Trong số độc giả Việt Báo, nhiều người cao hứng gởi bài mà khỏi cậy đăng, kêu bằng chia sẻ ân tình với người khác. Lá thơ về miệt vườn này rất đáng đọc, để nhớ lại một phần quê hương đã xa....
Chú Tư thân mến,
Hổm rầy tuần trước được cô Chín Cúc xóm mình gởi cho tui một bức thơ của chú cùng mấy tấm hình chụp chú thím với sấp nhỏ đứng trước nhà mà tôi buồn ngẩn ngơ hết mấy ngày đó. Như vậy là tui xa gia đình, xa quê hương cũng xấp xỉ hai chục năm rồi chú à. Cô Chín cũng tệ thì thôi, về thăm gia đình mà không cho tui hay biết, để tui ít nhiều giúp chú thím, cho mấy sấp nhỏ ăn bánh. Làm bà nhà tui cằn nhằn hoài, nhứt là khi bả nghe cô Chín cổ nói chú thím có gởi cho tụi tui một bó khô hố để nhậu mà cổ không dám đem về, sợ quan thuế nó phạt. Cái xứ này nó kỳ lắm chú thím à, nó không như xứ mình, nên mình mà sớ rớ không biết luật lệ là đi tù như trở bàn tay.
Ai đời bà Ba Nhỏ ở đầu xóm mình khi xưa, có con dâu nó bị cảm, bả đè nó ra bả cạo gió, bị cháu nội bả vô trường nói với cô giáo cái gì không biết mà chiều hôm đó cảnh sát tới gõ cửa nhà đòi bắt vì hành hạ con dâu mang thương tích. Thời may, con nó bịnh ở nhà, nên nó nói chuyện với mấy ông cảnh sát, rồi họ bắt bả cạo gió thử cho họ coi họ mới tin.
Tui nghe nói bây giờ người mình qua đây nhiều nên người Mỹ họ cũng bắt đầu quen, chớ ngày xưa, lúc mới qua, ở cái tiểu bang nào đó, có một ông bị bắt vì cạo gió cho con, mà không nói làm sao cho họ hiểu được, làm ổng muốn khùng trong nhà giam!
Thôi, nói chuyện tầm xàm tầm đế bên này sợ chú thím nhàm tai. Lúc này gần Tết rồi chú thím à, mà sao gần Tết tui đâm ra nhớ xứ sở quê quán, bà con dòng họ lớn nhỏ nhà mình ớn! Hỏng biết chú Tư còn nhớ một cái Tết cách đây cũng bốn chục năm, hai anh em mình nghe lời anh Bảy Nghệ, theo ghe bầu của ảnh đi giang hồ xuống Cà Mau rồi lộn lên tới tận Bình Thủy Cần Thơ không? Lúc đó tui 28, còn chú Tư mày mới 24. Anh em tụi mình còn trẻ, khoẻ mạnh như con trâu cui. Có lẽ vì vậy nên anh Bảy ảnh mới mướn tụi mình làm bạn ghe đó chú.
Tui còn nhớ hôm mùng hai Tết, anh em mình theo anh Bảy xuống xóm lò nhang Cà Mau coi đá gà, chút nữa thì anh em mình bị mấy anh chị xóm lò nhang xẻ thịt làm khô rồi. Anh em mình thì khờ trân, có coi đá gà, nhưng đâu có biết người ta đá gà ăn tiền, tưởng đá gà "văn nghệ" như ở xóm Vàm Cỏ Chiên của mình. Khổ cái anh Bảy ảnh biết mà không nói cho mình để chuyện nó xảy ra như vậy.
Tui còn nhớ rõ ràng độ gà đó, hai con gà nòi cổ cao cả gang tay, cựa vót nhọn lểu, thấy mà ớn. Người ta đánh cá bằng cách quơ tay ra hiệu mà anh em mình đâu biết. Cây nhang đốt lên, hai con gà được chủ cho nước rồi thả vô "trường". Cũng may là tui bắt một con, còn Chú Tư mày bắt con kia. Chớ rủi hai anh em mình mà bắt một bên, thì một là mình giàu, hai là mình bị họ đánh cho một trận sặc máu mũi, máu mồm vì không có tiền chung. Lúc gà đá, anh em tụi mình cũng hăng máu, múa tay múa chưng tùm lum tá la, dè đâu người "tằng khậu" (người làm kế toán tiền đánh cá) họ tưởng mình cá, nên họ ghi vô sổ.
