Phaœn đối chiến tranh Iraq có lý hay không"
Hỏi: Chuyển hướng sang những tháng không quên của tháng 4 năm 1975. Xin hỏi rằng, vào thời điểm đó, bà có tiên đoán được tình hình đất nước sẽ đi về đâu không"
Đáp: Thưa hoàn toàn không, không biết. Biết rằng là nguy hiểm lắm rồi, từ mất Ban Mê Thuột, xuống đến Nha Trang. Biết là nguy hiểm lắm rồi. Vẫn nghĩ rằng mình sẽ rút xuống vùng 4 vì vùng 4 của mình là vựa gạo thóc như thế. Và bây giờ thì tôi không còn được nhớ rõ các số quân trang. Tôi chỉ có nghe loáng thoáng khi mà anh Kỳ briefing với tất cả các sĩ quan hay là với một vài ông tướng. Dự định thì vẫn nghĩ rằng họ có đầy đủ vũ khí cũng như là máy bay, cũng như là xe tăng, cũng như là súng ống để mà chiến đấu nữa.
Hỏi: Xin bà cho biết trong hoàn cảnh của năm 75, lúc ông Kỳ toan tính chuyện đảo chánh, chuyện rút về miền tây cố thủ, và sau cùng vì sao đã ra đi giờ chót"
Đáp: Thì anh Kỳ có planning ở nhà là rút xuống vùng 4. Trong nhà tôi lúc đó thưa anh là có không biết bao nhiêu là sĩ quan trốn bỏ đơn vị. Có thể nói lúc đó là những người đào ngũ trốn trong nhà tôi. Để chờ đợi xem là nếu anh Kỳ có cần đến động dụng, nếu cần là làm một cú đảo chính để cướp lại chính quyền đồng thời phải có những biện pháp gấp rút lên ngăn chặn Ban Mê Thuột. Tại vì mấy lần anh Kỳ volunteer xin anh Thiệu quên hết những việc khác, những hận thù hay là những cái không đồng ý với nhau để cho anh Kỳ lên ngay Ban Mê Thuộc để ngăn chặn [CS]. Vì anh Kỳ tuy là lính không quân nhưng xuất thân từ trường võ bị cũng là bộ binh đó, thưa anh, nhưng mà ông Thiệu vẫn từ chối. Nhưng mà thưa anh thế này, lúc đó trước khi anh Kỳ ra đi, anh Kỳ có bay sang bộ Tổng tham mưu rồi gọi vùng 4, gọi tất cả các cơ quan mà anh Kỳ đã liên lạc trước đó để mà tính rằng sẽ cùng nhau rút xuống dưới kia. Thì bấy giờ quân đội Việt nam hoàn toàn tan vỡ, không còn liên lạc được với ai nữa, không còn một người nào nữa thì thử hỏi rằng anh Kỳ một mình với hai khẩu súng lục sẽ có làm gì được không nếu anh ở lại lúc đó" Tất cả những cái lời hẹn hò cam kết với nhau là giờ đó thì sẽ rút xuống đó nhưng không gọi được ai nữa. Quân đội đã hoàn toàn, tan vỡ, không còn có cách nào để liên lạc gì nữa, thì thử hỏi là nếu anh Kỳ ở lại thì có làm gì được hay không"
Hỏi: Nói về chuyện ra đi, xin hỏi về những lời tuyên bố của ông Kỳ kêu gọi quân dân hãy ở lại chiến đấu. Sau đó ông lên máy bay di tản ra tàu Mỹ đậu sẵn ngoài biển đông. Bà nghĩ sao"
Đáp: Cám ơn anh đã cho tôi có được cái cơ hội để nói chuyện đó. Hôm 28, trước lúc tôi ra đi, tuy vẫn âm thầm nghĩ rằng mình sẽ quay về nhưng mà cái linh tính của đàn bà thì vẫn cảm thấy rằng lỡ mà mất thì sao. Tôi có viết cho nhà tôi một cái thơ, trong đó tôi có nói rằng nếu Sài gòn thất thủ mà cần phải chạy đi, xin anh hãy lấy cái tinh thần Câu Tiễn. Anh hãy chạy ra ngoài đi để mà tìm cơ hội khác. Lỡ biết đâu mình có được cái cơ hội trở về. Còn tôi, tôi đoán, tôi nghĩ thật tình, đến bây giờ tôi vẫn tin tưởng là anh Kỳ bị thất thủ lúc đó có thể là ảnh sẽ nghĩ đến tự vận. Tôi có viết cho ảnh rằng, nếu bây giờ anh chết thì cái chết của anh cũng là một cái dũng ghê gớm lắm. Mọi người cũng sẽ nhắc nhở, ngưỡng mộ. Nhưng mà để hỏi rằng ngay lúc bây giờ anh tự tử chết thì cái chết đó có giúp gì, thực tế có giúp gì được cho Việt nam không. Thì câu trả lời tôi nói rằng không. Nếu anh chịu nhẫn nhịn mà anh đi ra ngoại quốc và chờ đợi biết đâu mình có cơ hội để quay về. Hồi đó vẫn còn hy vọng rằng Mỹ vẫn có thể giúp đỡ mình để đi về, thì mấy người, ở cái thế của anh Kỳ có thể làm được chuyện đó thì anh Kỳ sẽ quay về. Thành ra trong lúc này xin anh hãy nhẫn nhịn. Hãy tạm thời đi ra ngoại quốc để mà mình mưu đồ chuyện gì khác. Anh nên nhớ rằng vợ con anh rất cần anh lúc này và anh đừng chết một cách vô lý như thế. Cái chết của anh sẽ không mang lại lợi ích gì cho đất nước, có thể ngày sau sử xanh sẽ khen anh là một vị anh hùng, anh tuẫn tiết theo đất nước, nhưng thực tế không giúp được gì cả. Thì cho đến ngày hôm nay tôi xin được chia xẻ với anh Kỳ cái chuyện đó là tôi xin một phần chịu trách nhiệm trong cái sự lung lạc anh Kỳ để anh Kỳ không ở lại như lời đã hứa.
Hỏi: Bà có điều gì nói thêm về ông Kỳ"
Đáp: Anh Kỳ là một người có lòng, cái tài để mà làm chính trị gia thì tôi cũng không tin tưởng lắm, nhưng anh Kỳ là một người có lòng, có lý tưởng và rất thương yêu dân chúng và Việt nam. Anh Kỳ là một người, có thể giữa chuyện chúng tôi, vợ chồng đến phút này tan vỡ, nó có cái chuyện buồn riêng, chuyện gia đình riêng, tình cảm riêng nhưng nếu nói về anh Kỳ thì anh là một người lý tưởng, một leader. Ảnh không phải là một chính trị gia, ảnh không có thủ đoạn, ảnh không có cái khéo léo, mềm dẻo của một người chính trị gia. Nhưng anh Kỳ là một leader, anh Kỳ là một nhà binh, là một ông Tướng rất là chung thủy, rất là có tình với anh em quân đội, cho đến giờ phút này tôi khẳng định chuyện đó.
Hỏi: Về chuyện ông Kỳ đến tìm gặp Trung Tướng Trần Văn Minh, tư lệnh Không Quân đầu đuôi ra sao"
Đáp: Khi mà anh Kỳ chạy sang bên Bộ Tư Lệnh Không Quân, thì Trung Tướng Trần Văn Minh, là cái người mà nghĩ rằng là anh em rất là thân cận đặt anh Minh lên đó cũng như là một phần của anh Kỳ ở trong anh Minh và đồng chí hướng với nhau. Và cho đến cái ngày động dụng đó thì anh Kỳ có chạy sang nói chuyện với anh Minh là bây giờ cần tất cả mọi người anh em góp sức lại làm một cái gì ngay để mà cứu Việt nam. Anh Trần Văn Minh có nói là: Ông ơi, thôi bây giờ ông thông cảm dùm, là vì mấy thằng Mỹ nó đến nó nói là bây giờ tất cả mọi người đi sang bên Mỹ. Chính phủ Mỹ sẽ lo cho tất cả mọi người có nhà, có xe, có lương tháng, con cái sẽ được đi học và có một tương lai tốt đẹp vô cùng nếu anh không làm gì hết. Thì thôi, thông cảm dùm, bây giờ thế này, tôi bao giờ cũng quý ông, anh em chúng tôi người nào cũng quý ông. Ông là lãnh tụ nhưng là cha đẻ của không quân này. Bây giờ chúng tôi xin đưa tay đây, tôi đưa dây cho ông, ông làm ơn ông trói chúng tôi và ông khoá chúng tôi vào cái phòng bên cạnh kia rồi ông muốn làm gì thì ông làm. Trước một thái độ như thế, thì anh nghĩ rằng trong quân đội thì nếu mà anh Kỳ không là xếp chính thức nữa, anh Kỳ không có quyền ra lệnh cho người dưới, mặc dù họ quý nhưng họ không dám nghe lệnh đó, phải là xếp trực tiếp của họ. Vậy thì anh Kỳ vẫn không làm gì được nhưng mà anh Kỳ cũng rất buồn khi quay về. Lúc bấy giờ, chắc có thể là cái người anh tin tưởng là sẽ không bao giờ lộ ra có lẽ là tôi, thành ra anh Kỳ có tâm sự với tôi chuyện đó.
Hỏi: Rồi chuyện ông Kỳ tìm gặp Đại Tướng Cao Văn Viên, Tổng Tham Mưu Trưởng, xin bà cho biết rõ.
Đáp: Khi mà lên nói chuyện với Đại Tướng Tổng Tham Mưu Trưởng Cao Văn Viên, again, tôi cũng nghĩ là rất thân nhau, lúc nào làm cái gì là cũng chí hướng chia sẻ với nhau thì anh Cao Văn Viên có trả lời là: Thôi ông ơi, ông thông cảm dùm, bây giờ tôi tu rồi, tôi không làm được những chuyện này nữa. Thử hỏi rằng một đất nước trong cái giờ phút dầu sôi lửa bỏng, cộng sản ngay bên kia sắp sửa chiếm đất nước mà ông Tổng Tham Mưu Trưởng Việt Nam Cộng Hòa trả lời rằng ổng không làm gì được là vì ổng tu rồi.
Hỏi: Đại Sứ Mỹ, Xếp CIA đã đến gặp ông Kỳ và đề nghị những giải pháp gì, cũng xin bà cho biết.
Đáp: Chúng tôi bị, phải nói là bị Mỹ ru ngủ. Ông Đại sứ và lẫn ông xếp CIA lúc đó mỗi người đều vào và biết là anh Kỳ đang âm mưu những chuyện đó. Mỗi người vào đều nói với anh Kỳ là Thiếu Tướng biết rằng lúc này chính chúng tôi nhìn thấy phải đưa ông lên và xin ông chờ cho chúng tôi một thời gian. Tại vì lúc này nếu như ông định làm thí dụ như một cú đảo chính hay thả bom dinh Độc lập gì đó thì bao nhiêu dân chúng chung quanh sẽ bị chết. Nhất là cái quan trọng là kẻ thù ở ngay ngoài cửa rồi và nếu bây giờ nội bộ mình đánh nhau nữa thì chỉ có lợi cho kẻ thù thôi. Thì trước một cái lập luận đó thì quá đúng phải không anh, thì như vậy chúng tôi cứ ngồi chờ, thì người Mỹ họ bảo sẽ dàn xếp cho ông Thiệu đi và sẽ đưa lại chính quyền cho anh Kỳ.
Hỏi: Tại sao Bà đã biết rõ nội dung đối thoại giữa ông Kỳ và các giới chức khác"
Đáp: Vâng, thì cũng là do anh Kỳ kể chuyện, đương nhiên chứ tôi sao mà có được quyền ngồi ngay đó để mà nghe. Đương nhiên là tôi không được trực tiếp nghe nhưng có một điều này xin thú thật cái biến cố, đối với mọi người dân đều cho là quan trọng lắm. Cho nên ở nhà tôi lúc đó là cái salon ở dưới này, ở trên có một cái salon khác sát thế này. Chúng tôi cứ nằm áp tai xuống dưới này để nghe xem quý vị nói như thế nào. Chúng tôi nghe được những cái lời đó, tôi không ngồi tại đó nhưng chính tai chúng tôi có nghe những cái lời đó và cái điều này có thể mình sẽ chắc là một ngày nào trong Pentagon họ sẽ phải nói lên những tài liệu đó, vâng, khi mà họ bật mí lên đó.
Hỏi: Bà suy nghĩ gì về cung cách thường ăn to nói lớn theo kiểu đại ngôn của ông Kỳ.
