TAIPEI – Hoa Kỳ đang cân nhắc các phương án của một gói trừng phạt dành cho Trung Quốc nhằm ngăn chặn nước này xâm lược Đài Loan, trong khi Liên minh Châu Âu đang chịu áp lực ngoại giao từ Đài Bắc để làm điều tương tự, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Ba, 13 tháng 9 năm 2022.
Những cân nhắc ở Washington và cuộc vận động của Đài Bắc nhắm vào các đặc phái viên EU đều đang trong giai đoạn ban đầu – một phản ứng trước những lo ngại về cuộc xâm lược của Trung Quốc đang gia tăng khi căng thẳng quân sự leo thang ở Eo biển Đài Loan.
Trong cả hai trường hợp, mục đích là áp dụng các biện pháp trừng phạt khác ngoài các biện pháp đã được áp dụng ở phương Tây, nhằm hạn chế một số thương mại và đầu tư với Trung Quốc trong các công nghệ nhạy cảm như chip máy tính và thiết bị viễn thông.
Các nguồn tin không cung cấp bất kỳ chi tiết nào về những gì đang được xem xét, nhưng khái niệm về các biện pháp trừng phạt đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và một trong những mắt xích lớn nhất của chuỗi cung ứng toàn cầu đặt ra câu hỏi về tính khả thi.
Nazak Nikakhtar, cựu viên chức cấp cao của Bộ Thương Mại Hoa Kỳ, cho biết: “Việc áp đặt các biện pháp trừng phạt lên Trung Quốc còn phức tạp hơn nhiều so với các biện pháp trừng phạt dành cho Nga, khi mà Mỹ và các đồng minh có liên quan rất nhiều với nền kinh tế Trung Quốc.”
Trung Quốc vẫn luôn tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của riêng mình và tháng trước đã bắn hỏa tiễn qua hòn đảo, và điều tàu chiến đi qua biên giới biển sau khi Chủ Tịch Hạ Viện Nancy Pelosi đến thăm Đài Bắc, điều mà Bắc Kinh coi là một hành động khiêu khích.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố sẽ đưa Đài Loan vào sự kiểm soát theo chế độ dân chủ và không loại trừ việc sử dụng vũ lực. Ông dự kiến sẽ có thêm nhiệm kỳ 5 năm lần thứ ba tại đại hội ĐCS vào tháng tới. Chính phủ Đài Loan đã bác bỏ mạnh mẽ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc.
Tại Washington, các viên chức đang xem xét các lựa chọn cho một gói trừng phạt khả thi nhắm vào Trung Quốc để ngăn cản ý đồ xâm lược Đài Loan của ông Tập. Các cuộc thảo luận về các biện pháp trừng phạt bắt đầu sau khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2, nhưng đã trở nên khẩn cấp hơn sau phản ứng của Trung Quốc đối với chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi.
Tòa Bạch Ốc tập trung vào việc đưa các quốc gia vào cùng một lập trường, bao gồm phối hợp giữa Châu Âu và Châu Á, và tránh khiêu khích Bắc Kinh.
Hiện chưa thể xác minh chi tiết về những biện pháp trừng phạt cụ thể nào đang được xem xét, nhưng một số chuyên gia phân tích cho rằng quân đội Trung Quốc có thể là trọng tâm.
Craig Singleton tại Foundation for Defense of Democracies cho biết: “Các cuộc thảo luận về lệnh trừng phạt ban đầu có thể sẽ xoay quanh việc hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với một số công nghệ cần thiết để duy trì một chiến dịch quân sự chống lại Đài Loan.”
Bộ Ngoại Giao Đài Loan cho biết họ đã thảo luận với Hoa Kỳ, Châu Âu và các đối tác cùng chí hướng khác, về các cuộc tập trận gần đây của Trung Quốc và “những thách thức lớn” mà Trung Quốc đặt ra đối với Đài Loan và khu vực, nhưng không thể tiết lộ chi tiết cụ thể.
Đài Loan lên tiếng với Châu Âu
Đài Loan đã đưa ra các biện pháp trừng phạt với các viên chức Châu Âu sau khi Nga xâm lược Ukraine. Tuy nhiên, các cuộc tập trận gần đây của Trung Quốc đã khiến lập trường của Đài Loan trở nên cứng rắn hơn.
Những lời kêu gọi chuẩn bị trừng phạt của các viên chức hàng đầu Đài Loan đã tăng cường trong những tuần gần đây. Yêu sách gần đây của Trung Quốc, trong đó rút lại lời hứa không gửi quân lính hoặc quản trị viên đến Đài Loan nếu Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát hòn đảo, đã thúc đẩy nỗ lực vận động của Đài Loan với Châu Âu tăng gấp bội.
Đài Loan không đưa ra bất cứ yêu cầu cụ thể nào, chỉ muốn Châu Âu lên kế hoạch cho những hành động mà họ có thể thực hiện nếu Trung Quốc tấn công. Đồng thời, Đài Loan yêu cầu Châu Âu cảnh báo riêng với Trung Quốc rằng họ sẽ phải đối mặt với hậu quả.
Các viên chức EU cho đến nay vẫn lảng tránh việc áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với Trung Quốc về vấn đề nhân quyền, vì Bắc Kinh đóng một vai trò lớn hơn nhiều đối với nền kinh tế của khối liên minh so với Nga.
Các biện pháp trừng phạt của Châu Âu sẽ yêu cầu tất cả 27 nước thành viên đồng ý, điều này thường khó được sự đồng thuận, ngay cả trong việc cô lập Nga sau cuộc xâm lược Ukraine, một phần vì khí đốt của Nga rất quan trọng đối với Đức.
Toàn bộ Châu Âu, ngoại trừ Vatican, có quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh chứ không phải Đài Bắc, mặc dù các viên chức Đài Loan và Châu Âu đã có các cuộc tiếp xúc rộng rãi, riêng tư kể từ khi các cuộc tập trận của Trung Quốc bắt đầu, các nguồn tin cho biết.
Đức, đầu tàu kinh tế của khối, đang “cảnh giác,” theo một viên chức khác quen thuộc với cuộc thảo luận, người này cho biết: “Tôi không nghĩ vấn đề Nga-Ukraine về cơ bản đã thay đổi cách nhìn nhận mối quan hệ của họ với Trung Quốc.”
Nhưng chính phủ Đức ngày càng lo ngại về sự phụ thuộc kinh tế của họ vào Trung Quốc. Bộ Trưởng Kinh Tế đã cam kết một chính sách thương mại mới “không còn ngây ngô nữa.”