Cách đây 40 năm, ngay từ thời kỳ trước tết Mậu thân 1968, các sinh viên học sinh hội họp với nhau, thì luôn say sưa phấn khích hát bài “Gia Tài cuả Mẹ” cuả nhạc sĩ họ Trịnh. Trong đó có câu thật là tâm đắc: “Dậy cho con tiếng nói thật thà. Dậy cho con chớ quên màu da. Ôi lũ con cùng cha: Quên hận thù …” Thế nhưng sau 1975, khi người cộng sản chiếm được trọn vẹn miền Nam rồi, thì họ không cho hát bài này nữa.
Cũng vào khỏang thời gian đó, tôi được đọc cuốn Hồi ký cuả văn hào André Malraux, nguyên là Bộ trưởng Văn hoá và là người rất thân cận với Tổng thống De Gaulle cuả nước Pháp. Cuốn Hồi ký có cái tựa đề thật ngộ nghĩnh, đó là “Anti-Mémoires” mà có người dịch là “Phản Hồi Ký”. Nhưng tôi nghĩ chữ Anti ở đây có nghiã là “Trước”, như trong chữ Anticipation, chữ “Antichambre” = Phòng đợi ở bên ngoài phòng khách chính. Như vậy, thì phải gọi là “Tiền Hồi ký” mới đúng với ý cuả tác giả. Vì ông chỉ muốn xuất bản một phần cuốn Hồi ký, khi tác giả còn sinh tiền. Và chỉ khi tác giả qua đời, thì mới cho phổ biến toàn bộ cuốn Hồi ký mà thôi.
Đấy là chuyện bên lề, viết ra cho vui vậy thôi. Còn chính yếu, thì tôi chú ý đến cái câu chuyện trao đổi, khi lần đầu tiên ông Malraux gặp tướng De Gaulle lúc nước Pháp vừa được giải phóng khỏi sự chiếm đóng cuả quân đội Đức quốc xã vào muà Hè 1944, nhờ cuộc đổ bộ cuả quân đội đồng minh lên bờ biển Normandie miền Bắc nước Pháp. Ông Tướng từ ngòai nước trở về, thì muốn tìm hiểu về tình hình trong nước, nên mới hỏi Malraux là một trong những lãnh tụ quân kháng chiến ở trong nội điạ nước Pháp, mà hồi đó thì được gọi là FFI (= Forces Francaises de lInterieur tức là Lục lượng võ trang Pháp ở trong Nội địa). De Gaulle rất tâm đắc với cách đánh giá cuả Malraux về tình hình tại nước Pháp hồi đó, với chỉ bằng có một chữ thôi, đó là: “Sự Nói Dối” (nguyên văn tiếng Pháp = Le Mensonge). Tác giả thuật lại: “Tôi chỉ nói có một chữ Le Mensonge thôi, mà Ông Tướng đã gật đầu tâm đắc với sự đánh giá tình hình nội bộ nước Pháp cuả tôi. Và ngay từ đó, chúng tôi trở thành hai người bạn tri kỷ gắn bó với nhau…” Và rồi như ta đã biết suốt cuộc đời còn lại, Malraux là người cộng tác thân tín nhất với Tướng De Gaulle. Đặc biệt trong những năm 1960-61 trở đi, Bộ Trưởng Văn Hoá André Malraux đã thay mặt Tổng Thống De Gaulle đi gặp gỡ trao đổi với các lãnh tụ thế giới như Kennedy, Nehru, Mao Trạch Đông, v.v…
Cũng giống như vậy, văn hào Nga được giải thưởng Nobel về văn chương năm 1958 là Boris Pasternak, tác giả cuốn tiểu thuyết lừng danh “Doctor Zhivago”. Trong cuốn sách này, tác giả có ghi như sau: “Muốn chiều lòng người cộng sản, thì cũng dễ thôi. Bạn cứ việc nói là yêu cái điều bạn ghét, và ghét cái điều bạn yêu”.
Còn mô tả về tình hình nước Nga dưới thời Staline thập niên 1930-40, thì Pasternak chỉ cần viết có một câu như sau: “Tất cả chỉ là sự giả dối, giả hình mà thôi! “(tiếng Pháp = Tout nest que Pharisianisme).
Đó là ở nước ngòai. Còn ở Việt nam ta, thì ngay từ hồi 1946-47, tôi đã được nghe nhiều người thốt ra câu nói này: “Nói dối như Vẹm”, tức là chữ VM = Việt Minh thì đọc nhanh ra thành chữ Vẹm. Xưa kia, dân gian thường nói: “Nói dối như Cuội”. Nhưng từ khi có cộng sản Việt Minh, thì bà con lại nói như thế đó.
Và cho đến ngày nay, sau trên 60 năm đảng cộng sản nắm giữ chính quyền, thì tính trạng dối trá lại càng lan rộng, phổ biến trầm trọng hơn gấp bội. Cụ thể là lời phát biểu vừa mới đây cuả Hoà Thượng Thích Quảng Độ với nhân viên ngoại giao nước ngoài: “Chính quyền cộng sản luôn luôn dối trá, lừa gạt dân chúng…” Nhà văn Võ Thị Hảo tố cáo “Sự giả trá trở thành thường nhật, thành đương nhiên… Những sự giả trá ấy còn tiếp tục làm mục ruỗng nhân cách ngưới Việt nam.” Và bà kêu gọi phải tìm cách giải trừ sự gian dối, giả trá trong sinh hoạt thường ngày cuả xã hội. Mà ngành giáo dục phải đi đầu trong việc “giải trừ bệnh giả dối” này.
