Hôm nay,  

Chứng Phình Động Mạch Chủ Là Gì?

12/14/202221:46:00(View: 3267)

download (4)
Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể. Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms) và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms). (Nguồn: YouTube)

Phóng viên thể thao Hoa Kỳ Grant Wahl từ trần trong khi đang đưa tin về World Cup ở Qatar. Ông chỉ mới 49 tuổi và được cho là có sức khỏe tốt. Hôm Thứ Tư, 14 tháng 12, gia đình Wahl thông báo rằng ông bị vỡ mạch máu dẫn đến tim; cái chết của ông là do chứng phình động mạch chủ dẫn đến vỡ mạch máu.

 

Các bác sĩ cho biết chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysms) rất hiếm gặp, nhưng phổ biến hơn mọi người nghĩ. Theo bác sĩ phẫu thuật tim mạch Eric Roselli tại Cleveland Clinic cho biết, từ 1 đến 2% dân số Hoa Kỳ có khuynh hướng phát triển chứng này. Bác sĩ Roselli nói thêm: “Rất nhiều người không biết gì về nó. Họ không coi trọng động mạch chủ (aorta).”

 

Đây là những điều cần biết về chứng phình động mạch chủ, các yếu tố rủi ro và các lựa chọn điều trị.

 

Phình động mạch chủ (aortic aneurysm) là gì?

 

Phình động mạch (aneurysm) là khi động mạch bị giãn nở (phình ra) bất thường bởi sự suy yếu của thành động mạch. Nó có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể.

 

Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms), xảy ra ở vùng ngực và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms), xảy ra ở vùng bụng. Bác sĩ Douglas Johnston, trưởng khoa phẫu thuật tim của Northwestern Medicine cho biết, nhiều bác sĩ có khuynh hướng nghĩ phình động mạch chủ bụng thường xảy ra ở người cao niên. Nhưng chứng phình động mạch chủ ngực cũng có thể tấn công người trẻ. Theo báo cáo khám nghiệm tử thi, ông Wahl bị phình động mạch chủ ngực đoạn đi lên (ascending aorta).

 

Điều gì xảy ra sau khi chứng phình động mạch chủ hình thành?

 

Hai vấn đề chính có thể phát sinh từ chứng phình động mạch chủ: phần động mạch chủ bị giãn có thể bị lủng lỗ, khiến máu tràn lan vào cơ thể, hoặc máu bơm mạnh qua động mạch có thể làm rách các lớp bên trong của động mạch chủ. Hiện tượng các lớp của động mạch chủ bị rách như thế được gọi là ‘bóc tách’ (dissection), và khi máu tiếp tục tích tụ lại và làm rách thành động mạch, nó có thể dẫn đến tử vong.

 

Bác sĩ James Pirruccello, giảng sư (assistant professor) y khoa và chuyên gia nghiên cứu về tim mạch tại Trường California, San Francisco, cho biết chứng phình động mạch chủ là nguyên nhân chính gây ra cái chết bất ngờ ở những người khỏe mạnh.

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, nhiều người bị giãn nở động mạch chủ (enlarged aorta) sẽ không gặp phải những biến chứng này. Nhưng nguy cơ bị bóc tách hoặc bị vỡ sẽ tăng lên khi động mạch chủ phình to ra. Trong một số trường hợp, tùy vào kích thước của túi phình, dù không có triệu chứng nào nhưng bệnh nhân vẫn phải làm phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ đã phình quá lớn.

 

Ai có nguy cơ bị phình động mạch chủ?

 

Theo Cơ Quan Kiểm Soát và Phòng Bệnh (CDC), những người bị cao huyết áp hoặc cholesterol cao đều nên thường được kiểm tra sức khỏe, vì họ có nhiều nguy cơ mắc bệnh này. Động mạch bị cứng lại cũng là một nguy cơ.

 

Chứng van động mạch chủ hai mảnh (Bicuspid Aortic Valve - BAV), nghĩa là van động mạch chủ của quý vị có hai nắp thay vì ba, sẽ khiến quý vị có nguy cơ cao bị phình động mạch chủ. Theo Bác sĩ Johnston, khoảng 2% dân số bị chứng van động mạch chủ hai mảnh.

