Luật Pháp Và Cộng Đồng: Hành Động Nào Là Quấy Rối Tình Dục Ở Nơi Làm Việc"
Văn Phòng Luật Sư Gary E. Mastin
Như tôi trình bày với quý độc giả trong bài thảo luận Luật Pháp và Cộng Đồng ở thứ Sáu tuần trước, quấy rối tình dục ở nơi làm việc là một hình thức kỳ thị. Hành động quấy rối tình dục (sexual harassment) vi phạm Điều Khoản VII của Luật Nhân Quyền 1964 (Title VII of the Civil Rights Act of 1964). Theo luật pháp, không ai có quyền quấy nhiễu quý vị về tình dục ở nơi làm việc. Trong bài thảo luận kỳ 2 này, tôi muốn nêu ra một số thí dụ về những hành động thường bị coi là vi phạm luật. Nếu quý vị là nạn nhân của bất kỳ yêu cầu hay hành động nào có tính cách sách nhiễu như: bị đụng chạm về cơ thể mà quý vị không cho phép, bị ôm, bị nắm tay, bị cầm chân, bị đụng chạm hay rờ mó lâu, bị cố tình đụng chạm ở những chỗ kín trên cơ thể, bị khủng bố về tinh thần, v.v… Hoặc là nạn nhân của những hành động dâm ô làm ảnh hưởng xấu đến công việc làm của mình, hay tạo cho mình cảm giác đang làm việc trong một môi trường thù nghịch không thân thiện cho nhân viên, quý vị có thể coi mình là nạn nhân của sự quấy nhiễu về tình dục. Những trường hợp sách nhiễu tình dục tiêu biểu:
1) Nạn nhân không chấp nhận hay tình nguyện: Trường hợp này xảy ra khi nạn nhân hoàn toàn không tự nguyện tham gia với những hành động mà người A đang làm. Dù cho người A nói những hành động này chỉ là sự thân thiện hay đùa giỡn vô hại, đó không phải là lý do họ được làm như vậy. Thí dụ: một người nhân viên A, dưới một hình thức có vẻ đùa giỡn, cố tình tò mò hỏi người nhân viên B về vấn đề chăn gối hay hỏi người B có ăn nằm với người yêu chưa, có thường chăn gối với người khác phái hay không – người A đã vi Nam"phạm luật quấy nhiễu tình dục.
2) Quấy rối tình dục có thể xảy ra giữa Nam Nữ: Trường hợp này xảy ra khi nạn nhân và người vi phạm có cùng giới"và Nữ tính. Thí dụ: a) người nhân viên A bàn luạân với vài người khác về người nhân viên B là người đồng tình luyến ái – dù người B có hay không – người A đã vi phạm luật; b) người nữ nhân viên A có những phê bình về cơ thể hay những hành động tình ái của một người nữ nhân viên B, hoặc phao tin đồn làm hại danh tiếng của người B này – người A cũng đã vi phạm luật.
3) Người vi phạm quấy nhiễu tình dục có thể là bất cứ ai thường có mặt ở chỗ làm việc: Người vi phạm có thể là bất kỳ người nào trong chỗ làm: người chủ, người nhà của người chủ, người cộng sự viên riêng của người chủ, người quản lý viên trực tiếp của nạn nhân, người quản lý viên từ một chi nhánh khác, người nhà của người quản lý viên, người nhân viên đồng nghiệp, người khách hàng, hoặc là một người nào đó thường có mặt ở chỗ làm việc của nạn nhân, v.v… Thí dụ: a) một người làm kế toán viên cho người chủ khi đến chỗ làm hàng tuần để lấy sổ xách, người này có những hành động hoặc lời lẽ thô tục, dâm dật hướng về nạn nhân – người kế toán viên này đã vi phạm luật; b) một người anh của ông chủ văn phòng nha sĩ cứ thường đến văn phòng tán tỉnh và gọi điện thoại mời cô làm tiếp tân ở văn phòng này đi chơi với ông, mặc dù cô này nói với ông đó là cô đã có gia đình, không đi được – ông anh này đã vi phạm luật.
4) Nạn nhân không cần phải là người trực tiếp bị quấy rối về tình dục: Một trong những hình thức sách nhiễu về tình dục xảy ra nếu một người bạn hay một người đồng nghiệp trong chỗ làm của nạn nhân bị hà hiếp về tình dục và chuyện này làm cho nạn nhân bị khủng hoảng tinh thần, làm việc yếu đi hay không được. Thí dụ: a) ở một hãng xưởng điện tử, một người bạn xinh đẹp ngồi bên cạnh người nhân viên A cứ bị người nhóm trưởng (supervisor) đến cợt nhã hay tán tỉnh ồn ào trong giờ làm việc và việc này làm cho công việc của người nhân viên A bị chậm trể, người A cũng là nạn nhân của người nhóm trưởng. Vì người nhóm trưởng này có thể đã tạo cho nơi làm việc của người nhân viên B không được thân thiện và đứng đắn; b) một văn phòng bác sĩ mướn 2 người phụ tá y sĩ nữ, A và B. Người phụ tá y sĩ A lớn tuổi thì thường xuyên phải bị hút bụi, thu dọn phòng toilet, và đi đổ rác sau giờ làm việc vì người bác sĩ cứ tìm cách ép người phụ tá y sĩ B trẻ tuổi vào phòng khám bịnh của ông để nói chuyện bâng quơ đùa giỡn. Người phụ tá y sĩ A có thể khiếu nại là người bác sĩ này đã tạo ra một môi trường làm việc không thân thiện và công bằng cho mọi nhân viên.