Đáp: Anh Kỳ nổi tiếng là cái người rất là... anh ấy thật lắm, nói một tiếng nôm na là rất là ruột ngựa. Vâng, và chính tôi ở nhà tôi vẫn thường hay nói đùa là: Bố ạ, bố có một cái thiên tài là bố tự thắt thòng lọng rồi bố chui cổ bố vào. Ảnh không có những thớ lơ nhưng mà ảnh nói với tất cả cái lòng thật, cái lòng thành.
Hỏi: Xin bà cho biết về hoàn cảnh của ông bà lúc hết quyền hành và vai trò “ngồi chơi sơi nước” trong 4 năm sau cùng.
Đáp: Thì anh nhớ rằng khi mà anh Kỳ làm Phó Tổng Thống đó, rồi thì xảy ra cái vụ mà đạn trực thăng bắn nhầm, bao nhiêu là người phe phái của anh Kỳ rồi thì bao nhiêu những chân tay của anh Kỳ bị chặt hết, có thể chúng tôi lúc bấy giờ đúng là ngồi chơi xơi nước, và sau hết nhiệm kỳ đó, chúng tôi không ra liên danh thêm với anh Thiệu nữa. Thì chúng tôi đã rút lên trên Khánh Dương làm nông trại, sống một đời rất là bình thản ở trên đó thôi, xa lánh giang hồ các thứ. Thế thì nhiều người bây giờ cứ hay đổ cho anh Kỳ nhưng mà nên nhớ rằng 4 năm sau, anh Kỳ không còn ở trong Chính quyền nữa và chúng tôi bị chặt hết cả các phương tiện để mà biết tình hình nó như thế nào nữa. Chúng tôi bị ra ngoài cái chuyện đó rôì, thành ra anh Kỳ vẫn là cái người gọi là anh hùng tính, thành ra vẫn cứ hay đi đến đâu cũng hay, vâng, nhận trách nhiệm đó là của tôi. Tôi thấy phải trả lại anh ấy cái sự thật, 4 năm sau anh ấy không còn làm gì nữa mà đất nước có thể mất ngay trong một ngày nếu mà cái ngày đó thua trận mà cứ rút chạy như thế thì có thể thua ngay trong một ngày, anh Kỳ không có trách nhiệm trực tiếp gì trong cái ngày cuối cùng đó cả, thành ra xin qúy vị miễn kết án và đỗ tội cho anh trong những cái ngày cuối cùng đó. Anh ấy khi được giao tổ chức được Quốc hội, đã lập được Chính phủ, đã có các thứ và nếu mà còn nhiều thời gian, thì tôi có thể đi vào details, để kể qúy vị nghe làm thế nào anh Kỳ diệt trừ được những cái nạn tham nhũng, giấu gạo... của mấy ông Tàu ở trong Chợ lớn đó anh. Vâng, gọi là gì nhỉ... gian thương. Bao nhiêu những chuyện khó khăn đó mà cùng một lúc anh Kỳ mới có 35 tuổi đầu thôi, lúc đó rất là trẻ, anh giải quyết hết được những cái chuyện đó và hôm nay tôi cũng nhắc nhở cho qúy vị biết là anh Kỳ ở cái địa vị đó, có bao nhiêu lần những người đã đề nghị mua chuộc anh bao nhiêu tiền mà anh Kỳ vẫn lắc đầu từ chối và cho đến giờ phút này chúng tôi vẫn hãnh diện về chuyện đó. Anh Kỳ không có trách nhiệm gì trong cái ngày mất nước về sau nữa đâu.
Hỏi: Theo bà nghĩ Việt Nam Cộng Hòa bị mất là lỗi của ai"
Đáp: Thưa bây giờ, tôi không dám nói rằng quy vào lỗi của một cá nhân nào hết nhưng mà khi một trận chiến thua như vậy thì nó phải có một sự sai lầm ở một chỗ nào đó thì bây giờ nếu khi mà giặc nó đến nhà thì những cơ quan, những người đầu tiên phải chống giặc là quân đội, những vị chỉ huy quân đội là những ai. Đó, thì bây giờ mình chỉ suy nghĩ thế thôi nhưng mà sau khi sống ở bên này hai mươi mấy năm rồi thì tôi hiểu được rằng Quân đội Việt nam không thua, chúng ta đã thua ở Washington, chúng ta đã thua ở những cái người đồng minh của chúng ta đã quyết định chúng ta như anh vừa mới nói đó. Chúng mình chỉ là những con xe, người ta đã thí con xe của chúng mình và tất cả những xương máu đó của đồng bào cũng như của binh sĩ đã chết một cách rất oan uổng và chúng ta, thân phận là một con xe, một con tốt thí thôi. Chúng ta thua ở chỗ đó, và bây giờ cái câu chuyện này là phải có tất cả cái ban điều tra và xử xét sau này với nhiều yếu tố để có thể quy định bây giờ là lỗi tại ai. Bây giờ tôi chỉ là chứng nhân thôi, tôi nói cho anh nghe những cái tôi nghe được, nhìn thấy rõ thôi, không dám đỗ lỗi cho ai hết.
Hỏi: Bà cùng gia đình đã ra đi vào ngày 28 tháng 4. Xin Bà đã cho biết thêm một chút về cuộc sống trong những ngày mới đến Mỹ"
Đáp: Cái ngày 28 chúng tôi đi thì trong tay chúng tôi chỉ có 10.000 đô la mà thôi, tại vì trước đó, 10.000 đô la là do tiền để dành được trong những chuyến công du đó, thưa anh. Mỗi lần công du, thì Chính phủ trích ra một số tiền để mình chi tiêu trong những lúc mình công du, thì đó là những cái tiền chúng tôi dành dụm được còn dư, chúng tôi không chi tiêu đến nhiều, tôi để dành được có 10.000 đô la thôi. Thì đem đi sang bên Mỹ, tưởng rằng là người Mỹ sẽ giúp đỡ cho mình cái gì như là lời của ông Tướng Minh nói đó hóa ra họ chẳng có một cái chương trình gì để giúp đỡ như là lời... thì chính anh Trần Văn Minh cũng chẳng được hưởng gì như người Mỹ đã hứa hẹn. Vâng, chúng tôi bị quăng ra đến Washington D.C, không được vào ở trong trại, không được học cách thức sống ở một xã hội mới, cũng không có một cơ quan Mỹ nào ra đón hết... Thì có mấy người bạn ra đón mà không có nhà ai là chứa được 14 người hết, thì chúng tôi thuê 3 cái phòng hotel rất là rẻ tiền ở Washington D.C. Thì mỗi một ngày, kể chuyện vui thôi, mẹ tôi thì rất là tằn tiện, cho mua mỗi ngày có hai ổ sandwich với một ít ham gì đó mà ăn cho đến 3 tuần lễ ở đấy, nhưng mà mọi người đều biết tôi chỉ có 10.000 đô la thôi, không nhà, không cửa, không một phương tiện gì hết, không có ai giúp đỡ được gì hết và sau cuối cùng thì đi thuê được một cái nhà, phải nói dối mãi 5 người thôi thì họ mới cho thuê, phải bỏ ít tiền ra mua một cái xe spacer, anh có nhớ cái xe spacer hồi xưa không, chở có khoảng 10 người trên xe đó, và bạn bè, người cho cái đệm, người cho cái canape, sofa này kia, tủ lạnh các thứ đi xin. Nhưng mà lúc đó đi học các cháu cũng không biết đi xin tiền grant hay là cái gì hết thành ra hôm đó anh Kỳ ở đâu, tôi cũng mất liên lạc luôn. Mẹ con chúng tôi nhào vô, tôi cũng đi làm các việc lao động để mà kiếm tiền, các em tôi cũng làm busboy, các con cũng nhào hết cả vô để mà sinh còn lúc đó, chẳng có cái gì đặc biệt hết...
Hỏi: Vào thời điểm thập niên 80, phong trào vượt biên với số đồng bào tỵ nạn dâng cao, có các tin tức về việc cứu người vượt biển và đồng thời có tin đồn bà Nguyễn Cao Kỳ tự tử ở Phi Luật Tân. Xin bà cho biết về việc này.
Đáp: Thật đó là hoàn toàn sai với những lời đồn đó. Hồi đó anh Kỳ có nhờ tôi đem một cái phong thơ sang cho bà Marcos để muốn mua một cái đảo nào đó tại vì có một số người Nhật rất là Anti-Communist. Họ sẵn sàng đưa tiền cho mình để mà mua cái hòn đảo đó và rồi mình đem tất cả dân tỵ nạn Boat People sang bên đó. Nói là sẽ dậy cho họ lập nghiệp. Nhưng mà sự thật ở bên trong thì mình huấn luyện quân sự để mà chờ thời cơ rồi bỗng một ngày nào đó về để chiếm lại đất nước. Khi tôi ra đi với cái lý tưởng là trông đợi làm được cái chuyện đó, nhưng mà sang đến nơi thì sự thật là bà Marcos không làm được cái chuyện đó vì bà nói rằng ở bên Phi Luật Tân có cái đạo luật là không bao giờ bán đất cho bất cứ người dân nào hết. Thành ra lúc đó tôi quá thất vọng, tôi buồn và tôi cũng đau đớn cho cái thân phận những người Boat people hồi đó. Tôi có, trong một phút đó, bây giờ nói thì cũng hơi ngường ngượng vì chỉ có một phút đó can đảm mà làm được việc đó để muốn nói lên cho cả thế giới thấy rằng hãy ra tay mà cứu giúp những người Boat people và cứu giúp dân tộc Việt Nam của chúng tôi. Chứ còn lúc tôi sang đó, thì bà Marcos cho mấy người bodyguard, cho cả một nữ y tá lúc nào cũng đi theo tôi và cho cả một phái đoàn trong đó có cả ông bộ trưởng du lịch luôn luôn đi theo tôi, anh còn lạ gì, bên đó, cái sự lễ nghi của họ quan trọng lắm. Lúc nào đi đâu cũng cả một phái đoàn, thì làm sao tôi có cơ hội để có một mối tình nào cái lúc đó, thời điểm đó làm gì có cái chuyện tự tử vì tình đó anh.
Hỏi: Bà có ghen với ông Kỳ không"
Đáp: Ghen chứ anh, ghen lắm nhưng mà tôi thuộc cái loại ghen nhưng mà để ngầm trong bụng. Có lẽ cái điều đó không nên tại vì mình không bao giờ tỏ ra cho địch thủ biết là mình hay để cho chính anh Kỳ thấy là tôi ghen và những cái điều đó nó đâm ra lậm trong người mình thành ra nó cũng càng ngày càng làm cái tình yêu nhạt nhẽo đi, và một trong những cái lý do đổ vỡ cũng là tất cả những lần đó nó cứ accumulate. Vâng nó dồn lại, rốt cục mình cảm thấy lạnh đi.
Hỏi: Từ những đổ vỡ với tướng Kỳ bà tiết lộ cuộc sống hiện nay với bạn đời là ông Bùi Xuân Hiến ra sao"
Đáp: Sự thật ra anh dùng cái chữ bạn đời là rất đúng đó anh. Đến cái tuổi này thì tôi thấy là tôi đã trưởng thành, tôi thấy là tôi đã tìm thấy chính mình thành ra tôi không cần phải tìm kiếm một người chồng hay một người đàn ông để mà tôi phải look up to, ngưỡng mộ hay là học hỏi gì về cái người đó nữa. Tôi có một cái sự tự tin ghê gớm. Thành ra đối với anh Hiến là một người bạn, thật tình là một người bạn mà tôi cần thiết lúc này. Anh Hiến là một người rất là dễ thương ở cái chuyện là anh có những thì giờ để nghe tôi nói hay là hai đứa cùng tâm đầu ý hiệp những cái chuyện văn nghệ lẩm cẩm, thơ văn này kia đó anh thì đó là một người bạn rất cần thiết cho tôi lúc này.
Hỏi: Trong dịp họp mặt tại San Jose vừa qua bà cũng nói rằng, nếu biết chuyện gia đình giang dở như hôm nay thì năm xưa bà đã không nhận lời kết hôn với tướng Kỳ. Sau đó suy nghĩ thêm bà nói rằng: Cuộc tình trải qua bao nhiêu năm không thể quên hết được. Bằng bài ca “Người Đi Qua Đời Tôi” bà đã gián tiếp trả lời.
Đáp: Tại vì đã hơn một lần mình làm vợ chồng với nhau rồi, thì nếu bây giờ duyên hết nợ hết thì mình cũng nên có một thái độ như là bạn bè quý hóa nhau chứ, và tôi cũng cầu chúc cho anh Kỳ được hạnh phúc.