Chung cuộc thì con gà tui bắt bị con gà của chú ghim một cựa vô yết hầu dãy đành đạch chết ngay tại trận. Lúc họ bắt tôi nạp tiền, tôi như trên trời rớt xuống, còn cái anh tằng khậu sao dữ quá, ảnh ngó tui thiếu điều muốn ăn tươi nuốt sống tui. May mà nhờ chú lanh, hỏi ổng là chú ăn bao nhiêu, khi ổng nói ra thì mới biết là hai anh em mình đứa ăn, đứa thua bằng nhau, nên chú nói gạt tiền của tui qua bên chú thành ra huề, tui mới thoát nạn!
Tui cứ nhớ trận gà này hoài, rồi tui nói chú Tư mày lanh hơn tui nhiều. Chú mà được qua bên này chắc chú thành công hơn thằng anh Hai của chú.
Thời may anh Bảy trận đó cũng ăn bộn, nên ảnh chơi "sên non" (ăn non, lời chú thích của toà soạn), với lại bị cái vụ đánh cá đó tui cũng sợ hốt hồn, nên không còn lòng dạ nào mà coi nữa. Chiều hôm đó, anh Bảy ảnh đãi anh em mình lên chợ ăn cơm, chớ không ăn trên ghe. Có canh nấm tràm nấu cá rô mề, cá kèo nướng dầm nước mắm có bầm xoài sống, ăn với dưa gang thái nhỏ, bóp sổi. Trời ơi, sao mà nó ngon thấu trời à nghe chú Tư.
Nấm tràm đắng, chấm vô nước mắm sống giằm ớt thiệt cay, nó vừa đắng, vừa mặn vừa cay, ăn vô thiệt là ngậm mà nghe, chớ hổng dám nuốt đó chú Tư. Chưa kể là ăn nấm tràm rồi, uống nước lã nó cũng ngọt như mình uống xá-xị vậy.
Còn dưa gang bóp sổi, chấm nước mấm có xoài sống, thêm mấy cọng rau răm, nghe sao như cái tình quê hương nó chảy rần rần trong gân máu mình vậy đó. Tui ước ao làm sao trước khi tui chết, tui được ăn lợi hai cái món đó, chớ không e rằng chết không nhắm mắt đó chú Tư à.
Hổng biết anh Bảy ảnh coi lịch ở đâu đó mà nói là ngày mùng bốn xấu ngày, nên mùng ba mình nhổ sào đi Phụng Hiệp. Từ Cà Mau đi Phụng Hiệp nhắm mắt đi cũng tới. Thằng Tư mày nhớ hông? Con kinh đó nó thẳng băng như ruột ngựa, mà sao nước nó trong quá vậy không biết. Đứng trên mui ghe còn ngó thấy ràng ràng mấy con cálìm kìm nó lội dưới nước. Nước thì trong mà uống sao chát ngắt! Anh Bảy ảnh nói nước kinh toàn là phèn không, nên muốn uống, phải đổ vô lu, để mấy ngày cho nó lắng phèn mới uống đuợc. Hèn chi mà mình tắm xong, da đứa nào đứa nấy móc thích móc cời, coi vừa dị hợm, vừa bầy hầy hổng giống con giáp nào hết.
Còn hai bên con kinh, bên mấy cái ruộng lúa, thì vịt ơi là vịt.
