Sáng ngày 30 tháng 4, bà Nội ôm Huyên, nước mắt bà rơi trên tóc Huyên, bà thì thầm "Khổ rồi các con, các cháu ơi!".
Huyên hồn nhiên hỏi "Tại sao khổ vậy bà ?"
Bà im lặng, trả lời bằng những giọt nước mắt tiếp nối nhau rơi xuống tóc, xuống tay Huyên. Đó có lẽ là ngày khác thường, và dài nhất trong đời của Huyên, của rất nhiều người miền Nam .
Vài năm sau, càng lớn, Huyên càng nhận ra lời bà vào sáng tháng 4 năm 1975 đúng vô cùng. Bà nói bằng kinh nghiệm của một người quê Nam Định, di cư vào Nam năm 1954, bỏ lại cả một tài sản ông bà chắt chiu gầy dựng. Khi người ta nhận xét bằng kinh nghiệm, nhất là bằng kinh nghiệm sống của một người đã đi dạy từ năm 18 tuổi, đã "bỏ của chạy lấy người" thì vô cùng chính xác .
Tối ngày tháng 30 tháng 4, mâm cơm trên bàn còn nguyên, không ai còn lòng dạ để ăn uống. Mấy anh chị em của Huyên còn thơ dại, không hiểu nhiều, nhưng có linh cảm đời sống sẽ hoàn toàn thay đổi theo chiều hướng xấu đi,không còn nụ cười, mà chỉ còn nước mắt. Nhiều, nhiều năm sau này, Huyên nhận ra linh tính của con nít trước những biến cố lớn cũng đúng như kinh nghiệm của người từng trải.
Với con nít như Huyên, linh cảm cho thấy, mọi người đều phải chịu đựng rất nhiều, nên không dám đòi hỏi điều gì. Và như thế tuổi thơ của anh chị em Huyên, của cả một thế hệ sinh vào thập niên 60, và thập niên 70 bị biến cố 30 tháng 4 năm 1975 cướp mất.
Giờ ra chơi cuối thập niên 70, trước những "con mắt mang hình viên đạn" của nhóm học sinh "bạn từ ngoài Bắc vô đây.." luôn để ý đến những thành phần có nguồn gốc từ những “gia đình có nợ máu với nhân dân", Châu phải kéo tụi bạn thân đến gốc cây bàng già ở sân sau của trường, thầm thì về chuyện cô Diệp, vốn dạy Cổ Văn trước 30 tháng 4 năm 1975, phải bán từng cái áo trong nhà để lấy tiền nuôi con trong khi chồng cô, một cựu Sĩ quan QLVNCH đang bị tù đày trong các trại "học tập cải tạo".
Cả bọn tìm cách giúp Cô, đi mời gọi mọi người mua giúp Cô. Cô Diệp thường "hết hàng" sớm, không hề biết đằng sau lưng mình có cả một đội ngũ "marketing" hùng hậu là học trò cũ thầm lặng giúp Cô .
Lâu lâu, có đứa nào có quà bánh đặc biệt, đều chạy bay đến nhà Cô Diệp, cho hai con nhỏ của Cô. Đứa lớn 7 tuổi, coi nhà, nấu cơm, và trông chừng em trong khi Cô giáo Việt văn ("mất dạy" vì có chồng đi "học tập cải tạo") trở thành một bà Tú Xương của thời đại, tần tảo kiếm sống giữa chợ đời.
Tưởng mình đã khôn ra nhiều vì một ngày cuối tháng 4 u ám của đất nước, nhưng hai đứa bé con cô Diệp còn khôn hơn. Hãy nghe em lớn đối đáp với chúng tôi :
- Em cảm ơn các anh chị đã cho tụi em bánh. Em sẽ để dành cho bé Út, nó nhỏ hơn cần ăn hơn em, vì nó không được uống sữa.
- Em có nhớ Ba không?
- Nhớ chứ, nhưng Ba đi tù không biết bao giờ mới về!
- Em giỏi lắm biết giúp đỡ Mẹ khi người lớn vắng nhà.