Hỏi: Xin hỏi bà về vấn đề giữ sắc đẹp"
Đáp: Sự thật là cái sự giữ được như bây giờ và không để cho mập ra tôi cũng có workout và tôi có tập khí công. Và cũng sửa sắc đẹp, một chút đỉnh thôi. Nhưng mà tôi rất tin tưởng chuyện sửa sắc đẹp ngày hôm nay. Ngay cả nam giới cũng rất cần.
Hỏi: Bà là một nhân vật hiện nay rất vui thích để đóng vai nghệ sĩ. Trước hết bà nói về giấc mộng ca sĩ.
Đáp: Thật ra cái chuyện mà nói là giấc mơ đó, là giấc mơ từ hồi mới lớn lên. Nếu mà tôi được làm lại thì thay vì phải làm một phu nhân thì tôi chắc chắn sẽ làm ca sĩ. Chứ còn như bây giờ thì vốn dĩ là con người có máu văn nghệ nên tôi cũng rất thích đến nói chuyện hay là góp mặt trong một buổi có tính cách văn học nghệ thuật nhiều hơn là hát hò. Nhưng mà đến chỗ nào thì bạn bè cũng biết là tôi thích hát cũng hay kéo tôi lên hát. Thành ra nếu nói về chính thức để trở thành ca sĩ thì nó cũng buồn cười lắm. Nhưng mà thí dụ như một cái hội đoàn nào đó hôm nay họ muốn nghe nói về một cái subject gì chẳng hạn như là cái chuyện ở Houston tuần trước đó thì họ muốn tôi nói về tình yêu trong âm nhạc thì tôi đến tôi nói chuyện rồi thì trong cái không khí vui như vậy họ yêu cầu tôi hát thì tôi hát, vâng, chứ không hẳn bây giờ còn làm ca sĩ thì nghe nó cũng hơi buồn cười.
Hỏi: Một câu chuyện tình cờ lý thú đưa người ca sĩ Tuyết Mai lần đầu lên sân khấu với thù lao ngang với nghệ sĩ hàng đầu ở hải ngoại đã diễn ra trong hoàn cảnh nào.
Đáp: Cái chuyện này buồn cười lắm, đó là một cái sự hoàn toàn ngẫu nhiên. Có một hôm có một cậu bầu show gọi tới để mời tôi nói về cuộc sống mới của người tỵ nạn hội nhập vào cái thế hệ mới. Sau khi nói chuyện xong xuôi rồi đề cập gì đến tiền bạc gì cả. Cậu ta nói: Nghe nói là cô có hát nữa phải không. Tôi hoàn toàn nói đùa “Ờ, cô có hát, nhưng nếu cô hát phải trả cô giá cao bằng Khánh Hà cô mới hát đó””. Thế là cậu nói thật không cô, vậy thì con trả tiền cô như vậy nha cô ra cô hát cho con vài bài nha. Từ hôm đó trở đi nó mới trở thành cái chuyện, chứ thật ra nói về chuyện tiền bạc tôi vẫn ngượng lắm.
Hỏi: Rất nhiều khán giả văn nghệ đã nhìn thấy bà Tuyết Mai giống cô con gái Kỳ Duyên. Còn chuyện tình cảm bên trong thì ra sao"
Đáp: Hai mẹ con chúng tôi bây giờ trở thành như là hai người bạn, vâng hai mẹ con rất là thân với nhau. Mẹ cũng chiều con và con cũng chiều mẹ. Ngày xưa mình cấm đoán cổ những cái gì thì bây giờ cổ nói là “ôi giời ơi, em có một bà mẹ teenager”, thành ra em phải cẩn thận, mẹ đi rồi 12 giờ curfew mẹ về nhé. Chẳng hạn như là bây giờ có những chuyện hơi xích mích giữa tôi với anh Hiến đó thì Kỳ Duyên lên mặt bắt chước giọng mẹ tôi bảo “Cậu Hiến ạ, nếu mà cậu không thương em Mai nữa thì xin cậu viết cho mấy chữ để đưa trả về cho tôi.” Nó bẻo mép lắm, ở nhà mẹ con vẫn đùa như thế.
Hỏi: Xin bà tiếp tục cho biết về đời sống hiện nay giữa hai mẹ con.
Đáp: Tôi có một cái điều giao ước với cháu Duyên ngày xưa lúc mà cổ đang học luật đó và học luật thì rất là khó khăn. Tôi có giao hẹn cháu là khi mà con đậu và đem cái bằng luật sư về cho mẹ rồi thì cho con muốn làm gì con làm. Tới bây giờ tôi nghĩ là tuổi đời và cái sự hiểu biết trên đời cháu đã đủ trưởng thành để biết cháu muốn cái gì. Vâng tôi vẫn cam kết giữ cái điều đó thì cô có đem về đưa cho tôi mảnh bằng để trong phòng mẹ thôi. Bây giờ cháu nó muốn làm gì nó làm, nhưng mà nó vẫn có cái văn phòng riêng của cháu và có vài người cộng tác.
Hỏi: Từ một thiếu nữ học trường đầm ở Đà Lạt trở thành hoa khôi tiếp viên hàng không rồi thành hôn với vị tư lệnh quân nhân, trưởng thành trong chiến tranh. Người đẹp Tuyết Mai đã từng mặt quân phục bay trực thăng thăm tiền đồn nhìn hỏa châu nghe đại bác. Xin hãy nghe bà nói về người lính Việt Nam Cộng Hòa.
Đáp: Trong những cuộc chiến đó, người anh hùng tên tuổi chết đi đó thì cái giá trị cũng ngang với cái người lính unknown vô danh chết đi. Cái giá trị sự chết cũng ngang nhau thôi. Cuộc chiến của mình rất đáng buồn là mình đã chiến bại. Đôi khi mình có cảm tưởng như tất cả các sự hy sinh chết chóc đó không có nghĩa lý gì và đáng quên đi. Nhưng sự thật không phải vậy. Mà sự thật khi nhớ tới tất cả các đóng góp hy sinh cho đất nước cũng đừng quên những vai trò của người vợ lính. Những người đó cũng đáng được nhắc đến và vinh danh. Tôi nghĩ rằng đáng lắm, nên lắm và mình cũng phải có một cái sự biết ơn ghê gớm ngang với những người Mỹ đã chết cho một cuộc chiến thắng.
Hỏi: Và sau cùng đây là tâm sự một thiếu phụ đã một thời là phu nhân muốn nói chuyện với khán giả và thân hữu của mình.
Đáp: Thật ra sống được gần hết cuộc đời rồi đó thì tôi mới nghĩ rằng ở trên đời này có lẽ quan trọng nhất là được mọi người thương mến. Thành ra tôi mong rằng quý vị khán giả thương mến tôi, và nếu có ai đã ghét tôi trong dĩ vãng thì xin bớt ghét đi một tí.¦
Joseph Kiên Trung - West Ryde NSW
Đã có vô số ý kiến uœng hộ và phaœn đối cuộc chiến tại Iraq. Hẳn nhiên là 9 người 10 ý. Tùy vào caœm tình, thành kiến, quan niệm, vị trí... mà lập trường cuœa từng người, từng thành phần, từng quốc gia... có thể nghiêng về phe này hoặc phe kia. Đúng hay sai, trực tiếp hoặc gián tiếp mọi người đều có quan điểm riêng. Sinh hoạt dân chuœ cho phép tự do bày toœ ý kiến. Nó làm nên sức sống đầy sinh động nhiều màu sắc cho một xã hội. Những tư tươœng khác nhau giúp người ta hiểu sâu xa nhiều góc cạnh cuœa một vấn đề. Về cuộc chiến Iraq, từ rất lâu trước khi cuộc chiến xaœy ra, đến nay gần như đến hồi kết cục đã có quá nhiều lập luận uœng hộ hoặc phaœn đối. Tươœng đã thừa thãi để bàn luận thêm! Thế nhưng đọc các bài viết cuœa ông Đặng Thanh Chiến (bài thứ 3 có thêm ông Nguyễn Thế Hưng) Yagoona - trên 3 số SGT 302, 303, 304; dù rất không muốn nhưng có những điểm thấy cần phaœi lên tiếng để hóa giaœi những ngộ nhận không cần thiết. Khơœi đi từ lòng nhân ái và với cái nhìn cuœa riêng mình, hai tác giaœ trên đã suy diễn một cách rất tự phát và vô căn cứ qua nhiều luận điểm sau:
1. Lấy chuœ kiến cuœa mình áp đặt lên sự thật: Sự thật là những người uœng hộ cuộc chiến giaœi phóng Iraq khoœi ách bạo tàn Saddam Hussein (gồm cần và không cần sự đồng ý cuœa Liên Hiệp Quốc) là đa số. Sự thật là trong phe phaœn chiến trừ một số ít nhân vật chống đối cuộc chiến ơœ Pháp, Đức, Nga... vì quyền lợi riêng tư, vì tranh giành aœnh hươœng với Hoa Kỳ..., hoặc vì thiếu tầm nhìn như Simon Crean; hoặc vì tương cận, tương quan theo kiểu “mã tầm mã, ngưu tầm ngưu” như Syria, Cộng phỉ Bắc Hàn, Cộng phỉ Hà Nội... còn số quần chúng phaœn ứng cuộc chiến Iraq phần nhiều đơn thuần phát xuất từ lòng nhân đạo (điều này đúng) nhưng khá vô tâm (không dám nói là vô trách nhiệm) và thiếu tự chuœ để rồi bị lôi cuốn bơœi các tay hoạt đầu chính trị! Người ta rất dễ nhận ra điều hết sức trái khuấy là những người luôn hô hào “yêu hòa bình, chống chiến tranh” nhưng họ lại lý luận khá mơ hồ và thiếu kiềm chế khi bày toœ ý kiến; khi biểu tình bạo động, quậy phá đường phố, khi tấn công caœnh sát một cách “rất chiến tranh"(!"). Trong các buổi trực thoại truyền thanh do đài SBS thực hiện chẳng hạn, những thính giaœ tán thành đánh đổ chế độ tham tàn Iraq bày toœ lập trường bằng lời lẽ ôn hòa, ị Trang 61
có lý luận thì ngược lại vài người phaœn chiến lại hò hét và hung hăng một cách có chuœ ý"!
Dựa vào đâu, số liệu nào mà ông Chiến và ông Hưng dám khẳng định cuộc chiến tại Iraq là: “Có tới 90% dân chúng trên hành tinh này chống đối"”. Hơn nữa suy diễn khá thiếu trách nhiệm đến mức cho là: “Đa số người Công giáo nói chung và người Việt nói riêng chống cuộc chiến tranh này"”. Lối suy diễn phiến diện vừa sai sự thật vừa rất nguy hiểm dễ tạo ra nhiều hiểu lầm!
Nếu nói chống chiến tranh trên tinh thần nhân đạo, yêu chuộng hòa bình thì tôi dám nói mạnh là trừ vài keœ khát máu như Stalin, Mao Trạch Đông, HCM, Pon Pot... ra, thì caœ nhân loại nghĩa là 100% con người đều ước muốn chống chiến tranh. Nhưng tiếc thay đó là lý tươœng xa vời gần như aœo tươœng. Vì trong thực tế, quy luật tương tranh luôn diễn tiến. Nó chi phối caœ thiên nhiên, caœ thế giới thực vật lẫn động vật. Dù thực tế phũ phàng nhưng chúng ta phaœi chấp nhận! Với loài người, chiến tranh và hòa bình là hai mặt cuœa một vấn đề, như hình với bóng vậy! Chỉ có điều là con người với ý thức cuœa tâm linh, người ta phaœi làm sao hạn chế huœy diệt cái quý nhất cuœa nhân loại là “Sự sống và giá trị làm người” (nghĩa là NHÂN QUYỀN)! Vậy để biết đúng sai; lập trừơng phaœn đối hoặc uœng hộ cuộc chiến Iraq phaœi được bắt nguồn từ ý niệm căn baœn kể trên. “Sự sống và giá trị làm người” phaœi là tiêu chuẩn trước và trên các yếu tố phụ thuộc khác như chính trị, kinh tế, thế lực hoặc dầu hoœa...
Dưới ách thống trị cuœa bè lũ Saddam Hussein, nhân dân Iraq có được sự sống yên lành, tự do, dân chuœ và các giá trị làm người khác không" Thụ động (chứ không phaœi hòa bình) để yên cho các thế lực bạo tàn hoành hành chà đạp nhân quyền và huœy diệt hàng triệu mạng sống vô tội là đúng hay sai" Tại sao những người phaœn chiến lại gục đầu ô nhục mà không biểu tình phaœn kháng Staline: một ác quyœ cuœa nhân loại" Tại sao họ lại thờ ơ hoặc thậm chí cổ vũ cho HCM huœy diệt bao nhiêu sinh linh VN qua caœi cách ruộng đất, qua chiến tranh, qua thaœm sát ơœ Huế, ơœ đại lộ kinh hoàng" Jane Fonda ơœ đâu" Jacques Chirac ơœ đâu" Những keœ hô hào phaœn chiến ơœ đâu khi những tên Cộng phỉ Bắc Kinh đem súng máy, xe tăng thẳng tay nã đạn vào đám quần chúng sinh viên, học sinh ơœ quaœng trường Thiên An Môn"...
