Tưởng niệm 30 tháng Tư lần thứ 33 này tại Little Saigon, thủ đô tinh thần của người Việt tỵ nạn CS , có hai sư kiện đầy ý nghĩa về Thuyền Nhân. Một là lễ đặt viên đá đầu tiên Tượng Đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân tai Westminster Memorial Park ( 7801 Bolsa Avenue, Westminster, CA 92683; Điện thoại: 714-720-4722), lúc 1 giờ Thứ Bảy ngày 26- tháng Tư năm 2008. Hai là Triển Lãm Con Thuyền Tự Do và 200 hình ảnh của người tỵ nạn CS tại Sân Chợ Á Động từ Thứ Bảy 19 đến 23 tháng 4 năm 2008.
Thật là một bất ngờ đầy thích thú. Lễ đặt viên đá đầu tiên, Thuyền Nhân được an vị, do Ủy Ban Thực Hiện Đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân tổ chức. Và Con thuyền Tư do của người Việt tỵ nạn CS đến Little Saigon và triển làm Con Thuyền Tự Do và hơn 200 hình ảnh do Nhà Văn Hóa VN tổ chức sau khi đã đưa con thuyền Tự do đi qua 48 tiểu bang. Hai sự kiện xảy ra tại thủ đô tinh thần của người Việt tỵ nạn CS trong cùng một thời gian cao điểm Little Saigon tưởng niệm Ba Mươi Tháng Tư Đen.
Hành trình vượt biên là một hành trình đầy gian nguy nhưng cũng đầy vinh quang của người Việt Quốc Gia sau 30 tháng Tư năm 1975, CS Hà nội cưỡng chiếm Miền Nam, Saigon sụp đổ. Đó là một cuộc di tản vô tiền khoáng hậu trong lịch sử VN, và trong thế giới sử vào hậu bán thế kỷ 20. Gian nguy, khổ sở hơn cuộc di tản của người Do Thái ra khỏi kiếp đời nô lệ dưới chế độ Pharaoh Cỗ Ai Cập trước Chúa giáng sinh.
Người Việt một dân tộc bản chất thương đất nước ông bà, nặng tình quê cha đất tổ, mà phải đành đoạn gạt nước mắt bỏ nước ra đi vì không chịu nổi. Không sống nổi dước ách độc tài đảng trị toàn diện và tàn ác sâu độc của CS Hà nội. Đi tìm sự sống trong cái chết: dùng thuyền nan vượt đại dương. Lương tâm Nhân Loại rúng động. Liên Hiệp Quốc vận động các nước cứu trợ, cho định cư. Lương tâm Mỹ cắn rứt vì bỏ rơi đồng minh. Không có cuộc tắm máu CS bắn giết một lần một, nhưng có giết dần, giết mòn, bỏ cho chết thiếu ăn, thiếu thuốc, chết âm thầm trong tù cải tạo, hằng triệu người.
Sô người vượt biên còn sống là nhân chứng sống nạn nhân của CS. Số người vượt biên chết dưới biển, trong rừng sâu là chứng tích tội lỗi của CS. Tôi lỗi từ hình thức đến nội dung, trên phương diện pháp lý cũng như thực tiển (de jure et de facto). Không thể chối cãi được. Số người Việt vượt biên đến được bến bờ tư do khoảng 1 triệu, được định cư. Nhưng số người chết trên biển, trên bộ, chưa cơ quan quốc tế, quốc gia hay tổ chức phi chánh phủ nào kiểm kê được. Nhưng số ước đoán tương đối có căn cứ là phân nửa đã chết trên biển.
Thảm cảnh mà người vượt biên bằng thuyền thê thảm, đau thương, tận cùng của thảm khổ mà Con Người khó có thể tưởng tượng hết được. Đến nỗi Mỹ phải đưa ra chương trình HO, ODP, can thiệp cho người Việt đi trong vòng trật tự và an toàn, thay vì đi qua liều lĩnh, nguy hiểm . Tiếng Anh thêm một danh từ kép (compound noun), viết dính liền là " boatpeople" để chỉ người Việt vượt biên bằng - thuyền; chỉ đoàn người của cuộc di tản tỵ nạn CS vô tiền khoáng hậu trong lịch sử VN ấy; và chỉ những người dấn thân vào cuộc hành trình đầy gian nguy ấy.