Tiến sĩ Hà Sĩ Phu thì viết là: “Cái bệnh Liệt kháng về Nhân cách “.
Giáo sư Hoàng Tụy thì than phiền sự biến chất, tha hoá, căn bệnh thành tích đã làm hư hỏng bao nhiêu thế hệ con người. Rồi đến Hội Đồng Giám Mục Công giáo trong Thư ngỏ công bố ngày 25/9/2008 cũng lên tiếng cảnh giác: “Ngày nay, một trong những điều gây nhức nhối lương tâm là sự gian dối trong nhiều lãnh vực, kể cả trong môi trường cần sự thật nhiều nhất là giáo dục học đường. Chắc chắn tất cả những ai tha thiết với tiền đồ của đất nước và dân tộc, không thể không quan tâm đến tình trạng này…”
Như vậy là cả giới trí thức, văn nghệ sĩ, cũng như giới lãnh đạo tôn giáo, thì đều đã đồng thanh nhất trí nói lên sự quan ngại và cảnh giác về tệ trạng luân lý suy đồi, xã hội đầy dãy sự gian trá lươn lẹo. Đó là một thực tế rất đau lòng đến tủi nhục cho một dân tộc vốn có truyền thống trên 4000 năm văn hiến. Và hơn thế nữa, chuyện tham nhũng bê bối về hối lộ ỏ cấp cao tại Saigon và nạn thu gom và vận chuyển đồ ăn cắp cuả phi công Air Việt nam đang được báo chí ở bên nước Nhật phanh phui ra liên tục từ mấy tháng nay, đến nỗi chính phủ Nhật phải cúp viện trợ ODA. Công luận ở Nhật gọi đó là thứ “giòi bọ đáng ghê tởm”. Sự việc này quả là một mối nhục quốc thể tệ hại nhất cho đất nước và con người Việt nam, trước con mắt của tòan thế giới trong giai đọan tòan cầu hóa ngày nay.
Vấn đề đối với người dân chúng ta là phải làm sao vực lại được cái tinh thần nghiã khí liêm xỉ như cha ông chúng ta vẫn thường dậy bảo từ xưa nay. Trước khi đòi hỏi người cộng sản phải thay đổi, phải chấn chỉnh cái này, cái nọ, thì chính chúng ta trong khu vực Xã hội Dân sự, chúng ta phải chủ động làm lấy cho nhau và với nhau trước đã. Việc này hoàn toàn nằm trong tầm tay cuả mỗi người chúng ta.
Đó là lý do thúc đẩy người viết bài này lấy tiêu đề “Dậy cho con tiếng nói thật thà” như đã ghi ở trên. Mỗi người chúng ta, ai mà chẳng yêu mến bà mẹ cuả mình. Vì thế, chúng ta nhất định đều phải làm theo lời dậy dỗ cuả mẹ là “Phải sống cho ra con người tử tế, chân thật, hầu làm đẹp lòng mẹ và bảo toàn được tiếng thơm cuả dòng họ nhà mình”.
Việc này phải bắt đầu trước hết từ trong nội bộ mỗi gia đình, rồi sau mới đến ngoài xã hội. Các đoàn thể, hiệp hội, các tổ chức tôn giáo là nòng cốt cuả khu vực Xã hội Dân sự, thì phải phát động khuyến khích mỗi gia đình phải rèn luyện, đào tạo con cháu mình theo tinh thần đạo hạnh lễ nghiã truyền thồng cho thật đàng hoàng nghiêm túc. Ta không thể nại lý do ngoài xã hội luân thường đảo lộn, để mà buông xuôi, bỏ mặc chuyện giáo dục con cái trong nội bộ gia đình cuả chính mình ta được. Như dân gian thường nói: “Con hư tại mẹ. Cháu hư tại bà”. Hay là “Nhà dột từ nóc” “Thượng bất chính hạ tắc loạn”... Tức là trách nhiệm cuả mỗi gia đình là chính yếu, các bậc làm cha làm mẹ, thì tuyệt đối “Không thể sao lãng nhiệm vụ dậy dỗ, hướng dẫn đàn con, bằng chính cái nhân cách trong sáng, cái tấm gương đạo hạnh cuả mình.” Đúng như cha ông ta từ ngàn xưa vẫn từng dậy “Dĩ thân nhi giáo”.
Câu hát cuả nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng làm chúng ta nhớ đến nhà thơ Phùng Quán trước đó 10 năm, vào thời kỳ báo “Nhân Văn - Giai Phẩm” ở ngoài Bắc năm 1956-57, đã cống hiến bài thơ đanh thép bất hủ “Lời Mẹ Dặn“, xin được trích dẫn mấy đoạn tiêu biểu như sau:
Con ơi một người chân thật
Thấy vui muốn cười cứ cười
Thấy buồn muốn khóc là khóc
Yêu ai cứ bảo là yêu
Ghét ai cứ bảo là ghét
Dù ai ngon ngọt nuông chiều
Cũng không nói yêu thành ghét
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu.