Ngoại trừ Đức Giáo Hoàng là người có vị thế siêu việt đứng trên các thế lực trần gian để định hướng lương tri nhân loại về một nền hòa bình công chính. Mọi người khác cần cẩn trọng trong cách hành xưœ cuœa mình. Người Công giáo lại càng ý thức hơn ai hết về cái thiện và cái ác. Hai ông Chiến và Hưng không nên gán ghép để tạo sự sai lạc cho người khác. Với tư cách người Việt, chúng ta càng hiểu rõ baœn chất cuœa chiến tranh và hòa bình. Chúng ta cũng từng là nạn nhân cuœa các phong trào phaœn chiến sai lầm và vô trách nhiệm! Những keœ phaœn chiến chỉ có lý khi họ dám từ boœ tiện nghi và cuộc sống tự do, dân chuœ cuœa họ để mang thân phận thấp hèn cuœa người dân Iraq dưới chế độ Saddam Hussein! Những keœ phaœn chiến chỉ có lý khi họ dám từ boœ quốc tịch, từ boœ hoàn caœnh hiện có để đến sống cuộc đời đói nghèo dưới ách bạo tàn Cộng phỉ Hà Nội hoặc Cộng phỉ Bắc Hàn! Tôi thách họ đấy! Họ dám thực hiện điều đó, tôi mới coi họ là những người phaœn chiến có lương tri!
2. Sai lầm nghiêm trọng cuœa ông Chiến và ông Hưng còn ơœ quan niệm về dân chuœ: Không phaœi vì ơœ Úc hay ơœ Mỹ mà người nào đó có thể chưœi tổng thống, thuœ tướng hoặc bất cứ ai khác. Trong đời sống thường nhật, mọi cá nhân còn phaœi tôn trọng lẫn nhau, huống hồ tổng thống hoặc thuœ tướng ơœ xã hội dân chuœ được bầu lên bơœi chính đa số dân chúng. Chúng ta có quyền tự do chính trị, có quyền phê phán, phaœn kháng nhân vật lãnh đạo nếu họ sai lầm hoặc để bày toœ ý kiến, lập trường cuœa mình ngõ hầu chân lý được sáng toœ. Xã hội tự do, dân chuœ thoaœi mái và tiến bộ nhờ vào cái tinh thần ấy chứ tuyệt không thể chấp nhận lời lẽ hạ cấp như: “Bush đáng đem đi chặt đầu"(!) hay “Howard is Bush’s dog"(!)... Đó là cách hành xưœ thấp kém mang tính phá hoại phaœn lại lý tươœng dân chuœ.
Ông tổng thống Bush hay ông thuœ tướng Howard ơœ vị thế lãnh đạo đất nước, họ có tầm nhìn và cách hành động sao cho có lợi cho đất nước và nhân dân họ. Các ông ấy phaœi chịu trách nhiệm trước lịch sưœ. Các cuộc bầu cưœ tới sẽ đánh giá và quyết định sự nghiệp cuœa họ. Phần người Việt chúng ta, thiết tươœng không nên a dua theo một số phần tưœ phaœn chiến vô trách nhiệm để có những lý lẽ võ đoán và hung hăng. Hơn nữa tinh thần dân chuœ cần được nghiền ngẫm để hướng về cuộc đấu tranh cho quê hương yêu dấu Việt Nam...
3. Diễn dịch bài viết cuœa người khác một cách quá đà: Đọc bài “Góp ý với đài SBS...” cuœa tác giaœ Nguyễn Văn (Qld) SGT số 303, tôi rất tán thành. Đấy là một bài viết giá trị mang tính xây dựng rất tốt, đáng trân trọng. Không hiểu tại sao ông Chiến, ông Hưng lại có thể hiểu khác để diễn dịch theo chiều hướng thiếu xác đáng như thế! Ông Văn cho thấy ông tôn trọng mọi ý kiến được phát biểu trên đài SBS dù bênh hay chống cuộc chiến tại Iraq nghĩa là ông xứng đáng là người có tinh thần dân chuœ. Cái điều ông Văn góp ý là nhằm tránh những luận điệu hạ cấp, mang hơi hướm phá hoại... Ý thức caœnh giác sự xâm nhập cuœa bọn Cộng phỉ luôn là cần thiết! Sơœ dĩ ông nêu ra trường hợp “một người đàn bà có tuổi nói tiếng Bắc” là để dẫn chứng cụ thể cho luận điệu này mà đài SBS nên có biện pháp phòng tránh. Ông Văn đã viết chính xác và không có ý “vơ đũa caœ nắm”, mà sao hai ông Chiến, Hưng lại quy nạp phóng đại từ một trường hợp cá biệt để tạo hiểu lầm về những người nói giọng Bắc"! Thiết nghĩ chúng ta cần cẩn trọng khi suy diễn ý tươœng cuœa người khác để tránh mọi chệch choạc trong bối caœnh toàn dân Việt cần đoàn kết chống keœ thù chung: Cộng phỉ!
Nói tóm lại, mọi người tùy nhiều yếu tố chuœ quan và khách quan đã và đang có những ý kiến khác biệt về cuộc chiến Iraq. Điều cần là phaœi tôn trọng, hòa nhã và xây dựng... Phaœn đối cuộc chiến không phaœi vì vụ lợi, phe cánh, vì tương cận với độc tài bạo ngược... Phaœn đối cuộc chiến là bày toœ thái độ chán ghét cái ác và những tác hại cuœa nó, là yêu chuộng một nền hòa bình công chính đích thực... Ngược lại uœng hộ cuộc chiến không có nghĩa là uœng hộ chiến tranh, uœng hộ chém giết mà là uœng hộ tinh thần “Sát nhất miêu cứu vạn thưœ”, là uœng hộ trừ gian diệt ác... UŒng hộ cuộc chiến là đồng caœm, là chia seœ nỗi đau thương cuœa một dân tộc bị áp bức, bị bách hại, mòn moœi mong chờ giaœi phóng! Suy cho cùng caœ hai phe bênh và chống chiến tranh đều cần lương tri để hội tụ về lý tươœng phaœi hướng tới là sự sống và giá trị làm người!
Không như nhiều dân tộc khác, người Việt đã từng traœi qua bao nhiêu biến động cuœa lịch sưœ, cuœa chiến tranh, cuœa hòa bình, cuœa bạo tàn thối nát, cuœa dân chuœ tự do... Chúng ta cần thể hiện ý thức trách nhiệm về một hoài bão tốt đẹp cho dân tộc Việt nói riêng và nhân loại nói chung. Cuộc chiến Iraq đã diễn ra.... Cuộc chiến Iraq đã kết thúc... Đó là một đòn đánh mạnh vào các chế độ gian manh, hung ác trên thế giới! Chế độ khuœng bố Taliban đã tàn! Chế độ ác ôn Saddam Hussein đã tàn! Chế độ độc tài, tham nhũng, phaœn quốc Cộng phỉ tại VN hãy còn tồn tại! Nhân loại và dân tộc VN phaœi làm gì đây"
*
Chút suy nghĩ quanh huy chương Centenary Medal
Nam Hà - QLD
Tôi là cựu giáo viên trường tiếng Việt tại QLD bây giờ đã về hưu. Nhân mấy ngày lễ phục sinh vừa qua các cựu giáo chức chúng tôi có gặp nhau để hàn huyên tâm sự về chuyện giáo dục tiếng Việt cho con em chúng ta tại Úc. Hôm thứ bảy 26/04 vừa qua, mấy nhà giáo già có đưa bản tin về vụ ông chủ tịch cộng đồng QLD Trần Hưng Việt lại nhận thêm huy chương Centenary Medal sau khi ông đã nhận huy chương OAM lần trước. Tôi thường nghĩ ai là người VN mà được lãnh huy chương Úc bất kể loại gì là tôi mừng không cần đắn đo suy nghĩ vì đó là niềm hãnh diện chung của người VN. Ai có công thì được, ai không có thì thôi. Nhưng mấy ông bà bạn nhà giáo của tôi thì lại có ý nghĩ khác. Họ không bằng lòng với lý do như sau: Thứ nhất là trên tờ báo Courier Mail thì người Việt mình tại QLD chỉ có một mình ông THV chủ tịch là nhận được huy chương chớ không có ai khác. Ở trên danh sách trang 34 của tờ báo đề tên những người nhận huy chương thì đều có ghi rõ lý do của nó. Về phần ông THV có đề nguyên văn là: "Viet TRAN OAM of Riverhills for services to education particularly for students of Vietnamese speaking backgrounds". Ý là "ông THV ở Riverhills có công trong việc giáo dục đặc biệt là học sinh có nguồn gốc nói tiếng Việt". Thứ hai nghe đâu cả nước Úc có trên 70 người nhận huy chương mà sao tiểu bang QLD chỉ có một, ít quá"(1)
Mấy ông bà bạn tôi lý luận rằng nếu ông Việt nhận lãnh huy chương OAM vì lý do phục vụ cộng đồng thì không có gì phải bàn cãi.[...] Nhưng vụ nhận lãnh huy chương Centenary Medal lần này vì lý do ông góp công góp sức cho việc giáo dục các học sinh có nguồn gốc nói tiếng Việt thì cái này cần phải xét lại. Về vấn đề giúp dạy tiếng Việt cho con em VN thì nếu tôi không lầm, ông THV chỉ có công trong khoảng hai ba năm gì đó lúc ông làm hiệu trưởng trường Trưng Vương Darra rồi ra làm chủ tịch cộng đồng chớ không có gì nhiều. Tại QLD, những người thật sự có công trong việc mở mang khai sáng trường tiếng Việt Lạc hồng từ những năm đầu 1980 phải kể là các ông giáo sư Lê Đức Phụng ở West end, ông Nguyễn Văn Khánh ở Inala, ông Bùi Đoàn ở Durack hoặc Sister Vũ thị Ngà (trường Hòa bình), ông Huỳnh Anh Tuấn (trường Trưng Vương), ông Lâm Thiện Hoa ở West End v.v... Các vị này chẳng những là sáng lập viên và còn là thầy giáo hoặc hiệu trưởng trong thời gian rất dài từ 5 năm đến 10 năm. Đặc biệt như giáo sư Lê đức Phụng và giáo sư Bùi Đoàn là những người có công nhất lo cho trường tiếng Việt Lạc hồng ở cả hai trung tâm West end và Glenala từ trước 1980 cho đến nay ròng rã trên 23 năm. Gs Lê đức Phụng hoặc ông Bùi Đoàn hoặc Sister Vũ thị Ngà hoặc các thầy cô có công dạy dỗ ròng rã ở các trường tiếng Việt v.v. mới là những người xứng đáng nhất để lãnh huy chương về ngành giáo dục sao không thấy ai nói đến""" [...]
Như vạäy là có sự sai sót trong vấn đề này: Một là ủy ban đề nghị cấp phát huy chương của chính phủ đã không thấu rõ tình hình của cộng đồng.[...] Cả Úc châu có trên 70 người Việt được nhận huy chương mà QLD chỉ có một! Bộ QLD hết người rồi sao" Hai là khi chính phủ gửi thư xuống cộng đồng nhờ tiến cử người xứng đáng ra nhận lãnh huy chương thì các vị trong BCH cộng đồng [...] không chịu đưa ra đại hội cộng đồng hay tham khảo ý kiến với các đoàn thể để tiến cử người nhận cho xứng đáng. [...]
(*) Có thể tác giả Nam Hà có sự nhầm lẫn ở đây, vì theo tài liệu được ông Lưu Tường Quang email cho Sàigòn Times thì tại QLD có 3 người nhận lãnh CENTENARY MEDAL là ông Trần Hưng Việt, ông Phan Lương Quới, và ông Võ Văn Hiền. (Chú thích của Hoàng Tuấn).
*
Xin hãy buông tha cho Hai Bầu!
