...[Cuba] như tại VN, có thể nói là Mỹ sẽ đồng loã dựng lên một giai cấp thống trị bóc lột tàn tệ nhất...
Bước qua năm mới là dịp nhìn lại xem năm cũ như thế nào. Ta thử kiểm điểm lại thành quả của TT Obama trong năm 2014 ra sao.
Ở đây, có ba vấn đề lớn cần nhìn kỹ, và vài chuyện nhỏ chỉ cần lướt qua vì khuôn khổ hạn hẹp của bài báo. Ba vấn đề then chốt cần xét kỹ là kinh tế dĩ nhiên, đối ngoại, và cuộc chiến chống khủng bố.
KINH TẾ
Năm qua phải nhìn nhận đã là năm tốt đẹp nhất cho TT Obama trong 6 năm chấp chánh. Cuối cùng thì đã thấy ánh sáng cuối đường hầm?
Tỷ lệ thất nghiệp vất vưởng trên đỉnh 9%-10% cả mấy năm trời bây giờ đã tuột xuống dưới 6%. Xuống thêm chút nữa tới 5% là mức bình thường của kinh tế Mỹ.
Tăng trưởng kinh tế lẹt đẹt ở mức 1%-2% cả mấy năm trời, bất thình lình nhẩy vọt lên gần 5% trong tam cá nguyệt mới nhất. Hy vọng đây không phải là “tai nạn thống kê” sẽ bị điều chỉnh lại.
Nghe thì có vẻ rất đáng phấn khởi. Nhìn kỹ thì thấy bớt phấn khởi đi.
Tỷ lệ thất nghiệp có xuống thật, nhưng phần lớn lại nhờ cả triệu người thất nghiệp quá lâu, nên đã bị loại hay tự ý rút ra khỏi thống kê của thị trường lao động. Ta nên nhớ thống kê thị trường lao động chỉ ghi nhận những người thất nghiệp đang còn ăn lương thất nghiệp hay ghi danh tìm việc làm. Những người không còn được trợ cấp thất nghiệp vì thất nghiệp quá lâu, hay không ghi danh tìm việc nữa là không được kể. Nếu kể cả những người này vào thì tỷ lệ thất nghiệp thực tế của Mỹ không còn là 6% mà là 15% theo Gallup.
Những người muốn bào chữa cho TT Obama sẽ nói cách tính thống kê này đã được áp dụng dưới tất cả các tổng thống trước Obama. Không sai. Do đó, một cách nhìn có ý nghiã hơn là nhìn vào khối người bị loại ra khỏi thống kê vì thất nghiệp quá lâu.
Theo nghiên cứu của tổ chức National Bureau of Economic Research, đầu năm 2009, lực lượng lao động chiếm 66% dân số Mỹ, qua năm 2014, chỉ còn 63% (mức của TT Carter). Dân số Mỹ tổng cộng 320 triệu, mất 3% là mất xấp xỉ 10 triệu người. Tức là 10 triệu người bị loại ra khỏi thống kê lao động vì thất nghiệp quá lâu trong 6 năm của TT Obama. Vẫn tại Bush dĩ nhiên. Nhưng không hiểu dân Mỹ bầu ông Obama lên làm tổng thống có phải để chữa bệnh không? Hay là để than vãn và đổ thừa?
Nhiều người cũng sẽ không quên nêu thành tích chỉ số Dow Jones đã leo lên tới mức kỷ lục chưa bao giờ thấy là trên 18.000 điểm. Đúng là đáng mừng, nhưng không biết ai là người đang ăn mừng, các đại gia sở hữu cổ phần các công ty, hay dân lao động cả đời chưa nhìn thấy một cổ phiếu nào của bất cứ công ty nào?
Trong năm qua, Dow Jones tăng gần 10%. Ông Warren Buffett, nhà đầu tư giàu nhất nhì thế giới có gia tài ước lượng hơn 70 tỷ, hầu hết là cổ phiếu đủ loại công ty. Có nghiã là trong năm qua, ông Buffett đã giàu thêm 7 tỷ, hay là gần 600 triệu mỗi tháng. Năm vừa rồi, quý độc giả giàu thêm được bao nhiêu triệu? Chính sách kinh tế của TT Obama làm giàu khối 1% hay khối 99%?
Dĩ nhiên, ta cũng không thể bỏ qua chuyện xăng dầu. Giá xăng hiện nay xuống thấp nhất từ cả chục năm qua, nhiều nơi dưới 2 đô một ga-lông. Điều thật đáng mừng cho tất cả mọi người, nhất là dân lao động đi xe cũ mèm uống xăng như nước lạnh. Cho dù giá xăng xuống chẳng phải là hậu quả của bất cứ quyết định nào của TT Obama mà chỉ là hậu quả của suy trầm kinh tế cả thế giới, việc gia tăng sản xuất xăng dầu của các đại công ty Mỹ, và cạnh tranh trực tiếp giữa các nước sản xuất dầu hỏa. Như Ả Rập Saudi, là nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, đã không chịu cắt giảm số lượng dầu sản xuất để giữ giá, chỉ vì sợ cắt số lượng thì sẽ mất thị phần, sẽ bị các nước khác chiếm chỗ ngay.
Nhiều người vẫn “kiên định lập trường”, nhất định cho TT Bush là thủ phạm đã đưa kinh tế Mỹ xuống vực thẳm, may nhờ có TT Obama đã mang tăng trưởng kinh tế lên lại tới 5%.
Những thành kiến đơn giản luôn luôn rất khó giải toả khỏi những suy nghĩ giản đơn.