- Em chỉ ao ước mình mau lớn để có thể giúp Mẹ nhiều hơn.
- Em có mơ ước gì không?
- Em chỉ mong Ba sớm được về để Mẹ đỡ cực khổ....
Thời đó, những người cầm quyền ở địa phương "có nét chữ như gà bới" nhưng biết "phê duyệt" vào lý lịch của các thí sinh thi vào Đại học có cha đang sống đời "tù không tội ở các trại tù đầy sơn lam chướng khí:
"Có cha đang học tập cải tạo, thuộc thành phần thứ 14 của xã hội"
(Tưởng cũng nên biết xã hội VN thời đó chỉ có 15 thành phần)
Đâu đó trên những nẻo đường của miền Nam, có những thanh niên mắt sáng môi tươi, bỏ dở học trình, thay cha, giúp Mẹ nuôi em. Thời đó, người ta sẽ thấy những anh lơ xe mặt mũi sáng láng, ăn nói hòa nhã lễ độ; những anh thanh niên xung phong đội "mũ tai bèo che khuất tương lai,chong đèn dầu mỗi đêm đọc sách.
Như thế đó, nên đã 46 năm trôi qua, mỗi năm vào mỗi độ tháng 4, chúng tôi không thể có được nụ cười khi nghĩ về chuyện chung của đất nước, và chuyện riêng của gia đình. Chúng tôi đã tha thứ cho những người đã gây ra tai họa cho đất nước, cho gia đình từ lâu. Nhưng quên thì thú thật, những tổn thương chúng tôi đã chịu đựng sau 30 tháng 4, và các thế hệ kế tiếp vẫn đang chịu đựng, vẫn là một vết hằn không bao giờ nhòa trong tâm hồn.
Trong nỗi buồn sâu lắng mỗi cuối tháng 4. Chúng tôi vẫn tin sẽ có một ngày quê hương sẽ có tự do, dân chủ, để không một em bé Việt Nam bị cướp mất thời mới lớn như chúng tôi, và để chất xám Việt Nam ngưng chảy ra quê người.
Nguyễn Trần Diệu Hương
APR 30 2021
Gửi ý kiến của bạn
Được biết đến nhiều nhất về một tiểu thuyết về chế độ nô lệ –Uncle Tom’s Cabin (Túp Lều của Chú Tom), xuất bản năm 1852 – tác giả Harriet Beecher Stowe, nhà văn người Mỹ gốc Âu tích cực ủng hộ chủ nghĩa bãi nô...
Thuở xưa, theo lệ thường, những cô gái được tuyển vào cung bao giờ cũng phải được các vị nữ quan hoặc các viên thái giám dạy dỗ qua một hai khóa về lễ nghi để biết phép tắc cư xử trong cung, để ôn lại bổn phận người đàn bà, v.v... Một phụ nữ từ dân giả được tuyển vào cung, dần leo lên tới địa vị quốc mẫu lẽ nào lại không trải qua những khóa giáo dục đó? Khi đã được giáo dục mà không chịu theo phép tắc, hành động vượt lễ nghi đến nỗi gây tai tiếng trong dân gian thì khó ai chấp nhận được. Những động lực thúc đẩy mấy người “đàn bà yếu đuối” ấy dám đạp đổ cả lễ nghi của triều đình thường là tình yêu, tình dục, lòng tham... Liệt kê những phụ nữ này vào hạng “lộng hành phép nước” chắc hẳn không oan!
Ở Việt Nam, hồi xa xưa đó, cuộc sống giản dị nên rất ít nhà tư có mắc điện thoại, điện thoại công cộng đặt ở các bưu điện nhưng người dân ít quen sử dụng. Khi có việc cấp bách thì đánh điện tín. Ở công sở, trường học có trang bị điện thoại, nhưng thường chỉ có các sếp lớn gọi nhau đi họp hẹn hò cờ bạc hay hoạt náo cuối tuần...
