Hôm nay,  

Chứng Phình Động Mạch Chủ Là Gì?

14/12/202221:46:00(Xem: 3279)

download (4)
Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể. Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms) và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms). (Nguồn: YouTube)

Phóng viên thể thao Hoa Kỳ Grant Wahl từ trần trong khi đang đưa tin về World Cup ở Qatar. Ông chỉ mới 49 tuổi và được cho là có sức khỏe tốt. Hôm Thứ Tư, 14 tháng 12, gia đình Wahl thông báo rằng ông bị vỡ mạch máu dẫn đến tim; cái chết của ông là do chứng phình động mạch chủ dẫn đến vỡ mạch máu.

 

Các bác sĩ cho biết chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysms) rất hiếm gặp, nhưng phổ biến hơn mọi người nghĩ. Theo bác sĩ phẫu thuật tim mạch Eric Roselli tại Cleveland Clinic cho biết, từ 1 đến 2% dân số Hoa Kỳ có khuynh hướng phát triển chứng này. Bác sĩ Roselli nói thêm: “Rất nhiều người không biết gì về nó. Họ không coi trọng động mạch chủ (aorta).”

 

Đây là những điều cần biết về chứng phình động mạch chủ, các yếu tố rủi ro và các lựa chọn điều trị.

 

Phình động mạch chủ (aortic aneurysm) là gì?

 

Phình động mạch (aneurysm) là khi động mạch bị giãn nở (phình ra) bất thường bởi sự suy yếu của thành động mạch. Nó có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể.

 

Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms), xảy ra ở vùng ngực và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms), xảy ra ở vùng bụng. Bác sĩ Douglas Johnston, trưởng khoa phẫu thuật tim của Northwestern Medicine cho biết, nhiều bác sĩ có khuynh hướng nghĩ phình động mạch chủ bụng thường xảy ra ở người cao niên. Nhưng chứng phình động mạch chủ ngực cũng có thể tấn công người trẻ. Theo báo cáo khám nghiệm tử thi, ông Wahl bị phình động mạch chủ ngực đoạn đi lên (ascending aorta).

 

Điều gì xảy ra sau khi chứng phình động mạch chủ hình thành?

 

Hai vấn đề chính có thể phát sinh từ chứng phình động mạch chủ: phần động mạch chủ bị giãn có thể bị lủng lỗ, khiến máu tràn lan vào cơ thể, hoặc máu bơm mạnh qua động mạch có thể làm rách các lớp bên trong của động mạch chủ. Hiện tượng các lớp của động mạch chủ bị rách như thế được gọi là ‘bóc tách’ (dissection), và khi máu tiếp tục tích tụ lại và làm rách thành động mạch, nó có thể dẫn đến tử vong.

 

Bác sĩ James Pirruccello, giảng sư (assistant professor) y khoa và chuyên gia nghiên cứu về tim mạch tại Trường California, San Francisco, cho biết chứng phình động mạch chủ là nguyên nhân chính gây ra cái chết bất ngờ ở những người khỏe mạnh.

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, nhiều người bị giãn nở động mạch chủ (enlarged aorta) sẽ không gặp phải những biến chứng này. Nhưng nguy cơ bị bóc tách hoặc bị vỡ sẽ tăng lên khi động mạch chủ phình to ra. Trong một số trường hợp, tùy vào kích thước của túi phình, dù không có triệu chứng nào nhưng bệnh nhân vẫn phải làm phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ đã phình quá lớn.

 

Ai có nguy cơ bị phình động mạch chủ?

 

Theo Cơ Quan Kiểm Soát và Phòng Bệnh (CDC), những người bị cao huyết áp hoặc cholesterol cao đều nên thường được kiểm tra sức khỏe, vì họ có nhiều nguy cơ mắc bệnh này. Động mạch bị cứng lại cũng là một nguy cơ.

 

Chứng van động mạch chủ hai mảnh (Bicuspid Aortic Valve - BAV), nghĩa là van động mạch chủ của quý vị có hai nắp thay vì ba, sẽ khiến quý vị có nguy cơ cao bị phình động mạch chủ. Theo Bác sĩ Johnston, khoảng 2% dân số bị chứng van động mạch chủ hai mảnh.

 

Hút thuốc sẽ khiến quý vị có nguy cơ rất cao bị mắc chứng phình động mạch chủ bụng. Theo CDC, khoảng 75% người bị phình động mạch chủ bụng có tiền sử hút thuốc.

 

Bác sĩ Eric Isselbacher, phó giáo sư (associate professor) y khoa tại Trường Y Harvard cho biết, nam giới có nguy cơ mắc chứng phình động mạch chủ bụng cao hơn. Preventive Services Task Force của Hoa Kỳ đã khuyến nghị nam giới trong độ tuổi từ 65 đến 75 đã từng hút thuốc nên đi siêu âm.

