Nhà văn Doãn Quốc Sỹ sinh ngày Mùng Hai Tết Quí Hợi, nhằm ngày 17/02/1923. Từ lâu, ông đã là vị niên trưởng của văn giới Việt Nam. Năm nay, Kỷ Hợi 2019, dù đã 96 tuổi, nhà văn vẫn tiếp tục cầm bút.
Trưa ngày Mồng Một Tết Mậu Tuất (16/02/2018), tại hội trường Việt Báo, cùng lúc mừng nguyên đán, đông đảo văn hữu, thân hữu đã cùng nhau dự sinh nhật lần thứ 95 của nhà văn, nhà giáo Doãn Quốc Sỹ.
Từ xa về mừng tuổi nhà văn có Nhạc sĩ Cung Tiến về từ Minnesota; nhà báo Lê Văn về từ Houston, Nguyễn Xuân Nghĩa, Nguyễn Hoàng Dũng, Cao Minh Hưng, Kiều Chinh, Khánh Ly, Bích Liên, Ann Phong, Y Sa... Trong số các đại diện dân cử địa phương, có Chủ tịch Hội Đồng Giám Sát Quận Cam Andrew Đỗ, Thị trưởng Westminster Trí Tạ, các nghị viên Westminster và Chủ tịch Học Khu Garden Grove Nguyễn Quốc Lân.
Phần sinh hoạt được bắt đầu khi Nhã Ca đọc câu đối Phan Tấn Hải kính tặng vị niên trưởng:
"Mang gươm giới định huệ, đi cùng trời cuối đất
Phá trận tham sân si, viết để giữ ngọc gìn vàng.
Tiếp theo, Trần Dạ Từ kể về nhà văn trong tù và Bích Liên hát bài ca về tấm lòng người tù Doãn Quốc Sỹõ: Lòng ta ở với người / Người thật thà bị lừa dối / Người tín nghĩa bị bỏ rơi / Người vô tội bị săn đuổi / Người ngây thơ bị dập vùi...
Nhà văn Doãn Quốc Sỹ sinh đúng ngày Mùng Hai tết Quí Hợi, tức ngày 17 tháng 2, 1923 tại xã Hạ Yên Quyết, Hà Đông, ngoại thành Hà Nội.
Năm 1946, ông lập gia đình với bà Hồ Thị Thảo, là ái nữ của nhà thơ trào phúng Tú Mỡ Hồ Trọng Hiếu. Toàn quốc kháng chiến chống Pháp, ông từng tham gia kháng chiến nhưng kịp thời rời bỏ khi Việt Minh để lộ bộ mặt thật cộng sản. Năm 1954, ông bà di cư vào miền Nam.
Là nhà văn, từ 1955, ông chủ trương báo "Người Việt" và sau đó, cùng bạn hữu sáng lập tạp chí và nhà xuất bản Sáng Tạo. Là nhà giáo, ông đã dạy tại nhiều trường trung học và là hiệu trưởng trường Trung Học Công Lập Hà Tiên (1960-1961). Sau khi tu nghiệp tại Hoa Kỳ (1966-1968), ông tiếp tục dạy tại Đại Học Sư Phạm, Đại Học Văn Khoa và Đại Học Vạn Hạnh Sài Gòn.
Sau khi Saigon sụp đổ, cùng các văn nghệ sĩ miền Nam, ngày 4 tháng Tư 1976, ông bị bắt đi tù. Tháng Giêng 1980, ông được thả tự do nhờ sự can thiệp của nhiều tổ chức quốc tế. Vì tiếp tục viết văn và cho xuất bản tác phẩm tại hải ngoại, ông bị bắt lần thứ hai vào tháng 5 năm 1984, chỉ vài tháng trước ngày đi Úc do con gái bảo lãnh.… Ông bị kết án mười năm tù và mãn hạn tù lần thứ hai vào tháng 11,1991.
Năm 1995, ông bà và gia đình được con trai bảo lãnh sang Houston, Hoa Kỳ. Ông hiện sống tại Garden Grove, Orange County.