Người ta nuôi vịt mà dám thả nó đi như vậy tui cũng không hiểu làm sao họ lùa gom lũ nó lại đuợc. Mà sao chúng dạn quá trời. Tui nhớ có mấy con nó lịu địu theo ghe ăn cơm thiu chị Tư bếp đổ xuống bên hông ghe, tui lấy sào đẩy tụi nó ra mà nó cứ a thần phù sáp vô. Tui muốn đập vài con lên nấu cháo vịt nhậu chơi mà anh Bảy ảnh hổng cho. Nói làm như vậy, chủ vịt họ biết được mất lòng mất bề. Năn nỉ hoài mà ảnh hổng đổi ý, nên tui đành chịu thua.
Anh Bảy coi vậy mà đối với hai anh em mình thiệt tốt. Lúc đổ hàng xuống Phụng Hiệp để chủ chở xuống Sóc Trăng, ảnh được lời khá khẳm. Mà lời ít hay lời nhiều ảnh đều nói cho tui nghe, chứ hổng có giấu giếm như mấy chủ ghe kia. Tối ó, hổng biết chú Tư nó còn nhớ không, ảnh đãi cả ghe một bữa đầu cá hấp Phụng Hiệp.
Thiệt ra thì cũng nhờ chị Tư bếp chỉ có ý kiến thiệt hay, là chỉ sợ ăn ở quán mắc, nên xúi anh Bảy mua đầu cá hấp với mắm nêm thôi, còn rau cỏ, bánh tráng và đồ phụ tùng chỉ đi chợ mua, nên cả ghe được ăn một bữa đã điếu, không mắc tiền mà ngồi trên mui ghe ăn, có gió mát, có trăng thanh, lại rộng rãi, mình muốn ăn muốn nói sao cũng được, không sợ phiền người khác, nên sướng hơn ăn trong tiệm nhiều.
Đêm hôm đó tui nhậu quắc cần câu luôn.
Đi chuyến này coi vậy mà anh em mình học được nhiều điều hay. Lúc anh Bảy quá giang theo chủ hàng từ Cần Thơ lên chở hàng về, ảnh cũng kéo tụi mình đi Cần Thơ với ảnh. Mình cũng hên là mấy người thợ khiêng hàng của chủ tiệm bịnh hoạn sao đó, nên họ nhờ mình đổ hàng xuống kho cho họ. Hai anh em mình phải cực khổ một ngày trời, nhưng túi tiền của mình thì coi bộ nặng bộn. Hổng biết anh Bảy ảnh nói cái gì với chủ tiệm mà tối hôm đó, họ mời anh Bảy ăn cơm mà lại cho cả hai anh em mình cặp tàu.
Tui còn nhớ hình như cái tiệm chuyên môn bán rùa đó tên là Vĩnh Ký. Nó sang trọng quá trời. Hổng nhờ anh Bảy thì biết đời thuở nào mình mới được vô ngồi ăn trong cái tiệm sang trọng như vầy. Rùa thì mình có ăn rồi, nhưng anh em mình mới có ăn món cháo rùa, chớ chưa từng biết món rùa rang múi. Ở đây họ làm thiệt là nhiều món bằng thịt rùa. Nào là rùa xé phai, rùa rang múi, rùa rô ti, rùa nấu vi cá, rùa khìa, rùa nấu thuốc Bắc... món nào nghe cũng bắt chảy nước miếng hết.
Tui còn nhớ đồ ăn lạ miệng hôm đó tui ăn hết mấy tô cơm, nhưng ông chủ với anh Bảy thì chỉ ăn vã đồ ăn không, thiệt là uổng tiền hé chú Tư.
Buổi trưa hôm sau, anh Bảy bận việc nên hai anh em mình ra chợ lồng ăn cơm một mình với nhau. Chú Tư mầy còn nhớ không, trên đường vô chợ mình thấy người ta treo ê hề những con chuột đồng đã được lột da, mới thấy tưởng thịt thỏ. Tui nhớ vì tụi mình hà tiện nên kêu có một tô canh chua đầu cá lóc, với một dĩa dưa mắm. Chèn ơi, cái đầu cá lóc họ làm sao mà nó trắng nõn trắng nần. Cái mang họ cạo làm sao mà nó sạch trơn, gậm đã quá hả chú Tư?
