Sức khỏe
Lời tựa: Đây là ý kiến cá nhân, không phản ảnh quan điểm của nhiệm sở, và chỉ có mục đích phổ biến kiến thức đại cương, không thể thay thế những ý kiến của bác sĩ của độc giả.
Hôm nay, CDC và FDA tuyên bố là chính phủ cho phép chích mũi vaccine thứ tư cho những người từ 50 tuổi trở lên và cả những người từ 12 tuổi trở lên nhưng cơ thể không thể kháng bệnh như người bình thường. Các cơ quan liên bang đã đi đến quyết định này vì họ sợ rằng con vi khuẩn omicron có thể sẽ mang đến nhiều hiểm họa cho Hoa kỳ, tương tự như những gì đã xẩy ra cho châu Âu.
Tại sao FDA và CDC cho phép chích thêm mũi vaccine thứ tư và chúng ta có nên hay không? Câu trả lời cũng có phần phức tạp vì có nhiều cách nhìn cho vấn đề này.
Trước hết, tưởng cũng nên đề cập đến là vào cuối năm 2021, con vi khuẩn gây ra COVID đã biến dạng thành omicron. Bệnh COVID lai một lần nữa bùng phát trên toàn thế giới. Thực vậy, theo tài liệu của CDC thì kể từ ngày 5 tháng 2, 2022 đến hôm nay ngày 29 tháng 3, 2022 tất cả bệnh COVID ở Mỹ đều từ các biến thể của omicron mà ra.
Omicron dễ lây hơn các con vi khuẩn COVID khác, thí dụ như delta. Bệnh COVID từ omicron thông thường thì nhẹ hơn delta nhưng vẫn có thể làm thiệt mạng bệnh nhân. Hơn nữa vì đây là bệnh mới được phát hiện hai năm trước nên hậu quả lâu dài vẫn còn là một ẩn số.
Vì những quan tâm này, và vì một số lớn người dân Do Thái bị nhiễm COVID mặc dù đã chích 3 mũi vaccines (2 doses và 1 booster shot), vào ngày 2 tháng 1 năm 2022, bộ Y tế Do Thái đã bắt đầu thử cho chích mũi vaccine thứ tư cho những người từ 60 tuổi trở lên, bệnh nhân có nguy cơ cao (high risk), hoặc là nhân viên y tế. Từ ngày 10 tháng 1, 2022 đến ngày 20 tháng 2, 2022 có 328,597 người được chích mũi vaccine thứ tư sau khi họ đã được chích mũi vaccine thứ ba bốn tháng trước đó, hoặc lâu hơn nữa. Sau 40 ngày theo dõi, kết quả cho thấy là chỉ có 92 người trong số 328,597 người chích mũi thứ tư bị thiệt mạng vì COVID, trong khi ở nhóm 234,868 người không được chích mũi thứ tư thì có đến 232 người tử vong vì COVID. Tuy chưa được giới khoa học nghiên cứu kỹ về kết quả này vì bên Do Thái chỉ mới công bố hôm tuần trước, những con số kể trên cho thấy việc chích mũi vaccine thứ tư có triển vọng tốt. Và đây là một trong những lý do mạnh nhất để chúng ta quyết định chích mũi thứ tư.
Tuy nhiên, một điều quan trọng nên biết là sự công nghiệm của các COVID vaccine hiện đang có sẽ giảm dần với thời gian. Thông thường mà nói thì ở thời điểm 4 tháng sau khi chích mũi thứ hai thì chỉ còn hiệu quả độ 60%. Nếu chích thêm mũi thứ ba thì tăng lên độ 90% nhưng rồi lại từ từ xuống 78% 4 tháng sau khi chích. Vì thế, một câu hỏi thường được đặt ra là thời điểm nào là tốt cho việc chích mũi thứ tư. Tốt nhất là chích khi cơn dịch omicron sắp bộc phát, nhưng khoa học chưa đủ tiến bộ để có thể dự đoán chính xác.
Vì những lý do kể trên và vì một vài khó khăn khác của nền y tế cộng đồng, hiện thời trong giới y khoa chưa có một quyết định nhất trí về tuyên bố của FDA và CDC. Tuy nhiên, nếu chúng ta trên 50 tuổi, hoặc có vấn đề về kháng bệnh, việc chích thêm mũi vaccine thứ tư là điều quan trọng cần nên tham khảo với bác sĩ gia đình. Cá nhân tôi, nếu trên 70 và đã chích mũi thứ ba hơn 4 tháng trước đây, tôi sẽ làm hẹn với bác sĩ trong tuần này.
– Nguyễn C. Cường, M.D., AGAF, FASGE, FACG
Associate Dean for Global Professional Education, Mayo Clinic
Gửi ý kiến của bạn
