Hãy thương người bệnh như thương chính mình

Theo thống kê ở Mỹ có 20% người bị bệnh tâm thần (mental problem), người bị bệnh mà không biết mình có bệnh, gia đình người thân khuyên đi bác sĩ không đi. Họ nói: “Tôi không sao, không sao”. Nhưng đến lúc nào đó người bệnh cầm dao giết người, cầm súng bắn người, rồi tự sát hoặc bị bắn chết.

Triệu chứng của người bị bệnh tâm thần, người xung quanh ai cũng biết như nói nhiều, nói thiên thu bất tận, nói đủ  thứ vấn đề không đâu vào đâu, tự nói lẩm bẩm một mình không cần ai nghe, không cần ai để ý, cứ nói, nói hoài và nói mãi, nói cho đến khi mệt quá không còn sức nói nữa thì thôi. Bác sĩ tâm lý hay bác sĩ tâm thần nói chuyện với người nào  chừng 5-10 phút là biết ngay người nào bị bệnh. Chúng ta để ý một chút thì biết người bệnh ở xung quanh chúng ta nhiều lắm. Ở văn phòng, người nào ngồi gần người bệnh thì khổ lắm vì người bệnh cứ nói và nói, có người bị bệnh nói thao thao bất tuyệt như chưa bao giờ được nói, nói từ sáng đến chiều. Người bị bệnh nếu không chữa bệnh, người chủ mướn người bị bệnh một thời gian ngắn thì họ đuổi ngay vì người bệnh làm phiền những người xung quanh.

Bệnh tâm thần nhiều lắm, một người bình thường rồi trở nên bất bình thường có thể vì nhiều lý do, theo như bác sĩ thần kinh cho biết có thể vì hoàn cảnh gia đình, có thể vì sức khỏe, bị một chuyện gì đó làm cho họ trở nên bất bình thường. Thí dụ một bà đêm đêm ngồi trước cửa một tiệm ăn ở Bolsa, thành phố Westminster, đồng hương đi qua đi lại thấy tội nghiệp quá cho bà thức ăn thì bà ăn, cho bà một dollar thì bà nhận nhưng cho $20 thì bà nói sao nhiều quá. Buổi tối, khi bà đẩy chiếc xe  đủ thứ đồ trong đó, có người hỏi bà ở đâu để đưa bà về thì bà lắc đầu. Sau này mới biết  bà và các con được chồng bảo lãnh sang Hoa Kỳ. Ông chồng sang trước có vợ bé, nhưng vẫn bảo lãnh bà sang, khi sang đây, ông chồng mướn nhà để xe cho vợ và các con ở. Bà tôn thờ ông chồng như thần tượng, nhưng sau định cư ở Hoa Kỳ biết chồng có vợ bé, bà thất vọng đến độ đi lang thang trong thành phố xin ăn, mấy đứa con đi làm không ai ở nhà trông mẹ, bà bệnh thần kinh và làm nhiều việc khác người. Bệnh nhẹ, bệnh nặng cũng có nguyên nhân của nó, chỉ có bác sĩ tâm lý, bác sĩ tâm thần mới hiểu rõ từng trường hợp của từng người. 

Nhiều người rảnh rỗi quá cũng  bị bệnh tâm thần, có người có học có nghề chuyên môn cũng bị bệnh tâm thần, nhiều người suốt ngày lo sửa soạn cho khuôn mặt đẹp nhưng bệnh không chịu uống thuốc, không chịu chữa bệnh, cho nên bệnh càng ngày càng nặng, nặng đến nỗi ra đường đi không biết đường về nhà. 

Khổ nỗi là người bệnh không biết mình bệnh, vì thế bệnh càng ngày càng nặng, nặng đến độ mua dao, mua súng bắn người rồi tự sát. Người điên trong thành phố thì nhiều lắm. Một đồng hương chiều chiều ghé thăm chúng tôi, lấy báo sau đó ra gốc cây ngồi đọc báo, có khi tôi ra chỗ đậu xe hỏi:

– Tan sở, sao ông không về nhà?

– Tôi đợi vợ tôi ngủ rồi tôi mới về nhà, bà ấy điên, nói nhiều lắm. Ở trong sở tôi đã mệt rồi, bây giờ về nhà mệt hơn nên đợi bà ấy ngủ rồi tôi mới về nhà.

– Sao ông không khuyên bà ấy đi bác sĩ?

– Con tôi chở bà ấy đến phòng mạch bác sĩ, sau đó bà ấy ra ngả sau đón xe buýt đi về. Từ khi vợ tôi bị bệnh thần kinh, cả nhà mệt với bà ấy.

Nói nhiều, quá khích, lo lắng, sợ hãi, buồn bã, bi quan, thiếu tập trung, hành vi bất thường, rối loạn giấc ngủ, ăn uống. Phát hiện và chữa trị kịp thời khi bệnh còn ở mức độ nhẹ rất quan trọng và trị bệnh dễ dàng hơn.

Một đồng hương sau khi ly dị vì có bồ trẻ nhưng sau đó vài năm tâm sự với bằng hữu: “Tôi hối hận vì tưởng cô vợ mới, vợ trẻ và đẹp thì vui lắm, nhưng không đâu, đời sống là địa ngục trần gian vì cô vợ này xài tiền như rác hết tiền thì bỏ đi với người khác”.