Còn dưa mắm họ làm bằng dưa gang, không sắt nhỏ ra mà để nguyên miếng cho mình vừa cắn, vừa và cơm, nó trong như miếng cẩm thạch, còn cái màu nó thì mới ngó tựa như một miếng Hán ngọc đời xưa. Mới ngó đã sướng con mắt. Lúc cắn cái "bụp" vô miếng dưa mình mới thấy cái vị mặn pha một chút ngọt dịu của nó, vừa đúng với một và cơm, hổng mặn quá, mà cũng hổng lạt quá. Sao mà đồ ăn của quê hương mình nó ngon quá vậy hả chú Tư?
Người văn minh trên thành thị họ ca tụng mấy món đồ ăn ngoại quốc vừa đẹp, vừa thơm vừa ngon, mà cũng vừa... mắc tiền. Chớ tui đố có món nào vừa đẹp, vừa ngon, vừa thơm, vừa rẻ tiền như miếng dưa gang ngâm mắm của quê mình.
Tôi tưởng tượng trong lúc nằm đó hấp hối, mà có ai để trên lỗ mũi của tui một miếng dưa gang ngâm mắm, chắc mình cũng nhổm dậy, làm một chén cơm nguội với dưa gang, rồi có đi chầu ông bà ông vải thì đi sau. Chớ không cách chi có thể bỏ qua cái món "vưu vật" đó của xứ mình được.
Chiều hôm đó, hai anh em mình được anh Bảy rủ ra bến Ninh Kiều ăn hột vịt lộn với cháo lòng, có lẽ ảnh muốn trả công mình đã xuống hàng rồi chất lên xe giùm ảnh. Gió thổi lộng lộng mát thất kinh, cùng với mấy cô bán đồ ăn liếc mắt đưa tình làm anh Bảy nhậu gần quắc cần câu luôn.
Tối đó, anh em mình ngủ trên xe để giữ hàng, chớ anh Bảy đi đâu mình hổng biết, nhưng ảnh có biểu anh em mình nếu vìa nhà chị Bảy có hỏi, thì nói ảnh ngủ trên xe với hai anh em mình.
Tui nhớ chuyện mình hồi nhỏ rồi viết lung tung, không ngờ thơ dài quá mạng. Vợ chồng tụi tui gởi lời thăm vợ chồng chú thím, với sấp nhỏ được mạnh khoẻ, chúc chú thím năm mới "vạn sự như ý, nhất bổn vạn lợi". Chú thím cho tôi đạt lời thăm hết thảy bà con chòm xóm, kẻ lớn người nhỏ.
Anh của chú thím,Hai Cao kính thơ.
TB: Có chuyện này tui muốn nói với chú thím Tư mà rồi quên hoài. Giỗ quảy ông bà, cha mẹ, tụi tui cũng cúng hàng năm, đúng ngày. Có điều đồ ăn bên này nó không giống như bên mình, sợ ông bà không bằng lòng. Như Má khoái ăn canh chua bông sua đũa, mà bên này làm sao mà có được cây sua đũa hòng lấy bông? Cũng như Tía thích canh chua cá mòi nấu lá vang, thì bên này, nói xin lỗi chú thím, chớ mụ Nội tôi cũng kiếm không ra thứ cá mòi bụng đầy mỡ như cá mòi sông Vàm Cỏ của mình, chớ đừng nói tới lá vang. Còn Nội lúc còn sống thì những bữa trưa nóng nực, Nội khoái húp một chén mủ Trôm, mà mủ cây Trôm thì nhiều chỗ trên xứ mình cũng tìm đỏ mắt hổng ra, nói gì bên cái xứ Huê Kỳ này. Vậy anh Hai xin chú thím nhớ cúng ông bà giùm anh, bằng đúng mấy món họ ưa ăn khi sống, thì tui cám ơn chú thím vô vàn.
* Có nhiều chữ cố ý viết sai chính tả để diễn lại lối viết và nói thông dụng của đồng bào miền Nam chúng ta và cũng để giữ "màu sắc địa phương" (couleur locale). Xin quý độc giả thông cảm và mấy ông chủ biên chủ bút đừng có sửa nha. Tội lắm!
