Hôm nay,  

Lễ Hội Nấu Cơm Thi

2/11/200300:00:00(View: 6498)
Bạn,
Lá thư kỳ này kể cho bạn nghe chuyện về lễ hội nấu cơm thi ở một làng thuộc tỉnh Vĩnh Phúc. Đó là Hương Canh, thuộc huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Hương Canh vừa là tên một làng, vừa là tên của cả thị trấn. Báo Giáo Dục-Thời Đại viết về lễ hội này như sau.
Thời Gia Long “Nhị thập niên”, Hương Canh có 7 giáp. Mỗi Giáp cứ theo tên Cơ mà gọi: Cơ Treo Chùa, Cơ Ngói Hạ, Cơ Đông Mướp, Cơ Trong Vam, Cơ Lang Gợ, Cơ Nội Giữa, Cơ Chuôi Chòm. Các Giáp đều được quyền và có trách nhiệm tham gia lễ hội “Nấu cơm thi”.
Lễ hội được tổ chức vào dịp đầu xuân. Mỗi Giáp phải nấu 16 nồi cơm dự thi, gạo Gié cánh, loại gạo đặc sản của Hương Canh, vào nồi bảy bằng đồng điếu, chứ không dùng nồi đất như Khai Quang, Bảo Sơn, Vị Trù, Thanh Dã hay Hiển Lễ, vì 3 đình Hương Canh không thờ ông tổ làm nồi đất là Nồi Hầu, mà thờ vị Thành hoàng thời Ngô Vương Quyền.
Buổi chiều, đúng giờ Mùi, các hộ bưng nồi cơm thi từ nhà mình đã nấu xong, đến nhà trưởng Giáp. Các nồi cơm đều được niêm phong bằng giấy bản, dán nước bọt cơm, bịt kín cả vung. Trên vung ghi rõ tên Giáp và tên chủ hộ.

Các chức sắc trong Giáp được cử làm giám khảo. Mỗi Giáp một người, tất cả gồm 7 cụ. Thêm một cụ đứng đầu điều khiển việc chấm thi, gọi là cụ Trùm Nước.
Cơm mang so tài phải thật trắng, thật thơm và thật dẻo. Cơm đơm ra bát, lúc đang nóng hôi hổi, người ta lấy đũa cả đè lên, các hạt cơm dính chặt lại với nhau. Khi úp dốc xuống, cơm tuột ra khỏi bát thật róc, hạt cơm dính liền và mịn mặt như đóng khuôn. Thứ cơm này gọi là “cơm in”, cắt ra từng miếng như cơm nắm, vừa mịn, vừa dẻo, vừa thơm như xôi.


Muốn đạt được những tiêu chuẩn đó phải chuẩn bị kỹ lưỡng. Nước nấu cơm thường là nước mưa hứng giữa trời, lưu trữ trong chum vại đậy kín, không có mùi ngói vôi, mùi máng kẽm rỉ, mùi nấm mốc ở thân cau, không có bọ gậy. Cả nước vo gạo lẫn nước nấu cơm đều phải lọc rất kỹ; người ta dùng tập giấy bản lót trong rá, để rỏ tí tách xuống vại từ mấy đêm trước. Nấu cơm phải bằng củi xoan khô, đượm lửa, bền than và ít khói, ít bụi. Nồi nấu cơm bằng đồng điếu, đánh sạch, sáng đỏ lên, dùng mỡ cơm xôi để lau nồi trước khi nấu cho dễ róc cháy và không bị bén nồi. Cơm sẽ thơm và không tanh mùi đồng. Vung đất đậy lọt khít trong miệng nồi. Người ta mài nhẹ quanh vành vung để lấy độ tròn và độ nhám, nên đậy vung không cần đệm lá chuối tươi. Vung rất khít, không gây oi khói và vàng cơm. Những nồi cơm đạt yêu cầu, không bị vơi, không bị đầy quá; trên dưới, tứ bề đều ngon, thơm, đẹp như nhau thì được trúng giải. Nồi nấu khéo là nồi không có cháy; lượt cơm đáy không khô cứng, chung quanh không ướt.
Bạn,
Báo quốc nội viết tiếp: Lễ hội “nấu cơm thi” đã đề cao hạt gạo Gié Cánh, loại gạo mà trong sách “Vân đài loại ngữ”, nhà bác học Lê Quý Đôn gọi là Tám Cánh, hoặc Tám Râu, hàm lượng protein lên tới 12%. Hạt gạo Gié Cánh là biểu tượng của 3 làng Hương Canh, Ngọc Canh và Tiên Canh, biểu tượng của nền văn minh lúa nước, đề cao tài năng nấu cơm cho thợ cày, thợ cấy, cho tráng đinh trong trận mạc chống ngoại xâm và giặc cỏ, ở các làng quê miền bán sơn địa xen kẽ đồng bằng Vĩnh Phúc.