...
Tôi muốn làm nhà văn chân thật
chân thật trọn đời
Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi
Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã.
Bút giấy tôi ai cướp giật đi
Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá.
Nhà thơ Phùng Quán, như ta đã biết, cũng như nhiều nhân vật khác trong Nhóm Nhân Văn – Giai Phẩm đã phải trả một cái giá rất đắt vì tinh thần khẳng khái bất khuất như thế. Và mới đây, trên Đặc san Xuân Kỷ sưủ cuả Báo Người Việt vừa phát hành tại miền Nam California, dịp cuối năm 2008, ta còn được đọc mấy trang Hồi ký thật là cảm động cuả cô giáo Vũ Bội Trâm là người bạn đời cuả nhà thơ.Trong bài nhan đề: “Tôi đã được Sống như tôi muốn,” chị Bội Trâm đã ghi lại bao nỗi truân chuyên vì làm vợ một người bị chế độ trù dập, săn đuổi tàn tệ. Và anh chị đã trụ vững được, đó là nhờ ở sư nâng đỡ bảo bọc cuả bao nhiêu bà con, bạn bè thân thiết, đặc biệt là nhờ tấm lòng hy sinh nhẫn nại rất mực cuả bà mẹ yêu quý cuả chị.
Và với một người cha bất khuất lẫm liệt như thế và với một người mẹ hy sinh tận tuỵ như chị Bội Trâm, tôi tin là hai cháu Phùng Đỗ Quyên và Phùng Quân cuả hai anh chị sẽ tiếp nối được cái tinh thần đạo hạnh, khẳng khái sáng ngời cuả cả hai dòng họ nội ngoại cuả các cháu.
Viết đến đây, tôi lại nhớ đến chị Như Khuê, người bạn đời cuả nhà thơ Trần Dần. Tôi có dịp đến thăm anh chị tại nhà gần ga Hàng Cỏ Hanoi vào cuối năm 1989. Hồi đó, anh Dần đã bắt đầu đau yếu nhiều, nên ít nói chuyện và để cho chị kể cho tôi nghe về những khó khăn đày đọa mà cả gia đình phải gánh chịu suốt mấy chục năm, chỉ vì anh tham gia vào vụ “Nhân Văn – Giai Phẩm”. May mà mới đấy, vào giữa năm 1989, thì cháu Vũ con anh chị được các người bạn giúp cho sang Pháp học thêm về hội hoạ, nên gia đình mới có chút hy vọng tương lai. Trước đó, thì cháu Vũ đã được Luật sư Nguyễn Mạnh Tường rèn cặp trau dồi về phần tiếng Pháp cho. Nhưng chị Dần còn cho biết: “Anh xem đó: Chúng tôi cũng phải cắn răng, bấm bụng rút ruột mất một số tiền “lót đường” cho cháu mới ra đi êm thắm được đấy.!”
Dân tộc chúng ta mà còn tồn tại đứng vững được qua bao nhiêu thử thách cuả các chế độ phong kiến hủ lậu, chế độ thực dân đế quốc đã qua và cả cuả chế độ độc tài toàn trị cộng sản từ trên nửa thế kỷ nay. Đó chính là vì còn có nhiều bà mẹ nhân ái, bất khuất, mà nhẫn nhục như bà mẹ cuả nhà thơ Phùng Quán, bà mẹ cuả cô giáo Bội Trâm. Và cuả những người vợ hết lòng hy sinh, nhẫn nhục chăm sóc cho chồng, cho con như chị Bội Trâm, chị Như Khuê…
Dân số Việt nam ở trong nước hiện nay là trên 86 triệu, và ở hải ngoại là khoảng 3 triệu. Mà số đảng viên cộng sản cỡ 3 triệu, và tôi không tin rằng tất cả số 3 triệu đảng viên này đều là những con người sắt máu với lòng tràn ngập hận thù, mà lại còn vô cảm, vô trách nhiệm trước những bất công, hủ hoá thối nát, gian dối lừa lọc đầy dãy trong xã hội chúng ta hiện nay. Tôi tin rằng trong đảng cộng sản hiện vẫn còn có những người có lương tâm, biết phân biệt phải trái, biết đâu là chính nghiã, đâu là gian tà. Chỉ có điều là đa số nhân dân chúng ta cũng phải ra sức tranh thủ thuyết phục, mời gọi số người còn có lương tâm và liêm sỉ như thế tham gia tích cực và cụ thể, thiết thực hơn vào công cuộc phục hồi lại cái căn bản truyền thống nhân bản và nhân aí từ ngàn đời cuả cha ông chúng ta truyền lại.
Chúng ta cần phải xác tín rằng: “Nhân nghiã nhất định phải thắng hung tàn. Và Tình thương rồi sẽ xoá thù hận.“ Nhất định là dân tộc ta rồi ra sẽ xoá bỏ hết sạch được cái chủ thuyết ngoại lai “Bạo lực Cách mạng, Hận thù giai cấp. Chuyên chính vô sản…”, mà người cộng sản đã du nhập từ nước ngoài vào, khiến gây ra bao nhiêu tang thương đổ vỡ, tàn phá huỷ diệt từ mấy chục năm nay, đối với cái nếp sống thuận hoà, nhân ái theo truyền thống tốt đẹp ngàn xưa cuả cha ông chúng ta.