Huỳnh Mậu Cao
Nhấn Vào Đây Để Tải Tập Tin PDF
Chú Tư thân mến,
Hổm rầy tuần trước được cô Chín Cúc xóm mình gởi cho tui một bức thơ của chú cùng mấy tấm hình chụp chú thím với sấp nhỏ đứng trước nhà mà tôi buồn ngẩn ngơ hết mấy ngày đó. Như vậy là tui xa gia đình, xa quê hương cũng xấp xỉ hai chục năm rồi chú à. Cô Chín cũng tệ thì thôi, về thăm gia đình mà không cho tui hay biết, để tui ít nhiều giúp chú thím, cho mấy sấp nhỏ ăn bánh. Làm bà nhà tui cằn nhằn hoài, nhứt là khi bả nghe cô Chín cổ nói chú thím có gởi cho tụi tui một bó khô hố để nhậu mà cổ không dám đem về, sợ quan thuế nó phạt. Cái xứ này nó kỳ lắm chú thím à, nó không như xứ mình, nên mình mà sớ rớ không biết luật lệ là đi tù như trở bàn tay.
Ai đời bà Ba Nhỏ ở đầu xóm mình khi xưa, có con dâu nó bị cảm, bả đè nó ra bả cạo gió, bị cháu nội bả vô trường nói với cô giáo cái gì không biết mà chiều hôm đó cảnh sát tới gõ cửa nhà đòi bắt vì hành hạ con dâu mang thương tích. Thời may, con nó bịnh ở nhà, nên nó nói chuyện với mấy ông cảnh sát, rồi họ bắt bả cạo gió thử cho họ coi họ mới tin.
Tui nghe nói bây giờ người mình qua đây nhiều nên người Mỹ họ cũng bắt đầu quen, chớ ngày xưa, lúc mới qua, ở cái tiểu bang nào đó, có một ông bị bắt vì cạo gió cho con, mà không nói làm sao cho họ hiểu được, làm ổng muốn khùng trong nhà giam!
Thôi, nói chuyện tầm xàm tầm đế bên này sợ chú thím nhàm tai. Lúc này gần Tết rồi chú thím à, mà sao gần Tết tui đâm ra nhớ xứ sở quê quán, bà con dòng họ lớn nhỏ nhà mình ớn! Hỏng biết chú Tư còn nhớ một cái Tết cách đây cũng bốn chục năm, hai anh em mình nghe lời anh Bảy Nghệ, theo ghe bầu của ảnh đi giang hồ xuống Cà Mau rồi lộn lên tới tận Bình Thủy Cần Thơ không? Lúc đó tui 28, còn chú Tư mày mới 24. Anh em tụi mình còn trẻ, khoẻ mạnh như con trâu cui. Có lẽ vì vậy nên anh Bảy ảnh mới mướn tụi mình làm bạn ghe đó chú.
Tui còn nhớ hôm mùng hai Tết, anh em mình theo anh Bảy xuống xóm lò nhang Cà Mau coi đá gà, chút nữa thì anh em mình bị mấy anh chị xóm lò nhang xẻ thịt làm khô rồi. Anh em mình thì khờ trân, có coi đá gà, nhưng đâu có biết người ta đá gà ăn tiền, tưởng đá gà "văn nghệ" như ở xóm Vàm Cỏ Chiên của mình. Khổ cái anh Bảy ảnh biết mà không nói cho mình để chuyện nó xảy ra như vậy.
Tui còn nhớ rõ ràng độ gà đó, hai con gà nòi cổ cao cả gang tay, cựa vót nhọn lểu, thấy mà ớn. Người ta đánh cá bằng cách quơ tay ra hiệu mà anh em mình đâu biết. Cây nhang đốt lên, hai con gà được chủ cho nước rồi thả vô "trường". Cũng may là tui bắt một con, còn Chú Tư mày bắt con kia. Chớ rủi hai anh em mình mà bắt một bên, thì một là mình giàu, hai là mình bị họ đánh cho một trận sặc máu mũi, máu mồm vì không có tiền chung. Lúc gà đá, anh em tụi mình cũng hăng máu, múa tay múa chưng tùm lum tá la, dè đâu người "tằng khậu" (người làm kế toán tiền đánh cá) họ tưởng mình cá, nên họ ghi vô sổ.