Cuộc khủng hoảng tài chánh năm 2009 là tiếp nối trực tiếp của khủng hoảng gia cư năm 2008. Và khủng hoảng gia cư là một khủng hoảng tích lũy từ 6 đời tổng thống, với hai “thủ phạm” lớn nhất là TT Carter với chính sách cấm “redlining” tức là cấm kỳ thị dân da màu, bắt ép các ngân hàng phải cung cấp nợ dưới tiêu chuẩn cho dân da màu mua nhà, và TT Clinton khi ông hủy luật Glass-Steegal kiểm soát ngân hàng, để ngân hàng có dịp cho vay thả giàn cho khối gọi là “dân nghèo”. Các thủ phạm phụ là toàn thể hệ thống ngân hàng Mỹ và cả ngân hàng Âu Châu luôn, và nhất là cả dân Mỹ, tất cả những người đã đổ xô đi mua nhà lớn hơn gấp mấy lần túi tiền của mình vì lòng tham, muốn làm giàu theo đường tắt, thích nhà to cửa rộng, lại muốn nhà ở, nhà cho thuê, nhà đầu tư để bán lại,... cả nước tối tăm mắt mũi chạy đi mua nhà mặc dù không tiền. Cái nghề thông dụng nhất trong giới tỵ nạn Việt tại Cali là nghề môi giới mua bán nhà. Những người đổ lỗi cho Bush có lẽ cần nhìn lại xem mình đã làm gì trong những năm đó.
Một năm trước khủng hoảng làm sập tiệm đại tổ hợp Lehman Brothers, TT Bush tỏ ý lo lắng Nhà Nước đã mất kiểm soát nợ dưới tiêu chuẩn, đề nghị ra luật giới hạn lại. Các dân biểu và nghị sĩ Dân Chủ, khi đó đang nắm đa số tại lưỡng viện đã nhao nhao phản đối. Dân biểu DC Barney Frank là người ồn ào nhất, lớn tiếng báo động TT Bush muốn ngăn cản không cho dân nghèo, dân da màu, dân lao động đi vay tiền mua nhà.
Bong bóng nợ mua nhà bùng nổ cuối năm 2008 khi TNS Obama còn đang tranh cử. Nếu không có những biện pháp khổng lồ 800 tỷ cứu nguy ngân hàng của TT Bush thì tài chánh cả thế giới đã xụp đổ toàn diện, chứ đừng nói tới suy trầm kinh tế.
Còn việc tăng trưởng kinh tế leo lên 5% thì tất cả quan sát viên hiểu biết đều thấy rõ với một chính sách khác, kinh tế sẽ ngóc đầu lên lại nhanh hơn và mạnh hơn gấp bội. Mất 6 năm mới leo lên tới 5% không phải là thành tích đáng khoe trước các kinh tế gia.
ĐỐI NGOẠI
Trái với vấn đề kinh tế, năm qua đã là đại hoạ cho chính sách đối ngoại của TT Obama.
Nga đang gặp khó khăn thật lớn, tuy chưa gần kề bờ vực phá sản. Nhưng không phải do “bàn tay lông lá” của Mỹ đâu. Putin đã nổi cơn ngông cuồng chiếm Crimea, gây chiến với Ukraine rồi vô ý để bọn đàn em bắn rơi máy bay Mã Lai chở hành khách Âu Châu. Những chuyện này gây xúc động mạnh và nhất là đe dọa trực tiếp khối Tây Âu và nhất là khối Đông Âu cũ. Khiến họ nhẩy dựng lên, đoàn kết lại để ngăn cản mọi ý đồ của Putin bằng các biện pháp phong tỏa hay trừng phạt kinh tế. Ông tổng thống Nobel của Mỹ dù nhút nhát đến đâu cũng phải sát cánh cùng các đồng minh Âu Châu, áp đặt vài biện pháp trừng phạt kinh tế. Gọi là lãnh đạo từ sau lưng theo mô thức Libya.
Dù vậy, theo một nghiên cứu của đài phe ta CNN, những biện pháp trừng phạt có thể đã chỉ có tác động tới 30% lên tình trạng sa sút kinh tế của Nga. Phần còn lại là hai yếu tố khác. Thứ nhất là các đại gia Nga sợ Putin làm ẩu gây chiến tranh nên ào ào chuyển tiền ra ngoài nước, đặc biệt mua dinh thự ở Mỹ, Anh, Pháp, là những nơi họ nghĩ Putin sẽ với tay không tới. Thứ nhì là giá dầu xăng giảm cả 50%, gây thất thu ngân sách trầm trọng cho Nga là nước xuất cảng dầu. Hai yếu tố này đã khiến đồng Rúp Nga mất giá khoảng một nửa so với Mỹ kim, trong một năm qua. Như một con xoáy, lại khiến ngân sách lủng lỗ nặng thêm.
Việc “chuyển trục” qua Á Châu chẳng đi đến đâu. Chủ Tịch Tập đang lo chuyện đấu tranh sống chết nội bộ, chưa rảnh để nói chuyện gì khác với Mỹ.
Đúng ngày sinh nhật Đức Giáo Hoàng, cả hai chính quyền Mỹ và Cuba, long trọng thông báo chấm dứt bao vây kinh tế, tái lập bang giao, nhờ Toà Thánh làm trung gian. Phe ta tung hô tuyệt tác của diễn tiến hoà bình!
