Hôm nay,  

Tình yêu là đem không gian đổi lấy thời gian

28/04/202317:02:00(Xem: 2157)
Tạp bút

couple-in-love

Em yêu dấu:
     Anh sẽ kiến giải câu nói thời danh của Marcel Proust (*) để qua đó em có thể cầm nắm được trái tim nóng bỏng của anh trên tay. Marcel Proust nói rằng "Tình yêu là đem không gian đổi lấy thời gian”.
     (1) Không gian là cái gì hữu hình, thời gian là cái gì vô hình. Marcel Proust đã đánh đổi cái hữu hình để lấy cái vô hình hay cái Không cũng thế. Bởi thể tính của Không vốn trừu tượng cho nên Proust tha hồ bay nhảy chụp bắt. Proust có thể tự do xây lâu đài hạnh phúc của mình trong trí tưởng. Proust có thể bay bổng vào cõi thiên đàng để rong chơi trong khu vườn hạnh phúc. Proust có thể sục sạo vào tận chốn địa ngục để tận hưởng những cảm xúc nóng bỏng đang bần bật run trong người chàng.
     Proust thật ngu dại mà cũng thật khôn ngoan. Proust có thể thả lỏng tâm hồn mình như chú bé đang mơ màng dõi nhìn cánh diều bay bổng ở không trung. Proust nào khác đứa bé đang chớp mắt mơ màng ngủ trong nôi mà nó tưởng như đang nằm trong bàn tay âu yếm của bà mẹ. Proust là con quỷ dữ mang trái tim của một thiên thần. Proust là một chàng đãng tử đang ngồi tụng Kinh Bát Nhã. Proust là một người điên, một thiên thần biết yêu.
     (2) Không gian là cái gì nhiễu loạn, thời gian là cái gì âm thầm. Nói một năm, một tháng, một niên đại vui ư? Thời gian nó lặng lẽ qua đi nào có biết gì? Hôm nay anh vui bên em trong khoảnh khắc và thời gian đó được ước tính một ngày. Nhưng thực ra chỉ có con phố ấy, khu vườn ấy, con đường ấy chợt bừng lên trong giây lát và người ta đã tạm ghi nhận dấu ấn ấy bằng chiếc đồng hồ hay chiếc lịch trơ trẽn, khôi hài.
     Em yêu dấu:
     Sở dĩ con người có ý thức về thời gian là vì có ngoại cảnh. Nhìn tòa lâu đài mới ngày nào nay đã trở thành hoang phế. Nhìn mái đầu xanh nay đã bạc trắng. Nhìn trẻ con dần lớn lên. Bao nhiêu diễn tiến hình thành, hủy hoại xảy ra quanh mình cho nên con người mới ý thức về thời gian.
     Vốn có ý thức về thời gian, con người lại muốn nhào lẫn không gian và thời gian làm một. Khi nó vui, nó thấy con phố ấy cũng vui. Khi nó buồn, nó thấy con phố ấy cũng buồn. Hôm nay anh vui bên em, bối cảnh ấy là thiên đường và thời gian ấy cũng thật tuyệt diệu.
     Thế đấy, cả anh và em cũng đều muốn nhào lẫn không gian và thời gian làm một. Có thể nào xóa đi cái ảo tưởng sai lầm đó trong đầu óc con người không?
     – Chỉ khi nào chúng ta không thấy cái gì Già-Chết, cái gì Sinh ra rồi Diệt mất, chẳng thấy cái gì Trước-Sau, chẳng thấy cái gì Hình Thành rồi Hủy Hoại, thì thời gian là cái gì? Nó chẳng phải là cái gì kéo dài từ vô thủy đến vô chung mà chỉ là cái chớp mắt hiện giờ.
     – Khi không gian trộn lẫn với thời gian rồi thì còn đâu là thời gian nữa ? Lúc ấy còn gì để mà nói nữa? Nó khẽ tựa đầu vào vai người đàn bà nó yêu dấu. Có một cái gì đó nhẹ nhàng như hương bay trong gió, tinh khiết như đóa hoa dược lan, sâu xa như vực thẳm, lớn tựa không trung. Không gian và vũ trụ quy vào đây. Chẳng còn ngày còn tháng. Chẳng còn anh còn em. Chỉ còn nhịp đập của trái tim. Thời gian đã quỳ xuống. Thần thánh cũng cúi đầu.
     – Khi khônng gian đã hòa lẫn với thời gian thì thời gian biến mất. Lúc bấy giờ hiện tại cũng là quá khứ, cũng là vị lai vì ba thời đã nhập làm một. Do đó anh yêu em vào giờ phút này đây thì từ vô lượng kiếp trước anh đã yêu em và mãi mãi sau này anh vẫn yêu em. Do đó đem không gian đổi lấy thời gian là lời thề nguyền thắm thiết không thể mờ phai. Cũng như Proust, anh đã yêu em bằng trái tim bất hoại, trái tim bất diệt cũng thế.
     (3) Không gian là cái gì thay đổi, thời gian là cái gì bất biến. Cho dù trái đất này có gặp cơn đại hồng thủy đi nữa, cho dù trái đất này có xụp đổ tan tành thì thời gian nó vẫn còn đó. Thế cho nên tất cả những gì anh và em nhìn thấy trước mắt đây chỉ là những cái hữu hạn và sẽ bị con Quỷ Vô Thường lấy đi qua bốn giai đoạn Thành, Trụ, Hoại, Không. Chỉ có thời gian là tồn tại mãi. Vậy thì nếu như có một đấng sáng tạo giữa chúng ta thì đấng sáng tạo đó chính là Thời Gian vậy.
     Em yêu dấu:
     Proust đã quá khôn ngoan để đổi cái tạm thời lấy cái vĩnh cửu. Proust quá tham lam. Khi yêu, Proust muốn ôm cả vũ trụ vào trong tay. Proust là một người điên biết yêu mà trái tim đã hóa thạch bằng những cảm nghiệm tinh khôi nhất.
     Đối với Proust anh khônng còn gì để nói nữa. Anh cũng nguyện như Proust để được yêu em bằng trái tim không tưởng, bằng niềm hoài vọng khốn cùng. Bởi vì nếu không phải như thế thì đó không phải là tình anh mà đó chỉ là sự toan tính, lừa gạt. Hay nói đúng hơn - một sự trao đổi.
     Em yêu dấu:
     Hãy đem không gian để đổi lấy tình này,
     Hãy đem thời gian để ghi dấu tình này.