Mời đọc thư và thơ xuân 2019 cùng truyện Doãn Quốc Sỹ viết tại Saigon từ 1980, ngay sau khi trở về từ nhà tù lần đầu năm 1980.
****
Thư Mùa Xuân
Gửi Các Con Xa
- Thư gửi trưởng nữ Doãn Ngọc Thanh hiện định cư ở Úc:
Ngày 31 tháng 3, 2018,
“Đọc thư của con cùng anh Giao đi câu cá ở Cronulla, rồi lúc về nhặt một ít ốc để nấu một nồi bún ốc, làm bố nhớ đến ngày xưa bố cũng rất khoái ăn bún ốc vì nhai sụn mềm như sụn thịt heo, đồng thời cũng nhớ luôn cả thời cùng bị đày đi cải tạo với chú Từ ở Gia Lai (Kontum).
... Nếu bố nhớ không lầm thì trưởng nữ Ngọc Thanh năm nay đã 66 tuổi Nhâm Thìn. Các cụ xưa có câu ca dao:
Nam Nhâm nữ Quý thì sang,
Nhược bằng ngược lại gian nan nhiều bề.
Bố con mình ngược lại – bố Quý Hợi, con Nhâm Thìn – nên phải gian nan sống biệt xứ là đúng y chang như lời các cụ xưa đã nói.
- Thư gửi Tư Ển, Úùt trai, ngày 8 tháng 4: ông viết: “Mặc dầu tuổi bố đã 95 rồi nhưng vẫn khoẻ mạnh lắm. Hằng ngày sáng sáng bố và cô chú Phong Quý vẫn cùng đi bộ quanh vùng khoảng một giờ, vì vậy sức khoẻ của bố vẫn tốt lắm và trí tuệ sáng suốt không lẩm cẩm quên quên nhớ nhớ!”
- Và thư gửi Doãn Hương, Út gái, ngày 22 tháng 4: “Hôm nay bố cắt một đống vỏ cam cho tái sinh thành chất bón ở các gốc cây vườn nhà. Thông thường khi làm vườn như vậy, bố thường tự nhủ là mình đương dọn dẹp tạp niệm nội tâm và đồng thời hưởng niềm vui tinh thần...”
TRÀN ĐẦY
Lá vừa nở, lá nhìn thấy đất
Ấy cuộc đời còn mất sao đâu.
Còn còn, mất mất biển dâu,
Lòng ta thanh thản trước sau tràn đầy.
Cali, 11 V 2018
****
ĐÓA HOA TÀN
Nhìn thấy hoa tàn,
đừng vội buồn, em nhé!
Kìa thấy không,
nụ mới đã đâm chồi.
Sinh sinh, tử tử luân hồi,
Cõi đời luôn vẫn đâm chồi nở hoa.
Hãy vui với cõi ta bà,
Thân tâm an lạc, đâu cũng là... thiên thai.
Cali, 13 V 2018
****
AN NHIÊN
Một cành, hai lá
Cùng quả xinh xinh
An nhiên tự tại
Như bóng với hình
An nhiên mình lại với mình,
Cõi lòng thanh thản, cá kình gặp mưa.
Dù không kẻ đón người đưa,
Hồn nhiên mình vẫn như xưa... khác gì!
Cali 17 V 2018
****
XOAY TRÒN
Nhịp ba, nhịp ba ...
bánh xoay tròn,
Con tằm đến thác vẫn còn vương tơ.
Cali, 21 V 2018
****
TIẾC THƯƠNG
Ô kìa, xem trái trổ bông,
Ô kìa, tóc bạc theo dòng thời gian.
Đời sao lắm chuyện lầm than,
Đời sao lắm chuyện muôn vàn tiếc thương.
Cali, 01 VI 2018
****
MỘT CẢNH THIỀN
Đời sao tránh đảo điên,
Liu riu một cảnh thiền!
Cali, 8 V 2018
****
VÀ THỦ BÚT THƠ