Hôm nay,  

Lễ Hội Nấu Cơm Thi

11/02/200300:00:00(Xem: 6409)
Bạn,
Lá thư kỳ này kể cho bạn nghe chuyện về lễ hội nấu cơm thi ở một làng thuộc tỉnh Vĩnh Phúc. Đó là Hương Canh, thuộc huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Hương Canh vừa là tên một làng, vừa là tên của cả thị trấn. Báo Giáo Dục-Thời Đại viết về lễ hội này như sau.
Thời Gia Long “Nhị thập niên”, Hương Canh có 7 giáp. Mỗi Giáp cứ theo tên Cơ mà gọi: Cơ Treo Chùa, Cơ Ngói Hạ, Cơ Đông Mướp, Cơ Trong Vam, Cơ Lang Gợ, Cơ Nội Giữa, Cơ Chuôi Chòm. Các Giáp đều được quyền và có trách nhiệm tham gia lễ hội “Nấu cơm thi”.
Lễ hội được tổ chức vào dịp đầu xuân. Mỗi Giáp phải nấu 16 nồi cơm dự thi, gạo Gié cánh, loại gạo đặc sản của Hương Canh, vào nồi bảy bằng đồng điếu, chứ không dùng nồi đất như Khai Quang, Bảo Sơn, Vị Trù, Thanh Dã hay Hiển Lễ, vì 3 đình Hương Canh không thờ ông tổ làm nồi đất là Nồi Hầu, mà thờ vị Thành hoàng thời Ngô Vương Quyền.
Buổi chiều, đúng giờ Mùi, các hộ bưng nồi cơm thi từ nhà mình đã nấu xong, đến nhà trưởng Giáp. Các nồi cơm đều được niêm phong bằng giấy bản, dán nước bọt cơm, bịt kín cả vung. Trên vung ghi rõ tên Giáp và tên chủ hộ.

Các chức sắc trong Giáp được cử làm giám khảo. Mỗi Giáp một người, tất cả gồm 7 cụ. Thêm một cụ đứng đầu điều khiển việc chấm thi, gọi là cụ Trùm Nước.
Cơm mang so tài phải thật trắng, thật thơm và thật dẻo. Cơm đơm ra bát, lúc đang nóng hôi hổi, người ta lấy đũa cả đè lên, các hạt cơm dính chặt lại với nhau. Khi úp dốc xuống, cơm tuột ra khỏi bát thật róc, hạt cơm dính liền và mịn mặt như đóng khuôn. Thứ cơm này gọi là “cơm in”, cắt ra từng miếng như cơm nắm, vừa mịn, vừa dẻo, vừa thơm như xôi.


