Hoa Kỳ đang mắc nợ 31 ngàn tỷ Mỹ Kim. Hầu hết số nợ là tích lũy dần trong suốt 20 năm qua. Nếu không có thay đổi, khoản nợ này sẽ ngày càng lớn hơn.
Hoa Kỳ đang mắc nợ 31 ngàn tỷ MK. Hiện nay, mỗi năm Washington chi nhiều hơn thu khoảng 1 ngàn tỷ MK, buộc Bộ Tài Chánh phải đi vay để bù vào khoản chênh lệch. Điều đó có nghĩa là nợ công quốc gia vẫn đang tăng lên.
Nếu không có thay đổi gì lớn, khoản nợ này rồi sẽ lớn hơn so với khi nó đạt đỉnh điểm vào cuối Thế Chiến II. Hầu hết số nợ là do tích lũy dần trong suốt 20 năm qua. Năm 2001, Hoa Kỳ thực ra có dư dả tiền mặt – Bộ Tài Chánh thu thuế được nhiều hơn khoản chi cho các dịch vụ của chính phủ.
Kể từ đó, bốn đời tổng thống, 10 kỳ họp Quốc Hội và hai cuộc chiến tranh đã góp phần tạo nên làn sóng khủng hoảng kinh tế. Phần nào nhờ vào các quyết sách được đưa ra từ nhiều thế hệ trước, chi phí An Sinh Xã Hội và Medicare tăng theo thời gian, đồng thời cũng làm tăng thêm khoản nợ. Mặc dù các khoản thanh toán lãi vẫn ở mức thấp theo tiêu chuẩn lịch sử, nhưng điều đó có thể thay đổi nhanh chóng.
Các quyết định gần đây – thí dụ như những đợt cắt giảm thuế phá vỡ ngân sách, các thỏa thuận chi tiêu của lưỡng đảng và các khoản chi ào ạt để đối phó với đại dịch COVID-19 – tất cả đã kéo đất nước lún sâu vào nợ nần. Xin mời quý vị cùng điểm qua chín thời điểm quan trọng đã đẩy nợ công lên cao đến mức này. Lưu ý: Tổng số nợ theo Bộ Tài Chánh thông qua Dữ Liệu Kinh Tế của Quỹ Dự Trữ Liên Bang. Số tiền thể hiện tổng số nợ vào cuối quý cho từng thời điểm, không phải vào ngày tháng cụ thể.
v Cắt giảm thuế thời tổng thống Bush | Ngày 7 tháng 6 năm 2001
Tổng số nợ: 5.7 ngàn tỷ MK
Tổng thống George W. Bush đặt bút ký thành luật đợt cắt giảm thuế đầu tiên trong hai khoản cắt giảm lớn, cắt giảm thuế đối với thu nhập thông thường cũng như lãi vốn và cổ tức. Vào năm 2012, Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội (Congressional Budget Office) ước tính rằng quyết định cắt giảm thuế của Tổng thống Bush đã làm tăng thêm khoảng 1.5 ngàn tỷ MK vào khoản nợ công quốc gia. Phần lớn các khoản cắt giảm thuế này về sau vẫn được tiếp tục kéo dài theo thỏa thuận giữa các dân cử Cộng Hòa trong Quốc Hội và Tổng thống Barack Obama.
v Chiến tranh ở Iraq và Afghanistan | Ngày 19 tháng 3 năm 2003
Tổng số nợ: 6.5 ngàn tỷ MK
Sau sự kiện kinh hoàng ngày 11 tháng 9 năm 2001, Hoa Kỳ quyết định xâm lược Iraq, và đã dành khoảng 20 năm tham chiến ở Trung Đông. Điều này cũng dẫn đến sự gia tăng chi tiêu cho Ngũ Giác Đài và các cựu chiến binh. Một phân tích của Harvard chỉ ra rằng các cuộc xung đột ở Iraq và Afghanistan đã làm tiêu tốn từ 4 đến 6 ngàn tỷ MK.
v Mở rộng phúc lợi thuốc theo toa | Ngày 1 tháng 1 năm 2006
Tổng số nợ: 8.4 ngàn tỷ MK
Medicare Part D – một phần mở rộng của Medicare nhằm chi trả bảo hiểm thuốc theo toa cho người cao niên – có hiệu lực gần ba năm sau khi được Tổng thống Bush ký thành luật. Quốc Hội dưới sự kiểm soát của Đảng Cộng Hòa đã không chịu chi tiền cho dự luật có ích lợi cho cộng đồng nhưng tốn kém này.
v Cuộc suy thoái 2008 | Ngày 17 tháng 2 năm 2009
Tổng số nợ: 11.1 ngàn tỷ MK
Một cuộc khủng hoảng trên thị trường tài chánh gây ra cuộc Đại Suy Thoái (Great Recession), cuộc suy thoái tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại Khủng Hoảng (Great Depression). Nó đã làm tăng đáng kể khoản nợ công quốc gia bởi 2 lý do: Thứ nhất, việc thu thuế giảm mạnh. Thứ hai, chi tiêu tăng vọt dành cho việc tăng trợ cấp thất nghiệp và các chương trình khác để giúp mọi người vượt qua suy thoái. Quốc Hội và chính quyền Obama cũng đã thông qua gói kích thích kinh tế lớn. Brian Riedl, kinh tế gia tại Viện Manhattan, ước tính chính quyền Bush và Obama đã cùng nhau ban hành khoảng 2 ngàn tỷ đô la cho các biện pháp khẩn cấp để đối phó với cuộc khủng hoảng tài chánh và cuộc suy thoái kinh tế sau đó.