Đó là niềm hy vọng tươi sáng chứa chan cho toàn thể dân tộc Việt nam chúng ta trong thế kỷ XXI này vậy./
California, Cuối năm Mậu Tý 2008
Đoàn Thanh Liêm
Cũng vào khỏang thời gian đó, tôi được đọc cuốn Hồi ký cuả văn hào André Malraux, nguyên là Bộ trưởng Văn hoá và là người rất thân cận với Tổng thống De Gaulle cuả nước Pháp. Cuốn Hồi ký có cái tựa đề thật ngộ nghĩnh, đó là “Anti-Mémoires” mà có người dịch là “Phản Hồi Ký”. Nhưng tôi nghĩ chữ Anti ở đây có nghiã là “Trước”, như trong chữ Anticipation, chữ “Antichambre” = Phòng đợi ở bên ngoài phòng khách chính. Như vậy, thì phải gọi là “Tiền Hồi ký” mới đúng với ý cuả tác giả. Vì ông chỉ muốn xuất bản một phần cuốn Hồi ký, khi tác giả còn sinh tiền. Và chỉ khi tác giả qua đời, thì mới cho phổ biến toàn bộ cuốn Hồi ký mà thôi.
Đấy là chuyện bên lề, viết ra cho vui vậy thôi. Còn chính yếu, thì tôi chú ý đến cái câu chuyện trao đổi, khi lần đầu tiên ông Malraux gặp tướng De Gaulle lúc nước Pháp vừa được giải phóng khỏi sự chiếm đóng cuả quân đội Đức quốc xã vào muà Hè 1944, nhờ cuộc đổ bộ cuả quân đội đồng minh lên bờ biển Normandie miền Bắc nước Pháp. Ông Tướng từ ngòai nước trở về, thì muốn tìm hiểu về tình hình trong nước, nên mới hỏi Malraux là một trong những lãnh tụ quân kháng chiến ở trong nội điạ nước Pháp, mà hồi đó thì được gọi là FFI (= Forces Francaises de lInterieur tức là Lục lượng võ trang Pháp ở trong Nội địa). De Gaulle rất tâm đắc với cách đánh giá cuả Malraux về tình hình tại nước Pháp hồi đó, với chỉ bằng có một chữ thôi, đó là: “Sự Nói Dối” (nguyên văn tiếng Pháp = Le Mensonge). Tác giả thuật lại: “Tôi chỉ nói có một chữ Le Mensonge thôi, mà Ông Tướng đã gật đầu tâm đắc với sự đánh giá tình hình nội bộ nước Pháp cuả tôi. Và ngay từ đó, chúng tôi trở thành hai người bạn tri kỷ gắn bó với nhau…” Và rồi như ta đã biết suốt cuộc đời còn lại, Malraux là người cộng tác thân tín nhất với Tướng De Gaulle. Đặc biệt trong những năm 1960-61 trở đi, Bộ Trưởng Văn Hoá André Malraux đã thay mặt Tổng Thống De Gaulle đi gặp gỡ trao đổi với các lãnh tụ thế giới như Kennedy, Nehru, Mao Trạch Đông, v.v…
Cũng giống như vậy, văn hào Nga được giải thưởng Nobel về văn chương năm 1958 là Boris Pasternak, tác giả cuốn tiểu thuyết lừng danh “Doctor Zhivago”. Trong cuốn sách này, tác giả có ghi như sau: “Muốn chiều lòng người cộng sản, thì cũng dễ thôi. Bạn cứ việc nói là yêu cái điều bạn ghét, và ghét cái điều bạn yêu”.
Còn mô tả về tình hình nước Nga dưới thời Staline thập niên 1930-40, thì Pasternak chỉ cần viết có một câu như sau: “Tất cả chỉ là sự giả dối, giả hình mà thôi! “(tiếng Pháp = Tout nest que Pharisianisme).
Đó là ở nước ngòai. Còn ở Việt nam ta, thì ngay từ hồi 1946-47, tôi đã được nghe nhiều người thốt ra câu nói này: “Nói dối như Vẹm”, tức là chữ VM = Việt Minh thì đọc nhanh ra thành chữ Vẹm. Xưa kia, dân gian thường nói: “Nói dối như Cuội”. Nhưng từ khi có cộng sản Việt Minh, thì bà con lại nói như thế đó.
Và cho đến ngày nay, sau trên 60 năm đảng cộng sản nắm giữ chính quyền, thì tính trạng dối trá lại càng lan rộng, phổ biến trầm trọng hơn gấp bội. Cụ thể là lời phát biểu vừa mới đây cuả Hoà Thượng Thích Quảng Độ với nhân viên ngoại giao nước ngoài: “Chính quyền cộng sản luôn luôn dối trá, lừa gạt dân chúng…” Nhà văn Võ Thị Hảo tố cáo “Sự giả trá trở thành thường nhật, thành đương nhiên… Những sự giả trá ấy còn tiếp tục làm mục ruỗng nhân cách ngưới Việt nam.” Và bà kêu gọi phải tìm cách giải trừ sự gian dối, giả trá trong sinh hoạt thường ngày cuả xã hội. Mà ngành giáo dục phải đi đầu trong việc “giải trừ bệnh giả dối” này.