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Không chỉ là một người mở đầu dòng Thơ Mới, không chỉ là một nhà báo tài năng trực diện với áp lực thực dân Pháp, cụ Phan Khôi còn là một trong những người gánh vác phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục, rồi Nhân Văn Giai Phẩm, và rồi trở thành một lãnh tụ Việt Nam Quốc dân đảng.
Có một người được lịch sử gắn liền định mệnh với một địa danh: cố Trung Tá Hải Quận VNCH Nguỵ Văn Thà và Đảo Hoàng Sa. Các trang sử sau này sẽ không thể nào tách rời tên ông Ngụy Văn Thà và Đảo Hoàng Sa. Ngày ông tử trận, cũng là ngày Hoàng Sa bị Hải quân Trung Quôc chiêm trọn.
Một taì năng vừa ra đi. Nhà đạo diễn Mỹ gốc Việt Stephane Gauger đột tử và hưởng dương chỉ 48 tuổi. Mới biết, cuộc đời là vô thường... Kinh Phật dạy về ý nghĩa cuộc sống: Chỉ trong một khoảnh khắc, ngưng thở là có thể qua đời khác.
Sai quy định, gây hậu quả nghiêm trọng... Đó là lý do nói chung của tòa án khi xử hai cựu quan lớn Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh.
Chúng ta nghe chuyện trèo tường, thường nghĩ tới chuyện hình sự. Vì ông bà mình có nhóm chữ “đào tường, khoét gạch” để chỉ việc đột nhập vào một nơi nào để rinh đồ đạc... Nhưng chuyện này không phải.
Vậy là giảm xuất khẩu điều… Đơn giản vi thiếu nguyên liệu. Đó là hoàn cảnh ngành điều của VN.
Tin lớn nhất trong cuối tuần là một thiếu nữ sắc tộc Ê Đê trở thành Hoa Hậu Hoàn Vũ VN. Đó là lần đầu lịch sử... Nhan sắc tuyệt vời. Tư cách ứng xử tuyệt vời. Chỉ ngạc nhiên là tại sao có một số người kỳ thị.
Trong tuần qua, có một ngày rất đặc biệt đối với người dân Bình Định: sinh nhật Quách Tấn, một nhà thơ lớn của Việt Nam.
Có phải là mua giải, chạy giải? Đó là câu hỏi của nhiều người, được Báo Pháp Luật ghi nhận qua bản tin “Ồn ào giải thưởng Hội Nhà văn: Có mua giải, chạy giải?”
Chuyện kể ra, cả thế giới đều cười: chính phủ Nga mời chính phủ VN cử phái đoàn giám sát bầu cử Nga, vì Nga sắp bầu tân Tổng Thống... Thế là, chính phủ VN hoan nghênh lời mời. Trong khi đó, có một dấu hiệu mới từ anh họ Kim: đông ý hòa dịu nói chuyện Nam-Băc Hàn.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.