Vũ Quốc Hoàng - Perth WA
Tôi xin có vài lời đóng góp cùng qúy báo là không nên dí ông Hai Bầu quá không nên. Theo dõi báo Sàigòn Times tôi thấy qúy vị đóng góp với ông ta như vậy là đủ rồi vì theo tôi, ông ta đã biết hối lỗi lắm rồi chớ. Nếu không ông ta đã lên tiếng rồi. Người ta đã biết im lặng nhận lỗi thì qúy vị cũng nên châm chước cho ông ta. Cái gì cũng vậy, đổ mồ hôi tâm trí làm gì với một người đã biết ăn năn, im lặng nhận lỗi. Ngạn ngữ tây nó có câu, “Stop sweating the small stuff because, 100 years from now, no one will care!” Tôi dịch đại khái là “Toát mồ hôi làm gì ba cái chuyện lẻ tẻ đó vì 100 năm nữa thì ai cũng một nắm cỏ khâu xanh rì” rồi thưa qúy vị. Và lại, ông Hai Bầu nếu biết hối lỗi, biết đâu ông ta chả bước đến chỗ thức ngộ mà hiểu hết mọi lẽ biến thông ở đời. Tụi tây nó vẫn nói “A mistake, if understood, is but a step toward wisdom” đó sao. Mình sống trên đời, nên tập làm người hay khen, đừng có hay chê làm gì cho thiên hạ họ ghét. Tập khen người mới khó, chứ còn chê người thì đâu có khó, thưa qúy vị. “Many men know how to flatter, few men know how to praise” mà. Qúy vị cứ trợn mắt đòi cái gì cũng rạch ròi trắng đen, phải trái minh bạch thì qúy vị ở với ai" Mà như vậy, khi qúy vị nằm xuống, ai nhỏ nước mắt mà thương cho qúy vị. Sinh ra để thiên hạ cười. Chết đi để thiên hạ khóc. Gì chứ tôi thì tôi dám chắc qúy vị cứ chỉ trích Hai Bầu hoài, khi qúy vị ngoẻo, dám ông Hai Bầu ăn mừng lắm đó. Tôi nói vậy chắc là khó nghe. Nhưng qúy vị cứ vắt tay lên trán mà nghĩ thì sẽ thấy tôi nói chí phải.
*
Chúng ta không thể không bùi ngùi xót thương...
Đặng Thanh Chiến - Yagoona - NSW
Chúng ta vừa mừng lễ Phục Sinh, kyœ niệm ngày Đấng Cứu Thế Giesu sống lại từ cõi chết, cách đây 1970 năm. Người Kito giáo mừng Chúa Phục Sinh, công nhân “chính thức” mừng có “long weekend” nhưng vẫn lãnh lương bình thường. Người dân Iraq cũng như chúng ta mừng khi thấy chế độ độc ác Saddam Hussein đã tới tận cùng. Bên cạnh sự vui mừng thì người Iraq, chúng ta, những người chống hay uœng hộ chiến tranh cũng không thể không bùi ngùi xót thương khi chứng kiến tận nơi, thấy trên truyền hình hay hình dung ra được caœnh bao nhiêu ngàn treœ em, thường dân và binh sĩ vô tội nằm la liệt, bị chết cháy, không toàn thây, còn sống thì bị tàn phế suốt đời...
Mùa Phục Sinh năm nay đánh dấu mùa quốc gia Iraq sống lại từ cõi chết, sau 24 năm nằm trong bàn tay máu cuœa Saddam Hussein. Tiện đây tôi xin nhắc lại lời cuœa trung tá Anh quốc Tim Collins, nói với binh sĩ Anh và Úc trước khi ra chiến trận, đã được tờ Daily Telegraph đăng taœi ngày 23.3.03 trang 9: “Iraq gắn liền với lịch sưœ xa xưa, có vườn Địa Đàng (Garden of Eden)... Chúng ta tôn trọng xác cuœa binh sĩ Iraq, chôn cất và đánh dấu tên tuổi cuœa họ đàng hoàng...”. (Đức Chúa Trời tạo nên hai con người đầu tiên là ông Adam và bà Eve, Vườn Địa Đàng là nơi ơœ đầu tiên). Chúng tôi caœm phục trung tá Collins vì khi ra trận mà vẫn giữ tinh thần của người Thiên Chúa Giáo, đó là “Chôn xác keœ chết”, một điều trong kinh “Thương xác baœy mối” cuœa người Công giáo.¦
Từ Phu Nhân Đến Ca Sĩ: Nói Với Bà Đặng Tuyết Mai “Giai Nhân Bên Chính Trường”
Người phỏng vấn: Phạm Phú Nam & Nam Lộc
LTS: Lịch sử thế giới đã hơn một lần chứng minh, chân dung của những hoàng đế, những danh tướng, những vĩ nhân... đôi khi trở nên linh động và đột nhiên “dễ thương” một cách bất ngờ qua lời kể của một người đàn bà, nhất là khi người đàn bà đó lại là một người vợ có nhan sắc, thông minh, đa tài và chân thực... Cuộc đời của bà Đặng Tuyết Mai, từ một nữ hoa khôi xinh đẹp của hàng không Việt Nam, trở thành phu nhân của tướng Nguyễn Cao Kỳ năm mới 23 tuổi, năm 24 tuổi, trở thành phu nhân thủ tướng, và rồi cùng thăng trầm với những nghiêng ngửa của đất nước, của dân tộc VN suốt 40 năm qua... quả thực đã tạo nên nhiều đường nét duyên dáng ly kỳ, nhiều huyền thoại vàng son trong tâm hồn của đông đảo người Việt. Vì vậy, giữa lúc dư luận đang có những định kiến, những dị nghị về tướng Nguyễn Cao Kỳ thì đột nhiên, bà Đặng Tuyết Mai lên tiếng trả lời 30 câu hỏi của đài Radio Dân Sinh, khiến cho hình ảnh tướng Nguyễn Cao Kỳ bỗng dưng biến đổi, trở nên tươi sáng hơn, có cốt cách hào khí hơn. Sau đây, Sàigòn Times trân trọng kính mời qúy độc giả theo dõi bài phỏng vấn bà Đặng Tuyết Mai, để qua đó, có thể thấy được phần nào những góc cạnh mới lạ của tướng Nguyễn Cao Kỳ, cùng những bí mật của cuộc chiến tranh VN dưới cặp mắt trung thực của một người phụ nữ VN.
Hỏi: Đây là buổi phỏng vấn với nhiều câu hỏi khó khăn và trực tiếp, chúng tôi đã xin được cáo lỗi trước. Xin bà cho biết có sẵn sàng trả lời tất cả không"
Đáp: Tôi nói hết sức thật với lòng mình, vâng tôi sẽ nói hết sức thật với lòng mình và tôi nói với cái tâm trạng của một chứng nhân đi bên cạnh anh Kỳ.
Hỏi: Phần lớn chúng ta đều tò mò muốn biết vì hoàn cảnh nào đã làm bà bằng lòng lấy ông Kỳ, lúc đó ông mới ly dị vợ có 5 con, và trước đó ông Kỳ là người nổi tiếng bay bướm.
Đáp: Thưa anh, hồi đó phải nói là anh Kỳ cũng là một người ăn nói và tán rất là giỏi và lúc đó trong tay anh lại có tất cả những phương tiện để mà làm chóa mắt tất cả những người thiếu nữ nào được anh để ý đến. Chẳng hạn như anh mời tôi tối nay đi ăn cơm ở Singapore. Hay là lấy máy bay chạy lên Đà lạt ăn uống. Hay là rằm tháng 8 thì đem nước trà sen và bánh trái bay lên tận gần mặt trăng để mà thưởng trăng chẳng hạn. Hay là bay đến đâu chưa vào đến Hotel đã có hoa gửi đến. Thì những sự đó làm mình cũng bị choáng ngợp và cũng bị xúc động...
Hỏi: Xin bà cho biết về thời gian và hoàn cảnh lập gia đình với tướng Kỳ.
Đáp: Vâng, cuộc đời trước của tôi thì như mọi người đã biết, tôi là vợ của anh Nguyễn Cao Kỳ từ hồi rất là trẻ. Trong những năm mà anh Kỳ ở Chính quyền thì tôi giữ một vai trò rất là khiêm nhường bên cạnh... Tôi chỉ là cái bóng của anh Kỳ để đi làm những chuyện xã hội. Mục tiêu chính của chúng tôi là đi thăm gia đình vợ con binh sĩ, hay là những viện mồ côi. Có thể lâu lâu chạy đến giúp chị Cao Văn Viên trong việc chăm sóc thương phế binh trong nhà thương Cộng Hoà.
Hỏi: Phải chăng lúc đó bà trở thành một ngôi sao sáng trong hàng ngũ các phu nhân của VNCH"
Đáp: Thưa anh, về cái chuyện ngôi sao sáng thì chắc là tôi không dám nhận đâu vì tôi vẫn nói tôi chỉ là cái bóng mờ bên cạnh anh Kỳ thôi.
Hỏi: Xin bà cho biết đã làm công việc gì vào thời điểm đó"
Đáp: Tại vì có những cơ hội để nhìn thấy cái sự thật phũ phàng... Tôi nói riêng về những gia đình binh sĩ chẳng hạn, họ thiếu thốn vô cùng. Chồng thì ra mặt trận mà vợ thì ở nhà, 5, 6 con có đến lương tướng còn không đủ để mà sống trong gia đình nữa là lương của lính. Thành ra có những trường hợp rất là đau thương. Tôi được cơ hội thấy tận mắt những chuyện đó hoặc là những trại mồ côi, đặc biệt là ở Gò vấp, Thủ thiêm. Tôi có sponsor đặc biệt hai trại mồ côi bằng cách là tôi cứ lẳng lặng vào những ngày rảnh rỗi phóng xe với một người cận vệ đi thẳng đến đó. Đem quần áo, thuốc men hay là sữa, kẹo bánh gì cho con nít. Tôi cứ lẳng lặng đến phụ giúp với họ như là một người volunteer để giúp đỡ tắm rửa cho các em bé.
Hỏi: Ngày xưa ở Sài gòn, báo chí loan tin trước khi tướng Kỳ nhận lời làm Thủ Tướng do Hội Đồng tướng lãnh ủy nhiệm, ông có tuyên bố là xin phép để về hỏi ý kiến phu nhân. Câu chuyện này nói lên tầm ảnh hưởng của bà trong công việc tham chính của ông Kỳ. Xin cho biết hoàn cảnh của bà từ lúc là phu nhân tại chức cho đến lúc ông Kỳ hết quyền hành.
Đáp: Bản tính của tôi từ xưa đến nay và tất cả các bạn đã biết tôi từ ngày nhỏ thì vẫn nói rằng tôi vẫn y như thế. Không phải vì lên làm bà Kỳ tôi lại có một thái độ khác, mà bây giờ xuống không phải là bà Kỳ tôi cũng vẫn thế. Tôi vẫn tự bằng lòng về mình, và thái độ của tôi không hề thay đổi, cũng như nói rằng, lên voi cũng không hãnh diện mà xuống nữa, cũng không bị buồn phiền vì những chuyện đó. Tôi vẫn là tôi và tôi vẫn gần gũi tất cả những người thân. Có hay không là những cơ hội mà mình có gặp nhau hay không thôi.
