Đọc Báo Y Khoa Trong Tuần: Động Mạch Cảnh Ở Cổ
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Siêu Âm Động Mạch Cảnh ở cổ. Dùng siêu âm đo độ giảm bề dày của lớp giữa và nôi mô động mạch cảnh (carotid) ở cổ do bệnh cao mỡ cholesterol liên hệ bệnh tim mạch. Nhiều thử nghiệm cho biết statins giảm nguy cơ bệnh xơ cứng động mạch tim, tăng cao chức năng nơi mô động mạch, giảm cytokines gây hiện tượng viêm, giảm bề dầy của tâm thất trái và giảm thành lập xơ cứng động mạch. Vậy dùng siêu âm có thể coi như một phương tiện để tiên đoán bệnh tim mạch do chất mỡ cholesterol tăng cao ở động mạch cảnh. (Nguồn: G. Riccioni, Curr Med Chem, 16: 1799, 2009).
Động mạch cảnh là những động mạch chính đưa máu từ động mạch chủ lên não. Bệnh động mạch cảnh bị những tảng xơ cứng ngăn chặn làm hẹp lại. Khoảng 1% bệnh nhân tuổi từ 50 tơí 59 bị bệnh động mạch cảnh. Khoảng 10% bệnh nhân tuổi cao hơn, từ 80 tơí 89 bị bệnh động mạch cảnh. Khi bị ngăn chẹn bởi những tảng xơ cứng, máu không đưa đủ lên não, thiếu dưỡng khí, gây nguy cơ tai biến mạch máu não. Khoảng 1/3 trong số 600,000 bệnh nhân ở Hoa Kỳ bị tai biến mạch máu não là do động mạch cảnh ở cổ thu hẹp vì những tảng lập tảng xơ cứng động mạch. Nguyên nhân thành lập động mạch cổ có thể do di truyền. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng nguy cơ thành lập tảng xơ cứng động mạch như: hút thuốc lá, mức cholesterol cao trong máu, cao huyết áp, tiểu đường, mập phì và ghiền rượu. Trong việc định bệnh co thắt động mạch cổ, có thể nghe tiếng máu xoáy ở động mạch cảnh. Ngoài ra, chuyên viên dùng nhiều phương pháp thử nghiệm như siêu âm (vừa đề cập ở trên), hay chụp hình cắt lớp động mạch, chụp hình bằng phương pháp cộng hưởng từ trường, hoặc chụp hình quang tuyến động mạch cảnh.
Những phương pháp điều trị bao gồm: giảm hút thuốc là, điều trị cao huyết áp, hạ cholesterol trong máu, giữ gìn cân lượng tốt và tập thể dục. Thuốc uống bao gồm thuốc làm loãng máu, thuốc chống tiểu cầu, thuốc satins, và thuốc giảm cao mỡ. Có thể dùng phương pháp giải phẫu hay những phương pháp tạo hình mạch, đặt stents, thủ thuật cắt bỏ nội mạc động mạch, để chữa bệnh nghẹt động mạch cảnh do những tảng xơ cứng động mạch gây nên.
Chỉ cần nói chuyện vơí bệnh nhân thêm một phút có thể giúp bệnh nhân uống thuốc trị cholesterol tốt hơn. Trong một tường trình đăng trong báo British Family Practice, 10: 48, 2009, Bs Linda Casebeer và các cộng sự viên gửi thư cho bệnh nhân khuyến cáo uống thuốc statin trị cholesterol và uống thuốc trị cholesterol giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Theo dõi bệnh nhân liên tục mua thuốc statins trong 120 ngày. Kết quả cho thấy khi bệnh nhân được khuyến cáo uống thuốc satins thì hơn 10% bệnh nhân bệnh nhân mua thêm thuốc điều trị statins trong vòng 4 tháng.
Trong một tường trình khác cho biết nhiều bệnh nhân có quan niệm sai lầm về nguy cơ bệnh tim mạch. Họ cần bác sĩ giải thích rõ ràng trước khi điều trị phòng ngừa, và như vậy sẽ có lợi hơn cho bệnh nhân trong việc uống thuốc statins trị bệnh tim mạch.
Trong một tường trình khác nữa trong năm 2002 cho biết chỉ có 19% bệnh nhân bị bệnh tim mạch uống thuốc statins và chỉ có 50% bệnh nhân bị nguy cơ bệnh tim mạch được biết bị cao mỡ trong máu. Chỉ có khoảng 72% bệnh nhân bị nguy cơ bệnh tim mạch được uống thuốc điều trị giảm cao mỡ xấu trong máu đạt được chỉ tiêu cholesterol hạ thấp dưới 100mg/dl trong máu. Hy vọng ngày nay, số bệnh nhân bị bệnh tim mạch uống thuốc trị cao mỡ nhiều hơn. Nguy cơ bệnh tim mạch sẽ tăng cao khi tuổi tác tăng cao. Lại còn thêm nạn hút thuốc lá, và vấn đề di truyền liên hệ bệnh tim mạch sẽ tăng nguy cơ bệnh tim mạch cao hơn nữa.
Bs Trần mạnh Ngô, E-mail: [email protected]; Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt
Send comment
