơi phục hồi được sức khỏe, tĩnh dưỡng lại tinh thần, nếm lại được tình ấm, vì ở quê có mẹ. Người Mỹ có phong tục đẹp mừng Ngày Hiền Mẫu vào tháng Năm, cũng là Tháng của mùa xuân hoa nở đương độ căng phồng mơn mởn sức sống. Tìm về với mẹ cũng là tìm lại được cuống nhau nối vào cội nguồn mùa xuân miên viễn, quê hương hằng thể. Cũng chính vì thế mà truyền thống Công Giáo chọn tháng Năm là Tháng Hoa, tháng của mùa hoa trinh nữ với những đóa hoa lòng muôn hương muôn sắc dâng kính Mẹ Maria, Mẹ của muôn người mẹ. Riêng người Công Giáo Việt thì có lòng sùng kính Đức Mẹ một cách đặc biệt, chắc chắn vì trong chất máu người Việt mang rất nhiều nguyên lý mẹ từ truyện thiêng Chim Âu Tổ Mẫu đẻ một bọc nở ra một trăm con. Mẹ là chim nên con cũng là chim, tất cả đều biết bay, biết vươn tới một chiều kích cao hơn là những bon chen ngột ngạt thường ngày. Đàn chim dù có bay tan tác khắp nơi bao giờ cũng nhớ tổ mà về: Chim xa rừng còn thương cây nhớ cội.

 Nét đẹp của đạo Công giáo là lòng kính yêu Đức Mẹ Maria được tỏ lộ ra bằng những nghi thức bên ngoài. Tháng 5 dâng hoa kính Đức Mẹ thì được gọi là Tháng Hoa, Tháng của Mẹ: Mother's Month. Tháng 10 là tháng Hoa Hồng. Đây cũng là điều mà khoa tâm lý ngày nay làm chứng là quân bình được đầu với tim, lý với tình. Lòng sùng kính Đức Mẹ bao giờ cũng dẫn tới nguồn viên mãn là chính Chúa. Bằng chứng là ở những nơi hành hương nổi tiếng như Fatima, Lộ Đức v.v. thì bất cứ một hình thức tôn kính Đức Mẹ nào cũng đều dẫn tới cao điểm là Thánh Thể và Thánh Lễ.

Thì ra mọi nghi thức, mọi phong tục, mọi lễ nhạc đích thực, cũng đều là những biểu tượng, là những cuống nhau tìm nối vào chính Chúa, nguồn sức sống vô biên "là Đường, là sự thật và là sự sống" (Gioan 14:6) đã được đặt ngay trong chính thẳm sâu cõi lòng:

 "Thầy sẽ không để các con côi cút; Thầy sẽ trở lại với các con. Sau đây ít lâu, thế giới sẽ không thấy Thầy nữa; nhưng các con sẽ thấy Thầy, là vì Thầy sống, và các con sẽ sống. Ngày đó, các con sẽ hiểu rằng Thầy ở trong Cha Thầy, và các con ở trong Thầy, và Thầy ở trong các con." (Gioan 14:18-20).

 PHÚT TỊNH TÂM

 Bài hát lượn sóng Mẹ Trùng Dương gây bồi hồi xúc động trông về quê Mẹ. Vũ khúc Ajaja gọi hồn tiên tổ, vũ khúc Mandiani hướng vọng trời cao, một đóa hoa dâng mẹ hay một câu kinh, đều là những cuống nhau tìm nối vào nguồn cội:

Hòa mình vào đòan vũ dâng hoa của các em nhỏ trong Tháng Hoa, mình như đang được hóa thân mọc cánh trong một cuộc chuyển biến hút hồn, nối được cõi vuông tù túng hạn hẹp của mình vào dòng sông sinh lực viên mãn trời tròn. Tự nhiên mình thấy tâm mình mở ra thênh thang, như đang được về quê mẹ, tìm lại được cuống nhau nối vào nguồn, trong tâm tình được khai mở của Hàn Mặc Tử:

 hãy cầu nguyện bằng trăm kinh mây gió,

hãy dâng cho một tràng chuỗi trăng sao

 Trong phút giây lắng đọng, mình sực thấy hồn mình đang hồi sinh bén rễ "từ một cội rất linh thiêng" thật sâu thẳm, điều mà Du Tử Lê cảm nhận được không phải bằng suy tư lý luận của hệ thống triết học hay giáo lý nào cả, mà do thực chứng của đời sống, trong tập thơ "Hoa Nào Tin Quả Đắng Đến Không Ngờ" (trang 150):

 không ai hiểu thịt, da tôi bìa sách

bọc, bao ngoài quá đỗi thực hư: riêng

không ai hiểu linh hồn tôi mướt, sạch

mọc lên từ một cội rất linh thiêng.

Lm. Trần Cao Tường

(từ tác phẩm Khúc Sáo Ân Tình, Thời Điểm xuất bản. Mời thăm Mạng Lưới Dũng Lạc http://www.dunglac.org  và www.dunglac.net, góp tư liệu xây nhà Văn Hóa & Niềm Tin.)

