Hôm nay,  

Đọc Cọp Bếp Lửa Ở Vỉa Hè Sài Gòn

20/10/200400:00:00(Xem: 5397)
Trong một bài tạp ghi, tản mạn - được gọi hứng từ một bài điểm cuốn ‘Đọc Lolita tại Teheran’, trên phụ trang văn học của tờ Thời Báo Luân Đôn, TLS - tôi có viết về hình ảnh của chính mình, khi đứng ngay trên vỉa hè Sài Gòn, đọc cọp cuốn Bếp Lửa của Thanh Tâm Tuyền, được ông chủ nhà xuất bản của nó, là Nguyễn Đình Vượng đem ra bán xon, lấy lại vốn, chắc là vì chẳng có ma nào đọc. Tôi còn nhớ cuốn sách bìa mầu vàng (1).
Tôi nói đọc cọp, là vì hồi đó, nghèo quá, không thể nào có tiền mua nhiều thứ, không cứ gì sách. một xa xỉ phẩm!
Hình như đó là lần đầu tôi biết đến cái tên Thanh Tâm Tuyền, tác giả cuốn Bếp Lửa.
Lần thứ nhì, là biết đến tờ Sáng Tạo của nhóm Thanh Tâm Tuyền.
Cũng là qua một anh bạn cùng lớp Nguyễn Hải Hà, học cùng với nhau năm Đệ Nhị, tại trường Hồng Lạc, khi đó còn là một lớp học, trên đường Sương Nguyệt Anh, ở gần vườn Bờ Rô, ngã tư Lê Văn Duyệt, Hồng Thập Tự.
Kỷ niệm lần đầu đọc Bếp Lửa trên vỉa hè Sài Gòn làm tôi liên tưởng tới một mẩu chuyện của nhà soạn nhạc lừng danh, thuộc dòng nhạc Thời Đại Mới, New Age, Yanni, người đã từng mang cả bộ sậu tới chơi tại Đền Thiêng Ấn Độ, và Tử Cấm Thành Bắc Kinh.
Ông này tâm sự với thính giả, qua một lần phỏng vấn trên TV, hình như vậy, là ông rất biết ơn ông bố của ông. Vào năm ông chín tuổi, biết ông con quá mê âm nhạc, và quá cần cây đàn piano, ông bố bèn đem cầm cố căn nhà, tài sản độc nhất mà ông có được, để mua cây đàn cho ông con.
Ông nói, mua chậm là hỏng. Năm đó, tôi rất cần cây đàn. Tất cả những gì gọi là mầm nhạc ở trong tôi, chúng đòi hỏi cây đàn. Để chậm một tí, là những mầm đó héo đi, sau đó có được cây đàn thì cũng cẩm như không!
Kinh nghiệm của tôi đọc cuốn Bếp Lửa cũng như vậy. Phải đọc đúng vào lúc đó [Lúc đó, là lúc nào, tôi sẽ xin nói rõ, sau này]. Từ nó, tới những anh em bà con họ hàng của nó, thí dụ như Buồn Nôn, Bức Tường của Sartre, Kẻ Xa Lạ của Camus, và nói rộng ra, cả thế giới văn chương.

Có lần, tui hùng dũng tuyên bố, tôi đọc những tác giả khác, thí dụ Thanh Tâm Tuyền, thí dụ Sartre, thí dụ Camus, là để hiểu tôi, cũng là theo ý nghĩa đó. Nói bạo hơn một chút: Những kỷ niệm của riêng Gấu tui, chỉ Gấu tui biết, tôi nhờ đọc họ, mới thấy ra được. Mới biết là mình có những kỷ niệm đó đó. Chúng thực sự ở trong tôi, nhưng tôi không thấy, không hề biết đến chúng. Nếu không có họ, như những mầm âm nhạc mà Yanni nói đó, chúng cứ thế mà khô héo đi, cùng với cuộc đời thường của mỗi con người thường…