Thực tế chỉ là một thành tích sung rụng của TT Obama. Chỉ cần há miệng, sung rớt ngay tróc. Sau khi đàn anh Nga xụp đổ, đàn anh Tầu tập trung cố gắng vào chuyện nội bộ, Biển Đông, hay Phi Châu, thì Cuba thoi thóp nhờ Venezuela cõng. Nay, Hugo Chavez đã chết, đã vậy giá dầu rớt hơn một nửa khiến Venezuela tự lo lấy thân chưa biết có nổi không. Cuba không còn đường nào binh, nên phải quay qua ôm chân bác Sam. Dù vậy, Chủ Tịch Raul Castro vẫn cãi bướng theo đúng truyền thống ngoan cố cộng sản, khẳng định Cuba vẫn tuyệt đối kiên trì trong đường hướng cộng sản 100%.
Chuyện gì sẽ xẩy ra cho Cuba? Không cần phải đợi 5-10 năm nữa mới biết được. Nhìn vào VN là thấy ngay. Dân tỵ nạn Cuba sẽ ào ào về nước “tham quan” hay thăm gia đình sau khi Mỹ bỏ lệnh cấm du lịch. Cũng sẽ gởi tiền về ào ào.
Cũng như tại VN, có thể nói là Mỹ sẽ đồng loã tiếp tay gây dựng lên một giai cấp thống trị bóc lột tàn tệ nhất: giai cấp tư bản đỏ vừa nắm quyền công an sinh sát thiên hạ, vừa nắm độc quyền kinh doanh kiếm tiền.
Dân quyền vẫn bị chà đạp, tự do chính trị, ngôn luận,... vẫn chỉ là ước mơ. Chỉ đợi một thời gian ngắn thì ta sẽ thấy kinh tế thị trường tại Havana sẽ chuyển qua... định hướng tư dinh ở Anaheim theo gương Phó Thủ Tướng Nguyển Xuân Phúc.
Tóm lại, dân Cuba có tự do dân chủ hơn không? Dĩ nhiên là không. Có giàu có hơn không? Sẽ có một thiểu số giàu sụ, trong khi cả nước vẫn nghèo mạt rệp. Tham nhũng tràn lan. Mỹ được lợi gì? Có bi-di-nét cho vài đại công ty Mỹ nhẩy vào khai thác lao động rẻ mạt. Có khi chúng ta sẽ có dịp mua giầy Nike rẻ hơn vì sản xuất tại Cuba? KFC sẽ nhào vô đầu tiên vì dân nghèo thường thích gà chiên rẻ hơn hăm-bơ-ghơ.
Đó có phải là ý nguyện của TT Obama không? Nếu phải thì việc chuyển trục về lại sân sau cứ coi như một thành quả lớn của TT Obama, sẽ đạt được ý nguyện.
CUỘC CHIẾN CHỐNG KHỦNG BỐ
Đây là vấn đề lớn thứ ba ta nên mổ xẻ.
Trong bài diễn văn nhận lời ra tranh cử tổng thống lại tại Đại Hội Đảng Dân Chủ năm 2012, TT Obama lớn tiếng khoe đã chấm dứt êm đẹp được hai cuộc chiến kinh khủng tại Iraq và Afghanistan, rút quân về trao quyền lại cho hai quốc gia dân chủ, ổn định và vững bền. Đồng thời đã biến Al Qaeda thành một nhúm tàn quân đang vắt chân lên cổ trốn chui trốn nhủi, vì Bin Laden đã bị giết. Người nào nghe vậy mà không hai tay hai chân hoan nghênh thì người đó phải là người bị bệnh tâm thần. Cả nước hoan hô và đa số bầu lại cho TT Obama.
Hai năm sau, quân Taliban vào trung tâm thủ đô Afghanistan bắn giết 150 học sinh tiểu học. Cả nước đang lo qua năm 2015, Mỹ sẽ rút hết quân về, làm sao chính quyền đối phó với một Taliban hồi sinh. Nhìn ISIS chiếm một nửa Iraq thì thấy tương lai đáng ngại thế nào cho Afghanistan.
Tại Iraq, một nửa phiá bắc bị quân khủng bố ISIS chiếm cứ, trong đó có nguyên một vùng mỏ dầu, giúp cho quân khủng bố mỗi ngày bán được vài triệu đô tiền dầu, tha hồ mua súng ống bom đạn. Hàng ngàn thanh niên Hồi giáo Mỹ và Âu Châu chạy qua đầu quân. ISIS lên TV cắt đầu con tin. Không phải chỉ khủng bố bằng bom đạn nữa, mà bây giờ khủng bố tinh thần luôn. Mỹ lại phải gửi vài ngàn lính biệt kích trở qua lại trong khi máy bay Mỹ phải đi thả bom mỗi ngày.
Al Qaeda im hơi lặng tiếng thật, nhưng được thay thế bằng con đẻ ISIS mạnh mẽ và tàn bạo gấp trăm lần bố đẻ Bin Laden.
Cả ba ông cựu bộ trưởng Quốc Phòng của TT Obama (Robert Gates, Leon Panetta, và Chuck Hagel) và bà cựu Ngoại Trưởng Hillary Clinton đều lên tiếng chỉ trích chính sách đối ngoại tại Trung Đông của TT Obama. Một vấn đề mà chính TT Obama đã nhìn nhận “tôi không có chiến lược gì hết”.
NHỮNG CHUYỆN KHÁC
Chuyện nổi bật nhất dĩ nhiên là Obamacare. Một bộ luật được thông qua bằng cửa sau. Một bộ luật mà ông “kiến trúc sư” luật đó –GS Gruber của MIT- đã công khai thú nhận được xây dựng trên lươn lẹo, lừa dối, với hy vọng được thông qua nhờ sự “ngu xuẩn” của cử tri Mỹ.