Tiến sĩ Hà Sĩ Phu thì viết là: “Cái bệnh Liệt kháng về Nhân cách “.
Giáo sư Hoàng Tụy thì than phiền sự biến chất, tha hoá, căn bệnh thành tích đã làm hư hỏng bao nhiêu thế hệ con người. Rồi đến Hội Đồng Giám Mục Công giáo trong Thư ngỏ công bố ngày 25/9/2008 cũng lên tiếng cảnh giác: “Ngày nay, một trong những điều gây nhức nhối lương tâm là sự gian dối trong nhiều lãnh vực, kể cả trong môi trường cần sự thật nhiều nhất là giáo dục học đường. Chắc chắn tất cả những ai tha thiết với tiền đồ của đất nước và dân tộc, không thể không quan tâm đến tình trạng này…”
Như vậy là cả giới trí thức, văn nghệ sĩ, cũng như giới lãnh đạo tôn giáo, thì đều đã đồng thanh nhất trí nói lên sự quan ngại và cảnh giác về tệ trạng luân lý suy đồi, xã hội đầy dãy sự gian trá lươn lẹo. Đó là một thực tế rất đau lòng đến tủi nhục cho một dân tộc vốn có truyền thống trên 4000 năm văn hiến. Và hơn thế nữa, chuyện tham nhũng bê bối về hối lộ ỏ cấp cao tại Saigon và nạn thu gom và vận chuyển đồ ăn cắp cuả phi công Air Việt nam đang được báo chí ở bên nước Nhật phanh phui ra liên tục từ mấy tháng nay, đến nỗi chính phủ Nhật phải cúp viện trợ ODA. Công luận ở Nhật gọi đó là thứ “giòi bọ đáng ghê tởm”. Sự việc này quả là một mối nhục quốc thể tệ hại nhất cho đất nước và con người Việt nam, trước con mắt của tòan thế giới trong giai đọan tòan cầu hóa ngày nay.
Vấn đề đối với người dân chúng ta là phải làm sao vực lại được cái tinh thần nghiã khí liêm xỉ như cha ông chúng ta vẫn thường dậy bảo từ xưa nay. Trước khi đòi hỏi người cộng sản phải thay đổi, phải chấn chỉnh cái này, cái nọ, thì chính chúng ta trong khu vực Xã hội Dân sự, chúng ta phải chủ động làm lấy cho nhau và với nhau trước đã. Việc này hoàn toàn nằm trong tầm tay cuả mỗi người chúng ta.
Đó là lý do thúc đẩy người viết bài này lấy tiêu đề “Dậy cho con tiếng nói thật thà” như đã ghi ở trên. Mỗi người chúng ta, ai mà chẳng yêu mến bà mẹ cuả mình. Vì thế, chúng ta nhất định đều phải làm theo lời dậy dỗ cuả mẹ là “Phải sống cho ra con người tử tế, chân thật, hầu làm đẹp lòng mẹ và bảo toàn được tiếng thơm cuả dòng họ nhà mình”.
Việc này phải bắt đầu trước hết từ trong nội bộ mỗi gia đình, rồi sau mới đến ngoài xã hội. Các đoàn thể, hiệp hội, các tổ chức tôn giáo là nòng cốt cuả khu vực Xã hội Dân sự, thì phải phát động khuyến khích mỗi gia đình phải rèn luyện, đào tạo con cháu mình theo tinh thần đạo hạnh lễ nghiã truyền thồng cho thật đàng hoàng nghiêm túc. Ta không thể nại lý do ngoài xã hội luân thường đảo lộn, để mà buông xuôi, bỏ mặc chuyện giáo dục con cái trong nội bộ gia đình cuả chính mình ta được. Như dân gian thường nói: “Con hư tại mẹ. Cháu hư tại bà”. Hay là “Nhà dột từ nóc” “Thượng bất chính hạ tắc loạn”... Tức là trách nhiệm cuả mỗi gia đình là chính yếu, các bậc làm cha làm mẹ, thì tuyệt đối “Không thể sao lãng nhiệm vụ dậy dỗ, hướng dẫn đàn con, bằng chính cái nhân cách trong sáng, cái tấm gương đạo hạnh cuả mình.” Đúng như cha ông ta từ ngàn xưa vẫn từng dậy “Dĩ thân nhi giáo”.
Câu hát cuả nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng làm chúng ta nhớ đến nhà thơ Phùng Quán trước đó 10 năm, vào thời kỳ báo “Nhân Văn - Giai Phẩm” ở ngoài Bắc năm 1956-57, đã cống hiến bài thơ đanh thép bất hủ “Lời Mẹ Dặn“, xin được trích dẫn mấy đoạn tiêu biểu như sau:
Con ơi một người chân thật
Thấy vui muốn cười cứ cười
Thấy buồn muốn khóc là khóc
Yêu ai cứ bảo là yêu
Ghét ai cứ bảo là ghét
Dù ai ngon ngọt nuông chiều
Cũng không nói yêu thành ghét
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu.
...