Hỏi: Đặc biệt vào giai đoạn Hội đồng tướng lãnh VNCH hội họp để quyết định về việc thành lập liên danh bầu cử Tổng Thống, trong hoàn cảnh nào mà tướng Kỳ đơn phương quyết định nhường cho tướng Thiệu"
Đáp: Khi bầu cử Tổng Thống thì xảy ra cái chuyện là anh Thiệu cũng đòi ra một liên danh nhà binh nữa và anh Kỳ cũng ra với sự ủng hộ của toàn thể quân đội lúc đó và cả người Mỹ nữa. Thế nhưng hai liên danh quân đội thì lúc đó chúng tôi nghĩ sẽ thua. Thua là thua Trương Đình Du, vâng, là một người có vẻ thân lúc đó gọi là Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam. Có Cộng sản gì đó tôi không biết, nhưng là Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam. Trở lại cái chuyện đó là các ông Tướng lãnh họp lại để khuyến cáo anh Thiệu nên rút xuống để nhường cho anh Kỳ. Vâng, vì lúc đó anh Kỳ được lòng dân chúng hơn. Lúc đó ông Thiệu rất là hăng, ông Thiệu bảo là: “Không, tôi có quyền tự do của tôi, là một người công dân tôi có quyền ra ứng cử, mặc dù tôi biết tôi chỉ được có hai phiếu thôi là cuả vợ và con của tôi, tôi vẫn ra.” Thế thì mấy ông này mới nháy nhau, rồi bước vào trong phòng không có ông Thiệu, mấy chục ông Tướng quyết định đi ra nói rằng là như vậy thì sẽ hạ bệ, không biết dùng tiếng này có nặng quá không, nhưng mà hạ bệ anh Thiệu xuống để cho anh Kỳ lên. Lúc mà mấy ông dằn di đi ra thì ông Thiệu ổng cảm được chuyện đó ngay ông mới giơ hai tay ra chặn ngay không cho mấy ông tuyên bố gì hết. Ông nói là thôi, các anh em khỏi nói gì nữa, các anh em muốn tôi xuống thì OK tôi xuống. Thì được rồi để moi xuống cho Kỳ ra. Ổng nói như thế và ổng khóc. Và cái chuyện này là có thật 100% vì sau đó tôi đã điều tra các ông Tướng là có thật hay không thì mọi người đều xác nhận là có. Thì anh Kỳ rất là mủi lòng. Nghĩ thì thôi bây giờ Trung Tướng mà đã cương quyết ra như vậy cùng là liên danh nhà binh cả, thì thôi để tôi xuống để Trung Tướng ra. Vì liên danh quân đội là một Trung Tướng cũng vậy mà tôi cũng vậy. Trung Tướng thích ra thì Trung Tướng ra đi. Vì tôi vốn dĩ là một anh chàng chẳng thích làm chuyện chính trị gì cả. Mọi người nói không được, không được, nếu mà ông Thiệu ra thì thua. Sau đó có một ông Tướng nào đó tuyên bố là: Kỳ à, nếu mà Toa đã nói cái chuyện hy sinh như vậy thì tại sao hai người không ngồi lại với nhau làm một liên danh nữa đi thì may ra mới thắng được. Thì anh Kỳ bảo OK, cũng được. Chỉ có thế thôi, không có một cái pressure nào khác hết, và chuyện này “again” tôi đã điều tra kỹ lắm rồi. Anh Kỳ có lý do khi mà tất cả những anh em, đàn em của anh Kỳ chất vấn anh Kỳ có nói là những ông Tướng ở trong hậu phương mà còn tranh giành nhau như vậy thì làm sao những người lính ngoài tiền tuyến đánh nhau được. Mình phải tỏ ra cho họ biết là các Tướng lãnh ở hậu phương cũng đoàn kết. Tôi nhường cái quyền đó, tôi bằng lòng hy sinh đi xuống thì có gì là lạ đâu. Tôi không bao giờ đặt quyền lợi của tôi lên trên bao giờ.
Hỏi: Chuyển hướng sang những tháng không quên của tháng 4 năm 1975. Xin hỏi rằng, vào thời điểm đó, bà có tiên đoán được tình hình đất nước sẽ đi về đâu không"
Đáp: Thưa hoàn toàn không, không biết. Biết rằng là nguy hiểm lắm rồi, từ mất Ban Mê Thuột, xuống đến Nha Trang. Biết là nguy hiểm lắm rồi. Vẫn nghĩ rằng mình sẽ rút xuống vùng 4 vì vùng 4 của mình là vựa gạo thóc như thế. Và bây giờ thì tôi không còn được nhớ rõ các số quân trang. Tôi chỉ có nghe loáng thoáng khi mà anh Kỳ briefing với tất cả các sĩ quan hay là với một vài ông tướng. Dự định thì vẫn nghĩ rằng họ có đầy đủ vũ khí cũng như là máy bay, cũng như là xe tăng, cũng như là súng ống để mà chiến đấu nữa.
Hỏi: Xin bà cho biết trong hoàn cảnh của năm 75, lúc ông Kỳ toan tính chuyện đảo chánh, chuyện rút về miền tây cố thủ, và sau cùng vì sao đã ra đi giờ chót"
Đáp: Thì anh Kỳ có planning ở nhà là rút xuống vùng 4. Trong nhà tôi lúc đó thưa anh là có không biết bao nhiêu là sĩ quan trốn bỏ đơn vị. Có thể nói lúc đó là những người đào ngũ trốn trong nhà tôi. Để chờ đợi xem là nếu anh Kỳ có cần đến động dụng, nếu cần là làm một cú đảo chính để cướp lại chính quyền đồng thời phải có những biện pháp gấp rút lên ngăn chặn Ban Mê Thuột. Tại vì mấy lần anh Kỳ volunteer xin anh Thiệu quên hết những việc khác, những hận thù hay là những cái không đồng ý với nhau để cho anh Kỳ lên ngay Ban Mê Thuộc để ngăn chặn [CS]. Vì anh Kỳ tuy là lính không quân nhưng xuất thân từ trường võ bị cũng là bộ binh đó, thưa anh, nhưng mà ông Thiệu vẫn từ chối. Nhưng mà thưa anh thế này, lúc đó trước khi anh Kỳ ra đi, anh Kỳ có bay sang bộ Tổng tham mưu rồi gọi vùng 4, gọi tất cả các cơ quan mà anh Kỳ đã liên lạc trước đó để mà tính rằng sẽ cùng nhau rút xuống dưới kia. Thì bấy giờ quân đội Việt nam hoàn toàn tan vỡ, không còn liên lạc được với ai nữa, không còn một người nào nữa thì thử hỏi rằng anh Kỳ một mình với hai khẩu súng lục sẽ có làm gì được không nếu anh ở lại lúc đó" Tất cả những cái lời hẹn hò cam kết với nhau là giờ đó thì sẽ rút xuống đó nhưng không gọi được ai nữa. Quân đội đã hoàn toàn, tan vỡ, không còn có cách nào để liên lạc gì nữa, thì thử hỏi là nếu anh Kỳ ở lại thì có làm gì được hay không"
Hỏi: Nói về chuyện ra đi, xin hỏi về những lời tuyên bố của ông Kỳ kêu gọi quân dân hãy ở lại chiến đấu. Sau đó ông lên máy bay di tản ra tàu Mỹ đậu sẵn ngoài biển đông. Bà nghĩ sao"
Đáp: Cám ơn anh đã cho tôi có được cái cơ hội để nói chuyện đó. Hôm 28, trước lúc tôi ra đi, tuy vẫn âm thầm nghĩ rằng mình sẽ quay về nhưng mà cái linh tính của đàn bà thì vẫn cảm thấy rằng lỡ mà mất thì sao. Tôi có viết cho nhà tôi một cái thơ, trong đó tôi có nói rằng nếu Sài gòn thất thủ mà cần phải chạy đi, xin anh hãy lấy cái tinh thần Câu Tiễn. Anh hãy chạy ra ngoài đi để mà tìm cơ hội khác. Lỡ biết đâu mình có được cái cơ hội trở về. Còn tôi, tôi đoán, tôi nghĩ thật tình, đến bây giờ tôi vẫn tin tưởng là anh Kỳ bị thất thủ lúc đó có thể là ảnh sẽ nghĩ đến tự vận. Tôi có viết cho ảnh rằng, nếu bây giờ anh chết thì cái chết của anh cũng là một cái dũng ghê gớm lắm. Mọi người cũng sẽ nhắc nhở, ngưỡng mộ. Nhưng mà để hỏi rằng ngay lúc bây giờ anh tự tử chết thì cái chết đó có giúp gì, thực tế có giúp gì được cho Việt nam không. Thì câu trả lời tôi nói rằng không. Nếu anh chịu nhẫn nhịn mà anh đi ra ngoại quốc và chờ đợi biết đâu mình có cơ hội để quay về. Hồi đó vẫn còn hy vọng rằng Mỹ vẫn có thể giúp đỡ mình để đi về, thì mấy người, ở cái thế của anh Kỳ có thể làm được chuyện đó thì anh Kỳ sẽ quay về. Thành ra trong lúc này xin anh hãy nhẫn nhịn. Hãy tạm thời đi ra ngoại quốc để mà mình mưu đồ chuyện gì khác. Anh nên nhớ rằng vợ con anh rất cần anh lúc này và anh đừng chết một cách vô lý như thế. Cái chết của anh sẽ không mang lại lợi ích gì cho đất nước, có thể ngày sau sử xanh sẽ khen anh là một vị anh hùng, anh tuẫn tiết theo đất nước, nhưng thực tế không giúp được gì cả. Thì cho đến ngày hôm nay tôi xin được chia xẻ với anh Kỳ cái chuyện đó là tôi xin một phần chịu trách nhiệm trong cái sự lung lạc anh Kỳ để anh Kỳ không ở lại như lời đã hứa.
Hỏi: Bà có điều gì nói thêm về ông Kỳ"
Đáp: Anh Kỳ là một người có lòng, cái tài để mà làm chính trị gia thì tôi cũng không tin tưởng lắm, nhưng anh Kỳ là một người có lòng, có lý tưởng và rất thương yêu dân chúng và Việt nam. Anh Kỳ là một người, có thể giữa chuyện chúng tôi, vợ chồng đến phút này tan vỡ, nó có cái chuyện buồn riêng, chuyện gia đình riêng, tình cảm riêng nhưng nếu nói về anh Kỳ thì anh là một người lý tưởng, một leader. Ảnh không phải là một chính trị gia, ảnh không có thủ đoạn, ảnh không có cái khéo léo, mềm dẻo của một người chính trị gia. Nhưng anh Kỳ là một leader, anh Kỳ là một nhà binh, là một ông Tướng rất là chung thủy, rất là có tình với anh em quân đội, cho đến giờ phút này tôi khẳng định chuyện đó.
Hỏi: Về chuyện ông Kỳ đến tìm gặp Trung Tướng Trần Văn Minh, tư lệnh Không Quân đầu đuôi ra sao"
Đáp: Khi mà anh Kỳ chạy sang bên Bộ Tư Lệnh Không Quân, thì Trung Tướng Trần Văn Minh, là cái người mà nghĩ rằng là anh em rất là thân cận đặt anh Minh lên đó cũng như là một phần của anh Kỳ ở trong anh Minh và đồng chí hướng với nhau. Và cho đến cái ngày động dụng đó thì anh Kỳ có chạy sang nói chuyện với anh Minh là bây giờ cần tất cả mọi người anh em góp sức lại làm một cái gì ngay để mà cứu Việt nam. Anh Trần Văn Minh có nói là: Ông ơi, thôi bây giờ ông thông cảm dùm, là vì mấy thằng Mỹ nó đến nó nói là bây giờ tất cả mọi người đi sang bên Mỹ. Chính phủ Mỹ sẽ lo cho tất cả mọi người có nhà, có xe, có lương tháng, con cái sẽ được đi học và có một tương lai tốt đẹp vô cùng nếu anh không làm gì hết. Thì thôi, thông cảm dùm, bây giờ thế này, tôi bao giờ cũng quý ông, anh em chúng tôi người nào cũng quý ông. Ông là lãnh tụ nhưng là cha đẻ của không quân này. Bây giờ chúng tôi xin đưa tay đây, tôi đưa dây cho ông, ông làm ơn ông trói chúng tôi và ông khoá chúng tôi vào cái phòng bên cạnh kia rồi ông muốn làm gì thì ông làm. Trước một thái độ như thế, thì anh nghĩ rằng trong quân đội thì nếu mà anh Kỳ không là xếp chính thức nữa, anh Kỳ không có quyền ra lệnh cho người dưới, mặc dù họ quý nhưng họ không dám nghe lệnh đó, phải là xếp trực tiếp của họ. Vậy thì anh Kỳ vẫn không làm gì được nhưng mà anh Kỳ cũng rất buồn khi quay về. Lúc bấy giờ, chắc có thể là cái người anh tin tưởng là sẽ không bao giờ lộ ra có lẽ là tôi, thành ra anh Kỳ có tâm sự với tôi chuyện đó.
Hỏi: Rồi chuyện ông Kỳ tìm gặp Đại Tướng Cao Văn Viên, Tổng Tham Mưu Trưởng, xin bà cho biết rõ.
Đáp: Khi mà lên nói chuyện với Đại Tướng Tổng Tham Mưu Trưởng Cao Văn Viên, again, tôi cũng nghĩ là rất thân nhau, lúc nào làm cái gì là cũng chí hướng chia sẻ với nhau thì anh Cao Văn Viên có trả lời là: Thôi ông ơi, ông thông cảm dùm, bây giờ tôi tu rồi, tôi không làm được những chuyện này nữa. Thử hỏi rằng một đất nước trong cái giờ phút dầu sôi lửa bỏng, cộng sản ngay bên kia sắp sửa chiếm đất nước mà ông Tổng Tham Mưu Trưởng Việt Nam Cộng Hòa trả lời rằng ổng không làm gì được là vì ổng tu rồi.
Hỏi: Đại Sứ Mỹ, Xếp CIA đã đến gặp ông Kỳ và đề nghị những giải pháp gì, cũng xin bà cho biết.