Chưa hết, tin mới nhất lại xì ra một buổi nói chuyện khác của GS Gruber. Theo ông thì cuối cùng dân Mỹ sẽ không cáng đáng nổi Obamacare, từ “affordable” sẽ trở thành “unaffordable”. Luật Cải Tổ Y Tế được gọi là “affordable care”, tức là chăm sóc y tế mà túi tiền thiên hạ có thể chịu nổi. Nhưng theo tiết lộ của GS Gruber, trong Obamacare, không có hàng rào nào được thiết lập để giới hạn chi phí. GS Gruber đưa ra một thí dụ. TV với màn hình lớn rất đẹp, ai cũng muốn nhưng dĩ nhiên sẽ đắt hơn TV màn hình nhỏ. Muốn có TV màn hình lớn thì sẽ phải trả giá cao hơn. Bảo hiểm y tế cũng không ra khỏi luật này. Chi phí bảo hiểm và cung cấp dịch vụ sẽ “tốt” hơn ở điểm nhận những người bị bệnh nan y, và trả tiền trợ cấp cho những người lợi tức thấp. Tốt hơn có nghiã là đắt hơn. Vì Obamacare không có rào cản nào, chi phí sẽ gia tăng mà không có cách nào ngăn chặn được. Cuối cùng sẽ trở thành... unaffordable thôi !
GS Gruber tỏ ý tiếc là TT Obama đã không nói sự thật cho dân biết, mà trái lại, lại đi hứa là chi phí sẽ giảm 2.500 đô cho mỗi gia đình mỗi năm. Ông không biết TT Obama lấy đâu ra con số này.
Hơn một năm sau Obamacare được áp dụng sau những “trục trặc kỹ thuật”, tỷ lệ chống đối leo lên mức cao nhất, từ 50%-55% năm ngoái, tới 58% năm nay.
Chuyện nổi bật thứ nhì là di dân bất hợp pháp. TT Obama đóng vai Hoàng Đế La Mã, ký luật không trục xuất gần năm triệu người. Với những hậu quả lớn lao về kinh tế, xã hội, y tế, văn hóa, chính trị, an ninh, và cả hiến pháp, khó ai ước đoán được chính xác. Có lẽ bị bó tay từ năm 2010 đến nay, lại bị vố thất bại nặng trong kỳ bầu cử vừa qua, nên nhất định phải làm một cái gì vừa để lại dấu ấn, vừa chứng tỏ mình chưa đến nỗi là “lame duck” (vịt què) đang cố lết đến mức cuối năm 2016.
Chuyện thứ ba là xung đột trắng đen năm qua đã bộc phát mạnh nhất kể từ năm 1992 dưới TT Clinton khi anh đen Rodney King bị cảnh sát hành hung ở Los Angeles, đưa đến nổi loạn của dân da đen. Trước đó là cuộc nổi loạn ở Miami năm 1980 dưới TT Carter khi anh đen Arthur McDuffie bị cảnh sát đánh chết.
Chuyện này đã bàn quá nhiều. Chỉ cần nói thêm về một miả mai đáng chú ý. Những vụ nổi loạn bạo động lớn của dân da màu luôn luôn xẩy ra dưới các triều đại Dân Chủ như dưới các TT Kennedy, Johnson, Carter, Clinton, và Obama. Không xảy ra dưới thời Cộng Hoà của các TT Nixon, Ford, Reagan, Bush cha và con. Có phải tại vì các chính quyền Dân Chủ luôn luôn dùng lá bài kỳ thị da màu làm căn bản cho các chính sách xã hội, khích động khối da màu, biến cả nước thành lò thuốc súng có thể nổ bất cứ lúc nào vì bất cứ lý do gì? Cố ý khuấy động dân da đen làm công cụ để đạt được những mục đích chính trị của đảng Dân Chủ, cũng như thu phiếu của khối dân da màu?
Những hứa hẹn rình ràng về chống hâm nóng địa cầu, kiểm soát súng,... trong năm qua vẫn không có tiến bộ nào hết. Dĩ nhiên, cũng vẫn tại lỗi Cộng Hoà phá đám. Đám nghị sĩ dân biểu Cộng Hòa ngồi yên vỗ tay như đồng nghiệp của họ ở Hà Nội thì hay biết mấy.
Nói chung cuối 2008, 75% dân Mỹ tin TT Obama có khả năng điều khiển chính quyền hữu hiệu. Năm 2014, gần một nửa số người đó đã mất niềm tin, con số tin tưởng tuột xuống còn 40% sau 6 năm xem TT Obama làm việc.
Tấc cả bình luận gia, chuyên gia chính trị, nhà báo, v.v… đều có thể đánh giá thành quả của TT Obama theo ý mình. Sẽ có khen, có chê. Nhưng vẫn chỉ mang ý nghiã đánh giá của một cá nhân. Điều quan trọng là nhìn vào việc đánh giá của tập thể, của hơn 300 triệu dân Mỹ. Đó là nền tảng của chế độ dân chủ.
Nhìn vào kết quả bầu cử tháng 11 vừa qua là sẽ biết dân Mỹ đã đánh giá thành quả của TT Obama như thế nào. Sau 6 năm cầm quyền, TT Obama đã làm đảng Dân Chủ mất 14 ghế thượng nghị sĩ, một kỷ lục chưa từng có trong lịch sử quốc hội Mỹ, trong khi tại Hạ Viện, Cộng Hoà chiếm 246 ghế, cao nhất trong lịch sử cận đại Mỹ luôn. (4-01-15)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Bước qua năm mới là dịp nhìn lại xem năm cũ như thế nào. Ta thử kiểm điểm lại thành quả của TT Obama trong năm 2014 ra sao.
