Hôm nay,  

Chiếc Gùi Tây Nguyên

23/08/200700:00:00(Xem: 4337)

Bạn

Theo báo quốc nội, ở vùng Cao nguyên Trung phần (Tây Nguyên), người già cho đến trẻ em, nam cũng như nữ, đi đâu cũng mang theo lưng chiếc gùi. Chiếc gùi không chỉ là vật dụng mà còn gửi gắm cả tình cảm, tâm hồn của chàng trai cho người bạn đời. Thế nên, ngoài việc săn bắn, làm nương rẫy giỏi, người đàn ông miền núi phải biết đan lát, nhất là đan những chiếc gùi để lên nương rẫy, cõng nước, cõng lúa, cõng ngô. Báo Tuổi Trẻ viết về những chiếc gùi của người Thượng ở Tây Nguyên qua đoạn ký sự như sau.

Truyền thuyết Êddê kể rằng chàng Y Rít là người đầu tiên biết đan đồ bằng mây tre, sáng tạo nhiều hoa văn đẹp mắt trên đồ đan. Anh ta cặm cụi tạo ra những đồ gia dụng bằng mây tre hoặc bằng lá lác với kỹ thuật làm nan và kỹ thuật đan phong phú. Mỗi sản phẩm bao giờ cũng đi đôi với một kỹ thuật làm nan, kỹ thuật đan độc đáo, được mọi người ưa thích và bắt chước. Người đời sau chỉ thêm thắt vào một ít để có được những chiếc gùi đẹp như hôm nay.

Có nhiều loại gùi trong nhà, gùi nhỏ để trang sức, để tuốt lúa, gùi lớn đan dày để dựng lúa, đựng ngô, gùi đan thưa để đi nương rẫy, lấy củi, đựng trái bầu để lấy nước. Mỗi dân tộc có những kiểu dáng gùi riêng. Người Bana có loại gùi dẹt sát vào lưng. Người Êddê dùng loại gùi bốn chân để lúc qua sông đặt xuống bãi cát nghỉ ngơi chốc lát. Có người ví cách tạo dáng của gùi Êddê như cái đài hoa pơlang (hoa gạo), loài hoa đẹp của buôn làng Tây nguyên. Người Chăm H'roi thích loại gùi ba ngăn như một chiếc ba lô bằng mây. Có loại gùi thưa dùng để mang củi, mang các ống nước từ rẫy, từ suối về nhà. Có gùi lớn để mang thóc, mang bắp. Chiếc gùi nhỏ xinh xinh cho các cô gái đựng quần áo đẹp. Loại gùi đựng đồ quí trong gia đình như tư trang thường có nắp đậy là một trong những vật dụng được trang trí hoa văn công phu nhất. Có loại gùi đan hai lớp, đổ nước vào không ngấm gỉ được.

Người Cơtu ở núi rừng Trường Sơn có nhiều loại gùi: gùi vận chuyển lúa (zôống) được đan nan lóng mốt, gùi củi thì được đan nan hình lục giác; gùi trẻ em Cơtu (p'reng) được đan bằng mây dày với nan lóng mốt, kết hợp với kỹ thuật chéo phức tạp, dáng gùi có hình ống, vành miệng tròn, đế gùi hình vuông. Riêng tà lét (gùi ba ngăn của đàn ông) và gùi đựng đồ dùng trang sức và thổ cẩm thì được đan nan lóng mốt kết hợp với nhiều kỹ thuật đan tinh xảo, nguyên liệu chủ yếu là dây mây, tạo cho gùi này có nét riêng là phụ thuộc vào sự sáng tạo cũng như tay nghề của từng nghệ nhân. Hai loại gùi này đan rất công phu và có độ bền rất cao, chỉ dùng làm quà biếu cho khách quí, tặng sui gia và đôi khi còn là vật sính lễ...

