Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) năm nay ở Davos, nơi 60 Tổng Thống và Thủ Tướng, 800 lãnh đạo doanh nghiệp và các tổ chức phi lợi nhuận tập họp để thảo luận về những thách thức lớn của thời đại chúng ta, Trí tuệ nhân tạo, AI, lần này đã trở thành chủ đề làm lu mờ mọi chủ đề khác.
Trí tuệ nhân tạo AI ngày càng ảnh hưởng đến chúng ta, ngoài việc có thể xử dụng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và ảnh hưởng đến nền kinh tế, AI cũng ngày càng có vẻ là một phần của bộ máy chiến tranh, hay ngay cả trong thị trường lao động AI cũng cho thấy sự hiệu quả rõ ràng hơn, AI, trí tuệ nhân tạo là siêu năng lực vừa có thể hủy diệt mà cũng vừa có thể cải thiện, là rủi ro cũng như là cơ hội.
Các nhà kinh tế dự đoán 40% việc làm trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng bởi trí tuệ nhân tạo. Điều đó không có nghĩa là 40% sẽ được thay thế bằng các thuật toán. Trong nhiều nghiên cứu về AI và thị trường lao động trong tương lai, các nhà nghiên cứu giả định AI có thể thực hiện những loại nhiệm vụ nào, cũng như những ngành nghề nào có thể bị ảnh hưởng.
Theo báo cáo từ McKinsey*, Thụy Điển vào mùa thu năm ngoái, tiềm năng lớn nhất nằm ở tiếp thị và bán hàng, phát triển phần mềm và dịch vụ khách hàng.
”Việc làm nào sẽ biến mất, việc làm nào không, không hoàn toàn dễ dàng để nói. Nhưng những người thực hiện những công việc lặp đi lặp lại chắc cũng cần xem xét lại, như các nhà báo chỉ viết về việc bán nhà đã bị thay thế từ lâu”. Daniel Gillblad, Giám đốc AI tại Recorded Future và cố vấn nghiên cứu tại AI Thụy Điển, một trung tâm AI quốc gia quy tụ hơn 100 đối tác trong kinh doanh và học viện, cho biết.
Không giống như trí tuệ nhân tạo trước đây, AI có tiềm năng lớn để tự động hóa các nhiệm vụ phức tạp, bao gồm cả những nhiệm vụ liên quan đến việc ra quyết định và cộng tác.
Theo nghiên cứu về tiềm năng kinh tế của công ty khảo sát thị trường McKinsey thì đây là dự báo về tầm quan trọng của AI, Trí tuệ nhân tạo:
- Việc tăng cường sử dụng AI, trí tuệ nhân tạo, ước tính sẽ dẫn đến việc tự động hóa trong xã hội được đẩy nhanh hơn 10 năm so với ước tính trước đây.
- AI sáng tạo, các công cụ chat ngày nay, có tiềm năng đóng góp tới 309 tỷ SEK vào tổng sản lượng quốc gia của Thụy Điển cho đến năm 2045.
- Các chức năng trong ngành kinh doanh được ước tính có tiềm năng tạo ra giá trị lớn nhất là Tiếp thị & Bán hàng (52–83 tỷ SEK cho đến năm 2045), Phát triển phần mềm (40–83 tỷ SEK cho đến năm 2045) và dịch vụ chăm sóc khách hàng (23–32 tỷ SEK cho đến năm 2045).
Câu hỏi ở đây là các ngành nghề sẽ bị ảnh hưởng thế nào. Điều quan trọng là phải học cách sử dụng loại công cụ này; Daniel Gillblad cho biết chúng hoạt động ra sao và có những hạn chế gì.
” Nếu bạn là người quản lý, bạn phải suy nghĩ thêm một bước nữa và không chỉ dựa vào các công cụ sẵn có mà nên tìm xem những cơ hội nào có thể có để giúp ích cho nhân viên và doanh nghiệp. Ví dụ: một chatbot nội bộ của công ty có thể giúp ích được cho nhân viên và doanh nghiệp thì chỉ dựa trên những thông tin đã được cho vào sẵn”, Daniel Gillblad nói.
Fredrik Heintz, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Linköping, Thụy điển và đã nghiên cứu về AI trong hơn 20 năm, không tin rằng nhiều việc làm sẽ biến mất và được thay thế bởi AI. Tuy nhiên, ông cho rằng nhiều việc làm sẽ thay đổi và sự đòi hỏi về kỹ năng sẽ cao hơn.
”Các hệ thống AI ngày càng trả lời các câu hỏi tốt hơn, và khi đó vai trò của con người là đặt những câu hỏi phù hợp, sau đó xem xét một cách nghiêm túc và phát triển thêm dựa vào các câu trả lời mà họ nhận được”, Fredrik Heintz nói.
Bertil Rolandsson, giáo sư xã hội học tại Đại học Gothenburg, Thụy điển nghiên cứu xem kỹ thuật số hóa (digitalize) sẽ ảnh hưởng thế nào đến các công việc làm. Một trong những nghề mà bản thân ông theo học là bác sĩ chuyên ngành quang tuyến.
”Khi nói đến công việc của các bác sĩ quang tuyến, bạn có thể thấy rằng AI cho chúng ta cơ hội để đào sâu và nghiên cứu tình trạng của từng bệnh nhân. Điều này cũng đòi hỏi khả năng hiểu biết và phán đoán của bác sĩ về dữ liệu mà họ dựa vào để đưa ra quyết định”.
Magnus Lodefalk là phó giáo sư kinh tế tại Đại học Örebro, nhà nghiên cứu tại viện nghiên cứu Ratio và là một trong những người sáng lập AI-Econ Lab, một dự án liên ngành sẽ thực hiện nghiên cứu về cách AI có thể ảnh hưởng đến thị trường lao động.
Ông cho rằng dù theo những nghiên cứu tuy vẫn còn hạn chế, ông vẫn không lo lắng quá mà lại chỉ vào những ảnh hưởng có thể có với công việc làm. Ngay cả khi trí tuệ nhân tạo (AI) có thể thay thế con người ở một số trường hợp, thì vẫn có thể giúp tăng năng suất và doanh nghiệp có thể tuyển thêm nhân sự.
"Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không có những thay đổi lớn trong tương lai, và mặc dù AI không ảnh hưởng nhiều ở mức tổng thể, nhưng có thể gây ảnh hưởng nhiều đến một số nghề nghiệp và ngành nghề. Do đó, cần phải hiểu rõ sự ảnh hưởng của AI cho từng ngành nghề một rất quan trọng, và chúng ta chưa biết nhiều về điều này," Magnus Lodefalk chia sẻ.
Vì vậy, thay vì xóa bỏ các ngành nghề khác nhau, AI được kỳ vọng có thể thay thế một số công việc nhất định. Bên cạnh đó, cũng cần phải hiểu rõ rằng ngay cả trong thế giới AI, trí tuệ con người vẫn phải vượt trội, con người sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng.
Sớm Mai tổng hợp
*McKinsey & Company là một công ty tư vấn quản trị toàn cầu, chuyên nghiên cứu chiến lược cho các tập đoàn, chính phủ và các quốc gia)
Gửi ý kiến của bạn