Muốn đạt được những tiêu chuẩn đó phải chuẩn bị kỹ lưỡng. Nước nấu cơm thường là nước mưa hứng giữa trời, lưu trữ trong chum vại đậy kín, không có mùi ngói vôi, mùi máng kẽm rỉ, mùi nấm mốc ở thân cau, không có bọ gậy. Cả nước vo gạo lẫn nước nấu cơm đều phải lọc rất kỹ; người ta dùng tập giấy bản lót trong rá, để rỏ tí tách xuống vại từ mấy đêm trước. Nấu cơm phải bằng củi xoan khô, đượm lửa, bền than và ít khói, ít bụi. Nồi nấu cơm bằng đồng điếu, đánh sạch, sáng đỏ lên, dùng mỡ cơm xôi để lau nồi trước khi nấu cho dễ róc cháy và không bị bén nồi. Cơm sẽ thơm và không tanh mùi đồng. Vung đất đậy lọt khít trong miệng nồi. Người ta mài nhẹ quanh vành vung để lấy độ tròn và độ nhám, nên đậy vung không cần đệm lá chuối tươi. Vung rất khít, không gây oi khói và vàng cơm. Những nồi cơm đạt yêu cầu, không bị vơi, không bị đầy quá; trên dưới, tứ bề đều ngon, thơm, đẹp như nhau thì được trúng giải. Nồi nấu khéo là nồi không có cháy; lượt cơm đáy không khô cứng, chung quanh không ướt.
Bạn,
Báo quốc nội viết tiếp: Lễ hội “nấu cơm thi” đã đề cao hạt gạo Gié Cánh, loại gạo mà trong sách “Vân đài loại ngữ”, nhà bác học Lê Quý Đôn gọi là Tám Cánh, hoặc Tám Râu, hàm lượng protein lên tới 12%. Hạt gạo Gié Cánh là biểu tượng của 3 làng Hương Canh, Ngọc Canh và Tiên Canh, biểu tượng của nền văn minh lúa nước, đề cao tài năng nấu cơm cho thợ cày, thợ cấy, cho tráng đinh trong trận mạc chống ngoại xâm và giặc cỏ, ở các làng quê miền bán sơn địa xen kẽ đồng bằng Vĩnh Phúc.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sân trường không an toàn tí nào... Lớp học cũng không an toàn... Thậm chí, văn phòng Hiệu trưởng cũng không an toàn.
Vậy là tràn dầu… Chắc là khi rút ruột đã gặp bất ngờ… Báo Môi Trường & Cuộc Sống kể: Trả lời PV VTC News vào tối 18/12, ông Vũ Đức Kính – Phó chủ tịch UBND TP Thanh Hóa (Thanh Hóa) cho biết: “Bước đầu chúng tôi xác định được vào ngày 14/12 xảy ra sự cố tràn dầu, khoảng 3.000 lít dầu tại bể thu gom dầu thừa của cây xăng quân đội nằm sát Cảng Lễ Môn, Khu công nghiệp Lễ Môn, thuộc phường Quảng Hưng, thành phố Thanh Hóa bị nước mưa làm chảy tràn ra khu vực dân sinh.
Vậy là vô địch bóng đá... Hóa ra, Việt Nam bây giờ lên cơn sốt chủ yếu là do: Hoa hậu và bóng đá.
Thê thảm là ô nhiễm môi trường... Đây là những cái chết chậm. Báo Tuổi Trẻ kể: từ Sở Tài nguyên và Môi trường TP.SG cho hay trung bình một người phụ nữ Việt "gánh" trên mình gần 6 ký bụi ô nhiễm mỗi năm.
Vậy là lương tôi thiểu tăng... cũng không bao nhiêu. Nhưng vẫn rất cần. Báo Thanh Niên kể: Từ ngày 1.1.2019, lương tối thiểu tăng lên 4,18 triệu đồng/tháng... Mức lương tối thiểu vùng quy định nêu trên là mức thấp nhất làm cơ sở để doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận và trả lương.
Hai ông Thứ trưởng Bộ Công An ra tòa... Báo Dân Việt kể: Ngày 14/12, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can Trần Việt Tân, nguyên Tổng cục trưởng và ông Bùi Văn Thành, nguyên Cục trưởng Bộ Công an về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Hai bị can bị cấm đi khỏi nơi cư trú.
Cô giáo ỷ thế gần mặt trời Hà Nội mắng học trò, mắng cả gia đình học trò... bị kỷ luật. Báo Giao Thông kể: Phòng GD&ĐT huyện Ứng Hòa, Hà Nội, đã cảnh cáo, chuyển trường "giáo viên đuổi học học sinh vì... bố làm thợ xây, mẹ bán hàng".
Vậy là huề... đành phải chờ đá trận chung kết lượt về ở Hà Nội. Giải thi đấu bóng đá AFF Cup 2018 trận Chung kết lượt đi tại Malaysia ngày 11/12/2018 có kết quả: Hai đội tuyển Malaysia -- Việt Nam huề 2-2.
Mưa lũ quá lớn… Chết, bị thương, nhà ngập nước, xa lộ hư hỏng, xe cộ rỉ sét… Bản tin VOV kể: Mưa lũ ở miền Trung làm 6 người chết, hàng chục ngàn ngôi nhà bị ngập. Mưa lũ khiến hàng chục nghìn ngôi nhà bị ngập. Hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ quân khu 5 cùng lực lượng quân đội, công an địa phương giúp người dân.
Sau Sài Gòn ngập, là tới Nha Trang… và bây giờ là Đà Nẵng ngập nước. Y hệt như ca khúc gì có câu: trời làm cơn lụt mỗi năm. Bây giờ thêm cơ cấu hạ tầng thoát nước yếu kém nữa, là tăng phần bi thảm.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.