Tôi muốn làm nhà văn chân thật
chân thật trọn đời
Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi
Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã.
Bút giấy tôi ai cướp giật đi
Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá.
Nhà thơ Phùng Quán, như ta đã biết, cũng như nhiều nhân vật khác trong Nhóm Nhân Văn – Giai Phẩm đã phải trả một cái giá rất đắt vì tinh thần khẳng khái bất khuất như thế. Và mới đây, trên Đặc san Xuân Kỷ sưủ cuả Báo Người Việt vừa phát hành tại miền Nam California, dịp cuối năm 2008, ta còn được đọc mấy trang Hồi ký thật là cảm động cuả cô giáo Vũ Bội Trâm là người bạn đời cuả nhà thơ.Trong bài nhan đề: “Tôi đã được Sống như tôi muốn,” chị Bội Trâm đã ghi lại bao nỗi truân chuyên vì làm vợ một người bị chế độ trù dập, săn đuổi tàn tệ. Và anh chị đã trụ vững được, đó là nhờ ở sư nâng đỡ bảo bọc cuả bao nhiêu bà con, bạn bè thân thiết, đặc biệt là nhờ tấm lòng hy sinh nhẫn nại rất mực cuả bà mẹ yêu quý cuả chị.
Và với một người cha bất khuất lẫm liệt như thế và với một người mẹ hy sinh tận tuỵ như chị Bội Trâm, tôi tin là hai cháu Phùng Đỗ Quyên và Phùng Quân cuả hai anh chị sẽ tiếp nối được cái tinh thần đạo hạnh, khẳng khái sáng ngời cuả cả hai dòng họ nội ngoại cuả các cháu.
Viết đến đây, tôi lại nhớ đến chị Như Khuê, người bạn đời cuả nhà thơ Trần Dần. Tôi có dịp đến thăm anh chị tại nhà gần ga Hàng Cỏ Hanoi vào cuối năm 1989. Hồi đó, anh Dần đã bắt đầu đau yếu nhiều, nên ít nói chuyện và để cho chị kể cho tôi nghe về những khó khăn đày đọa mà cả gia đình phải gánh chịu suốt mấy chục năm, chỉ vì anh tham gia vào vụ “Nhân Văn – Giai Phẩm”. May mà mới đấy, vào giữa năm 1989, thì cháu Vũ con anh chị được các người bạn giúp cho sang Pháp học thêm về hội hoạ, nên gia đình mới có chút hy vọng tương lai. Trước đó, thì cháu Vũ đã được Luật sư Nguyễn Mạnh Tường rèn cặp trau dồi về phần tiếng Pháp cho. Nhưng chị Dần còn cho biết: “Anh xem đó: Chúng tôi cũng phải cắn răng, bấm bụng rút ruột mất một số tiền “lót đường” cho cháu mới ra đi êm thắm được đấy.!”
Dân tộc chúng ta mà còn tồn tại đứng vững được qua bao nhiêu thử thách cuả các chế độ phong kiến hủ lậu, chế độ thực dân đế quốc đã qua và cả cuả chế độ độc tài toàn trị cộng sản từ trên nửa thế kỷ nay. Đó chính là vì còn có nhiều bà mẹ nhân ái, bất khuất, mà nhẫn nhục như bà mẹ cuả nhà thơ Phùng Quán, bà mẹ cuả cô giáo Bội Trâm. Và cuả những người vợ hết lòng hy sinh, nhẫn nhục chăm sóc cho chồng, cho con như chị Bội Trâm, chị Như Khuê…
Dân số Việt nam ở trong nước hiện nay là trên 86 triệu, và ở hải ngoại là khoảng 3 triệu. Mà số đảng viên cộng sản cỡ 3 triệu, và tôi không tin rằng tất cả số 3 triệu đảng viên này đều là những con người sắt máu với lòng tràn ngập hận thù, mà lại còn vô cảm, vô trách nhiệm trước những bất công, hủ hoá thối nát, gian dối lừa lọc đầy dãy trong xã hội chúng ta hiện nay. Tôi tin rằng trong đảng cộng sản hiện vẫn còn có những người có lương tâm, biết phân biệt phải trái, biết đâu là chính nghiã, đâu là gian tà. Chỉ có điều là đa số nhân dân chúng ta cũng phải ra sức tranh thủ thuyết phục, mời gọi số người còn có lương tâm và liêm sỉ như thế tham gia tích cực và cụ thể, thiết thực hơn vào công cuộc phục hồi lại cái căn bản truyền thống nhân bản và nhân aí từ ngàn đời cuả cha ông chúng ta truyền lại.
Chúng ta cần phải xác tín rằng: “Nhân nghiã nhất định phải thắng hung tàn. Và Tình thương rồi sẽ xoá thù hận.“ Nhất định là dân tộc ta rồi ra sẽ xoá bỏ hết sạch được cái chủ thuyết ngoại lai “Bạo lực Cách mạng, Hận thù giai cấp. Chuyên chính vô sản…”, mà người cộng sản đã du nhập từ nước ngoài vào, khiến gây ra bao nhiêu tang thương đổ vỡ, tàn phá huỷ diệt từ mấy chục năm nay, đối với cái nếp sống thuận hoà, nhân ái theo truyền thống tốt đẹp ngàn xưa cuả cha ông chúng ta.