Ở đây, có ba vấn đề lớn cần nhìn kỹ, và vài chuyện nhỏ chỉ cần lướt qua vì khuôn khổ hạn hẹp của bài báo. Ba vấn đề then chốt cần xét kỹ là kinh tế dĩ nhiên, đối ngoại, và cuộc chiến chống khủng bố.
KINH TẾ
Năm qua phải nhìn nhận đã là năm tốt đẹp nhất cho TT Obama trong 6 năm chấp chánh. Cuối cùng thì đã thấy ánh sáng cuối đường hầm?
Tỷ lệ thất nghiệp vất vưởng trên đỉnh 9%-10% cả mấy năm trời bây giờ đã tuột xuống dưới 6%. Xuống thêm chút nữa tới 5% là mức bình thường của kinh tế Mỹ.
Tăng trưởng kinh tế lẹt đẹt ở mức 1%-2% cả mấy năm trời, bất thình lình nhẩy vọt lên gần 5% trong tam cá nguyệt mới nhất. Hy vọng đây không phải là “tai nạn thống kê” sẽ bị điều chỉnh lại.
Nghe thì có vẻ rất đáng phấn khởi. Nhìn kỹ thì thấy bớt phấn khởi đi.
Tỷ lệ thất nghiệp có xuống thật, nhưng phần lớn lại nhờ cả triệu người thất nghiệp quá lâu, nên đã bị loại hay tự ý rút ra khỏi thống kê của thị trường lao động. Ta nên nhớ thống kê thị trường lao động chỉ ghi nhận những người thất nghiệp đang còn ăn lương thất nghiệp hay ghi danh tìm việc làm. Những người không còn được trợ cấp thất nghiệp vì thất nghiệp quá lâu, hay không ghi danh tìm việc nữa là không được kể. Nếu kể cả những người này vào thì tỷ lệ thất nghiệp thực tế của Mỹ không còn là 6% mà là 15% theo Gallup.
Những người muốn bào chữa cho TT Obama sẽ nói cách tính thống kê này đã được áp dụng dưới tất cả các tổng thống trước Obama. Không sai. Do đó, một cách nhìn có ý nghiã hơn là nhìn vào khối người bị loại ra khỏi thống kê vì thất nghiệp quá lâu.
Theo nghiên cứu của tổ chức National Bureau of Economic Research, đầu năm 2009, lực lượng lao động chiếm 66% dân số Mỹ, qua năm 2014, chỉ còn 63% (mức của TT Carter). Dân số Mỹ tổng cộng 320 triệu, mất 3% là mất xấp xỉ 10 triệu người. Tức là 10 triệu người bị loại ra khỏi thống kê lao động vì thất nghiệp quá lâu trong 6 năm của TT Obama. Vẫn tại Bush dĩ nhiên. Nhưng không hiểu dân Mỹ bầu ông Obama lên làm tổng thống có phải để chữa bệnh không? Hay là để than vãn và đổ thừa?
Nhiều người cũng sẽ không quên nêu thành tích chỉ số Dow Jones đã leo lên tới mức kỷ lục chưa bao giờ thấy là trên 18.000 điểm. Đúng là đáng mừng, nhưng không biết ai là người đang ăn mừng, các đại gia sở hữu cổ phần các công ty, hay dân lao động cả đời chưa nhìn thấy một cổ phiếu nào của bất cứ công ty nào?
Trong năm qua, Dow Jones tăng gần 10%. Ông Warren Buffett, nhà đầu tư giàu nhất nhì thế giới có gia tài ước lượng hơn 70 tỷ, hầu hết là cổ phiếu đủ loại công ty. Có nghiã là trong năm qua, ông Buffett đã giàu thêm 7 tỷ, hay là gần 600 triệu mỗi tháng. Năm vừa rồi, quý độc giả giàu thêm được bao nhiêu triệu? Chính sách kinh tế của TT Obama làm giàu khối 1% hay khối 99%?
Dĩ nhiên, ta cũng không thể bỏ qua chuyện xăng dầu. Giá xăng hiện nay xuống thấp nhất từ cả chục năm qua, nhiều nơi dưới 2 đô một ga-lông. Điều thật đáng mừng cho tất cả mọi người, nhất là dân lao động đi xe cũ mèm uống xăng như nước lạnh. Cho dù giá xăng xuống chẳng phải là hậu quả của bất cứ quyết định nào của TT Obama mà chỉ là hậu quả của suy trầm kinh tế cả thế giới, việc gia tăng sản xuất xăng dầu của các đại công ty Mỹ, và cạnh tranh trực tiếp giữa các nước sản xuất dầu hỏa. Như Ả Rập Saudi, là nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, đã không chịu cắt giảm số lượng dầu sản xuất để giữ giá, chỉ vì sợ cắt số lượng thì sẽ mất thị phần, sẽ bị các nước khác chiếm chỗ ngay.
Nhiều người vẫn “kiên định lập trường”, nhất định cho TT Bush là thủ phạm đã đưa kinh tế Mỹ xuống vực thẳm, may nhờ có TT Obama đã mang tăng trưởng kinh tế lên lại tới 5%.
Những thành kiến đơn giản luôn luôn rất khó giải toả khỏi những suy nghĩ giản đơn.
