Hôm nay,  

Ác Mộng, Đêm Ngủ Hãi Hùng

01/07/200000:00:00(Xem: 7345)
Mộng mị khi ngủ chỉ là hiện tượng nhắc lại của hoạt động tâm trí. Khi ta ngủ, có 4 giai đoạn: giai đoạn 1 bắt đầu ngủ, giai đoạn 2 ngủ nhẹ, giai đoạn 3 và 4 ngủ thật say. Mộng mị có thể sẩy ra trong cả 4 giai đoạn khi ngủ.

Còn ác mộng là gì"
Là giấc mơ hãi hùng. Người bị ác mộng (nightmares) bất thình lình tỉnh giấc, sẽ nhớ lại rõ ràng giấc mơ vừa qua.
. Phái nữ bị ác mộng thường xuyên hơn phái nam.
. Khoảng 18 phần trăm trẻ em bị ác mộng. Nhiều nhất, tuổi từ 5 tới 12. Mỗi tuần lễ, cứ 4 trẻ em lại có một bị ác mộng.
. Và ác mộng thường sẩy ra khoảng 4 tới 6 giờ sáng.
. Sau cơn ác mộng, vì quá sợ, trẻ thức giấc và bò sang giường bố mẹ.
Trẻ kể cho cha mẹ nghe giấc mơ hãi hùng, và rồi sau đó trẻ sẽ không ngủ lại được (American Family Practice, April 2000).

Và người lớn cũng bị ác mộng:
. Đó là căng thẳng tâm lý tột độ sau những biến cố khiếp đảm (post-traumatic stress disorders, PTSD).Thí dụ điển hình là những lính Mỹ tại Việt Nam sau năm 1975, hay cựu chiến binh chiến tranh Ả Rập và Do Thái năm 1973. Nhưng, tâm lý căng thẳng vì biến cố khiếp đảm, càng ngày càng thấy nhiều trong xã hội chúng ta đang sống (L Culpepper, Hippocrates, June 2000).
. Ác mộng của người lớn cũng có thể do bệnh tâm trí (psychiatric illness), hay bệnh tâm lý, xuống tinh thần (depression). Có thể do bệnh xuyễn, khó thở ban đêm.
. Ác mộng cũng có thể tại thuốc dùng chữa bệnh tâm trí (antidepressants), thuốc chữa cao máu (centrally active hypertensives: beta-blockers, Rauwolfia alkaloids, Alpha agonists), thuốc trị bệnh Parkinson (Levodopa, Selegiline), hay vài thuốc khác như: Flutamide, Procarbazine, Barbiturates.
. Và sau nữa, người lớn có thể bị ác mộng sau khi uống rượu.

Đêm kinh hoàng (night terrors) là gì"
Nhiều trẻ bị những giấc mơ kinh hoàng. Đó là những đêm hết sức hãi hùng. Giấc mơ kinh hoàng thường xẩy ra trong lúc ngủ say, khoảng 1 tới 3 giờ sáng. Trẻ bất chợt thức giấc la hét om sòm. Trẻ bị toát mồ hôi, thở hổn hển. Con ngươi nở lớn. Lúc này trẻ còn ngái ngủ, nhưng mắt vẫn còn mở. Nếu bạn hỏi thì trẻ vẫn còn ú ớ, mê mẩn. Có thể trẻ không tỉnh ngủ hoàn toàn. Đôi khi không nhớ được giấc mơ kinh hoàng vừa qua.

Khi nào hết ác mộng" Hết đêm ngủ kinh hoàng"
Khi trẻ lớn tuổi, những cơn ác mộng và những đêm kinh hoàng từ từ sẽ giảm đi. Có nhiều trường hợp, khi tới tuổi giậy thì, sẽ hết hẳn. Tuy nhiên, có trường hợp lớn rồi vẫn còn ác mộng. Người lớn hay có ác mộng thường là những người giầu tưởng tượng, có óc sáng tạo.

Khi nào ác mộng hay những đêm ngủ kinh hoàng sẽ gây nguy hiểm"
Bình thường, trẻ em bị ác mộng hay la hét trong đêm. Không phải do những bệnh tật hay tâm trí lúc lâm nguy. Ác mộng thường xẩy ra khi trẻ bị cơ thể căng thẳng hay xúc động tột độ. Ác mộng có thể kéo dài 6 tháng sau khi bị xúc động hay tâm lý căng thẳng. Nhưng nếu ác mộng cứ liên tiếp xẩy ra thì có thể ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Đêm ngủ mộng mị hãi hùng hay mộng du (sleepwalking) cần phải thận trọng hơn. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ gia đình.

Cách chữa ác mộng:
Thường thường, bệnh gây trở ngại cho bố mẹ hay những người sống chung trong gia đình.
. Bởi vậy, chẩn định bệnh ác mộng, cũng như khuyên nhủ thân nhân, đều quan trọng như nhau.
. Cần phải bỏ những vật dụng nguy hiểm trong nhà hay lối đi. Đôi khi phải chặn những đường đi có thể gây tai nạn, nhất là trong trường hợp trẻ bị mộng du.
. Cần khuyến khích, nâng đỡ bệnh nhân thường xuyên, vì khi lớn tuổi trẻ sẽ dần dần hết bệnh.
. Dùng tâm lý trị liệu đôi khi giúp trẻ khỏi bệnh ngủ mê, giảm được ác mộng tới 70 phần trăm.
. Ít dùng thuốc trị bệnh ác mộng cho trẻ.
. Thuốc dùng chữa bệnh tâm lý sau những biến cố căng thẳng tột độ (PTSD), cần bác sĩ chuyên môn về tâm trí điều trị. (J.F. Pagel, American Family Practice, 61: 2037, 2000).

Nói tóm lại, ác mộng hay những đêm kinh hoàng của trẻ không phải do bệnh tật hay xúc động tâm lý. Ác mộng, hãi hùng có thể kéo dài tới 6 tháng. Nhưng dần dần trẻ sẽ quen. Nếu trẻ vẫn tiếp tục bị ác mông, sẽ ảnh hưởng không tốt tới giấc ngủ và sức khỏe. Nên tham khảo bác sĩ gia đình.

(Ghi chú: bài này viết với mục đích giúp nâng cao kiến thức, không dùng để tự trị liệu. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe hay thuốc men, xin hỏi bác sĩ gia đình).

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: nmtran@hotmail.com; Điện thoại: (714) 547-3915.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng 4 năm 2024, một phụ nữ ở Sacramento, California, Mỹ bị ngộ độc chì nghiêm trọng và tử vong sau khi sử dụng thuốc mỡ trị trĩ của Việt Nam có tên “Cao Bôi Trĩ Cây Thầu Dầu”. Thử nghiệm thuốc mỡ bôi trĩ này cho thấy nó chứa 4% chì (cứ 100 gram thuốc thì có 4 gram chì), đây là lượng rất nguy hiểm. Chì là một chất kim loại nặng độc hại cho cơ thể. Tiếp xúc với bất kỳ lượng chì nào cũng có thể gây hại cho sức khỏe.
Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.
Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”
Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.
Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.
Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).
Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.
Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.
Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.