Người không điên ở với người điên dù không nói. Người bị bệnh tâm thần đến sở làm, tội nghiệp cho lỗ tai của người ngồi bên cạnh, người không điên không thích ngồi gần người điên. Người điên chưa đến độ vào nhà thương điên thì không thích người nói nhiều, nói thiên thu bất tận, vậy thì người chưa bệnh điên nặng thì nên để ý nếu mình nói nhiều quá, nói lảm nhảm một mình nên đi bác sĩ tâm lý, bác sĩ tâm thần, nên đến bác sĩ để nhờ bác sĩ chữa bệnh cho mình đừng để bệnh nặng quá thì không còn cách chữa.

Đừng để bệnh nặng, người bình thường nên thương người bất thường, người không bệnh nên thương người đang có bệnh, nên khuyên họ đi bác sĩ tâm thần, bác sĩ thần kinh giúp người bệnh đỡ bệnh, hoặc khỏi bệnh. Bệnh ngoài da dễ chữa nhưng bệnh tâm thần rất khó chữa, nhưng với sự giúp của bác sĩ, của người thân hy vọng từ từ người bệnh sẽ đỡ bệnh, và khỏe lại, nếu bị bệnh mà không chịu chữa bệnh thì nguy lắm, đến lúc  nào đó  cơn điên nổi lên cầm súng giết người thì hậu quả không thể đo lường được. Gần đây nhiều vụ giết người bởi vì người bệnh không biết mình có bệnh, đâu phải vì một người đàn bà mà cầm súng giết người, xã hội này đâu có thiếu đàn bà?

Người bị bệnh tâm thần nhiều lắm cho nên xã hội này cần bác sĩ tâm lý, bác sĩ tâm thần, nhưng hiện nay bác sĩ về ngành này ít quá so với bệnh nhân. Muốn hẹn gặp bác sĩ tâm thần không phải được ngay, phải đợi vài ba tuần lễ, cho nên nhiều cha mẹ khuyến khích con cháu của mình học ngành này.

Chúng tôi cũng biết nhiều bác sĩ tâm thần ngày nào cũng nghe bệnh nhân kể lể đủ  thứ chuyện đau khổ của mình, không đau khổ thì làm sao bị điên được chứ? Tôi đã từng nghe nhiều bác sĩ tâm thần tâm sự như sau:

– Mỗi tuần cháu phải đi thăm sư phụ một lần. 

– Sao lạ vậy?

– Nếu không thăm thầy của cháu (thầy là giáo sư đại học, bác sĩ về phân tâm học), cháu chữa bệnh nhân, giáo sư của cháu chữa bệnh cho cháu.

Thì ra, ai cũng có thể bị bệnh tâm thần, ở Việt Nam thời kỳ  chinh chiến nhưng chúng tôi không nghe ai bị bệnh tâm thần. Nhiều chủ cơ sở thương mại lâu lâu mời bác sĩ tâm thần đến nói chuyện với nhân viên của mình, nếu thấy người nào có triệu chứng bệnh tâm thần thì cho nghỉ ngay, tùy theo bệnh của họ nặng hay nhẹ. Nếu để người bệnh làm việc trong công ty thì rất nguy hiểm, ảnh hưởng đến người xung quanh và ảnh hưởng đến khách hàng.

Bệnh ăn cắp vặt -- Bệnh ăn cắp vặt cũng là  triệu chứng của bệnh tâm thần. Bây giờ công ty nào cũng có máy thu hình, muốn biết ai có bệnh ăn cắp vặt, dễ quá, chỉ cần ở nhà bấm lại máy thu hình biết việc gì đã xảy ra ngày hôm đó ở công ty.

Vậy thì trong gia đình biết có người bị bệnh tâm thần thì phải làm sao?

 Cho họ đi bác sĩ ngay, nếu không họ ra đường không biết đường về bị xe đụng chết tức tưởi. Ở công ty, nếu người chủ biết có nhân viên bị bệnh tâm thần thì nên cho những người bị bệnh nghỉ ngay, mướn người khác, bây giờ mướn người không khó, nhiều người đang thất nghiệp, nhưng khi chọn lựa người mới vào phải cẩn thận, xem người đó có triệu chứng của bệnh tâm thần hay không? Phải nhiều người phỏng vấn người đến xin việc nếu không thì phiền lắm. Điều quan trọng nhất bây giờ là người bệnh phải biết mình có bệnh và chữa bệnh, bệnh ăn cắp vặt cũng là một bệnh thần kinh, bệnh hay nói nhiều lẩm bẩm một mình cũng là dấu hiệu của bệnh thần kinh, để mắt soi mói vào việc của người khác cũng là bệnh thần kinh, suốt ngay cứ chê người khác, người nào cũng xấu hết, chỉ có ta là giỏi, ta là nhất thiên hạ cũng là bệnh thần kinh.

Mong thế giới này đừng có ai bị bệnh thần kinh, người thương người, giúp đỡ lẫn nhau, thương yêu và đùm bọc lẫn nhau. Người nào có bệnh nên chữa bệnh, hẹn với bác sĩ tâm lý, bác sĩ tâm thần. Hẹn 1 tuần không được thì hẹn 2 tuần, nếu khẩn cấp thì nên vào nhà thương, đừng để bị bệnh nặng mà ra đường không biết đường về, rồi xe đụng chết, uổng mạng lắm!

– Kiều Mỹ Duyên

(Orange County, 30/01/2023)

• Mỹ: Thượng Viện Thông Qua Đề An 700 Tỉ Đô Cứu Kinh Tế, Hạ Viện Sẽ Tái Biểu Quyết Lần Thứ 2
• Tin Vắn Thế Giới
• Dân Biểu Correa Phản Đối VC Thăm Cali
• Liên Quân Tqlc Mỹ & Bđq/vnch Quyết Chiến Tại Khe Sanh 2/68