 

Hút thuốc sẽ khiến quý vị có nguy cơ rất cao bị mắc chứng phình động mạch chủ bụng. Theo CDC, khoảng 75% người bị phình động mạch chủ bụng có tiền sử hút thuốc.

 

Bác sĩ Eric Isselbacher, phó giáo sư (associate professor) y khoa tại Trường Y Harvard cho biết, nam giới có nguy cơ mắc chứng phình động mạch chủ bụng cao hơn. Preventive Services Task Force của Hoa Kỳ đã khuyến nghị nam giới trong độ tuổi từ 65 đến 75 đã từng hút thuốc nên đi siêu âm.

 

Di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng. Quý vị nên nắm rõ tiền sử sức khỏe gia đình mình. Nếu có một thành viên trực tiếp trong gia đình (anh chị em ruột hoặc cha mẹ) bị phình động mạch chủ, quý vị nên nói chuyện với bác sĩ để được kiểm tra, vì chứng bệnh này có thể di truyền trong gia đình. Một số rối loạn di truyền, như hội chứng Marfan và hội chứng Ehlers-Danlos *, có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng phình động mạch chủ. Điều quan trọng là phải biết được liệu có ai trong gia đình bị đột tử hay không, vì chứng phình động mạch chủ có thể là một nguyên nhân tiềm ẩn.

 

* Hội chứng Marfan là kết quả của đột biến gen trội trên nhiễm sắc thể thường của gen mã hoá glycoprotein fibrillin-1 là thành phần chính của vi sợi, dẫn đến nhiều biến dạng và khiếm khuyết có thể xảy ra. Đây là một rối loạn về tổ chức liên kết mang tính di truyền gây tổn thương ở tim, mạch máu, phổi, mắt, xương và dây chằng.

 

* Hội chứng Ehlers-Danlos là một rối loạn collagen di truyền được đặc trưng bởi sự tăng hoạt động của khớp, tăng độ dẻo dai của mô, và tăng đứt gãy mô. Đây là rối loạn di truyền hiếm gặp có ảnh hưởng đến các mô liên kết (thành mạch máu, da và khớp xương).

 

Các triệu chứng là gì và làm thế nào để phát hiện mình có bị phình động mạch chủ?

 

Bác sĩ Isselbacher cho biết phình động mạch chủ bụng có thể được phát hiện khi khám sức khỏe. Bác sĩ có thể cảm thấy động mạch chủ phình to khi ấn vào bụng.

 

Nhưng bệnh nhân bị chứng phình động mạch chủ ngực sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số người có thể cảm thấy tức ngực hoặc ho. Những người khác có thể có tiếng thổi nhẹ của tim *.

 

* Heart murmurs: âm thanh của máu chảy qua tim, do bất cứ hoạt động gì từ gắng sức đối với tim khỏe mạnh khi tập luyện đến van tim bị bệnh hoặc bất thường khác.

 

Chụp CT và MRI có thể phát hiện ra chứng phình động mạch chủ ngực, nhưng các bác sĩ thường sẽ không đề nghị các biện pháp này, trừ khi quý vị có tiền sử gia đình hoặc nguy cơ rối loạn di truyền có liên quan tới chứng phình động mạch chủ. Siêu âm tim (echocardiogram) cũng có thể giúp phát hiện chứng phình động mạch chủ.

 

Theo Bác sĩ Elizabeth Ratchford, giám đốc Johns Hopkins Center for Vascular Medicine, những người bị vỡ hoặc bóc tách động mạch chủ có thể gặp khó khăn khi thở hoặc nuốt và có thể cảm thấy cơn đau ngực dữ dội lan ra sau lưng.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Bất cứ ai bị đau ngực đột ngột nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt.”

 

Được cấp cứu và được chẩn đoán chính xác thì cơ hội sống sót càng cao. Các bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ phần phình to của động mạch chủ và giúp bệnh nhân hồi phục.

 

Làm thế nào để giảm nguy cơ biến chứng do phình động mạch chủ?

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, khi các bác sĩ phát hiện ra chứng phình động mạch, họ sẽ theo dõi bệnh nhân chặt chẽ, thường sẽ chụp, quét sáu tháng một lần. Ông nói: “Chúng tôi không làm việc theo kiểu phát hiện ra bệnh rồi chỉ ôm hy vọng nó không phát triển. Chúng tôi tích cực theo dõi nó. Nếu túi phình đạt đến kích thước nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ bị phình quá lớn.”