Cuộc khủng hoảng tài chánh năm 2009 là tiếp nối trực tiếp của khủng hoảng gia cư năm 2008. Và khủng hoảng gia cư là một khủng hoảng tích lũy từ 6 đời tổng thống, với hai “thủ phạm” lớn nhất là TT Carter với chính sách cấm “redlining” tức là cấm kỳ thị dân da màu, bắt ép các ngân hàng phải cung cấp nợ dưới tiêu chuẩn cho dân da màu mua nhà, và TT Clinton khi ông hủy luật Glass-Steegal kiểm soát ngân hàng, để ngân hàng có dịp cho vay thả giàn cho khối gọi là “dân nghèo”. Các thủ phạm phụ là toàn thể hệ thống ngân hàng Mỹ và cả ngân hàng Âu Châu luôn, và nhất là cả dân Mỹ, tất cả những người đã đổ xô đi mua nhà lớn hơn gấp mấy lần túi tiền của mình vì lòng tham, muốn làm giàu theo đường tắt, thích nhà to cửa rộng, lại muốn nhà ở, nhà cho thuê, nhà đầu tư để bán lại,... cả nước tối tăm mắt mũi chạy đi mua nhà mặc dù không tiền. Cái nghề thông dụng nhất trong giới tỵ nạn Việt tại Cali là nghề môi giới mua bán nhà. Những người đổ lỗi cho Bush có lẽ cần nhìn lại xem mình đã làm gì trong những năm đó.
Một năm trước khủng hoảng làm sập tiệm đại tổ hợp Lehman Brothers, TT Bush tỏ ý lo lắng Nhà Nước đã mất kiểm soát nợ dưới tiêu chuẩn, đề nghị ra luật giới hạn lại. Các dân biểu và nghị sĩ Dân Chủ, khi đó đang nắm đa số tại lưỡng viện đã nhao nhao phản đối. Dân biểu DC Barney Frank là người ồn ào nhất, lớn tiếng báo động TT Bush muốn ngăn cản không cho dân nghèo, dân da màu, dân lao động đi vay tiền mua nhà.
Bong bóng nợ mua nhà bùng nổ cuối năm 2008 khi TNS Obama còn đang tranh cử. Nếu không có những biện pháp khổng lồ 800 tỷ cứu nguy ngân hàng của TT Bush thì tài chánh cả thế giới đã xụp đổ toàn diện, chứ đừng nói tới suy trầm kinh tế.
Còn việc tăng trưởng kinh tế leo lên 5% thì tất cả quan sát viên hiểu biết đều thấy rõ với một chính sách khác, kinh tế sẽ ngóc đầu lên lại nhanh hơn và mạnh hơn gấp bội. Mất 6 năm mới leo lên tới 5% không phải là thành tích đáng khoe trước các kinh tế gia.
ĐỐI NGOẠI
Trái với vấn đề kinh tế, năm qua đã là đại hoạ cho chính sách đối ngoại của TT Obama.
Nga đang gặp khó khăn thật lớn, tuy chưa gần kề bờ vực phá sản. Nhưng không phải do “bàn tay lông lá” của Mỹ đâu. Putin đã nổi cơn ngông cuồng chiếm Crimea, gây chiến với Ukraine rồi vô ý để bọn đàn em bắn rơi máy bay Mã Lai chở hành khách Âu Châu. Những chuyện này gây xúc động mạnh và nhất là đe dọa trực tiếp khối Tây Âu và nhất là khối Đông Âu cũ. Khiến họ nhẩy dựng lên, đoàn kết lại để ngăn cản mọi ý đồ của Putin bằng các biện pháp phong tỏa hay trừng phạt kinh tế. Ông tổng thống Nobel của Mỹ dù nhút nhát đến đâu cũng phải sát cánh cùng các đồng minh Âu Châu, áp đặt vài biện pháp trừng phạt kinh tế. Gọi là lãnh đạo từ sau lưng theo mô thức Libya.
Dù vậy, theo một nghiên cứu của đài phe ta CNN, những biện pháp trừng phạt có thể đã chỉ có tác động tới 30% lên tình trạng sa sút kinh tế của Nga. Phần còn lại là hai yếu tố khác. Thứ nhất là các đại gia Nga sợ Putin làm ẩu gây chiến tranh nên ào ào chuyển tiền ra ngoài nước, đặc biệt mua dinh thự ở Mỹ, Anh, Pháp, là những nơi họ nghĩ Putin sẽ với tay không tới. Thứ nhì là giá dầu xăng giảm cả 50%, gây thất thu ngân sách trầm trọng cho Nga là nước xuất cảng dầu. Hai yếu tố này đã khiến đồng Rúp Nga mất giá khoảng một nửa so với Mỹ kim, trong một năm qua. Như một con xoáy, lại khiến ngân sách lủng lỗ nặng thêm.
Việc “chuyển trục” qua Á Châu chẳng đi đến đâu. Chủ Tịch Tập đang lo chuyện đấu tranh sống chết nội bộ, chưa rảnh để nói chuyện gì khác với Mỹ.
Đúng ngày sinh nhật Đức Giáo Hoàng, cả hai chính quyền Mỹ và Cuba, long trọng thông báo chấm dứt bao vây kinh tế, tái lập bang giao, nhờ Toà Thánh làm trung gian. Phe ta tung hô tuyệt tác của diễn tiến hoà bình!
Thực tế chỉ là một thành tích sung rụng của TT Obama. Chỉ cần há miệng, sung rớt ngay tróc. Sau khi đàn anh Nga xụp đổ, đàn anh Tầu tập trung cố gắng vào chuyện nội bộ, Biển Đông, hay Phi Châu, thì Cuba thoi thóp nhờ Venezuela cõng. Nay, Hugo Chavez đã chết, đã vậy giá dầu rớt hơn một nửa khiến Venezuela tự lo lấy thân chưa biết có nổi không. Cuba không còn đường nào binh, nên phải quay qua ôm chân bác Sam. Dù vậy, Chủ Tịch Raul Castro vẫn cãi bướng theo đúng truyền thống ngoan cố cộng sản, khẳng định Cuba vẫn tuyệt đối kiên trì trong đường hướng cộng sản 100%.