Đáp: Chúng tôi bị, phải nói là bị Mỹ ru ngủ. Ông Đại sứ và lẫn ông xếp CIA lúc đó mỗi người đều vào và biết là anh Kỳ đang âm mưu những chuyện đó. Mỗi người vào đều nói với anh Kỳ là Thiếu Tướng biết rằng lúc này chính chúng tôi nhìn thấy phải đưa ông lên và xin ông chờ cho chúng tôi một thời gian. Tại vì lúc này nếu như ông định làm thí dụ như một cú đảo chính hay thả bom dinh Độc lập gì đó thì bao nhiêu dân chúng chung quanh sẽ bị chết. Nhất là cái quan trọng là kẻ thù ở ngay ngoài cửa rồi và nếu bây giờ nội bộ mình đánh nhau nữa thì chỉ có lợi cho kẻ thù thôi. Thì trước một cái lập luận đó thì quá đúng phải không anh, thì như vậy chúng tôi cứ ngồi chờ, thì người Mỹ họ bảo sẽ dàn xếp cho ông Thiệu đi và sẽ đưa lại chính quyền cho anh Kỳ.
Hỏi: Tại sao Bà đã biết rõ nội dung đối thoại giữa ông Kỳ và các giới chức khác"
Đáp: Vâng, thì cũng là do anh Kỳ kể chuyện, đương nhiên chứ tôi sao mà có được quyền ngồi ngay đó để mà nghe. Đương nhiên là tôi không được trực tiếp nghe nhưng có một điều này xin thú thật cái biến cố, đối với mọi người dân đều cho là quan trọng lắm. Cho nên ở nhà tôi lúc đó là cái salon ở dưới này, ở trên có một cái salon khác sát thế này. Chúng tôi cứ nằm áp tai xuống dưới này để nghe xem quý vị nói như thế nào. Chúng tôi nghe được những cái lời đó, tôi không ngồi tại đó nhưng chính tai chúng tôi có nghe những cái lời đó và cái điều này có thể mình sẽ chắc là một ngày nào trong Pentagon họ sẽ phải nói lên những tài liệu đó, vâng, khi mà họ bật mí lên đó.
Hỏi: Bà suy nghĩ gì về cung cách thường ăn to nói lớn theo kiểu đại ngôn của ông Kỳ.
Đáp: Anh Kỳ nổi tiếng là cái người rất là... anh ấy thật lắm, nói một tiếng nôm na là rất là ruột ngựa. Vâng, và chính tôi ở nhà tôi vẫn thường hay nói đùa là: Bố ạ, bố có một cái thiên tài là bố tự thắt thòng lọng rồi bố chui cổ bố vào. Ảnh không có những thớ lơ nhưng mà ảnh nói với tất cả cái lòng thật, cái lòng thành.
Hỏi: Xin bà cho biết về hoàn cảnh của ông bà lúc hết quyền hành và vai trò “ngồi chơi sơi nước” trong 4 năm sau cùng.
Đáp: Thì anh nhớ rằng khi mà anh Kỳ làm Phó Tổng Thống đó, rồi thì xảy ra cái vụ mà đạn trực thăng bắn nhầm, bao nhiêu là người phe phái của anh Kỳ rồi thì bao nhiêu những chân tay của anh Kỳ bị chặt hết, có thể chúng tôi lúc bấy giờ đúng là ngồi chơi xơi nước, và sau hết nhiệm kỳ đó, chúng tôi không ra liên danh thêm với anh Thiệu nữa. Thì chúng tôi đã rút lên trên Khánh Dương làm nông trại, sống một đời rất là bình thản ở trên đó thôi, xa lánh giang hồ các thứ. Thế thì nhiều người bây giờ cứ hay đổ cho anh Kỳ nhưng mà nên nhớ rằng 4 năm sau, anh Kỳ không còn ở trong Chính quyền nữa và chúng tôi bị chặt hết cả các phương tiện để mà biết tình hình nó như thế nào nữa. Chúng tôi bị ra ngoài cái chuyện đó rôì, thành ra anh Kỳ vẫn là cái người gọi là anh hùng tính, thành ra vẫn cứ hay đi đến đâu cũng hay, vâng, nhận trách nhiệm đó là của tôi. Tôi thấy phải trả lại anh ấy cái sự thật, 4 năm sau anh ấy không còn làm gì nữa mà đất nước có thể mất ngay trong một ngày nếu mà cái ngày đó thua trận mà cứ rút chạy như thế thì có thể thua ngay trong một ngày, anh Kỳ không có trách nhiệm trực tiếp gì trong cái ngày cuối cùng đó cả, thành ra xin qúy vị miễn kết án và đỗ tội cho anh trong những cái ngày cuối cùng đó. Anh ấy khi được giao tổ chức được Quốc hội, đã lập được Chính phủ, đã có các thứ và nếu mà còn nhiều thời gian, thì tôi có thể đi vào details, để kể qúy vị nghe làm thế nào anh Kỳ diệt trừ được những cái nạn tham nhũng, giấu gạo... của mấy ông Tàu ở trong Chợ lớn đó anh. Vâng, gọi là gì nhỉ... gian thương. Bao nhiêu những chuyện khó khăn đó mà cùng một lúc anh Kỳ mới có 35 tuổi đầu thôi, lúc đó rất là trẻ, anh giải quyết hết được những cái chuyện đó và hôm nay tôi cũng nhắc nhở cho qúy vị biết là anh Kỳ ở cái địa vị đó, có bao nhiêu lần những người đã đề nghị mua chuộc anh bao nhiêu tiền mà anh Kỳ vẫn lắc đầu từ chối và cho đến giờ phút này chúng tôi vẫn hãnh diện về chuyện đó. Anh Kỳ không có trách nhiệm gì trong cái ngày mất nước về sau nữa đâu.
Hỏi: Theo bà nghĩ Việt Nam Cộng Hòa bị mất là lỗi của ai"
Đáp: Thưa bây giờ, tôi không dám nói rằng quy vào lỗi của một cá nhân nào hết nhưng mà khi một trận chiến thua như vậy thì nó phải có một sự sai lầm ở một chỗ nào đó thì bây giờ nếu khi mà giặc nó đến nhà thì những cơ quan, những người đầu tiên phải chống giặc là quân đội, những vị chỉ huy quân đội là những ai. Đó, thì bây giờ mình chỉ suy nghĩ thế thôi nhưng mà sau khi sống ở bên này hai mươi mấy năm rồi thì tôi hiểu được rằng Quân đội Việt nam không thua, chúng ta đã thua ở Washington, chúng ta đã thua ở những cái người đồng minh của chúng ta đã quyết định chúng ta như anh vừa mới nói đó. Chúng mình chỉ là những con xe, người ta đã thí con xe của chúng mình và tất cả những xương máu đó của đồng bào cũng như của binh sĩ đã chết một cách rất oan uổng và chúng ta, thân phận là một con xe, một con tốt thí thôi. Chúng ta thua ở chỗ đó, và bây giờ cái câu chuyện này là phải có tất cả cái ban điều tra và xử xét sau này với nhiều yếu tố để có thể quy định bây giờ là lỗi tại ai. Bây giờ tôi chỉ là chứng nhân thôi, tôi nói cho anh nghe những cái tôi nghe được, nhìn thấy rõ thôi, không dám đỗ lỗi cho ai hết.
Hỏi: Bà cùng gia đình đã ra đi vào ngày 28 tháng 4. Xin Bà đã cho biết thêm một chút về cuộc sống trong những ngày mới đến Mỹ"
Đáp: Cái ngày 28 chúng tôi đi thì trong tay chúng tôi chỉ có 10.000 đô la mà thôi, tại vì trước đó, 10.000 đô la là do tiền để dành được trong những chuyến công du đó, thưa anh. Mỗi lần công du, thì Chính phủ trích ra một số tiền để mình chi tiêu trong những lúc mình công du, thì đó là những cái tiền chúng tôi dành dụm được còn dư, chúng tôi không chi tiêu đến nhiều, tôi để dành được có 10.000 đô la thôi. Thì đem đi sang bên Mỹ, tưởng rằng là người Mỹ sẽ giúp đỡ cho mình cái gì như là lời của ông Tướng Minh nói đó hóa ra họ chẳng có một cái chương trình gì để giúp đỡ như là lời... thì chính anh Trần Văn Minh cũng chẳng được hưởng gì như người Mỹ đã hứa hẹn. Vâng, chúng tôi bị quăng ra đến Washington D.C, không được vào ở trong trại, không được học cách thức sống ở một xã hội mới, cũng không có một cơ quan Mỹ nào ra đón hết... Thì có mấy người bạn ra đón mà không có nhà ai là chứa được 14 người hết, thì chúng tôi thuê 3 cái phòng hotel rất là rẻ tiền ở Washington D.C. Thì mỗi một ngày, kể chuyện vui thôi, mẹ tôi thì rất là tằn tiện, cho mua mỗi ngày có hai ổ sandwich với một ít ham gì đó mà ăn cho đến 3 tuần lễ ở đấy, nhưng mà mọi người đều biết tôi chỉ có 10.000 đô la thôi, không nhà, không cửa, không một phương tiện gì hết, không có ai giúp đỡ được gì hết và sau cuối cùng thì đi thuê được một cái nhà, phải nói dối mãi 5 người thôi thì họ mới cho thuê, phải bỏ ít tiền ra mua một cái xe spacer, anh có nhớ cái xe spacer hồi xưa không, chở có khoảng 10 người trên xe đó, và bạn bè, người cho cái đệm, người cho cái canape, sofa này kia, tủ lạnh các thứ đi xin. Nhưng mà lúc đó đi học các cháu cũng không biết đi xin tiền grant hay là cái gì hết thành ra hôm đó anh Kỳ ở đâu, tôi cũng mất liên lạc luôn. Mẹ con chúng tôi nhào vô, tôi cũng đi làm các việc lao động để mà kiếm tiền, các em tôi cũng làm busboy, các con cũng nhào hết cả vô để mà sinh còn lúc đó, chẳng có cái gì đặc biệt hết...
Hỏi: Vào thời điểm thập niên 80, phong trào vượt biên với số đồng bào tỵ nạn dâng cao, có các tin tức về việc cứu người vượt biển và đồng thời có tin đồn bà Nguyễn Cao Kỳ tự tử ở Phi Luật Tân. Xin bà cho biết về việc này.
Đáp: Thật đó là hoàn toàn sai với những lời đồn đó. Hồi đó anh Kỳ có nhờ tôi đem một cái phong thơ sang cho bà Marcos để muốn mua một cái đảo nào đó tại vì có một số người Nhật rất là Anti-Communist. Họ sẵn sàng đưa tiền cho mình để mà mua cái hòn đảo đó và rồi mình đem tất cả dân tỵ nạn Boat People sang bên đó. Nói là sẽ dậy cho họ lập nghiệp. Nhưng mà sự thật ở bên trong thì mình huấn luyện quân sự để mà chờ thời cơ rồi bỗng một ngày nào đó về để chiếm lại đất nước. Khi tôi ra đi với cái lý tưởng là trông đợi làm được cái chuyện đó, nhưng mà sang đến nơi thì sự thật là bà Marcos không làm được cái chuyện đó vì bà nói rằng ở bên Phi Luật Tân có cái đạo luật là không bao giờ bán đất cho bất cứ người dân nào hết. Thành ra lúc đó tôi quá thất vọng, tôi buồn và tôi cũng đau đớn cho cái thân phận những người Boat people hồi đó. Tôi có, trong một phút đó, bây giờ nói thì cũng hơi ngường ngượng vì chỉ có một phút đó can đảm mà làm được việc đó để muốn nói lên cho cả thế giới thấy rằng hãy ra tay mà cứu giúp những người Boat people và cứu giúp dân tộc Việt Nam của chúng tôi. Chứ còn lúc tôi sang đó, thì bà Marcos cho mấy người bodyguard, cho cả một nữ y tá lúc nào cũng đi theo tôi và cho cả một phái đoàn trong đó có cả ông bộ trưởng du lịch luôn luôn đi theo tôi, anh còn lạ gì, bên đó, cái sự lễ nghi của họ quan trọng lắm. Lúc nào đi đâu cũng cả một phái đoàn, thì làm sao tôi có cơ hội để có một mối tình nào cái lúc đó, thời điểm đó làm gì có cái chuyện tự tử vì tình đó anh.
Hỏi: Bà có ghen với ông Kỳ không"
Đáp: Ghen chứ anh, ghen lắm nhưng mà tôi thuộc cái loại ghen nhưng mà để ngầm trong bụng. Có lẽ cái điều đó không nên tại vì mình không bao giờ tỏ ra cho địch thủ biết là mình hay để cho chính anh Kỳ thấy là tôi ghen và những cái điều đó nó đâm ra lậm trong người mình thành ra nó cũng càng ngày càng làm cái tình yêu nhạt nhẽo đi, và một trong những cái lý do đổ vỡ cũng là tất cả những lần đó nó cứ accumulate. Vâng nó dồn lại, rốt cục mình cảm thấy lạnh đi.