 

Di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng. Quý vị nên nắm rõ tiền sử sức khỏe gia đình mình. Nếu có một thành viên trực tiếp trong gia đình (anh chị em ruột hoặc cha mẹ) bị phình động mạch chủ, quý vị nên nói chuyện với bác sĩ để được kiểm tra, vì chứng bệnh này có thể di truyền trong gia đình. Một số rối loạn di truyền, như hội chứng Marfan và hội chứng Ehlers-Danlos *, có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng phình động mạch chủ. Điều quan trọng là phải biết được liệu có ai trong gia đình bị đột tử hay không, vì chứng phình động mạch chủ có thể là một nguyên nhân tiềm ẩn.

 

* Hội chứng Marfan là kết quả của đột biến gen trội trên nhiễm sắc thể thường của gen mã hoá glycoprotein fibrillin-1 là thành phần chính của vi sợi, dẫn đến nhiều biến dạng và khiếm khuyết có thể xảy ra. Đây là một rối loạn về tổ chức liên kết mang tính di truyền gây tổn thương ở tim, mạch máu, phổi, mắt, xương và dây chằng.

 

* Hội chứng Ehlers-Danlos là một rối loạn collagen di truyền được đặc trưng bởi sự tăng hoạt động của khớp, tăng độ dẻo dai của mô, và tăng đứt gãy mô. Đây là rối loạn di truyền hiếm gặp có ảnh hưởng đến các mô liên kết (thành mạch máu, da và khớp xương).

 

Các triệu chứng là gì và làm thế nào để phát hiện mình có bị phình động mạch chủ?

 

Bác sĩ Isselbacher cho biết phình động mạch chủ bụng có thể được phát hiện khi khám sức khỏe. Bác sĩ có thể cảm thấy động mạch chủ phình to khi ấn vào bụng.

 

Nhưng bệnh nhân bị chứng phình động mạch chủ ngực sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số người có thể cảm thấy tức ngực hoặc ho. Những người khác có thể có tiếng thổi nhẹ của tim *.

 

* Heart murmurs: âm thanh của máu chảy qua tim, do bất cứ hoạt động gì từ gắng sức đối với tim khỏe mạnh khi tập luyện đến van tim bị bệnh hoặc bất thường khác.

 

Chụp CT và MRI có thể phát hiện ra chứng phình động mạch chủ ngực, nhưng các bác sĩ thường sẽ không đề nghị các biện pháp này, trừ khi quý vị có tiền sử gia đình hoặc nguy cơ rối loạn di truyền có liên quan tới chứng phình động mạch chủ. Siêu âm tim (echocardiogram) cũng có thể giúp phát hiện chứng phình động mạch chủ.

 

Theo Bác sĩ Elizabeth Ratchford, giám đốc Johns Hopkins Center for Vascular Medicine, những người bị vỡ hoặc bóc tách động mạch chủ có thể gặp khó khăn khi thở hoặc nuốt và có thể cảm thấy cơn đau ngực dữ dội lan ra sau lưng.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Bất cứ ai bị đau ngực đột ngột nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt.”

 

Được cấp cứu và được chẩn đoán chính xác thì cơ hội sống sót càng cao. Các bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ phần phình to của động mạch chủ và giúp bệnh nhân hồi phục.

 

Làm thế nào để giảm nguy cơ biến chứng do phình động mạch chủ?

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, khi các bác sĩ phát hiện ra chứng phình động mạch, họ sẽ theo dõi bệnh nhân chặt chẽ, thường sẽ chụp, quét sáu tháng một lần. Ông nói: “Chúng tôi không làm việc theo kiểu phát hiện ra bệnh rồi chỉ ôm hy vọng nó không phát triển. Chúng tôi tích cực theo dõi nó. Nếu túi phình đạt đến kích thước nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ bị phình quá lớn.”

 

Nhưng đối với một số bệnh nhân, nó không đến mức đó. Bác sĩ Ratchford nói: “Có nhiều người chỉ cần theo dõi thôi, chẳng phải làm gì hết.”

 

Để giúp ngăn ngừa chứng phình động mạch chủ, mọi người nên chú ý kiểm soát huyết áp của mình. Những phương pháp cơ bản để giữ gìn sức khỏe tim mạch – ăn uống, thể dục, ngủ nghỉ – là những công cụ quan trọng để giảm nguy cơ phát triển hoặc tử vong do phình động mạch chủ.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Phình động mạch không phải là án tử. Nếu nó được kiểm soát đúng cách, người ta vẫn có cuộc sống và mức tuổi thọ bình thường như mọi người.”

 

Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “What is an Aortic Aneurysm?” của Dani Blum, được đăng trên trang NYTimes.