Chung cuộc thì con gà tui bắt bị con gà của chú ghim một cựa vô yết hầu dãy đành đạch chết ngay tại trận. Lúc họ bắt tôi nạp tiền, tôi như trên trời rớt xuống, còn cái anh tằng khậu sao dữ quá, ảnh ngó tui thiếu điều muốn ăn tươi nuốt sống tui. May mà nhờ chú lanh, hỏi ổng là chú ăn bao nhiêu, khi ổng nói ra thì mới biết là hai anh em mình đứa ăn, đứa thua bằng nhau, nên chú nói gạt tiền của tui qua bên chú thành ra huề, tui mới thoát nạn!
Tui cứ nhớ trận gà này hoài, rồi tui nói chú Tư mày lanh hơn tui nhiều. Chú mà được qua bên này chắc chú thành công hơn thằng anh Hai của chú.
Thời may anh Bảy trận đó cũng ăn bộn, nên ảnh chơi "sên non" (ăn non, lời chú thích của toà soạn), với lại bị cái vụ đánh cá đó tui cũng sợ hốt hồn, nên không còn lòng dạ nào mà coi nữa. Chiều hôm đó, anh Bảy ảnh đãi anh em mình lên chợ ăn cơm, chớ không ăn trên ghe. Có canh nấm tràm nấu cá rô mề, cá kèo nướng dầm nước mắm có bầm xoài sống, ăn với dưa gang thái nhỏ, bóp sổi. Trời ơi, sao mà nó ngon thấu trời à nghe chú Tư.
Nấm tràm đắng, chấm vô nước mắm sống giằm ớt thiệt cay, nó vừa đắng, vừa mặn vừa cay, ăn vô thiệt là ngậm mà nghe, chớ hổng dám nuốt đó chú Tư. Chưa kể là ăn nấm tràm rồi, uống nước lã nó cũng ngọt như mình uống xá-xị vậy.
Còn dưa gang bóp sổi, chấm nước mấm có xoài sống, thêm mấy cọng rau răm, nghe sao như cái tình quê hương nó chảy rần rần trong gân máu mình vậy đó. Tui ước ao làm sao trước khi tui chết, tui được ăn lợi hai cái món đó, chớ không e rằng chết không nhắm mắt đó chú Tư à.
Hổng biết anh Bảy ảnh coi lịch ở đâu đó mà nói là ngày mùng bốn xấu ngày, nên mùng ba mình nhổ sào đi Phụng Hiệp. Từ Cà Mau đi Phụng Hiệp nhắm mắt đi cũng tới. Thằng Tư mày nhớ hông? Con kinh đó nó thẳng băng như ruột ngựa, mà sao nước nó trong quá vậy không biết. Đứng trên mui ghe còn ngó thấy ràng ràng mấy con cálìm kìm nó lội dưới nước. Nước thì trong mà uống sao chát ngắt! Anh Bảy ảnh nói nước kinh toàn là phèn không, nên muốn uống, phải đổ vô lu, để mấy ngày cho nó lắng phèn mới uống đuợc. Hèn chi mà mình tắm xong, da đứa nào đứa nấy móc thích móc cời, coi vừa dị hợm, vừa bầy hầy hổng giống con giáp nào hết.
Còn hai bên con kinh, bên mấy cái ruộng lúa, thì vịt ơi là vịt.
Người ta nuôi vịt mà dám thả nó đi như vậy tui cũng không hiểu làm sao họ lùa gom lũ nó lại đuợc. Mà sao chúng dạn quá trời. Tui nhớ có mấy con nó lịu địu theo ghe ăn cơm thiu chị Tư bếp đổ xuống bên hông ghe, tui lấy sào đẩy tụi nó ra mà nó cứ a thần phù sáp vô. Tui muốn đập vài con lên nấu cháo vịt nhậu chơi mà anh Bảy ảnh hổng cho. Nói làm như vậy, chủ vịt họ biết được mất lòng mất bề. Năn nỉ hoài mà ảnh hổng đổi ý, nên tui đành chịu thua.