 

– Đào Văn Bình

 

(*) Marcel Proust (1871-1922) vừa là nhà văn vừa là bình luận gia Pháp nổi tiếng với tác phẩm À la recherche du temps perdue  (Remembrance of Things Past/ Tiếc Thương Thời Đã Qua).

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Độc giả Việt Báo hẳn đã quen với Bùi Chát – nhà thơ – qua nhiều thi phẩm đặc sắc từng đăng tải trên trang báo này suốt bao năm qua. Tuần rồi, Việt Báo vừa giới thiệu tập thơ mới Chúng Ta Đang Trôi Đi Đâu với bài viết của Nguyễn Đức Tùng. Hôm nay, mời bạn đọc gặp lại một Bùi Chát - người họa sĩ. Anh đang có cuộc triển lãm tranh mang tên “đang trôi” khai mạc từ hôm nay và kéo dài đến hết ngày 24 tháng 7, tại Sài Gòn – một dịp hiếm quý dành cho các độc giả Việt Báo hiện đang có mặt tại Tân Định.
Nay ăn nhờ ở đậu nơi đất nước người, lấy chi mà “những điều trông thấy” kiểu như ngày xưa ấy. Nhưng thấy ý kiến của “bà hàng xóm” là một giải pháp khả dĩ, tôi nghĩ phải làm sao cho ra một bài viết vui vui thích hợp với xã hội đang sống. Trăn trở mãi rồi cũng eureka. Tôi đặt cái khung cho những bài mà tôi gọi là “phiếm”. Thứ nhất, đề tài bám vào những chuyện thời sự, nhất là những chuyện có liên quan nhiều tới cộng đồng người Việt sinh sống rải rác khắp nơi trên thế giới. Thứ hai, phải viết với lối văn vui vui, tếu tếu nhưng vẫn giữ chừng mực. Thứ ba, phải có hơi hướm văn chương bằng cách dùng những giai thoại hoặc/và những chuyện thực nhưng vui khi tiếp xúc với các bạn văn.
“Sự thật bắt đầu bằng tưởng tượng.” Không phải là câu nói cao siêu rỗng, mà phải nghiền ngẫm rất lâu trong hệ lụy thăng trầm mới có thể cảm nhận. Đó là lý do người ta thường đố: sự thật ở đâu? Không ai thấy rõ sự thật nên nó trở thành phương tiện cho tôn giáo, mục đích cho khoa học, triết học, và giấc mơ cho văn chương nghệ thuật. Cũng là một thứ bình phong, mồi nhử, cạm bẫy trong đời sống thường nhật cho những người bình thường dễ tin.
Đêm 7/3/2025, trong khán phòng của Bowers Museum, một tiếng nói đậm chất “đài phát thanh” vang lên, dẫn dắt hàng trăm khán giả bên dưới bước vào đêm nhạc Mừng Sinh Nhật Khánh Ly 80 Tuổi. Một tháng sau, cũng tại Bowers Musem, người MC này bước lên sân khấu dẫn dắt những buổi hội luận về báo chí, văn học tại Hội Chợ Sách “Viet Book Fest” lần thứ 3 do Hội Văn Học và Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA) tổ chức. Cô cũng là Giám Đốc Điều Hành, người lèo lái con tàu VAALA 34 năm nay.