Bạn,
Trong sinh hoạt kịch nghệ tại VN, trước đây, dựa vào mảng đề tài dân gian, nhiều đạo diễn đã cho ra lò các tác phẩm thu hút người xem như "Phương thuốc thần kỳ, Ngẫu hứng Trạng Quỳnh, Của gia truyền, Thượng đế cũng nổi giận, Đại bàng tung cánh, Vụ án trộm trứng gà..." Còn nay, thực trạng dựng kịch dân gian với hình thức hài đã gây nhàm chán như ghi nhận của báo Người Lao Động qua bài viết như sau.
Với phương thức "bình cũ rượu mới", các vở kịch dân gian trước đây đã dùng tích xưa để nói chuyện hôm nay, phả vào đó những trăn trở, tâm tư... Thể loại kịch dân gian có 2 mảng đề tài: đó là phản ánh cuộc chiến đấu giữa cái thiện và cái ác, đồng thời lên án những quan niệm ấu trĩ, lạc hậu trong cuộc sống. Dựa vào mảng đề tài dân gian, một số đạo diễn đã tạo cơ hội cho nhiều nghệ sĩ như: Nghệ sĩ Lê Vũ Cầu sắm vai anh Còng trị bệnh lười biếng cho cả triều đình nhu nhược trong vở "Phương thuốc thần kỳ"; nghệ sĩ Việt Anh với vai ông chủ lò sản xuất pháo lậu, lợi dụng sự xuất hiện của con đại bàng để "buôn thần bán thánh" trong vở "Đại bàng tung cánh"...
Để tạo dựng được một vở kịch dân gian hay quả là điều không dễ chút nào. Trước nhất, cảnh trí phải thực sự thể hiện được không gian vở diễn như cảnh làng quê thì phải có cây đa, con đò, mái tranh; cảnh triều đình thì có cột rồng, màn nhung... Kế đến là âm nhạc, đa số lạm dụng chọn nhạc nên một số vở "xác" thì dân gian mà "hồn" thì nhạc lại quá "tây". Chưa kể đến trang phục dễ bị lẫn lộn, khi diễn cảnh triều đình Việt Nam mà vua quan lại mặc theo bản sao của phim ảnh HongKong,Trung Quốc.
Thời gian gần đây, tình trạng "tấu hài hoá" được xem là mốt của một vài sân khấu chuyên khai thác hài, trong đó có Sân khấu Kịch Sài Gòn, Sân khấu 135, Sân khấu Kịch Phú Nhuận. Các vở như Đòi vợ, Thị Mầu, Cải tử, Trạng Lợn, Ăn dài dài... từng bị dư luận phê phán vì khai thác cái hài phản cảm, dung tục...
Bạn,
Báo NLĐ viết tiếp: Vấn đề đặt ra vẫn là khâu kịch bản quá yếu. Một số vở được bầu sô đặt hàng, tác giả dựa vào một tích truyện rồi viết vội vàng cốt để có cái sườn, còn phần da, phần thịt thì đạo diễn "phó thác" cho diễn viên. Đáng buồn hơn khi một số diễn viên chẳng bao giờ chịu đọc kịch bản, thậm chí chẳng cần biết câu chuyện dân gian đó mang tư tưởng gì, họ đến sàn tập không mang theo kịch bản, giao "linh hồn nhân vật" cho người nhắc tuồng. Vì thế, có nhiều diễn viên trở thành cái máy chọc cười vô tội vạ, diễn kịch dân gian nhưng ngôn từ quá đời thường. Chính vì dễ dãi mà một số vở kịch dân gian không thu hút người xem, điển hình là vở "Ăn dài dài" (rạp Nam Quang), khán giả bỏ về giữa suất, và có suất phải trả lại vé. Kịch dân gian vốn được xem là một viên ngọc quý cần được trân trọng. Những câu chuyện xuất phát từ kho tàng dân gian luôn mang theo bài học sâu sắc về đạo làm người, nhân, nghĩa... trong cuộc sống. Thế nên, không thể mượn hình thức dựng và diễn hài làm cho viên ngọc quý bị tì vết bởi những tiếng cười nhảm nhí, rẻ tiền.