Anh Bảy coi vậy mà đối với hai anh em mình thiệt tốt. Lúc đổ hàng xuống Phụng Hiệp để chủ chở xuống Sóc Trăng, ảnh được lời khá khẳm. Mà lời ít hay lời nhiều ảnh đều nói cho tui nghe, chứ hổng có giấu giếm như mấy chủ ghe kia. Tối ó, hổng biết chú Tư nó còn nhớ không, ảnh đãi cả ghe một bữa đầu cá hấp Phụng Hiệp.
Thiệt ra thì cũng nhờ chị Tư bếp chỉ có ý kiến thiệt hay, là chỉ sợ ăn ở quán mắc, nên xúi anh Bảy mua đầu cá hấp với mắm nêm thôi, còn rau cỏ, bánh tráng và đồ phụ tùng chỉ đi chợ mua, nên cả ghe được ăn một bữa đã điếu, không mắc tiền mà ngồi trên mui ghe ăn, có gió mát, có trăng thanh, lại rộng rãi, mình muốn ăn muốn nói sao cũng được, không sợ phiền người khác, nên sướng hơn ăn trong tiệm nhiều.
Đêm hôm đó tui nhậu quắc cần câu luôn.
Đi chuyến này coi vậy mà anh em mình học được nhiều điều hay. Lúc anh Bảy quá giang theo chủ hàng từ Cần Thơ lên chở hàng về, ảnh cũng kéo tụi mình đi Cần Thơ với ảnh. Mình cũng hên là mấy người thợ khiêng hàng của chủ tiệm bịnh hoạn sao đó, nên họ nhờ mình đổ hàng xuống kho cho họ. Hai anh em mình phải cực khổ một ngày trời, nhưng túi tiền của mình thì coi bộ nặng bộn. Hổng biết anh Bảy ảnh nói cái gì với chủ tiệm mà tối hôm đó, họ mời anh Bảy ăn cơm mà lại cho cả hai anh em mình cặp tàu.
Tui còn nhớ hình như cái tiệm chuyên môn bán rùa đó tên là Vĩnh Ký. Nó sang trọng quá trời. Hổng nhờ anh Bảy thì biết đời thuở nào mình mới được vô ngồi ăn trong cái tiệm sang trọng như vầy. Rùa thì mình có ăn rồi, nhưng anh em mình mới có ăn món cháo rùa, chớ chưa từng biết món rùa rang múi. Ở đây họ làm thiệt là nhiều món bằng thịt rùa. Nào là rùa xé phai, rùa rang múi, rùa rô ti, rùa nấu vi cá, rùa khìa, rùa nấu thuốc Bắc... món nào nghe cũng bắt chảy nước miếng hết.
Tui còn nhớ đồ ăn lạ miệng hôm đó tui ăn hết mấy tô cơm, nhưng ông chủ với anh Bảy thì chỉ ăn vã đồ ăn không, thiệt là uổng tiền hé chú Tư.
Buổi trưa hôm sau, anh Bảy bận việc nên hai anh em mình ra chợ lồng ăn cơm một mình với nhau. Chú Tư mầy còn nhớ không, trên đường vô chợ mình thấy người ta treo ê hề những con chuột đồng đã được lột da, mới thấy tưởng thịt thỏ. Tui nhớ vì tụi mình hà tiện nên kêu có một tô canh chua đầu cá lóc, với một dĩa dưa mắm. Chèn ơi, cái đầu cá lóc họ làm sao mà nó trắng nõn trắng nần. Cái mang họ cạo làm sao mà nó sạch trơn, gậm đã quá hả chú Tư?