5) Quý vị vẫn có thể là nạn nhân dù chưa bị đuổi việc hay chưa bị ép phải nghỉ việc: Dù quý vị đã bị đuổi việc, bị ép phải nghỉ việc, hay vẫn đang còn làm việc, quý vị là nạn nhân của quấy rối tình dục khi chỗ quý vị làm việc là một môi trường thù nghịch hay một môi trường không thân thiện và công bằng cho nhân viên. Thí dụ: a) một người chủ tiệm nails salon đề nghị với một trong 2 người thợ làm đẹp da mặt trong tiệm là ông này sẽ đưa cho cô A này làm những người khách xộp hơn với cô B kia nếu cô A bằng lòng đi nhậu hay đi chơi chung với ông và một vài người bạn vào những ngày cuối tuần – người chủ này đã vi phạm luật; b) người em trai của một người chủ tiệm tóc cứ thường xuyên lên tiệm này để tán tỉnh một cô thợ làm tóc xinh đẹp trong tiệm và để lấy lòng cô này, áp lực người quản lý viên của tiệm chia phiên cho cô thợ này nhiều hơn những người thợ khác – người em trai này đã vi phạm luật. Nạn nhân của sự quấy rối về tình dục nên nói với người vi phạm những hành động của họ là trái phép, trái luật, và yêu cầu họ phải lập tức ngừng ngay những việc này. Cách tốt nhất là viết sự yêu cầu này trên giấy tờ và đưa trực tiếp cho người vi phạm, đưa cho cấp trên của họ, hoặc đưa cho người chủ. Người nạn nhân không nên ngần ngại khi cho người vi phạm biết là họ phải chấm dứt những hành động mà họ đang làm. Vì nếu người nạn nhân cứ cố giữ im lặng chịu đưng vì sợ hãi, vì mắc cở, vì thiếu Anh ngữ, hay vì sợ mất việc làm, người vi phạm thường sẽ tiếp tục làm những hành động dâm ô, tồi bại đến với nạn nhân nữa. Sự chịu đựng của nạn nhân là hành động tiếp tay làm cho người vi phạm nghĩ là họ có nhiều quyền hạn hơn là luật pháp cho phép. Những thí dụ về quấy rối tình dục nêu trên chỉ là một vài thí dụ điển hình. Quấy rối tình dục xảy ra dưới nhiều hình thức, tùy theo hoàn cảnh cụ thể, và tùy theo số lượng người bị ảnh hưởng. Nói chung sự quấy rối này bao gồm những hành động, lời nói, hay phê phán về tình dục từ người khác mà nạn nhân không muốn đón nhận. Quý vị cần nhận xét về những loại vi phạm:
1) Vi phạm trắng trợn: Nạn nhân bị hôn, bị ép hôn, bị ôm, hay bị cố tình đụng chạm vào chỗ kín trên cơ thể mình trước mặt người khác, v.v…
2) Vi phạm lén lút, cần phải chứng minh: Nạn nhân cần ghi lại những chi tiết, giữ những bằng chứng, hoặc tìm nhân chứng chứng nhận những chuyện vi phạm này đã có xảy ra. Nếu có báo cáo cho cấp trên, nạn nhân cần giữ lại những giấy tờ và chi tiết về sự báo cáo đó.
Để tự bảo vệ quyền lợi và nhân phẩm của chính mình ở nơi làm việc, quý vị nên liên lạc ngay với một người luật sư chuyên môn khi quý vị cảm thấy:
1) bối rối vì không chắc những vi phạm từ người khác đến với mình có phải là quấy rối tình dục hay không;
2) hoang mang vì không hiểu rõ được quyền lợi của mình dưới luật pháp;
3) sợ hãi vì không biết cách nào chấm dứt được những sự quấy nhiễu tình dục xảy đến với mình; 4) tức giận vì quyền lợi hay sự an ninh của mình ở chỗ làm không được bảo vệ một cách công bằng sau khi những vi phạm đã được báo cáo cho cấp trên biết.
Xin mời quý độc giả đón đọc bài thảo luận kỳ 3 vào thứ Sáu tuần sau…
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ GARY E. MASTIN
Vietnamese: (800) 881-8128
English: (310) 567-8666