Nhưng hoàng thiên bất phụ hảo tâm nhân. Tư do, dân chủ là môi trường phát triển, con đường sinh lộ của những người tỵ nạn CS . Cũng như nước Mỹ là đất hứa của người nhập cư, căn nhà của người dũng cảm, tấm lòng của người tư do. Sau không đầy 30 ba năm, nhưng người chân ướt chân ráu mới lên khỏi thuyền như thuyền nhân của thuyền Mayflower khi xưa đã đưa tiền nhân những người Mỹ đến Tân Thế Giới, người Việt tỵ nạn CS trên đất Mỹ ăn nên làm ra, học hành giỏi giang, hòa nhập nhuần nhuyễnvào nhịp sống Hoa kỳ. Và ở Tây Âu , Bắc Mỹ, Úc châu cũng đều như thế cả. Văn minh, tiến bộ, phồn thịnh hơn đồng bào trong nước sống dưới chế độ CS - trăm lần hơn nhiều. Điều đó người ta thấy rõ rệt tự do, dân chủ là điều kiện tiên quyết để phát triểnvà tiến bộ. Lịch sử VN chưa bao giờ có một ngoại giao đoàn nhân dân quốc tế vận hữu hiệu, những Nguyễn Trường Tộ về khoa học, kỹ thuật, những nhà báo, nhà văn đem tiếng Việt, nối tiếp nên văn học Việt ở hải ngoại, những bà con cô bác, những người từ tâm giúp đồng bào mỗi năm cả mấy tỷ Đô la như vậy. Đó là phần vinh quang của cuộc hành trình đầy gian khô của Thuyển Nhân.
Nhưng có một điểm son đặc biệt ghi vào lịch sử VN. Không lúc nào người Việt ở hải ngoại không nhớ nguồn cội, gốc tích của con người mình, tại sao mình đến đây. Và lúc nào cũng nhớ đồng bào của mình đang còn ở trong gọng kềm của CS Hà nội. Thương nước thương dân VN còn trong gông cùm CS , người Việt tỵ nạn CS đấu tranh cho tư do, dân chủ, nhân quyền VN . Quốc tế vận - không ngừng nghỉ, không mệt mỏi.
Nhớ mình là ai, biết tại sao mình đến đây, người Việt Hải ngoại có nhiều sáng tạo để bộc lộ, thể hiện thành nhiều tác phẩm , công trình văn hóa, nghệ thuật, và lịch sử. Để để đời cho con cháu hiểu. Để phổ biến cho xã hội nơi quê hương mới biết. Trong ý nghĩa đó, con Thuyền Tự do của Nhà Văn Hóa VN đi 48 tiểu bang, triển lãm con thuyền nan của người VN dùng để vượt đại dương, cùng hình ảnh gian nguy khổ sở mà thuyền nhân đã phải chịu để có ngày hôm nay một cuộc sống tư do, dân chủ, và phồn thịnh.
Tượng Đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân tại Westminster Memorial Park để tưởng niệm những người đã hy sinh trên đường tìm tư do, tưởng nhớ những người thà chết còn hơn mất tự do, tìm sự sống tư do trong cái chết dưới dộc tài. Theo lời của hai thành viên Uy Ban Thực Hiện Đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân, là nhà báo Thái Tú Hạp và phu nhân là nhà thơ Ái Cầm cho biết. Khi nói chuyện với Ô Giám Đốc Westminster Memorial Park là một người Mỹ, về hành trình đầy gian nguy của người Việt đi tìm tư do không khác như người Pilgrims vượt biển đến Tân Thế Giới, Ô. Giám đốc Mỹ động tâm và chấp nhận dành một khu vực trong nơi yên tĩnh và tôn nghiêm này để đặt đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân. Thế là " sau nhiều năm thăm dò liên lạc tham khảo ý kiến và tiếp nhận sự hỗ trợ tận tình của Quý Vị Lãnh Đạo Tinh Thần Các Tôn Giáo, các Hội Đoàn tại Nam Cali , và các Cơ Quan Truyền Thông Báo Chí và Đồng Hương, đã vượt qua nhiều trở ngại khó khăn với quyết tâm thực hiện ước mơ, nay đã trở thành sự thật. Ủy Ban Thực Hiện Đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân Việt Nam phối hợp với Ban Giám Đốc tại khuôn viên Nghĩa Trang Westminster (Peek Family Funeral Home ). Ngay Trung Tâm Thủ Đô Tinh Thần của người Việt tỵ nạn Cộng Sản tại Nam California ." [trích email cho thân hữu của nhà báo Thái Tú Hạp].
Và cho đến năm thứ 34 ngày VNCH bị bức tử , CS Hà nội cưỡng chiếm, 33 năm ngày khởi đầu phong trào thuyền nhân, xin mượn lời của Ủy Ban Thực Hiện Đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân để kết luận. " Cho đến nay thảm trạng Thuyền Nhân vẫn còn vang vọng như những thông điệp, chứng tích cụ thể đầy đau thương và dũng cảm nhất trong lịch sử Dân Tộc, đã in sâu vào tâm khảm hàng triệu người Việt Nam rời khỏi quê hương Vượt Biển Tìm Tự Do. Đã có hàng trăm ngàn thuyền nhân, bộ nhân trên những chặng đường gian nan đầy máu và nước mắt nhưng cuối cùng không đến được bến bờ nguyện Ước. Đã đánh thức lương tâm Nhân Loại, đón nhận chúng ta vào định cư nơi các miền đất Tự Do, An Bình và Thịnh Vượng." Và Ủy ban kính mời đồng bào đến tham dư buổi lễ đặt viên đá đầu tiên "để Tưởng Niệm và Tri Ân về sự hy sinh cao quý đó của Thuyền Nhân."