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
... không ai có thể phủ nhận được sự tận tụy, cùng tấm lòng vị tha, của hằng vạn giáo viên trên khắp nẻo đường đất nước. Xin chân thành cảm ơn các em, các cháu – những cô gái Việt Nam vô danh và thầm lặng – đã vì những mầm non bất hạnh mà hy sinh, và trao trọn tuổi thanh xuân, để tương lai của xứ sở đỡ được phần đen tối.
Ngoài mặt ai cũng tưởng đảng Cộng sản Việt Nam đang “sống hùng”, “sống mạnh”, nhưng bên trong lại đang lo tranh đấu chống cuộc chiến tư tưởng để bảo vệ chế độ...
* Trump và MAGA Cộng Hòa lo ngại thế chiến thứ III với Nga nếu Mỹ tiếp tục trợ giúp Ukraine bảo vệ lãnh thổ chống Nga xâm lược. * Nhiều thành viên Cộng Hòa trong Quốc Hội chống các dự luật viện trợ cho Ukraine vì e ngại tổn phí của Mỹ cho chiến tranh Ukraine ảnh hưởng đến Hoa Kỳ với lạm phát cao và kinh tế trì trệ. * Từ một đảng có chính sách ngoại giao diều hâu, Đảng Cộng Hòa đã biến thành một đảng bồ câu, đặc biệt dưới thời Donald Trump, cô lập hóa nước Mỹ với thế giới. * Mục tiêu của Trump và MAGA Cộng Hòa là một nước Mỹ da trắng phát xít theo chủ nghĩa White Christian Nationalism, tương tự như chính sách dân tộc Nga của Putin...
Như TNS John McCain, cử tri Arizona đã đặt tinh thần quốc gia lên trên tính đảng phái, khi một tiểu bang đỏ dành lá phiếu cử tri của mình cho các ứng viên mà họ nghĩ là xứng đáng thuộc đảng Dân Chủ.
Nếu cha mẹ cũng như ông bà và chú bác của Lucas vẫn cứ im lặng cam chịu và chấp nhận chế độ hiện hành thì trong tương lai gần con bé sẽ được giám sát bởi đôi ba cái camera, chứ (e) không phải một...
✱ CRS Congress: Tính đến ngày 14 tháng 10 năm 2022, Hoa Kỳ đã cung cấp hơn 20,3 tỷ đô la viện trợ để giúp Ukraine bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ - Lực lượng Đặc biệt của Hoa Kỳ mở các khóa đào tạo và huấn luyện cho lực lượng đặc biệt Ukraine. ✱ Yahoo News: CIA giám sát một chương trình bí mật huấn luyện chuyên sâu ở Mỹ cho các lực lượng hoạt động đặc biệt tinh nhuệ của Ukraine và các nhân viên tình báo khác. Chương trình huấn luyện bắt đầu vào năm 2015, tại một cơ sở không được tiết lộ ở miền Nam Hoa Kỳ. ✱ DW Germany - Lực lượng Mỹ huấn luyện quân đội Ukraine tại Đức và giúp họ học sử dụng các hệ thống vũ khí tiên tiến - việc huấn luyện các lực lượng Ukraine đang diễn ra ở các khu vực khác tại châu Âu, nhưng không tiết lộ địa điểm. ✱ Al Jazeera/DIA: Sự thất bại của các lực lượng Nga trước sự đối kháng mãnh liệt của Ukraine cho thấy lực lượng của Moscow không có khả năng đạt được mục tiêu xâm lược ban đầu do TT Putin đã đề ra. ✱ White House: Chúng tôi có quyền nói chuyện trực tiếp.
Đảng Dân chủ có thể sẽ mất đa số trong cả hai viện của Quốc hội, nhưng đảng Cộng hòa đã không đạt được một chiến thắng vang dội như các cuộc thăm dò đã dự kiến. Kết quả này cũng làm cho cựu Tổng thống Donald Trump thất vọng và cần phải dè dặt hơn trong mọi dự định sắp tới...
Khi mới đến Mỹ định cư, cuối thập niên 1970 tôi gặp một cựu chiến binh Mỹ từng phục vụ tại Việt Nam. Anh Mark khi đó tuổi chưa đến 30, nhập ngũ đầu thập niên 1970 theo lệnh động viên, có hai năm đóng quân ở Cần Thơ, Biên Hoà. Hết hạn nghĩa vụ, anh về làm việc ở thư viện Đại học Berkeley và tôi gặp anh ở đó, khi còn là sinh viên...
Các ứng viên được Trump ủng hộ đã thắng hay thua như trong bất cứ các cuộc bầu cử thông thường nào khác. Tuy nhiên một số ứng viên do đích thân Trump chọn lựa và bơm tiền, dồn sức vận động tranh cử cho đến những ngày cuối cùng đã thất cử. Các nguồn tin cho biết đây là điều làm Trump thất vọng và giận dữ rất nhiều trong vài ngày qua. Nhưng điều có lẽ làm Donald Trump giận dữ hơn là truyền thông cánh hữu đã không còn tường trình nhiều về các cuộc vận động bầu cử của Trump từ trước những ngày bầu cử và đổ lỗi cho Trump về sự thất bại của nhiều ứng viên đảng Cộng Hòa theo sau cuộc bầu cử.
Từ ngày 6 đến 18 tháng 11 năm 2022 Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu của Liên Hiệp Quốc lần thứ 27 (Conference of the Parties, COP27) sẽ được tổ chức tại Sharm el-Sheikh, Ai Cập. Hội nghị này được Antonio Gunterres, Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc khai mạc và có khoảng đại diện của 200 quốc gia và hàng chục nghìn người tham dự...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.