Hỏi: Từ những đổ vỡ với tướng Kỳ bà tiết lộ cuộc sống hiện nay với bạn đời là ông Bùi Xuân Hiến ra sao"
Đáp: Sự thật ra anh dùng cái chữ bạn đời là rất đúng đó anh. Đến cái tuổi này thì tôi thấy là tôi đã trưởng thành, tôi thấy là tôi đã tìm thấy chính mình thành ra tôi không cần phải tìm kiếm một người chồng hay một người đàn ông để mà tôi phải look up to, ngưỡng mộ hay là học hỏi gì về cái người đó nữa. Tôi có một cái sự tự tin ghê gớm. Thành ra đối với anh Hiến là một người bạn, thật tình là một người bạn mà tôi cần thiết lúc này. Anh Hiến là một người rất là dễ thương ở cái chuyện là anh có những thì giờ để nghe tôi nói hay là hai đứa cùng tâm đầu ý hiệp những cái chuyện văn nghệ lẩm cẩm, thơ văn này kia đó anh thì đó là một người bạn rất cần thiết cho tôi lúc này.
Hỏi: Trong dịp họp mặt tại San Jose vừa qua bà cũng nói rằng, nếu biết chuyện gia đình giang dở như hôm nay thì năm xưa bà đã không nhận lời kết hôn với tướng Kỳ. Sau đó suy nghĩ thêm bà nói rằng: Cuộc tình trải qua bao nhiêu năm không thể quên hết được. Bằng bài ca “Người Đi Qua Đời Tôi” bà đã gián tiếp trả lời.
Đáp: Tại vì đã hơn một lần mình làm vợ chồng với nhau rồi, thì nếu bây giờ duyên hết nợ hết thì mình cũng nên có một thái độ như là bạn bè quý hóa nhau chứ, và tôi cũng cầu chúc cho anh Kỳ được hạnh phúc.
Hỏi: Xin hỏi bà về vấn đề giữ sắc đẹp"
Đáp: Sự thật là cái sự giữ được như bây giờ và không để cho mập ra tôi cũng có workout và tôi có tập khí công. Và cũng sửa sắc đẹp, một chút đỉnh thôi. Nhưng mà tôi rất tin tưởng chuyện sửa sắc đẹp ngày hôm nay. Ngay cả nam giới cũng rất cần.
Hỏi: Bà là một nhân vật hiện nay rất vui thích để đóng vai nghệ sĩ. Trước hết bà nói về giấc mộng ca sĩ.
Đáp: Thật ra cái chuyện mà nói là giấc mơ đó, là giấc mơ từ hồi mới lớn lên. Nếu mà tôi được làm lại thì thay vì phải làm một phu nhân thì tôi chắc chắn sẽ làm ca sĩ. Chứ còn như bây giờ thì vốn dĩ là con người có máu văn nghệ nên tôi cũng rất thích đến nói chuyện hay là góp mặt trong một buổi có tính cách văn học nghệ thuật nhiều hơn là hát hò. Nhưng mà đến chỗ nào thì bạn bè cũng biết là tôi thích hát cũng hay kéo tôi lên hát. Thành ra nếu nói về chính thức để trở thành ca sĩ thì nó cũng buồn cười lắm. Nhưng mà thí dụ như một cái hội đoàn nào đó hôm nay họ muốn nghe nói về một cái subject gì chẳng hạn như là cái chuyện ở Houston tuần trước đó thì họ muốn tôi nói về tình yêu trong âm nhạc thì tôi đến tôi nói chuyện rồi thì trong cái không khí vui như vậy họ yêu cầu tôi hát thì tôi hát, vâng, chứ không hẳn bây giờ còn làm ca sĩ thì nghe nó cũng hơi buồn cười.
Hỏi: Một câu chuyện tình cờ lý thú đưa người ca sĩ Tuyết Mai lần đầu lên sân khấu với thù lao ngang với nghệ sĩ hàng đầu ở hải ngoại đã diễn ra trong hoàn cảnh nào.
Đáp: Cái chuyện này buồn cười lắm, đó là một cái sự hoàn toàn ngẫu nhiên. Có một hôm có một cậu bầu show gọi tới để mời tôi nói về cuộc sống mới của người tỵ nạn hội nhập vào cái thế hệ mới. Sau khi nói chuyện xong xuôi rồi đề cập gì đến tiền bạc gì cả. Cậu ta nói: Nghe nói là cô có hát nữa phải không. Tôi hoàn toàn nói đùa “Ờ, cô có hát, nhưng nếu cô hát phải trả cô giá cao bằng Khánh Hà cô mới hát đó””. Thế là cậu nói thật không cô, vậy thì con trả tiền cô như vậy nha cô ra cô hát cho con vài bài nha. Từ hôm đó trở đi nó mới trở thành cái chuyện, chứ thật ra nói về chuyện tiền bạc tôi vẫn ngượng lắm.
Hỏi: Rất nhiều khán giả văn nghệ đã nhìn thấy bà Tuyết Mai giống cô con gái Kỳ Duyên. Còn chuyện tình cảm bên trong thì ra sao"
Đáp: Hai mẹ con chúng tôi bây giờ trở thành như là hai người bạn, vâng hai mẹ con rất là thân với nhau. Mẹ cũng chiều con và con cũng chiều mẹ. Ngày xưa mình cấm đoán cổ những cái gì thì bây giờ cổ nói là “ôi giời ơi, em có một bà mẹ teenager”, thành ra em phải cẩn thận, mẹ đi rồi 12 giờ curfew mẹ về nhé. Chẳng hạn như là bây giờ có những chuyện hơi xích mích giữa tôi với anh Hiến đó thì Kỳ Duyên lên mặt bắt chước giọng mẹ tôi bảo “Cậu Hiến ạ, nếu mà cậu không thương em Mai nữa thì xin cậu viết cho mấy chữ để đưa trả về cho tôi.” Nó bẻo mép lắm, ở nhà mẹ con vẫn đùa như thế.
Hỏi: Xin bà tiếp tục cho biết về đời sống hiện nay giữa hai mẹ con.
Đáp: Tôi có một cái điều giao ước với cháu Duyên ngày xưa lúc mà cổ đang học luật đó và học luật thì rất là khó khăn. Tôi có giao hẹn cháu là khi mà con đậu và đem cái bằng luật sư về cho mẹ rồi thì cho con muốn làm gì con làm. Tới bây giờ tôi nghĩ là tuổi đời và cái sự hiểu biết trên đời cháu đã đủ trưởng thành để biết cháu muốn cái gì. Vâng tôi vẫn cam kết giữ cái điều đó thì cô có đem về đưa cho tôi mảnh bằng để trong phòng mẹ thôi. Bây giờ cháu nó muốn làm gì nó làm, nhưng mà nó vẫn có cái văn phòng riêng của cháu và có vài người cộng tác.
Hỏi: Từ một thiếu nữ học trường đầm ở Đà Lạt trở thành hoa khôi tiếp viên hàng không rồi thành hôn với vị tư lệnh quân nhân, trưởng thành trong chiến tranh. Người đẹp Tuyết Mai đã từng mặt quân phục bay trực thăng thăm tiền đồn nhìn hỏa châu nghe đại bác. Xin hãy nghe bà nói về người lính Việt Nam Cộng Hòa.
Đáp: Trong những cuộc chiến đó, người anh hùng tên tuổi chết đi đó thì cái giá trị cũng ngang với cái người lính unknown vô danh chết đi. Cái giá trị sự chết cũng ngang nhau thôi. Cuộc chiến của mình rất đáng buồn là mình đã chiến bại. Đôi khi mình có cảm tưởng như tất cả các sự hy sinh chết chóc đó không có nghĩa lý gì và đáng quên đi. Nhưng sự thật không phải vậy. Mà sự thật khi nhớ tới tất cả các đóng góp hy sinh cho đất nước cũng đừng quên những vai trò của người vợ lính. Những người đó cũng đáng được nhắc đến và vinh danh. Tôi nghĩ rằng đáng lắm, nên lắm và mình cũng phải có một cái sự biết ơn ghê gớm ngang với những người Mỹ đã chết cho một cuộc chiến thắng.
Hỏi: Và sau cùng đây là tâm sự một thiếu phụ đã một thời là phu nhân muốn nói chuyện với khán giả và thân hữu của mình.
Đáp: Thật ra sống được gần hết cuộc đời rồi đó thì tôi mới nghĩ rằng ở trên đời này có lẽ quan trọng nhất là được mọi người thương mến. Thành ra tôi mong rằng quý vị khán giả thương mến tôi, và nếu có ai đã ghét tôi trong dĩ vãng thì xin bớt ghét đi một tí.¦
Gửi ý kiến của bạn
Trong mọi hoàn cảnh Anh vẫn không ngừng hoạt động, Anh vẫn cứ đứng ở ngoài nắng - chữ của Mai Thảo. Với tôi, Nhật Tiến - Én Nhanh Nhẹn RS, vẫn cứ mãi là một Tráng Sinh Lên Đường
Lời dịch giả: Đây là bức tâm thư của cựu tổng thống George W. Bush gởi người dân Mỹ trong lúc cả nước đang sôi sục sau cái chết của George Floyd.
NYC với mình như căn nhà thứ hai, thế mà đã hơn một năm rồi mới lên lại. Thường thì hay lên mùa Giáng Sinh, hay Tháng Hai mùa đông để coi tuyết ở Central Park, và tháng Mười Một để coi lá vàng. Lần nầy chỉ mới tháng ba, nhưng có lý do
Xúc động với kỷ niệm. Thơ và nhạc đã nâng cảm xúc về những cái đẹp mong manh trong đời... Đêm Nhạc Người Về Như Bụi, và buổi ra mắt Tuyển Tập 39 Văn Nghệ Sĩ Tưởng Nhớ Du Tử Lê đã hoàn mãn hôm Thứ Ba 14/1/2019.
chiều rớt/xanh/ lưỡi dao,
tôi khứng! chờ ... mưa tới.
Hai câu cuối trong bài “chiều rớt/xanh/lưỡi dao” anh viết cuối tháng 9/2019 như một lời giã biệt. Và, cơn mưa chiều 7.10.2019 đã tới, anh thay áo mới chân bước thảnh thơi trở về quê cũ. Xin từ biệt anh: Du Tử Lê!
trong nhiều năm qua, lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng trưởng ở mức hai con số, nhưng tỷ lệ quay trở lại thấp (chỉ từ 10% đến 40%) . Chi tiêu của khách du lịch quốc tế tại Việt Nam không cao
Theo bảng xếp hạng chỉ số cảm nhận tham nhũng của Tổ Chức Minh Bạch Quốc Tế năm 2018, Việt Nam đứng hạng 117/ 180 với mức điểm 33/100. Bao giờ mà chế độ hiện hành vẫn còn tồn tại thì “nạn nhũng nhiễu lạm thu” sẽ vẫn còn được bao che và dung dưỡng khắp nơi, chứ chả riêng chi ở Bộ Ngoại Giao
Chính phủ Hoa Kỳ đã hứa tài trợ 300 triệu đô la để làm sạch môi trường bị nhiễm chất độc da cam của phi trường Biên Hòa và hôm 5 tháng 12 là bắt đầu thực hiện việc tẩy rừa tại khu vực này, theo bản tin hôm 6 tháng 12 của báo Tuổi Trẻ Online cho biết như sau.
Hơn 1.000 người có thể đã bị giết bởi lực lượng an ninh ở Iran trong các cuộc biểu tình gần đây, theo một quan chức cấp cao của bộ ngoại giao cho biết hôm Thứ Năm
Bốn người được báo cáo đã bị giết chết hôm Thứ Năm sau một vụ cảnh sát rượt đuổi qua nhiều quận đã kết thúc trong trận đấu súng trên đường Miramar Parkway theo sau một tên cướp có vũ khí tại Coral Gables, tiểu bang Florida.
Người Việt Phone
Một đám cháy đã bùng phát tại Viện Huyết thanh ở bang Maharashtra, Ấn Độ, nơi đang sản xuất hàng triệu liều vaccine Covid-19.
Tiến sĩ Anthony Fauci, cố vấn y tế của Tổng thống Mỹ Joe Biden, đã lên tiếng cảm ơn WHO vì dẫn dắt nỗ lực ứng phó Covid-19, trái ngược với chỉ trích thời ông Trump.
Loạt sắc lệnh được ký nhanh chóng ngay trong ngày làm việc đầu tiên của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng nhằm thực hiện những lời hứa tranh cử của ông.
Ông Joe Biden chính thức trở thành tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ và cũng là tổng thống lớn tuổi nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Giá dầu thế giới tăng cùng với thị trường chứng khoán Mỹ trong phiên giao dịch hôm thứ Ba (19/01/2021), một ngày trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden,
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 