Câu Chuyện Y Học: Thanh Quản Và Máy Phản Lực
Bs Sid Khosla và các đồng nghiệp thuộc Đại Học Y Khoa Cincinatti dùng mô hình máy phản lực (jet engines) nghiên cứu cơ năng luồng gió chạy qua máy phản lực phát âm thay đổi ra sao. Tìm hiểu luồng gió ảnh hưởng tiếng động từ máy phản lực có thể giúp khoa học gia tìm cách giảm tiếng động từ máy phản lực. Hơn thế, nghiên cứu đã đi sâu vào việc tìm hiểu thay đổi giọng nói ở súc vật.
Khi bộ phận vortices trong thanh quản chuyển động xoay tròn gây tiếng động tương tự như tiếng phản lực.
Vortices thay đổi tiếng động hay giọng nói, do đó giọng nói của mỗi người trong chúng ta đã khác nhau, không ai giống ai. Đây là mô hình đầu tiên dùng súc vật tìm hiểu tác dụng vortices thay đổi giọng nói của con người.
Theo các chuyên gia thì hiểu được cơ nguyên thay đổi giọng nói của mỗi con người còn giúp nghiên cứu dược phẩm trong việc điều trị thay đổi giọng nói thanh quản.
References: 1) University of Cincinnati Health Center, 2007; 2) Annals of Otology, Rhinology and Laryngology, March 2007
(Chú thích: Diễn biến cấu tạo thanh quản có từ thời thượng cổ, khởi nguồn từ loài cá.
Trải qua bao đổi thay nay mới thành hình thanh quản (larynx) loài người. Cổ họng hay hầu là giao điểm của ống hô hấp xuyên qua bộ phận tiêu hóa, bởi vậy chức năng này đóng vai trò rất quan trọng, như hệ thống co thắt phải bảo vệ phần dưới của bộ phận hô hấp, hoặc thanh quản có bổn phẩn mở đường thông cho mũi và khí quản.
Trong thanh quản của người có 2 phần: Phần thứ nhất là ventricular folds hay nếp thanh âm giả (false cords) đóng vai trò bịt không khí không để lọt ra ngoài. Ngoài ra, thanh quản còn đóng vai trò đóng mở khi nuốt, ho, ói mửa. Phần thứ 2 là nếp thanh âm thật (true cords) giống như chiếc "valve" một chiều chống đỡ hiện tượng co thắt thanh quản.
Như vậy, thanh quản vừa giữ nhiệm vụ bảo vệ, nhiệm vụ hô hấp, và phát âm.
Thanh quản có nhiều cấu trúc làm bằng sụn, kể cả sụn giáp trạng, và xương hyoid.
Hệ thống cấu trúc tổng hợp giúp chống đỡ mô mềm và bắp thịt xung quanh thanh quản.
Khi ta hít thở, không khí bay vào cổ họng (hầu) rồi chui vào thanh quản.
Khi vừa nói, vừa nuốt, đồ ăn theo không khí đi lạc đường vào thanh quản làm cho ta bị sặc. Sặc là lúc tự động đẩy đồ ăn ra ngoài thanh quản, ngoài cổ họng, bảo vệ phổi, và không để đồ ăn lọt vào phổi. Bên trong thanh quản có một bộ phận ống tròn . Khi không khí qua thanh quản, sẽ chạm vào hệ thối nếp nhăn mô trải dài từ trái sang phải thanh quản. Vết nhăn có thể phát âm. Phần phát âm dính vào sụn giáp trạng. Phía sau thì vết gấp phát âm dính vào sụn arytenoids. Một số bắp thịt nhỏ dính vào sụn arytenoids. Khi bắp thịt co thắt, đã làm di chuyển sụn arytenoids và phần sau của giây phát âm.
Đằng trước của thanh quản còn có một bắp thịt khác tên là cricothyroid gây chuyển động vòng tròn giữa tuyến giáp trạng và sụn arytenoids, làm dãn nếp phát âm, do đó thay đổi giọng cao thấp của chúng ta. Luồng hơi thở thay đổi chu kỳ rung động của nếp phát âm.
Áp xuất mạnh làm nếp phát âm rời nhau và độ đàn hồi đưa nếp phát âm trở lại vị trí cũ. Nhờ đó phát âm. Chu kỳ phát âm rung động của đàn ông trung bình khoảng 110 lần mỗi giây và của đàn bà 200 lần mỗi giây. Khi hát, lên giọng, là lúc bắp thịt cricothyrois làm dãn nếp phát âm, dãn càng mạnh, giọng hát càng cao.
Tóm lại, chúng ta vừa ôn lại cấu trúc của thanh quản và chức năng phát âm từ thanh quản, khi chúng ta nói hay khi ca hát.
Trong bài nghiên cứu kể trên, các khoa học gia đã dùng mô hình động cơ phản lực tìm hiểu vì sao giọng nói mỗi người chúng ta thay đổi, mỗi người một khác, giọng nói không ai giống ai.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D.; E-mail: nmtran@hotmail.com; Mời Quý Bạn vào thăm Y Dược Ngày Nay (www.yduocngaynay.com), một Trang Web Y Khoa của Người Việt viết cho người Việt.
