Vào tối thứ Năm (22/2), tàu đổ bộ Odysseus đã hạ cánh an toàn trên Mặt Trăng. Đây cũng là lần đầu tiên một tàu vũ trụ của công ty tư nhân thực hiện thành công nhiệm vụ này trên Mặt Trăng, theo Livescience.
Tàu đổ bộ Odysseus được chế tạo bởi Intuitive Machines, công ty có trụ sở tại Houston, và đã đến gần cực nam Mặt Trăng lúc 6:23 chiều thứ Năm, theo giờ ET. Đây là tàu đổ bộ đầu tiên của Hoa Kỳ hạ cánh xuống Mặt Trăng kể từ Apollo 17 năm 1972.
Và hành trình của Odysseus cũng khá gian nan, thử thách như cái tên của tàu: hệ thống laser hỗ trợ hạ cánh của tàu xảy ra trục trặc, khiến nhóm kỹ sư phải nhanh chóng can thiệp để khắc phục vấn đề.
Nếu không có hệ thống lasers này, tàu sẽ bị mất hướng dẫn để ước lượng khoảng cách hạ cánh an toàn. Các kỹ sư đã cho tải lên từ xa một bản vá phần mềm cho hệ thống laser dự phòng trên tàu. Những giây phút tiếp theo càng hồi hộp hơn, các kỹ sư nỗ lực để xác nhận rằng con tàu đã hạ cánh an toàn. Cuối cùng, họ đã phát hiện được tín hiệu yếu ớt từ bề mặt Mặt Trăng.
Tim Crain, giám đốc công nghệ của Intuitive Machines, cho biết: “Hỡi Houston, Odysseus đã tìm được ngôi nhà mới của mình.”
Quản trị viên NASA Bill Nelson cho biết trong một tuyên bố đăng trên X: “Hoa Kỳ đã quay trở lại Mặt Trăng.”
Sứ mệnh Odysseus là một phần trong chương trình Dịch Vụ Thương Mại Vận Chuyển Hàng Hóa Lên Mặt Trăng (Commercial Lunar Payload Services, CLPS) của NASA, được cơ quan thành lập để khuyến khích các công ty tư nhân phát triển tàu đổ bộ Mặt Trăng.
NASA dự định ký hợp đồng với các công ty tư nhân để vận chuyển hàng hóa và trang thiết bị khoa học lên Mặt Trăng. Cơ quan cho biết trên X: “Các thiết bị này sẽ giúp chuẩn bị cho hành trình thám hiểm Mặt Trăng trong tương lai của con người trong khuôn khổ của sứ mệnh Artemis.”
Được phóng bằng hỏa tiễn SpaceX Falcon 9 từ Cape Canaveral, Florida vào ngày 15 tháng 2, Odysseus đi vào quỹ đạo Mặt Trăng vào ngày 21 tháng 2. Con tàu đã hoàn thành một vòng quanh bề mặt Mặt Trăng trước khi giảm tốc độ để hạ cánh.
Tàu Odysseus hạ cánh gần miệng hố Malapert A ở cực nam Mặt Trăng. Khu vực này từ lâu đã thu hút các khoa học gia vì được cho là có chứa băng nước (water ice). Đây có thể sẽ trở thành nguồn tài nguyên quan trọng, sử dụng làm nhiên liệu cho hỏa tiễn.
NASA đã gửi sáu khối hàng trên tàu Odysseus, bao gồm một bộ camera được thiết kế để nghiên cứu bụi Mặt Trăng. Các camera dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động sau khi tàu hạ cánh được vài giờ, và sẽ hoạt động cho đến đêm Mặt Trăng (14 ngày Mặt Trăng quay về phía xa Mặt Trời) và thêm khoảng một tuần nữa.
Odysseus là con tàu thứ hai từng hạ cánh trên cực nam của Mặt Trăng, và có thể trở thành tàu đầu tiên thực hiện đo lường các điều kiện ở khu vực đó. Con tàu đầu tiên hạ cánh trên cực nam của Mặt Trăng là Chandrayaan-3 của Ấn Độ. Tàu này đã hạ cánh thành công vào tháng 8 năm 2023 nhưng đã gặp trục trặc và ngừng hoạt động không lâu sau đó.
Đưa công nghệ khoa học lên Mặt Trăng không phải là chuyện dễ. 5 trong số 9 nỗ lực hạ cánh lên Mặt Trăng gần đây nhất đã thất bại, bao gồm cả sứ mệnh Peregrine của công ty Astrobotic Technology có trụ sở tại Pittsburgh vào tháng trước. Tàu đổ bộ này bị mắc kẹt trong không gian vì hệ thống tạo oxy trên tàu bị thủng. Tàu không thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ và rơi trở lại Trái Đất.
Ngay cả những cuộc đổ bộ thành công cũng gặp vài trở ngại. Tàu đổ bộ SLIM của Nhật Bản đã hạ cánh xuống Mặt Trăng rất thành công hồi tháng trước, nhưng lại bị chổng đầu xuống đất.