Đó là niềm hy vọng tươi sáng chứa chan cho toàn thể dân tộc Việt nam chúng ta trong thế kỷ XXI này vậy./
California, Cuối năm Mậu Tý 2008
Đoàn Thanh Liêm
Gửi ý kiến của bạn
Quốc gia nào cũng có nhà nước nên vai trò của chính quyền không thể tránh. Nhưng quả lắc khi nghiêng về nhà nước quá xa thì bóp nghẹt thị trường tự do còn khi chuyển sang tư nhân quá mức lại tạo ra bất ổn (khủng hoảng kinh tế) và hố sâu giàu nghèo. Một nghịch lý khác là khi xã hội xáo trộn, kinh tế suy trầm thì một bên là Mác Xít trỗi dậy, bên kia là Phát Xít nổi lên như xảy ra vào các thập niên 1930 hay 2010.
Trong cú sốc ban đầu do COVID-19 gây ra, các chính phủ và ngân hàng trung ương ứng phó bằng những đợt bơm tiền mặt khổng lồ là chuyện có thể dễ hiểu. Nhưng hiện nay, các nhà hoạch định chính sách cần lùi một bước và xem lại các hình thức kích hoạt nào thật sự cần thiết và nguy cơ nào gây nhiều hại hơn lợi.
Các chính phủ trên khắp thế giới đang phản ứng mạnh mẽ với cuộc khủng hoảng COVID-19 bằng cách ứng phó kết hợp về tài chính và tiền tệ, nó đã đạt tới 10% GDP toàn cầu. Tuy nhiên, theo Cơ quan Kinh tế và Xã hội thuộc Liên Hiệp Quốc đánh giá tổng quát mới nhất, các biện pháp vực dậy này có thể không thúc đẩy cho tiêu dùng và đầu tư nhiều như các nhà hoạch định chính sách hy vọng.
Bạch Thái Bưởi, theo Wikipedia: “Là một doanh nhân người Việt đầu thế kỷ 20. Lúc sinh thời, ông được xếp vào danh sách bốn người giàu có nhất Việt Nam vào những năm đầu của thế kỷ 20 (nhất Sĩ, nhì Phương, tam Xường, tứ Bưởi)… Xuất thân từ tầng lớp nghèo, ông luôn quan tâm đến đời sống của giới thợ thuyền. Ông dành chế độ an sinh cho các nhân viên của mình. Ông trợ cấp cho học sinh nghèo có chí du học…
Năm 1921, Bạch Thái Bưởi cho ra đời tờ báo hàng ngày mang tên Khai hóa nhật báo với tôn chỉ: ‘Một là giúp đồng bào ta tự khai hoá, dạy bảo lẫn nhau... mở mang con đường thực nghiệp. Hai là giãi bày cùng Chính phủ bảo hộ những yêu cầu thiết thực, chính đáng của quốc dân. Ba là diễn giải những ý kiến, những lợi ích, tác hại của các công việc Chính phủ đang làm...’
Sự căng thẳng thẳng giữa nước Mỹ và Trung cộng mỗi ngày mỗi gia tăng. Thật vậy, kể từ ngày 25-9-2018, tổng thống Donald Trump đọc trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, kêu gọi các nước trên Thế giới: “Chống lại xã hội chủ nghĩa và những đau khổ do nó đã gây ra cho nhân loại.” Mời xem link: https://youtu.be/q6XXNWC5Koc?t=95.
Từ đấy, khiến cho Trung cộng lo âu phập phồng vì cả Thế giới phê phán chủ nghĩa cộng sản gay gắt.
Kết quả bầu cử Thị xã vòng nhì hôm 28/6 vừa qua khoát cho nước Pháp bộ áo mới màu xanh. Bộ áo Pháp lần đầu tiên được mặc. Các Thị xã xưa nay do Thị trưởng xã hội, phe Hữu hay thuộc xu hướng khác nay phần lớn lọt vào tay đảng Xanh. Cả những Thị xã cho tới nay vẫn nằm trong tay cộng sản cũng bị đảng Xanh cướp mất.
Giới chánh trị đều ngẩn ngơ trước thực tế hoàn toàn bất ngờ này.
Nhiều nhà chánh trị học, nhà báo chánh trị bắt tay ngay vào việc tìm hiểu tại sao bổng nhiên xuất hiện làn sóng xanh chiếm gần hết các thành phố lớn nhỏ của Pháp? Tại sao chỉ có 4/10 người đi bầu? Vậy người được bầu thắng cử hay làn sóng cử tri vắng mặt mới thật sự thắng cử?
