Chúng ta sinh ra nơi đời này là đã trầm mình trong một cơn mê dài. Có những khoảnh khắc tỉnh thức, nhưng cũng chỉ thoáng qua, rồi lại tiếp tục mê mộng. Biết thân này vô thường từ lâu, nhưng vẫn đắm trước, trói buộc. Biết tâm này, với suy tưởng và cảm giác, là vô thường, mà vẫn cứ bám chặt, không rời. Biết là sai mà không chịu sửa. Biết là hệ lụy mà không chịu cởi trói. Khổ não đi theo suốt cuộc đời là vì lẽ đó.

Bao thu rồi, bước chân đã dẫn đi đâu, đến đâu, hay vẫn loanh quanh lẩn quẩn nơi ao tù nước đọng? Phương trời siêu tuyệt ngày đêm sáng ngời với hai vầng nhật-nguyệt, không ngừng dọi con đường sỏi đá lô nhô. Lối mòn ai người đi trước, không dẫm theo đó mà đi. Loay hoay một đời, trán nhăn tóc bạc, cuối cùng vẫn dậm chân tại chỗ.

Người ta có thể dự phòng mọi thứ để chuẩn bị đối phó với thiên tai: giông bão, lũ lụt, động đất hay hỏa hoạn nếu được các đài khí tượng dự báo, cảnh báo sớm. Nhưng với những cơn thịnh nộ, sân si từ nội tâm con người, khó có thể dự đoán và kềm chế ngoại trừ được giáo dục và huấn luyện thuần thục để giữ được tâm thái bình lặng, an nhiên.

Ngày cha mẹ khuất núi, người con phương xa không có mặt. Lệ nóng lăn dài trên da nhăn. Đường trần vẫn dài xa. Mịt mù cát bụi tung bay những chiều hoang bảng lảng. Vườn hồng ngũ sắc không hoa trắng. Tưởng niệm song thân, mở trang thơ bao la đất trời…

Soi gương không phải để xem mặt mũi hôm nay có đẹp hơn mặt mũi hôm qua, mà soi là soi cái diện mạo đạo đức, kiến thức, kinh nghiệm sống ở đời của chính mình. Hôm nay có tốt đẹp, thiện mỹ hơn ngày qua hay không.

Trải lòng thương khắp đại địa sơn hà / Lửa tam-muội thắp châu thân đại định / Tòa kim-cương kết một đóa hồng liên / Ôi uy nghi, bất động địa bồ-tát / Nhật nguyệt cùng soi nơi chốn thiêng / Bi tâm bất hoại để lại tim bất hoại / Thế giới nghiêng mình chắp những búp tay sen

Đêm yên tĩnh. Nhìn ra khung kiếng cửa sổ chỉ thấy một màu đen, đậm đặc. Cây cối, hàng giậu, lẳng hoa, bồn cỏ, ghế đá, và con đường ngoằn ngoèo trong công viên, có thể sẽ khó cho khách bộ hành nhận ra vị trí và thực chất của chúng. / The night is quiet. Looking through the window pane, I see only a solid black color. Trees, hedges, flower beds, lawns, benches, and winding paths in the park can make it difficult for pedestrians to discern their location and character.

Và dù thế nào, trong lịch sử nhân loại, hơn hai nghìn năm trăm năm trước, đã có một đức Phật sinh ra trong cõi đời ô trược, vượt lên từ cõi ấy như hoa sen vươn khỏi bùn lầy, trải bao khổ nhọc tìm cầu chân lý; và cuối cùng, sau 49 ngày đêm thiền định, vừa khi Sao Mai mọc, đã chứng được tuệ giác vô thượng.

Người hiền trí là người đã thấy, đã tin, và tinh tấn thực hành những điều tự mình chứng ngộ và chứng nghiệm, bằng cách tiến tới một cách thông tuệ và vững chãi, tiến tới mãi, buông bỏ và vượt thoát những sở tri kiến vừa đạt được, để tiến đến sự hoàn thiện nhân cách và giải thoát giác ngộ hoàn toàn như đức Phật.

Bỗng “một hôm, ngọn gió tình yêu lại”. Đời kéo ta đi từ thuở ấy. Quê xưa bỏ lại, hăm hở chạy theo tiếng gọi con tim. Tiếng gọi dịu dàng, nhỏ nhẹ, mà kéo sập cả khung trời lý tưởng xung thiên. Để rồi đi quanh, đi quanh, trên những con đường đầy hoa thơm mật ngọt; say mèm đời ong bướm. Có những đêm giật mình trở giấc. Nằm im. Lắng nghe tiếng lặng đêm sâu.