 

Nhưng đối với một số bệnh nhân, nó không đến mức đó. Bác sĩ Ratchford nói: “Có nhiều người chỉ cần theo dõi thôi, chẳng phải làm gì hết.”

 

Để giúp ngăn ngừa chứng phình động mạch chủ, mọi người nên chú ý kiểm soát huyết áp của mình. Những phương pháp cơ bản để giữ gìn sức khỏe tim mạch – ăn uống, thể dục, ngủ nghỉ – là những công cụ quan trọng để giảm nguy cơ phát triển hoặc tử vong do phình động mạch chủ.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Phình động mạch không phải là án tử. Nếu nó được kiểm soát đúng cách, người ta vẫn có cuộc sống và mức tuổi thọ bình thường như mọi người.”

 

Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “What is an Aortic Aneurysm?” của Dani Blum, được đăng trên trang NYTimes.

 

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Các chuyên gia y tế công cộng đã cảnh báo từ lâu rằng virus COVID-19 vẫn chưa biến mất. Giờ đây, SARS-CoV-2 lại tiếp tục biến đổi thành một biến thể mới có tên NB.1.8.1, hiện đang bùng phát các ca lây nhiễm tại Trung Quốc. Một số trường hợp cũng vừa xuất hiện ở Hoa Kỳ, theo thông báo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC). Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã đưa biến thể này vào danh sách “biến thể đang được theo dõi”.
Công viên đô thị không chỉ là nơi để thư giãn và giải trí, mặc dù những lợi ích đó rất quan trọng. Một cuộc thăm dò mới đây cho thấy công viên cũng đóng vai trò là không gian thiết yếu để kết nối giữa người với người; nơi cư dân thuộc nhiều thành phần khác nhau có thể gặp gỡ, trò chuyện, điều ngày càng hiếm hoi trong một xã hội Hoa Kỳ đang phân cực, chia rẽ. Hơn một nửa người Mỹ cho biết đã từng nói chuyện với một người không quen biết trước, thuộc một tầng lớp xã hội khác tại công viên. Dữ liệu cũng cho thấy các thành phố có hệ thống công viên rộng lớn thường có tỷ lệ tình nguyện viên cao hơn, nhiều tổ chức dân sự hơn tính trên đầu người; thành công hơn trong việc phát triển các nhà lãnh đạo cộng đồng.
Trong một tuyên bố cứng rắn đưa ra hồi tuần rồi, Tổng Thống Donald Trump đã gửi thông điệp thẳng thắn đến Apple: hoặc khởi sự sản xuất điện thoại iPhone trên lãnh thổ Hoa Kỳ, hoặc chuẩn bị đối diện với một mức thuế nhập cảng lên đến 25 phần trăm. Tuy lời đe dọa ấy còn thiếu nhiều chi tiết cụ thể, các nguồn tin cho hay mức thuế đó có thể bắt đầu áp dụng vào mùa hè năm nay, không chỉ riêng với Apple mà còn có thể mở rộng sang các hãng điện thoại khác như Samsung. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng đây là một con bài mặc cả hơn là một mệnh lệnh.
Năm năm sau khi đại dịch COVID-19 làm rung chuyển thế giới: bệnh viện quá tải, trường học và văn phòng đóng cửa, các nền kinh tế gần như tê liệt… nhiều người từng hy vọng rằng đời sống con người rồi sẽ sớm hồi phục. Thế nhưng, theo phúc trình mới nhất từ Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (United Nations Development Programme, UNDP), tác động tiêu cực của đại dịch có thể sẽ kéo dài hơn nhiều so với dự đoán ban đầu.
- Amazon sẽ dùng robot hình người giao hàng - Trump dẹp tự ái để gọi trước: Trump và Tập Cận Bình điện đàm, hứa giảm thuế quan - Trump ký lệnh toàn diện cấm SV quốc tế vào Mỹ để theo học tại Đại học Harvard - Trump siết Đại học Columbia, có thể hủy bỏ công nhận trường.