Bạn,

Cũng theo báo Tuổi Trẻ, trên những chiếc gùi với hàng chục kiểu dáng khác nhau, bàn tay khéo léo của người thợ đan Tây nguyên tạo ra nhiều kiểu hoa văn trang trí rất đẹp mắt.

Với kỹ thuật đan tinh xảo, nghệ thuật tạo dáng, tạo hình tinh tế, đồ đan nói chung, gùi nói riêng của các sắc tộc ở Tây nguyên là công trình nghệ thuật độc đáo.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Gần Tết rồi, bánh kẹo đầy chợ... nhớ coi chừng bánh kẹo từ phương Bắc tới, lại dán nhãn hiệu bánh phương Tây, phương Đông...
Trường học là nơi nguy hiểm như chiến trường? Có lẽ, chỉ xảy ra tại Việt Nam... học sinh gãy chân trong sân trường là bình thường?
Đội tuyển Việt Nam đạt chiến thắng 2-0 trước Yemen trong lượt trận cuối bảng D. Vậy là, hy vọng, và còn chờ...
Kim-Trump, Trump-Kim… có thể sẽ hẹn nhau tại Việt Nam. Tại vì cả Tump và Kim đều ưa thích ăn phở Sài Gòn, hay bún chả Hà Nội? Báo Nghệ An ghi nhận: Việt Nam được chọn là ứng cử viên tiềm năng để tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh lần hai giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
Kinh tế VN sẽ lạc quan hơn, nhờ các hiệp định thương mại bắt đầu hiệu lực. Bản tin TTXVN kể: Kể từ hôm Thứ Hai 14/1/2019, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chính thức có hiệu lực với Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng kinh tế.
Nhìn đâu, cũng thấy môi trường ô nhiễm... Do vậy, giới trẻ phải suy nghĩ. Báo Dân Trí kể chuyện: Sinh viên Huế nhặt rác thải, thi ý tưởng sáng tạo từ phế liệu.
Tết đang tới gần... bầu không khí trang nghiêm lúc giao mùa đang tới... Bản tin VTV kể chuyện lên mạng mua hàng Tết: Muốn mua sắm Tết nhưng không muốn tốn nhiều thời gian, nhất là không phải chen lấn xếp hàng tại các chợ truyền thống hay siêu thị, đâu là lựa chọn khả thi? Câu trả lời chính là sắm Tết online. Nắm bắt xu thế này, ngay từ đầu tháng 1/2019, nhiều đơn vị đã đưa ra thị trường trực tuyến hàng nghìn mặt hàng với mẫu mã phong phú từ thực phẩm, quà biếu đến các mặt hàng gia dụng.
Tàu cá Việt Nam chìm ngoài Biển Đông, chưa rõ lý do. Có vẻ như bị “tàu lạ” cố ý chìm? Báo Người Đưa Tin ghi rằng theo Vietnamnet, Đài Thông tin duyên hải Nha Trang xác nhận vào lúc 10h40 ngày 11/1, đơn vị đã nhận được tin báo từ tàu cá BV 95838TS phát hiện tàu cá số hiệu KH 90208TS đang chìm tại vùng biển phía Nam.
Bác sĩ Việt Nam nhiều người rất mực tài năng... cứu bệnh nhân cả trong những điều kiện hy hữu. Bản tin Zing kể: Kể về ngày cấp cứu 25/12, bác sĩ Lâm cho biết đây là lần đầu khoa tiếp nhận bệnh nhân ngộ độc rượu nặng và sử dụng phương pháp truyền bia vào cơ thể.
Vậy là cưỡng chế xong vườn rau Lộc Hưng ở Tân Bình, Sài Gòn: RFA ghi rằng VC cưỡng chế khu đất với lý do được nói là để xây dựng khu trường học đạt chuẩn quốc gia, cho dù suốt gần 20 năm nay người dân tại Vườn Rau Lộc Hưng phải khiếu kiện về vấn đề khu đất này. Vào ngày 22 tháng 12 năm ngoái, lực lượng chức năng kéo đến nhưng chưa có động thủ gì.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.