Gửi ý kiến của bạn
Không có cách nào để bọc đường tin này: Một nửa người Mỹ lớn tuổi sẽ béo phì rất nghiêm trọng trong vòng hơn 12 năm nữa, theo một phúc trình mới tiên đoán.
Thường thường phải có thời gian trung bình là từ ba tới sáu tháng để một móng mọc ra từ gốc tới đầu của móng.Hướng mọc của móng được một lớp da mỏng mọc theo chiều cong ở đáy của móng. Miễn là nơi này của móng không bị tiêu hủy, các thương tích của móng có khuynh hướng kích thích sự tăng trưởng cho tới khi nó lành trở lại.
Theo Thiền sư Munindra (1915- 2003), tỉnh thức không phải là điều huyền bí nhưng đó là một một trạng thái bình thường mà chúng ta ai cững có thể thực hiện được bất cứ lúc nào hết.
Nên hành thiền trong mọi hoàn cảnh và cho mọi sự việc: lúc ăn, lúc uống, lúc thay quần áo, lúc thấy, lúc nghe, lúc ngửi, lúc nếm, lúc sờ mó, lúc suy nghĩ…
Vị bác sĩ có ảnh hưởng y học trong suốt thế kỷ thứ 15 được sinh ra tại một thị trấn trước đây thuộc Hy Lạp Pergamum (ngày nay là Bergama, Thổ Nhĩ Kỳ) vào khoảng 129 AD. Claudius Galenus hoặc Galen là một thần đồng, viết ba cuốn sách lúc mới 13 tuổi. Sau khi đã hoàn tất toán học, canh nông, thiên văn học, và triết học, anh ta trở lại học y khoa và, trong 12 năm (thời đó học quá lâu) tại thành phố của mình và tại Smyrna, Corinth và quan trọng hơn, tại Alexandria.
“Năm 2008, thế giới có 115 nước trồng lúa và sản xuất khoảng gần 700 triệu tấn thóc mỗi năm…Lúa gạo là thức ăn căn bản của 36 quốc gia và cung cấp từ 20 đến 70% nguồn năng lượng quan trọng cho hơn phân nửa dân thế giới, đặc biệt tại nhiều nước Á Châu…“…Hiện nay lúa gạo ngày càng trở nên phổ biến sâu rộng ở các lục địa khác, như châu Mỹ, Trung Đông và nhất là châu Phi, vì loại thực phẩm này được xem như thức ăn bổ dưỡng lành mạnh cho sức khỏe và thích hợp cho đa dạng hóa thức ăn hàng ngày…” (Trần V. Đạt Ph.D)
Mỗi ngày ta hít thở khoảng 18,925 lít không khí. Thở có hai nhiệm vụ: Thứ nhất là nó cung cấp cho cơ thể dưỡng khí cần để đốt thực phẩm và cho dưỡng khí. Thứ hai là nó thải ra thán khí là chất không cần của đời sống. Dưỡng khí là chất hơi chiếm khoảng 20 phần trăm không khí mà ta hít vào phổi. Không khí thở ra chứa nhiều thán khí. Mặc dù thở là không tự chủ, tuy nhiên ta có thể du di nó một phần nào. Thí dụ ta có thể lấy hơi thật lớn trước khi lặn ở dưới nước.Ta cũng có thể ngưng thở nhưng đừng ngưng lâu quá; phản ứng không tự chủ bắt con người thở quá mạnh khiến ta không thể tự tử bằng cách ngưng thở.
Trong đời sống hằng ngày, cho để nhận là một chuyện rất bình thường trong mọi sự trao đổi lẫn nhau. Tôi trả tiền, tôi nhận món hàng. Vậy, cho để nhận là một quy luật tự nhiên hay còn là một nguyên tắc đạo đức? Đó là một hành động tự nguyện, bất vụ lợi, xuất phát từ lòng thương người?
Hoa Kỳ mất đi một cây cổ thụ quý giá có một trăm năm với hai ngày lẻ tuổi thọ.Trước sự ra đi này, đích thân vị nguyên thủ quốc gia cũng phải lên tiếng tỏ ý nuối tiếc là người Mỹ mới mất một bảo vật hiếm có. Đó là tài tử Bob Hope mà nhân dân Hoa Kỳ coi như một nhà ái quốc, một diễn viên hài tuyệt hảo, một người mang niềm vui tới cho mọi người.
Cách nay 100 năm, Émile Coué (1857-1926) một nhà tâm lý học và đồng thời cũng là một dược sĩ Pháp đã đề xướng ra phương pháp tư tưởng tích cực (pensée positive) để cải thiện sức khỏe. Đây là một phương pháp đơn giản và rất dễ thực hiện. Theo nhiều người cho biết nó tỏ ra rất hiệu nghiệm.
Theo truyền thông Hoa kỳ, ông Trump đang được chữa trị với nhiều thứ thuốc cho bệnh COVID-19. Ba thuốc trong danh sách hôm nay 2 tháng 10, 2020 là Regeneron, famotidine, và aspirin. Chúng tôi xin lược sơ một cách tổng quát lý do mà ba thứ thuốc này được bác sĩ dùng cho ông Trump.
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 