Tôi lấy thí dụ, một lần đọc Salman Rushdie, ông kể lần trở về thành phố quê hương, Bombay, nhìn tấm hình căn nhà cũ, hình đen trắng, vẻ lem luốc tiều tụy của nó làm bật ra ở nơi ông giấc mộng lớn văn chương: Ta sẽ viết một cuốn sách thay thế cho tấm hình nghèo nàn dơ dáy kia. Cuốn sách của ta sẽ là một bức hình mầu Technicolor về thành phố Bombay.
Đọc tới đây, đột nhiên Gấu nhớ ra kỷ niệm về cây viết chì xanh đỏ lần đầu tiên có trong đời.
Cây viết chì đó thực sự không phải của Gấu, mà của một ông cậu, em bà cụ thân sinh ra Gấu. Cậu Cầu. Con Bà Ba, tức vợ thứ ba của Ông Ngoại Gấu.
Nhà Gấu nghèo, bố mất sớm vì tai họa đảng phái ngay năm 1945, bà cụ phải đem mấy đứa con ăn chực nơi bà con, mỗi người è cổ chịu một đứa. Gấu được Ông Ngoại, sau khi Bà Ba gật đầu, nuôi, một phần là để ba cậu con của Bà Ba có người hầu.
Trong số ba cậu, Cậu Cầu là người thương Gấu nhiều nhất.
Lần đó, Bà Ba đi Hà Nội, khi về mua khá nhiều quà cho ba cậu con, trong có cây viết chì đầu xanh đầu đỏ. Cậu Cầu đưa cho thằng cháu chơi một tí. Thấy thằng cháu mê quá, không muốn trả, ông tặc lưỡi, thôi cho mày, nhưng giấu thật kỹ nhé, thằng mắt lác!
Chả là Gấu vừa lùn lại vừa lé [lác].

Có thể nói, giống như Rushdie, Gấu viết văn bằng cây viết chì xanh xanh đỏ đỏ mà ông cậu cho, vào lúc chín, hay muời tuổi…

NQT
tanvien.net

(1) Cuốn Bếp Lửa sau đó, được tái bản mấy lần. Lần sau cùng là vào năm 1974, nhà xuất bản Kẻ Sĩ do nhà thơ Tô Thuỳ Yên chủ trương.
Nguyễn Đình Vượng, có thể đã nhìn ra số phận của cuốn sách, giống như một con phượng hoàng, tái sinh từ những tro than, từ bụi bậm, của vỉa hè Sài Gòn.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Đài RFI của Pháp ngày 24-10-2019 có một bài viết, "Khủng bố trắng", vũ khí để Bắc Kinh bịt miệng những người đòi dân chủ Hồng Kông”. Rằng”Từ cuối tháng 8/2019, đã có ít nhất 8 nhà đấu tranh vì dân chủ Hồng Kông bị những toán người lạ mặt tấn công.
Khoảng đầu tháng 11/2019, chén thánh và nhiều cổ vật trong nhà thờ ở thị trấn Oloron-Sainte-Marie bị ba tên trộm đánh cắp.
Khoảng đầu tháng 11/2019, truyền thông nhà nước Triều Tiên cho rằng Washington đang thực hiện "chính sách thù địch" khiến các cuộc đàm phán trở nên khó khăn.
LA MORA - CBS đưa tin ngày 5 tháng 11: ít nhất 9 người Mỹ bị giết trong tranh chấp băng đảng tại miền bắc Mexico.
NEW DEHLI - Vào ngày Chủ Nhật 3 tháng 11, hàng ngàn người Ấn Độ ăn mặc sặc sỡ trầm mình tại sông Yamuna chảy qua thủ đô từ sáng sớm của lễ hội Hindu. Tín đồ ngoan đạo cầu nguyện cho dòng sông, trầm mình khấn hứa chào đón mặt trời lên.
BUTTS COUNTY - Công tố của Butts county cho biết: 1 người chết trong trận hỗn chiến tại Waffle House. Kẻ chửi mắng xúc phạm chủng tộc với cử tọa bị bắn tử thương sau khi gây ra cuộc ẩu đả hồi tối Halloween.
WASHINGTON - Cuộc xét xử Rogers Stone, cộng sự thân tín giúp việc vận động tranh cử của ứng viên Trump, bắt đầu tuần này tại tòa hình sự.
WASHINGTON - Trump Junior xác nhận thân phụ TT có thể tin cậy hoàn toàn vào 1 số ít trong nhóm cộng sự.
LOUDOUN COUNTY - Bên ngoài bản doanh tranh cử của đảng bộ DC tiểu bang Virginia chiều Chủ Nhật 3 tháng 11, cựu PTT Biden tiếp xúc cử tri tại bãi đậu xe để vận động giúp ứng viên cùng đảng trong cuộc bầu cử lập pháp tiểu bang trước cuộc bỏ phiếu ngày Thứ Ba 5-11.
WASHINGTON - Tronng lúc chu kỳ tuyển cử 2020 đang đến gần, tỉ lệ cử tri ủng hộ phe DC mở rộng ưu thế với TT Trump tại chức là đại biểu của đảng CH.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.