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm kết thúc chiến tranh Việt Nam, đại học UC Irvine tổ chức ba sự kiện văn hóa trong ba ngày 7,8,9 tháng 5 năm 2025. Mở đầu là hội thảo “Những Câu Chuyện Từ Việt Nam Tới Hoa Kỳ - 50 Năm Lịch Sử Và Cộng Đồng”; kế đến là buổi hoà nhạc The Odyssey—From Vietnam To America của nghệ sỹ đoạt giải Emmy Vân Ánh Võ; kết thúc là buổi chiếu phim New wave của đạo diễn Elizabeth Ai. Trong ba sự kiện này, buổi hòa nhạc The Odyssey đòi hỏi sự chuẩn bị công phu, kéo dài từ nhiều tháng trước. Trên sân khấu, Vân Ánh đã nhiều lần cảm ơn những tấm lòng hảo tâm đã giúp cô đem được buổi trình diễn đến với Quận Cam, thủ phủ của người Việt tị nạn ở Mỹ.
Một tay cầm micro, tay kia cố gắng lật trang sách để giữ nó cố định, Thái Nguyễn chỉ vào hình ảnh cô tài tử Hollywood gốc Việt đang tiếp nhận những ‘hào quang ánh sáng’ của báo chí điện ảnh Mỹ, trong tà áo dài màu xanh lá cây đậm, giới thiệu về sách thiếu nhi Mai’s áo dài: “Đây là lần đầu tiên áo dài Việt Nam hiện diện trên thảm đỏ Oscar!”
Từ đó, nàng được mang tên Nữ Hoàng Chân Đất (hay Nữ Hoàng Sân Cỏ)(*). Những bước chân trần tìm về dấu vết tình yêu nguyên thủy. Những bước chân đi khâu vá lại vết thương của một thời máu xương điên loạn.
“Nếu không có tiếng hát Khánh Ly thì chúng ta có những gì, còn gì?” Nếu chỉ được chọn một câu để nói về người ca sĩ đã cống hiến gần cả cuộc đời cho âm nhạc, thì tôi xin chọn câu nói trên của MC Lê Đình Ysa trong “Đêm mừng Khánh Ly 80 tuổi” được nhóm bạn trẻ Nina Hòa Bình Lê, Ann Phong, Lê Đình Ysa, Nguyễn Lập Hậu & Jimmy Nhựt Hà... tổ chức vào tối thứ Sáu 7/3/2025 tại quận Cam, Nam California.
Người ta thường gói ghém một cuộc đời trong dăm ba trang giấy để gọi là hồi ký. Người ta cũng thường dùng thước đo của 10 năm, 20 năm, 30 năm… để hoài niệm một điều gì đó, cho dù là hạnh phúc hay mất mát. Nhưng không dễ gì để tái hiện cả một cuộc đời dài 80 năm, trong đó có lịch sử, có tình yêu, có nhân quả, có triết lý sống, có ân tình, có nghệ thuật, có tài năng… chỉ trong một đêm. Vậy mà, Đêm-Khánh-Ly-80-Tuổi, đã làm được điều đó.
Bước vào phòng triển lãm, ba bức tranh đầu tiên bên tay phải đập vào mắt người thưởng ngoạn là ba tác phẩm của họa sĩ Ann Phong: “I Told You, The Earth Is Warming Up”; “Looking Back, Looking Forward”; “If We Don’t Care For Nature, It Will Disappear.” Chọn ba tác phẩm này cho cuộc triển lãm, họa sĩ giải thích: “Các tác phẩm nghệ thuật của tôi phản ánh mối quan hệ giữa người với người; trách nhiệm mà chúng ta phải có đối với trái đất nơi chúng ta đang sống. Thật đau lòng khi chứng kiến ​​thiên nhiên bị tàn phá bởi lòng tham và sự thiếu hiểu biết của con người. Có vẻ như khi chúng ta càng làm cho cuộc sống của mình trở nên tiện nghi, thì chúng ta càng tạo ra nhiều ô nhiễm hơn; càng làm cạn kiệt tài nguyên của trái đất một cách bất cẩn hơn…”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.