v Tổng thống Obama và Đảng Cộng Hòa thỏa thuận tiếp tục cắt giảm thuế thời tổng thống Bush | Ngày 1 tháng 1 năm 2013
Tổng số nợ: 16.8 ngàn tỷ MK
Khi chính sách cắt giảm thuế của cựu tổng thống Bush sắp hết hạn trong tình hình phục hồi kinh tế diễn ra chậm, tổng thống Obama lúc bấy giờ đã đồng ý gia hạn vĩnh viễn hầu như tất cả các cắt giảm đó, mở rộng giảm thuế cho tất cả mọi người, trừ những người giàu có bậc nhất Hoa Kỳ. Đổi lại, các dân cử Cộng Hòa trong Quốc Hội đồng ý gia hạn một số biện pháp kích thích kinh tế. Thời điểm đó, Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội ước tính thỏa thuận này sẽ tiêu tốn khoảng 4 ngàn tỷ đô la trong 10 năm.
v Cắt giảm thuế thời tổng thống Trump | Ngày 22 tháng 12 năm 2017
Tổng số nợ: 20.5 ngàn tỷ MK
Tổng thống Donald Trump đã ký một dự luật cắt giảm thuế sâu rộng, tập trung vào kế hoạch giảm thuế cho các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ từ 35% xuống còn 21%. Luật cũng cắt giảm thuế cho hầu hết những người nộp thuế cá nhân. Ủy Ban Joint Committee on Taxation của Quốc Hội ước tính biện pháp này sẽ tiêu tốn khoảng 1.5 ngàn tỷ đô la trong 10 năm. Một phân tích sau đó của Committee for a Responsible Federal Budget, một tổ chức tư vấn của Washington, cho thấy dự luật này có thể tích lũy tiền nợ lên tới gần 2.9 ngàn tỷ đô la nếu Quốc Hội bỏ phiếu gia hạn một số điều khoản, vốn sẽ hết hạn vào những năm về sau trong suốt thập niên này.
v Thỏa thuận chi tiêu lưỡng đảng dưới thời Trump | Ngày 1 tháng 8 năm 2019
Tổng số nợ: 22.7 ngàn tỷ MK
Các dân cử Đảng Dân chủ và Đảng Cộng Hòa tại Quốc Hội đã đồng ý tăng cường chi tiêu liên bang vì ông Trump coi nhẹ quan điểm chính thống của Đảng Cộng Hòa về việc thu hẹp quy mô chính phủ. Đây là thỏa thuận thứ hai kiểu này trong hai năm. Khoản chi tiêu này giúp thúc đẩy thị trường lao động phát triển mạnh mẽ, nhưng lại làm trầm trọng thêm khoản thâm hụt ngân sách. Theo Committee for a Responsible Federal Budge, các dự luật này đã ‘góp’ thêm tổng cộng 2 ngàn tỷ đô la vào khoản nợ công quốc gia.
v Quốc Hội chi hàng ngàn tỷ đô la để ứng phó khẩn cấp với coronavirus | Ngày 27 tháng 12 năm 2020
Tổng số nợ: 27.7 ngàn tỷ MK
Tổng thống Trump đã ký thành luật gói thứ hai trong số ba gói cứu trợ lớn được Quốc Hội chuẩn thuận để ứng phó đại dịch COVID-19. Gói đầu tiên và tốn kém nhất là một thỏa thuận trị giá 3.4 ngàn tỷ đô la vào tháng 3 năm 2020, khi nền kinh tế Hoa Kỳ rơi vào tối tăm. Gói tiếp theo trị giá 900 tỷ đô la được chuẩn thuận vào tháng 12 năm 2020. Sang năm 2021, các dân cử Đảng Dân Chủ dưới quyền tổng thống Biden chuẩn thuận thêm 1.9 ngàn tỷ đô la, lần này không có sự ủng hộ của Đảng Cộng Hòa.
v Chương trình nghị sự kinh tế của Biden | Ngày 24 tháng 8 năm 2022
Tổng số nợ: 31 ngàn tỷ đô la
Tổng thống Biden công bố kế hoạch xóa nợ sinh viên trị giá 400 tỷ đô la, và việc này đã nhanh chóng bị đình chỉ trong khi chờ Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ xem xét. Trong khi đó, Biden cũng thúc đẩy Quốc Hội chi tiền nhiều hơn trong lãnh vực chăm sóc sức khỏe cựu chiến binh, cơ sở hạ tầng vật chất và các cơ quan chính phủ. Đạo luật Inflation Reduction Act của Biden ‘rót’ nhiều tiền hơn cho một loạt các chương trình khác, bao gồm cả Sở Thuế Vụ, nhưng dự kiến sẽ bớt khoản vay nợ bằng cách áp thuế cao hơn đối với các doanh nghiệp.
Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “See how the national debt grew to $31 trillion” của Jeff Stein, được đăng trên trang WashingtonPost.
Gửi ý kiến của bạn