Chuyện gì sẽ xẩy ra cho Cuba? Không cần phải đợi 5-10 năm nữa mới biết được. Nhìn vào VN là thấy ngay. Dân tỵ nạn Cuba sẽ ào ào về nước “tham quan” hay thăm gia đình sau khi Mỹ bỏ lệnh cấm du lịch. Cũng sẽ gởi tiền về ào ào.
Cũng như tại VN, có thể nói là Mỹ sẽ đồng loã tiếp tay gây dựng lên một giai cấp thống trị bóc lột tàn tệ nhất: giai cấp tư bản đỏ vừa nắm quyền công an sinh sát thiên hạ, vừa nắm độc quyền kinh doanh kiếm tiền.
Dân quyền vẫn bị chà đạp, tự do chính trị, ngôn luận,... vẫn chỉ là ước mơ. Chỉ đợi một thời gian ngắn thì ta sẽ thấy kinh tế thị trường tại Havana sẽ chuyển qua... định hướng tư dinh ở Anaheim theo gương Phó Thủ Tướng Nguyển Xuân Phúc.
Tóm lại, dân Cuba có tự do dân chủ hơn không? Dĩ nhiên là không. Có giàu có hơn không? Sẽ có một thiểu số giàu sụ, trong khi cả nước vẫn nghèo mạt rệp. Tham nhũng tràn lan. Mỹ được lợi gì? Có bi-di-nét cho vài đại công ty Mỹ nhẩy vào khai thác lao động rẻ mạt. Có khi chúng ta sẽ có dịp mua giầy Nike rẻ hơn vì sản xuất tại Cuba? KFC sẽ nhào vô đầu tiên vì dân nghèo thường thích gà chiên rẻ hơn hăm-bơ-ghơ.
Đó có phải là ý nguyện của TT Obama không? Nếu phải thì việc chuyển trục về lại sân sau cứ coi như một thành quả lớn của TT Obama, sẽ đạt được ý nguyện.
CUỘC CHIẾN CHỐNG KHỦNG BỐ
Đây là vấn đề lớn thứ ba ta nên mổ xẻ.
Trong bài diễn văn nhận lời ra tranh cử tổng thống lại tại Đại Hội Đảng Dân Chủ năm 2012, TT Obama lớn tiếng khoe đã chấm dứt êm đẹp được hai cuộc chiến kinh khủng tại Iraq và Afghanistan, rút quân về trao quyền lại cho hai quốc gia dân chủ, ổn định và vững bền. Đồng thời đã biến Al Qaeda thành một nhúm tàn quân đang vắt chân lên cổ trốn chui trốn nhủi, vì Bin Laden đã bị giết. Người nào nghe vậy mà không hai tay hai chân hoan nghênh thì người đó phải là người bị bệnh tâm thần. Cả nước hoan hô và đa số bầu lại cho TT Obama.
Hai năm sau, quân Taliban vào trung tâm thủ đô Afghanistan bắn giết 150 học sinh tiểu học. Cả nước đang lo qua năm 2015, Mỹ sẽ rút hết quân về, làm sao chính quyền đối phó với một Taliban hồi sinh. Nhìn ISIS chiếm một nửa Iraq thì thấy tương lai đáng ngại thế nào cho Afghanistan.
Tại Iraq, một nửa phiá bắc bị quân khủng bố ISIS chiếm cứ, trong đó có nguyên một vùng mỏ dầu, giúp cho quân khủng bố mỗi ngày bán được vài triệu đô tiền dầu, tha hồ mua súng ống bom đạn. Hàng ngàn thanh niên Hồi giáo Mỹ và Âu Châu chạy qua đầu quân. ISIS lên TV cắt đầu con tin. Không phải chỉ khủng bố bằng bom đạn nữa, mà bây giờ khủng bố tinh thần luôn. Mỹ lại phải gửi vài ngàn lính biệt kích trở qua lại trong khi máy bay Mỹ phải đi thả bom mỗi ngày.
Al Qaeda im hơi lặng tiếng thật, nhưng được thay thế bằng con đẻ ISIS mạnh mẽ và tàn bạo gấp trăm lần bố đẻ Bin Laden.
Cả ba ông cựu bộ trưởng Quốc Phòng của TT Obama (Robert Gates, Leon Panetta, và Chuck Hagel) và bà cựu Ngoại Trưởng Hillary Clinton đều lên tiếng chỉ trích chính sách đối ngoại tại Trung Đông của TT Obama. Một vấn đề mà chính TT Obama đã nhìn nhận “tôi không có chiến lược gì hết”.
NHỮNG CHUYỆN KHÁC
Chuyện nổi bật nhất dĩ nhiên là Obamacare. Một bộ luật được thông qua bằng cửa sau. Một bộ luật mà ông “kiến trúc sư” luật đó –GS Gruber của MIT- đã công khai thú nhận được xây dựng trên lươn lẹo, lừa dối, với hy vọng được thông qua nhờ sự “ngu xuẩn” của cử tri Mỹ.
