Hôm nay,  

Lễ Hội Nấu Cơm Thi

2/11/200300:00:00(View: 6393)
Bạn,
Lá thư kỳ này kể cho bạn nghe chuyện về lễ hội nấu cơm thi ở một làng thuộc tỉnh Vĩnh Phúc. Đó là Hương Canh, thuộc huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Hương Canh vừa là tên một làng, vừa là tên của cả thị trấn. Báo Giáo Dục-Thời Đại viết về lễ hội này như sau.
Thời Gia Long “Nhị thập niên”, Hương Canh có 7 giáp. Mỗi Giáp cứ theo tên Cơ mà gọi: Cơ Treo Chùa, Cơ Ngói Hạ, Cơ Đông Mướp, Cơ Trong Vam, Cơ Lang Gợ, Cơ Nội Giữa, Cơ Chuôi Chòm. Các Giáp đều được quyền và có trách nhiệm tham gia lễ hội “Nấu cơm thi”.
Lễ hội được tổ chức vào dịp đầu xuân. Mỗi Giáp phải nấu 16 nồi cơm dự thi, gạo Gié cánh, loại gạo đặc sản của Hương Canh, vào nồi bảy bằng đồng điếu, chứ không dùng nồi đất như Khai Quang, Bảo Sơn, Vị Trù, Thanh Dã hay Hiển Lễ, vì 3 đình Hương Canh không thờ ông tổ làm nồi đất là Nồi Hầu, mà thờ vị Thành hoàng thời Ngô Vương Quyền.
Buổi chiều, đúng giờ Mùi, các hộ bưng nồi cơm thi từ nhà mình đã nấu xong, đến nhà trưởng Giáp. Các nồi cơm đều được niêm phong bằng giấy bản, dán nước bọt cơm, bịt kín cả vung. Trên vung ghi rõ tên Giáp và tên chủ hộ.

Các chức sắc trong Giáp được cử làm giám khảo. Mỗi Giáp một người, tất cả gồm 7 cụ. Thêm một cụ đứng đầu điều khiển việc chấm thi, gọi là cụ Trùm Nước.
Cơm mang so tài phải thật trắng, thật thơm và thật dẻo. Cơm đơm ra bát, lúc đang nóng hôi hổi, người ta lấy đũa cả đè lên, các hạt cơm dính chặt lại với nhau. Khi úp dốc xuống, cơm tuột ra khỏi bát thật róc, hạt cơm dính liền và mịn mặt như đóng khuôn. Thứ cơm này gọi là “cơm in”, cắt ra từng miếng như cơm nắm, vừa mịn, vừa dẻo, vừa thơm như xôi.


Muốn đạt được những tiêu chuẩn đó phải chuẩn bị kỹ lưỡng. Nước nấu cơm thường là nước mưa hứng giữa trời, lưu trữ trong chum vại đậy kín, không có mùi ngói vôi, mùi máng kẽm rỉ, mùi nấm mốc ở thân cau, không có bọ gậy. Cả nước vo gạo lẫn nước nấu cơm đều phải lọc rất kỹ; người ta dùng tập giấy bản lót trong rá, để rỏ tí tách xuống vại từ mấy đêm trước. Nấu cơm phải bằng củi xoan khô, đượm lửa, bền than và ít khói, ít bụi. Nồi nấu cơm bằng đồng điếu, đánh sạch, sáng đỏ lên, dùng mỡ cơm xôi để lau nồi trước khi nấu cho dễ róc cháy và không bị bén nồi. Cơm sẽ thơm và không tanh mùi đồng. Vung đất đậy lọt khít trong miệng nồi. Người ta mài nhẹ quanh vành vung để lấy độ tròn và độ nhám, nên đậy vung không cần đệm lá chuối tươi. Vung rất khít, không gây oi khói và vàng cơm. Những nồi cơm đạt yêu cầu, không bị vơi, không bị đầy quá; trên dưới, tứ bề đều ngon, thơm, đẹp như nhau thì được trúng giải. Nồi nấu khéo là nồi không có cháy; lượt cơm đáy không khô cứng, chung quanh không ướt.
Bạn,
Báo quốc nội viết tiếp: Lễ hội “nấu cơm thi” đã đề cao hạt gạo Gié Cánh, loại gạo mà trong sách “Vân đài loại ngữ”, nhà bác học Lê Quý Đôn gọi là Tám Cánh, hoặc Tám Râu, hàm lượng protein lên tới 12%. Hạt gạo Gié Cánh là biểu tượng của 3 làng Hương Canh, Ngọc Canh và Tiên Canh, biểu tượng của nền văn minh lúa nước, đề cao tài năng nấu cơm cho thợ cày, thợ cấy, cho tráng đinh trong trận mạc chống ngoại xâm và giặc cỏ, ở các làng quê miền bán sơn địa xen kẽ đồng bằng Vĩnh Phúc.

