“Chúng tôi tạo ra sân chơi để người vay và người cho vay gặp nhau trên mạng. Tại đây người cần tiền có thể vay mượn nhanh chóng, chỉ không đầy vài phút, và người có tiền cho vay được sinh lợi cao và an toàn.”
Vay Tiền
Ví dụ bạn cần một món tiền để tân trang lại tiệm nail cho đẹp hơn tiệm nail kế bên, cần sửa chữa cái bếp cho bà xã vừa lòng hay để thanh toán món nợ (sau khi làm đám cưới) có lãi xuất cao thì bạn có nhiều lựa chọn: 1. Mượn bà con thân nhân, 2. Dùng thẻ tín dụng (credit card), 3. Vay ngân hàng, 4. Chơi một bát hụi.
Cả bốn điểm vừa rồi đều giúp bạn có món tiền, nhưng cũng có nhiều vấn đề cần đặt ra vì 1. Chưa chắc bạn đã dám hỏi bà con và chưa chắc bà con có tiền cho mượn, 2. Thẻ tín dụng tính lãi xuất rất cao - ít nhứt cũng 21% trở lên, 3. Vay “loan” ngân hàng đòi hỏi thế chấp và nhiều thủ tục giấy tờ, 4. Chơi hụi đòi hỏi kiếm đủ tay và thời buổi này liệu người ta có còn tin nhau nữa không"
Giải pháp cho vấn đề vay tiền là “Chơi Hụi Trên Net.” Wow!
Cho Mượn Tiền
Ví dụ bạn dư dả chút đỉnh, muốn dành dụm cho xấp nhỏ mai sau vào đại học, cho những ngày trái nắng trở trời, hay để đi học thêm thì bạn có nhiều lựa chọn: 1. Chơi chứng khoán (stocks), 2. Mua CD tiết kiệm ngân hàng, 3. Đầu tư vào điạ ốc, hoặc 4. Làm chủ hụi.
Cả bốn điểm vừa rồi đều giúp bạn sinh lời từ vốn, nhưng cũng có nhiều vấn đề cần đặt ra vì 1. Chơi stocks có thể mất trắng tay, 2. CD ngân hàng chắc ăn nhưng lãi xuất cao lắm là 5.5%, 3. Đầu tư điạ ốc lời to nhưng đòi hỏi khá nhiều vốn, 4. Chơi hụi, hệt như stocks có khi cũng trắng tay.
Giải pháp cho việc vay tiền lãi cao mà (tương đối) an toàn là “Chơi Hụi Trên Net.” Wow!
Nguyên Tắc của Prosper
Chris Larsen, người thành lập ra công ty Prosper, trụ sở tại San Francisco đã kết hợp lối chơi hụi của người Việt có từ lâu đời với mạng lưới internet và kỹ thuật cao hiện đại để cho ra đời “Chơi Hụi Trên Net.”
“Chúng tôi tạo ra sân chơi để người vay và người cho vay gặp nhau trên mạng. Tại đây người cần tiền có thể vay mượn nhanh chóng, chỉ không đầy vài phút, và người có tiền cho vay được sinh lợi cao và an toàn.”
Nguyên tắc của Prosper (có nghĩa là Phát Đạt) là kết nối những người dân bình thường, một bên có tiền cho vay và bên kia lại đang cần tiền. Và cách làm việc của Prosper là làm thế nào để người vay nợ thanh toán đúng hạn kỳ. Ông Larsen giải thích:
“Các nhóm trên Prosper được xếp hạng theo thành tích trả nợ đúng hạn kỳ, như vậy nếu người vay nằm trong nhóm thường thanh toán nợ đúng hẹn, hoặc trễ hẹn thì cả nhóm sẽ bị ảnh hưởng. Nói cách khác cũng như thẻ credit card, người vay nếu không đúng hạn kỳ sẽ bị ghi hồ sơ xấu, thêm vào đó còn chịu trách nhiệm trước nhóm, bị hậu quả xã hội là không thể gia nhập bất cứ nhóm nào nữa.”