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Bồ Tùng Ma sinh thời là một khuôn mặt thân quen, thương yêu của giải thưởng Viết Về Nước Mỹ. Tác giả tham gia Viết Về Nước Mỹ từ năm 2001, ngay năm thứ hai, Ông được trao tặng giải bán kết Viết Về Nước Mỹ.
Chiều nay, ngày 12-15-2019, ngọn gió thu đông làm bay bay chiếc khăn quàng cổ, rượt những chiếc lá vàng chạy lăng quăng trên lề đường, trời se se lạnh, chúng tôi tới nhìn mặt người bạn thân lần cuối.
Tất cả chúng ta đều có ý tưởng về những gì mà chúng ta nghĩ là tốt và xấu cho sức khỏe của mình, nhưng bao nhiêu điều mà chúng ta tin thì thực sự là thật?
Hầu hết những lệnh hành pháp của ông Trump từng làm cho người ta lo âu đều bị các vị chánh án liên bang chận lại. Nếu những vụ kiện này được đưa lên Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vào mùa Thu năm 2020 thì sẽ không thể có bất kỳ quyết định nào cho đến mùa Xuân 2021.
Sự kết hợp của khô hạn và các con đập dọc theo Sông Mekong đã làm dậy lên nhiều quan tâm về tương lai của dòng sông dài 4,700 kilômét, mà trên đó có tới 10 triệu người tùy thuộc cuộc sống của họ vào nó tại Trung Quốc, Lào, Miến Điện, Thái Lan và Việt Nam, theo www.asiatimes.com cho biết.
Nhiều người Mỹ đang chật vật tìm các khoản khấu trừ thuế phút cuối trước khi năm 2019 chấm dứt và mùa khai thuế bắt đầu.
Bức vẽ mới được khám phá tại một hang động xa mô tả cảnh đi săn, và nó là câu chuyện cổ xưa nhất mà đã từng được ghi lại. Và nếu nhà khảo cổ Maxime Aubert của Đại Học Griffith University và các đồng nghiệp của ông là đúng, thì nó có thể cũng là ghi nhận đầu tiên về niềm tin tôn giáo – và là sự hiểu biết đầu tiên của chúng ta vào những gì mà những người tạo ra nghệ thuật trong hang động đã suy nghĩ.
Vào ngày 5 tháng 12 năm 2019 vừa qua, Tòa Phúc Thẩm Rộng Quyền Thứ Chín tại San Francisco, tiểu bang California, đã mang lại một phần chiến thắng cho hành pháp Trump bằng cách gỡ bỏ sự ngăn chận quy luật "gánh nặng xã hội". Tuy nhiên, quy luật mới về gánh nặng xã hội vẫn không có hiệu lực vì hai sự can thiệp khác vẫn còn ở Hoa Kỳ.
Một bộ phim tôn vinh vai trò của phụ nữ trong Phong Trào Dân Quyền năm 1968 tại Londonderry đã chia sẻ Giải Thưởng Turner 2019 danh giá, theo bản tin hôm 4 tháng 12 của trang mạng www.bbc.com
Một năm qua với bao nhiêu biến động mà có lẽ ít ai nhớ hết. Chỉ những sự kiện xảy ra rồi để lại dư chấn lớn thì chúng ta mới nhớ tới. Việt Báo xin kể lại theo thứ tự thời gian một số sự kiện thời sự lớn xảy ra trong năm 2019 để hầu chuyện cùng độc giả.
Năm 1949 ông chuyển vào sống ở Sài Gòn làm nghề thầu khoán, cho đến năm 1952 ông làm chủ bút báo Mới của Phan Văn Tươi, rồi cộng tác với tuần báo Phương Đông cho đến hiệp định Genève 1954. Từ năm 1959 ông làm chủ bút cho báo Cách Mạng Quốc Gia, nguyệt san Sáng Dội Miền Nam. Năm 1967 ông được mời dạy một số giờ tại Đại học Vạn Hạnh, Cao đẳng Phật học Huệ Nghiêm ở Sài Gòn.
Buổi ra mắt Dự Án Lịch Sử Truyền Khẩu về Chiến Tranh Việt Nam và giới thiệu tác phẩm “Gọng Kìm Lịch Sử” của Cựu Đại Sứ Bùi Diễm được tổ chức tại hội trường Việt Báo tại thành phố Westminster, miền Nam California, Hoa Kỳ vào chiều Chủ Nhật, 22 tháng 12 năm 2019 đã diễn ra trong bầu không khí sâu lắng của trên 150 người ngồi kín hội trường, gồm các giáo sư sử học, nhà nghiên cứu, giới học thuật, các cơ quan truyền thông báo chí, và đồng hương Việt quan tâm đến lịch sử đất nước Việt Nam.
Tổng Thống Donald Trump đã cảnh báo Thống Đốc California Gavin Newsom rằng chính phủ liên bang sẽ can thiệp nếu Newsom không thể giải quyết vấn đề người vô cư của tiểu bang.
Hàng trăm người biểu tình đã diễn hành qua các trung tâm mua sắm lễ hội Hồng Kông vào Thứ Năm, nhằm phá vỡ hoạt động kinh doanh tại trung tâm tài chính Châu Á trong ngày thứ ba trong những ngày Lễ Giáng Sinh, với cảnh sát chống bạo động được dàn quân trong trường hợp bất ổn.
Trong buổi sơ ngộ, Sơn tự giới thiệu, hay một người khác, là Sao Trên Rừng; tôi đã biết anh, một người làm thơ. Một con người đang sống thì phải làm một việc gì đó để sống. Nhưng làm thơ, là làm gì?
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.