Tổng thống Donald Trump vừa ký một sắc lệnh hành pháp cấm công dân từ 12 quốc gia nhập cảnh vào Hoa Kỳ, với lý do bảo vệ an ninh quốc gia và quyền lợi của nhân dân Mỹ. Lệnh cấm sẽ có hiệu lực từ thứ Hai 9 tháng 6.
(HOA KỲ, ngày 4 tháng 6, Reuters) – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vừa ký một sắc lệnh mới: ngừng cấp visa cho công dân nước ngoài đến Đại học Harvard với mục đích học tập hoặc tham gia các chương trình trao đổi sinh viên. Thông tin được Tòa Bạch Ốc công bố hôm thứ Tư (4/6), khiến căng thẳng giữa chính quyền và trường đại học thuộc nhóm Ivy League ngày càng leo thang.
(TORONTO, ngày 4 tháng 6, Reuters) – Trong tuần này, Chính phủ Tự Do Canada đã trình lên Quốc Hội một dự luật an ninh biên giới mới, với trọng tâm là thu hẹp quyền được ra tòa để trình bày hoàn cảnh xin tị nạn của mình, và cũng cho phép chính phủ áp dụng các biện pháp thu hồi quy chế cư trú nhanh hơn.
- OECD: thuế quan của Trump làm sụt giảm kinh tế hấu hết thế giới, đặc biệt là suy thoái sẽ tập trung ở Mỹ, TQ, Canada, Mexico - 6 nhà kinh tế đoạt giải Nobel thư ngỏ: dự luật "lớn, đẹp" của Trump sẽ làm hại 40% hộ gia đình nghèo nhất trong khi tăng nợ 5 nghìn tỷ đô vì giữ khoản giảm thuế vĩnh viễn
(WASHINGTON, ngày 3 tháng 6, Reuters) – Bộ Tư Pháp hôm thứ Ba (3/6) cho biết đang truy tố hai khoa học gia người TQ với cáo buộc đưa bất hợp pháp vào một loài nấm rất độc đối với cây cối vào lãnh thổ Hoa Kỳ.
(WASHINGTON, ngày 3 tháng 6, Reuters) - Khi nước Mỹ bước vào mùa bão năm nay, một trong những tuyến đầu giúp khôi phục hoạt động hàng hải lại hoàn toàn vắng bóng: Đội Phản Ứng Dẫn Đường (Navigation Response Team, NRT) của Cơ quan Hải dương và Khí tượng Quốc gia (NOAA) tại Fernandina, Florida, hiện không còn một ai. Nguyên nhân chủ yếu là do việc cắt giảm nhân sự liên bang trên diện rộng của chính quyền Trump.
Trân trọng kính mời quý đồng hương đến tham gia sự kiện “50 Năm Phát Triển Vững Mạnh của Little Saigon” vào Thứ Năm, ngày 5 Tháng Sáu, 2025, từ 1 giờ trưa đến 7 giờ 30 tối tại Great Wolf Lodge, Garden Grove, California. Sự kiện đánh dấu bước ngoặt trọng đại này sẽ quy tụ các doanh nhân, nhà lãnh đạo cộng đồng, và đối tác chính quyền từ khắp miền Nam California nhằm tôn vinh hành trình xứng đáng được trân trọng và những đóng góp to lớn của cộng đồng người Mỹ gốc Việt suốt năm thập kỷ qua.
- VN sẽ ký, mua hơn 2 tỷ đô nông sản Mỹ - Trump hối thúc VN, Nhật, Ấn, Liên Âu tự đưa ra đề xuất thuế quan rồi cò kè sau - Trump cảnh báo: Mỹ "phá sản kinh tế" nếu tòa không cho Trump áp thuế quan đơn phương - Kinh tế TQ suy giảm, sản xuất co cụm.
(WASHINGTON, ngày 2 tháng 6, Reuters) – Bộ Tư Pháp đang tiến hành một cuộc điều tra nhằm vào các lệnh ân xá mà cựu Tổng thống Joe Biden đã ban hành trong những ngày cuối nhiệm kỳ của mình, bao gồm cả những lệnh dành cho thân nhân và các phạm nhân đang chờ thi hành án tử hình.
(WILMINGTON, Delaware, ngày 2 tháng 6, Reuters) – Đại học Harvard vừa đệ đơn yêu cầu tòa án liên bang ở Boston ra phán quyết chấm dứt việc chính quyền Tổng thống Donald Trump đóng băng 2.5 tỷ MK tiền tài trợ cho trường. Harvard cho rằng hành động này là bất hợp pháp và gây tổn hại đến các công trình nghiên cứu quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia và sức khỏe cộng đồng.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.