Khi tình yêu đến độ mùi mẫn, khi hai tâm hồn hòa hợp đến mức không thể xa nhau, khi trái tim đã thuộc về nhau… Người con trai cất lời: “Em bằng lòng làm vợ anh không?” Đây là giây phút tuyệt đẹp, đẹp nhất đời, đây là cái khoảnh khắc tuyệt diệu nhất của kiếp người. Tình yêu thăng hoa bay bổng, hai người quyết định về với nhau, gắn bó với nhau, bây giờ thế giới của hai người là cả một cung trời mộng, mặt đất này là cõi địa đàng bướm hoa...
Gần đây cô cũng hay nghĩ về người chồng xấu số. Đúng ra cô thấy anh trong những giấc mơ. Cô thấy anh và cô đi dạo tại những nơi chốn thơ mộng của vùng đất cố đô nơi cô sinh ra và lớn lên. Những giấc mơ lạ, bởi cô gặp anh và kết hôn với anh khi cô đã vào Nam. Anh là người miền Nam và không hề ra thăm miền đất đó bao giờ. Nhưng trong giấc mơ cô thấy cô và anh thật rõ, khi thì ngồi bên nhau trong ngôi nhà cổ của ba mạ cô ở khu Gia Hội, khi thì thơ thẩn bên bờ sông Hương gần ngôi trường Trung học thân yêu của cô, khi thì đứng dưới bóng mát ngôi nhà thờ uy nghiêm sừng sững trên một ngọn đồi.
Thỉnh thoảng nổi hứng, ông bảo, để ông nấu nướng, bà dọn dẹp rửa chén. Ông nấu nhanh, mắm muối mạnh tay. Khi nghe ông thông báo trổ tài món thịt heo kho trứng, bà tưởng như lượng Cholesterol phóng vút lên trần nhà...
Sau khi công sản chiếm miền Nam Việt Nam họ chủ trương lùa dân thành phố đi kinh tế mới, một đề án to lớn mà rỗng tuếch vì không hề được đầu tư chuẩn bị. Bao nhiêu gia đình đã phải ra đi dù họ không hề mong muốn. Họ đập phá nhà cửa để lấy tôn, lấy gỗ hoặc là mang đến vùng kinh tế mới để cất lại nhà cửa, hoặc bán lấy tiền, nhà gỗ nhà tôn trở thành có giá trị hơn nhà xây gạch kiên cố vì còn lấy được những vật liệu...
Ngày 12 tháng 3 vừa qua, tác giả Trần Viết Ngạc vừa ra mắt cuốn sách "Bùi Huy Tín với Thực nghiệp Dân báo và Tràng An báo” tại Vườn Ý Thảo (số 3 Thạch Hãn, TP. Huế).
Thuở xưa, theo lệ thường, những cô gái được tuyển vào cung bao giờ cũng phải được các vị nữ quan hoặc các viên thái giám dạy dỗ qua một hai khóa về lễ nghi để biết phép tắc cư xử trong cung, để ôn lại bổn phận người đàn bà, v.v... Một phụ nữ từ dân giả được tuyển vào cung, dần leo lên tới địa vị quốc mẫu lẽ nào lại không trải qua những khóa giáo dục đó? Khi đã được giáo dục mà không chịu theo phép tắc, hành động vượt lễ nghi đến nỗi gây tai tiếng trong dân gian thì khó ai chấp nhận được. Những động lực thúc đẩy mấy người “đàn bà yếu đuối” ấy dám đạp đổ cả lễ nghi của triều đình thường là tình yêu, tình dục, lòng tham... Liệt kê những phụ nữ này vào hạng “lộng hành phép nước” chắc hẳn không oan!
Luật sư biện hộ cho đây là do bệnh tâm thần gây nên. Có cách nào khác để giải thích cuộc mưu sát kỳ lạ này không?
Copyright © 2023 vietbao.com All rights reserved 
(3)+Organization&utmac=UA-228784330-57&utmcc=__utma%3D265874746.1722303498.1679947895112.1679947895112.1679947895112.2%3B%2B__utmb%3D265874746%3B%2B__utmc%3D265874746%3B%2B__utmz%3D265874746.1679947895112.2.2.utmccn%3D(direct)%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D265874746.-%3B)