Chưa hết, tin mới nhất lại xì ra một buổi nói chuyện khác của GS Gruber. Theo ông thì cuối cùng dân Mỹ sẽ không cáng đáng nổi Obamacare, từ “affordable” sẽ trở thành “unaffordable”. Luật Cải Tổ Y Tế được gọi là “affordable care”, tức là chăm sóc y tế mà túi tiền thiên hạ có thể chịu nổi. Nhưng theo tiết lộ của GS Gruber, trong Obamacare, không có hàng rào nào được thiết lập để giới hạn chi phí. GS Gruber đưa ra một thí dụ. TV với màn hình lớn rất đẹp, ai cũng muốn nhưng dĩ nhiên sẽ đắt hơn TV màn hình nhỏ. Muốn có TV màn hình lớn thì sẽ phải trả giá cao hơn. Bảo hiểm y tế cũng không ra khỏi luật này. Chi phí bảo hiểm và cung cấp dịch vụ sẽ “tốt” hơn ở điểm nhận những người bị bệnh nan y, và trả tiền trợ cấp cho những người lợi tức thấp. Tốt hơn có nghiã là đắt hơn. Vì Obamacare không có rào cản nào, chi phí sẽ gia tăng mà không có cách nào ngăn chặn được. Cuối cùng sẽ trở thành... unaffordable thôi !
GS Gruber tỏ ý tiếc là TT Obama đã không nói sự thật cho dân biết, mà trái lại, lại đi hứa là chi phí sẽ giảm 2.500 đô cho mỗi gia đình mỗi năm. Ông không biết TT Obama lấy đâu ra con số này.
Hơn một năm sau Obamacare được áp dụng sau những “trục trặc kỹ thuật”, tỷ lệ chống đối leo lên mức cao nhất, từ 50%-55% năm ngoái, tới 58% năm nay.
Chuyện nổi bật thứ nhì là di dân bất hợp pháp. TT Obama đóng vai Hoàng Đế La Mã, ký luật không trục xuất gần năm triệu người. Với những hậu quả lớn lao về kinh tế, xã hội, y tế, văn hóa, chính trị, an ninh, và cả hiến pháp, khó ai ước đoán được chính xác. Có lẽ bị bó tay từ năm 2010 đến nay, lại bị vố thất bại nặng trong kỳ bầu cử vừa qua, nên nhất định phải làm một cái gì vừa để lại dấu ấn, vừa chứng tỏ mình chưa đến nỗi là “lame duck” (vịt què) đang cố lết đến mức cuối năm 2016.
Chuyện thứ ba là xung đột trắng đen năm qua đã bộc phát mạnh nhất kể từ năm 1992 dưới TT Clinton khi anh đen Rodney King bị cảnh sát hành hung ở Los Angeles, đưa đến nổi loạn của dân da đen. Trước đó là cuộc nổi loạn ở Miami năm 1980 dưới TT Carter khi anh đen Arthur McDuffie bị cảnh sát đánh chết.
Chuyện này đã bàn quá nhiều. Chỉ cần nói thêm về một miả mai đáng chú ý. Những vụ nổi loạn bạo động lớn của dân da màu luôn luôn xẩy ra dưới các triều đại Dân Chủ như dưới các TT Kennedy, Johnson, Carter, Clinton, và Obama. Không xảy ra dưới thời Cộng Hoà của các TT Nixon, Ford, Reagan, Bush cha và con. Có phải tại vì các chính quyền Dân Chủ luôn luôn dùng lá bài kỳ thị da màu làm căn bản cho các chính sách xã hội, khích động khối da màu, biến cả nước thành lò thuốc súng có thể nổ bất cứ lúc nào vì bất cứ lý do gì? Cố ý khuấy động dân da đen làm công cụ để đạt được những mục đích chính trị của đảng Dân Chủ, cũng như thu phiếu của khối dân da màu?
Những hứa hẹn rình ràng về chống hâm nóng địa cầu, kiểm soát súng,... trong năm qua vẫn không có tiến bộ nào hết. Dĩ nhiên, cũng vẫn tại lỗi Cộng Hoà phá đám. Đám nghị sĩ dân biểu Cộng Hòa ngồi yên vỗ tay như đồng nghiệp của họ ở Hà Nội thì hay biết mấy.
Nói chung cuối 2008, 75% dân Mỹ tin TT Obama có khả năng điều khiển chính quyền hữu hiệu. Năm 2014, gần một nửa số người đó đã mất niềm tin, con số tin tưởng tuột xuống còn 40% sau 6 năm xem TT Obama làm việc.
Tấc cả bình luận gia, chuyên gia chính trị, nhà báo, v.v… đều có thể đánh giá thành quả của TT Obama theo ý mình. Sẽ có khen, có chê. Nhưng vẫn chỉ mang ý nghiã đánh giá của một cá nhân. Điều quan trọng là nhìn vào việc đánh giá của tập thể, của hơn 300 triệu dân Mỹ. Đó là nền tảng của chế độ dân chủ.
Nhìn vào kết quả bầu cử tháng 11 vừa qua là sẽ biết dân Mỹ đã đánh giá thành quả của TT Obama như thế nào. Sau 6 năm cầm quyền, TT Obama đã làm đảng Dân Chủ mất 14 ghế thượng nghị sĩ, một kỷ lục chưa từng có trong lịch sử quốc hội Mỹ, trong khi tại Hạ Viện, Cộng Hoà chiếm 246 ghế, cao nhất trong lịch sử cận đại Mỹ luôn. (4-01-15)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
- Từ khóa :
- Mỹ
- ,
- Dow Jones
- ,
- Barack Obama
Tôi đã kiểm tra trọn vẹn các chi tiết này của ông Vũ Linh và đều đúng.
Xin ban viet cho khach quan va ton trong su that cua luong tam nghe nghiep mot chut.Toi khg co chut gi lien quan voi Obâm nhung fai cong nhan su thanh cong cua O. Obama da dem den su tot dep cua nen kinh te nuoc My hien nay.
- "From 2003–06 he was a key architect of Massachusetts health care reform, also known as “Romneycare”.
-"Gruber apologizes for ‘mean and insulting’ ObamaCare comments"
nội chừng đó thấy giá tri ngài GS Gruder rồi '
sẻ tiếp