Những năm gần đây sự việc Trung Quốc chiếm đảo, vét cát dưới đáy biển xây dựng căn cứ quân sự, xây phi trường, đặt tên lửa tại biển Đông khiến người ta vô tâm quên mất rằng cánh tay dài của Đại Hán đã vươn qua biển thò đến tận Phnom Penh tự thuở nào. Dưới mắt nhiều quan sát viên quốc tế thì Campuchia ngày nay là một tỉnh của Trung Quốc, và Thủ tướng Hun Sen là một bí thư tỉnh ủy của Đảng Cộng sản Trung Quốc, không hơn không kém.Trung Quốc thiết lập căn cứ quân sự trên đất Campuchia là mối đe dọa nghiêm trọng cho các quốc gia khác trong vùng Đông Nam Á, và Hoa Kỳ chắc chắn không thể không nhận ra hiểm họa to lớn đó. Trong buổi tường trình lên Ủy ban Tình báo Thượng viện Hoa Kỳ hôm tháng Giêng năm 2019, Giám đốc Sở Tình báo Quốc gia, lúc đó là ông Dan Coats, đã cảnh báo rằng “Campuchia đang có nguy cơ biến thành một quốc gia độc tài, và điều đó sẽ mở đường cho Trung Quốc thiết lập các căn cứ quân sự trên miền đất ấy.”
Ngày 22 tháng 6 năm 2020, dự luật An Ninh Quốc Gia về Hồng Kông được đưa ra tại quốc hội của Đảng Cộng Sản Trung Hoa để thông qua, và đêm 30 tháng 6 rạng sáng ngày 1 tháng 7, 2020, sau một phiên họp kín của Ủy Ban Thường Vụ Đại Biểu Nhân Dân (mà thế giới gọi là quốc hội bù nhìn tại Bắc Kinh) dự luật này đã trở thành luật. Ngày mà Luật An Ninh Quốc Gia về Hồng Kông này ra đời cũng trùng ngày mà Hồng Kông được trao trả lại cho China 23 năm trước 01-07-1997 theo thể chế “một nước hai chế độ” (one country two systems). Theo đó Hồng Kông vẫn còn quyền tự trị trong 50 năm từ 1997 đến 2047, và trên lý thuyết Hồng Kông chỉ lệ thuộc vào Bắc Kinh về quân sự và ngoại giao mà thôi.
“Ngày 11/07/1995: Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt thông báo quyết định bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa 2 nước.”
Với quyết định lịch sử này, Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng sản đã ghi dấu “gác lại qúa khứ, hướng tới tương lai” được 25 năm vào ngày 11/07/2020.
Nhưng thời gian ¼ Thế kỷ bang giao Mỹ-Việt đã đem lại những bài học nào cho hai nước cựu thù, hay Mỹ và Việt Nam Cộng sản vẫn còn những cách biệt không hàn gắn được ?
Trước 1975, ở bùng binh ngã Sáu (kế góc đường Gia Long và Lê Văn Duyệt) có cái biển nhỏ xíu xiu: Sài Gòn – Nam Vang 280 KM. Mỗi lần đi ngang qua đây, tôi đều nhớ đến cái câu ca dao mà mình được nghe từ thưở ấu thơ: Nam Vang đi dễ khó về…
Bây giờ thì đi hay về từ Cambodia đều dễ ợt nhưng gần như không còn ma nào muốn hẻo lánh tới cái Xứ Chùa Tháp nghèo nàn này nữa. Cũng nhếch nhác ngột ngạt thấy bà luôn, ai mà tới đó làm chi… cho má nó khi. Thời buổi này phải đi Sing mới đã, dù qua đây rất khó và về thì cũng vậy – cũng chả dễ dàng gì.
Càng gần ngày tranh cử, càng nhiều người biểu lộ yêu mến Tổng thống Donald Trump và ngược lại cũng lắm người bày tỏ chán ghét ông Trump.
Có những người ghét ông chỉ vì họ yêu chủ nghĩa xã hội, yêu chủ nghĩa vô chính phủ, lợi dụng cơ hội ông George Floyd bị cảnh sát đè cổ chết đã chiếm khu Capitol Hill, nội đô Seattle, tiểu bang Washington, trong suốt ba tuần trước khi bị giải tán.
Nhân 244 năm người Mỹ giành được độc lập từ Anh Quốc, và sau biến cố George Floyd, thử xem nền dân chủ và chính trị Hoa Kỳ sẽ chuyển đổi ra sao?
Người Việt Phone
Không còn nghi ngờ gì nữa, khẩu trang đã đóng một vai trò trung tâm trong các chiến lược đối đầu với dịch bệnh COVID-19 của chúng ta. Nó không chỉ giúp ngăn ngừa SARS-CoV-2 mà còn nhiều loại virus và vi khuẩn khác.
Hôm thứ Hai (06/07/2020), chính quyền Mỹ thông báo sinh viên quốc tế sẽ không được phép ở lại nếu trường chỉ tổ chức học online vào học kỳ mùa thu.
Đeo khẩu trang đã trở thành một vấn đề đặc biệt nóng bỏng ở Mỹ, nơi mà cuộc khủng hoảng Covid-19 dường như đã vượt khỏi tầm kiểm soát.
Trong khi thế giới đang đổ dồn tập trung vào những căng thẳng giữa Mỹ với Trung Quốc, thì căng thẳng tại khu vực biên giới Himalaya giữa Trung Quốc và Ấn Độ vào tháng 05/2020 đã gây ra nhiều thương vong nhất trong hơn 50 năm.
Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ cho biết các CEO của 4 tập đoàn công nghệ lớn Amazon, Apple, Facebook và Google đã đồng ý trả lời chất vấn từ các nghị sĩ Quốc hội về vấn đề cạnh tranh trong ngành công nghệ.
Copyright © 2020 vietbao.com All rights reserved 