Là trung gian giữa người vay và người cho vay, Prosper sử dụng mạng internet và một hệ thống điện tử hiện đại nhứt để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, chống tin tặc (hacker) và sàng lọc chống gian lận. Chơi hụi trên net của Prosper đã vượt ra khỏi tổ chức hụi kiểu Việt Nam hay tandas của người Mỹ Latinh vì người vay tiền có thể mượn từ bất cứ ai trên toàn cõi Hoa Kỳ thay vì chỉ giới hạn trong phạm vi địa phương với người cùng xóm, cùng hãng hay cùng nghề. Điểm đặc biệt của Prosper theo ông Larsen là đấu giá:
“Ngân hàng thường kiểm soát chặt chẽ thủ tục vay mượn và vốn cho vay, và điều này gây bất lợi cho cá nhân vay và người có vốn cho vay, vì họ phải vay với lãi xuất cao hoặc chỉ được hưởng mức lời vừa phải khi gởi ngân hàng. Ngược lại Prosper áp dụng lối đấu giá của eBay để giúp người có vốn gặp đúng đối tượng để cho vay.”
Như vậy thay vì liệt kê món hàng lên eBay để đấu giá, Prosper lại tạo điều kiện để người có tiền đấu giá chọn đối tượng cần vay dựa trên các đánh giá về khả năng trả nợ, tỉ lệ nợ - lợi tức và quá trình trễ hạn để giảm tối đa sự rủi ro. Propsper cung cấp thông tin về thành tích trả nợ của bên vay, tỉ lệ thanh toán nợ, cùng một số yếu tố khác để người cho vay quyết định đối tượng nào đáng cho vay và vay bao nhiêu.
Chơi Hụi
Nhưng làm thế nào một người Mỹ 45 tuổi, tốt nghiệp trường San Francisco State với bằng MBA từ đại học Stanford, và là người sáng lập ra E-LOAN, công ty cho vay điạ ốc hàng đầu của Mỹ lại chuyển sang chơi hụi trên net"
“Vợ tôi dạy. Lyna Lâm, vợ tôi là người quê Sóc Trăng,” ông Larsen cho biết.
Ông kể rằng khi còn ở trong nước, bà Lyna đã chơi hụi hoặc vay vốn với lãi xuất cao để có tiền làm ăn:
“Từ trong nước đến khi qua Mỹ, bà Lyna và gia đình đều cần vốn để làm ăn sinh sống; bên nhà bị lời cao, còn qua Mỹ thì thủ tục rườm rà và luôn luôn bị đòi hỏi credit.”
Prosper đã giải quyết khó khăn cho gia đình bà Lâm: Cha bà Lyna đang làm chủ một công ty cây cảnh bằng vốn vay qua trung gian Prosper, và chính bà Lyna cũng đang đứng đầu nhóm nhân viên thuộc một nhà hàng ăn ở Berkeley và giúp họ vay tiền với lãi xuất thấp từ Prosper.
Rủi Ro
Với 14,000 nhóm tham gia, 60,000 người ghi danh sử dụng Prosper và số lượng ngày một tăng, ông Larsen cho biết trong sáu tháng vừa qua công ty của ông đã làm trung gian cho vay hơn 14 triệu đô la. Hiện người vay tiền chỉ được mượn tối đa 25 ngàn đô la.
“Người vay tiền gồm chủ doanh nghiệp nhỏ, sinh viên, người mới vào thương trường và người cho vay là tất cả những người có dư đôi chút muốn gây lời.”
Nhưng liệu tiền đầu tư vào chương trình chơi hụi trên net với Prosper có được đảm bảo không" Ông Larsen đáp:
“Tiền để trong ngân hàng đều được bảo hiểm FDIC, nhưng khi cho vay qua mạng của Propsper lẽ dĩ nhiên có yếu tố rủi ro.”
Tuy vậy, theo ông Larsen, Prosper hoạt động từ đầu năm nay với số vốn huy động lên đến 20 triệu đô la, tỉ lệ trễ nợ (default) chỉ ở mức thấp 2%:
“Người cho vay có thể giảm rủi ro bằng cách chia vốn cho vay của mình cho nhiều nhóm, nhiều người, và chỉ chọn nhóm hay cá nhân nào có thành tích trả nợ đúng hẹn mới cho vay.”
Xem thêm chi tiết tại http://www.prosper.com/prm/choihui