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Gần Tết rồi, bánh kẹo đầy chợ... nhớ coi chừng bánh kẹo từ phương Bắc tới, lại dán nhãn hiệu bánh phương Tây, phương Đông...
Trường học là nơi nguy hiểm như chiến trường? Có lẽ, chỉ xảy ra tại Việt Nam... học sinh gãy chân trong sân trường là bình thường?
Đội tuyển Việt Nam đạt chiến thắng 2-0 trước Yemen trong lượt trận cuối bảng D. Vậy là, hy vọng, và còn chờ...
Kim-Trump, Trump-Kim… có thể sẽ hẹn nhau tại Việt Nam. Tại vì cả Tump và Kim đều ưa thích ăn phở Sài Gòn, hay bún chả Hà Nội? Báo Nghệ An ghi nhận: Việt Nam được chọn là ứng cử viên tiềm năng để tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh lần hai giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
Kinh tế VN sẽ lạc quan hơn, nhờ các hiệp định thương mại bắt đầu hiệu lực. Bản tin TTXVN kể: Kể từ hôm Thứ Hai 14/1/2019, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chính thức có hiệu lực với Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng kinh tế.
Nhìn đâu, cũng thấy môi trường ô nhiễm... Do vậy, giới trẻ phải suy nghĩ. Báo Dân Trí kể chuyện: Sinh viên Huế nhặt rác thải, thi ý tưởng sáng tạo từ phế liệu.
Tết đang tới gần... bầu không khí trang nghiêm lúc giao mùa đang tới... Bản tin VTV kể chuyện lên mạng mua hàng Tết: Muốn mua sắm Tết nhưng không muốn tốn nhiều thời gian, nhất là không phải chen lấn xếp hàng tại các chợ truyền thống hay siêu thị, đâu là lựa chọn khả thi? Câu trả lời chính là sắm Tết online. Nắm bắt xu thế này, ngay từ đầu tháng 1/2019, nhiều đơn vị đã đưa ra thị trường trực tuyến hàng nghìn mặt hàng với mẫu mã phong phú từ thực phẩm, quà biếu đến các mặt hàng gia dụng.
Tàu cá Việt Nam chìm ngoài Biển Đông, chưa rõ lý do. Có vẻ như bị “tàu lạ” cố ý chìm? Báo Người Đưa Tin ghi rằng theo Vietnamnet, Đài Thông tin duyên hải Nha Trang xác nhận vào lúc 10h40 ngày 11/1, đơn vị đã nhận được tin báo từ tàu cá BV 95838TS phát hiện tàu cá số hiệu KH 90208TS đang chìm tại vùng biển phía Nam.
Bác sĩ Việt Nam nhiều người rất mực tài năng... cứu bệnh nhân cả trong những điều kiện hy hữu. Bản tin Zing kể: Kể về ngày cấp cứu 25/12, bác sĩ Lâm cho biết đây là lần đầu khoa tiếp nhận bệnh nhân ngộ độc rượu nặng và sử dụng phương pháp truyền bia vào cơ thể.
Vậy là cưỡng chế xong vườn rau Lộc Hưng ở Tân Bình, Sài Gòn: RFA ghi rằng VC cưỡng chế khu đất với lý do được nói là để xây dựng khu trường học đạt chuẩn quốc gia, cho dù suốt gần 20 năm nay người dân tại Vườn Rau Lộc Hưng phải khiếu kiện về vấn đề khu đất này. Vào ngày 22 tháng 12 năm ngoái, lực lượng chức năng kéo đến nhưng chưa có động thủ gì.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.