Còn dưa mắm họ làm bằng dưa gang, không sắt nhỏ ra mà để nguyên miếng cho mình vừa cắn, vừa và cơm, nó trong như miếng cẩm thạch, còn cái màu nó thì mới ngó tựa như một miếng Hán ngọc đời xưa. Mới ngó đã sướng con mắt. Lúc cắn cái "bụp" vô miếng dưa mình mới thấy cái vị mặn pha một chút ngọt dịu của nó, vừa đúng với một và cơm, hổng mặn quá, mà cũng hổng lạt quá. Sao mà đồ ăn của quê hương mình nó ngon quá vậy hả chú Tư?
Người văn minh trên thành thị họ ca tụng mấy món đồ ăn ngoại quốc vừa đẹp, vừa thơm vừa ngon, mà cũng vừa... mắc tiền. Chớ tui đố có món nào vừa đẹp, vừa ngon, vừa thơm, vừa rẻ tiền như miếng dưa gang ngâm mắm của quê mình.
Tôi tưởng tượng trong lúc nằm đó hấp hối, mà có ai để trên lỗ mũi của tui một miếng dưa gang ngâm mắm, chắc mình cũng nhổm dậy, làm một chén cơm nguội với dưa gang, rồi có đi chầu ông bà ông vải thì đi sau. Chớ không cách chi có thể bỏ qua cái món "vưu vật" đó của xứ mình được.
Chiều hôm đó, hai anh em mình được anh Bảy rủ ra bến Ninh Kiều ăn hột vịt lộn với cháo lòng, có lẽ ảnh muốn trả công mình đã xuống hàng rồi chất lên xe giùm ảnh. Gió thổi lộng lộng mát thất kinh, cùng với mấy cô bán đồ ăn liếc mắt đưa tình làm anh Bảy nhậu gần quắc cần câu luôn.
Tối đó, anh em mình ngủ trên xe để giữ hàng, chớ anh Bảy đi đâu mình hổng biết, nhưng ảnh có biểu anh em mình nếu vìa nhà chị Bảy có hỏi, thì nói ảnh ngủ trên xe với hai anh em mình.
Tui nhớ chuyện mình hồi nhỏ rồi viết lung tung, không ngờ thơ dài quá mạng. Vợ chồng tụi tui gởi lời thăm vợ chồng chú thím, với sấp nhỏ được mạnh khoẻ, chúc chú thím năm mới "vạn sự như ý, nhất bổn vạn lợi". Chú thím cho tôi đạt lời thăm hết thảy bà con chòm xóm, kẻ lớn người nhỏ.
Anh của chú thím,Hai Cao kính thơ.
TB: Có chuyện này tui muốn nói với chú thím Tư mà rồi quên hoài. Giỗ quảy ông bà, cha mẹ, tụi tui cũng cúng hàng năm, đúng ngày. Có điều đồ ăn bên này nó không giống như bên mình, sợ ông bà không bằng lòng. Như Má khoái ăn canh chua bông sua đũa, mà bên này làm sao mà có được cây sua đũa hòng lấy bông? Cũng như Tía thích canh chua cá mòi nấu lá vang, thì bên này, nói xin lỗi chú thím, chớ mụ Nội tôi cũng kiếm không ra thứ cá mòi bụng đầy mỡ như cá mòi sông Vàm Cỏ của mình, chớ đừng nói tới lá vang. Còn Nội lúc còn sống thì những bữa trưa nóng nực, Nội khoái húp một chén mủ Trôm, mà mủ cây Trôm thì nhiều chỗ trên xứ mình cũng tìm đỏ mắt hổng ra, nói gì bên cái xứ Huê Kỳ này. Vậy anh Hai xin chú thím nhớ cúng ông bà giùm anh, bằng đúng mấy món họ ưa ăn khi sống, thì tui cám ơn chú thím vô vàn.
* Có nhiều chữ cố ý viết sai chính tả để diễn lại lối viết và nói thông dụng của đồng bào miền Nam chúng ta và cũng để giữ "màu sắc địa phương" (couleur locale). Xin quý độc giả thông cảm và mấy ông chủ biên chủ bút đừng có sửa nha. Tội lắm!
Huỳnh Mậu Cao
Nhấn Vào Đây Để Tải Tập Tin PDF
Gửi ý kiến của bạn