Hiện nay, trong số các ngành học được giảng dạy tại các trường đại học và cao đẳng ỏ Việt Nam ngành học về điện toán, tin học- trong nước gọi là công nghệ thông tin, là có mức học phí cao nhất, học phí theo học ngành này tại cáctrường đại học công lập là 130 - 150 nghìn đồng/tháng, dân lập là 250 nghìn đồng/tháng. Đó là chưa kể chi phí thuê máy tính, tài liệu khoảng l00 nghìn đồng/tháng. Theo ước tính, một sinh viên theo học ngành này thì riêng học phí trong 4 năm học đã mất trên 10 triệu đồng, chưa kể bao khoản chi phí khác. Đó là một khoản tiền quá lớn so với những sinh viên mà gia đình có thu nhập thấp. Điều đáng nói là dù đã phải chịu gánh nặng về học phí trong 4 năm, thế nhưng một sinh viên lập trình giỏi sau khi tốt nghiệp đại học vẫn chưa thể đảm đương những dự án nhu liệu, thế mà còn phải học thêm để nâng cao trình độ. Để nhận được chứng chỉ chuyên viên nhu liệu do Microsoft cấp, có thể phải tốn tới hàng nghìn đô. Gánh nặng học phí của các sinh viên theo học ngành “công nghệ thông tin” được báo VN ghi nhận như sau.
Tại Trung tâm đào tạo lập trình viên quốc tế đầu tiên của Công ty Phát triển đầu tư công nghệ, viết tắt là FPT, sinh viên phải đóng học phí rất nặng: trong một năm là 800 đô, trọn khóa 2 năm là l,620 đô. Mặc dù các học viên khóa đầu tiên theo học ở đây được đảm bảo bằng “lời hứa” khá hấp dẫn là sẽ được FPT tiếp nhận toàn bộ, nhưng chắc hẳn người học còn rất e ngại khi phải bỏ ra số tiền khá lớn trên để đầu tư cho”sự học” này. Cũng do mức phí đào tạo cao như vậy nên rất dễ hiểu rằng, nguồn chất xám có giá trị sẽ chảy tới các công ty nước ngoài hoặc liên doanh, bởi đơn giản là họ phải “hoàn vốn”. Một chuyên viên của Công ty HP nói: “Theo học về công nghệ thông tin là một cách thức đầu tư vô cùng tốn kém về tiền của và công sức. Nhưng làm cho nước ngoài là hưởng thành quả của sự đầu tư đó và là cách nhanh nhất để nâng cao trình độ, kinh nghiệm, những cái mà rất ít doanh nghiệp trong nước có được. Có thể nhận thấy thu nhập của chuyên viên ngành Công nghệ thông tin khá cao. Ở các công ty nước ngoài, những chuyên viên thường được trả từ 400 đến 500 USD mỗi tháng. Trong khi đó, cũng khả năng như vậy, nếu làm việc tại các công ty trong nước thì thu nhập chỉ bằng khoảng 1/5. Nếu nhìn vào tình hình đầu tư cho ngành Công nghệ thông tin VN trong thời gian qua, thì những dự án, kế hoạch nhằm gia tăng giá trị và hiệu quả của các ngành sản xuất ứng dụng Công nghệ thông tin như phần mềm chưa mấy khả quan. Nạn vi phạm bản quyền phần mềm (nhu liệu) còn là phổ biến, nên khó khuyến khích lĩnh vực này phát triển. Ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Công ty CMC, nhận xét: “Đầu tư để có được đội ngũ chuyên viên phần mềm ở mỗi doanh nghiệp là rất quan trọng và cần thiết. Công ty CMC đã đào tạo nhiều chuyên viên phần mềm, song khi đạt trình độ cao họ lại chuyển đến những công ty khác. Hiện nước ta chưa có những quy định bắt buộc người lao động làm việc tại một công ty cũng như phải bồi thường lại chi phí đã được hỗ trợ. Cũng vì lý do này nên nhìn chung nhiều doanh nghiệp tin học chỉ đào tạo cho nhân viên một số kỹ năng cần thiết và muốn tuyển lao động có kinh nghiệm”.
Bạn,
Cũng theo báo trong nước, các nhà khoa học, chuyên viên cao cấp ngành điện toán đã tỏ ra lo ngại khi nhìn vào nguồn nhân lực của ngành hiện nay. Một số chuyên viên cho rằng “muốn khai thác hiệu quả của các ngành sản xuất kinh doanh do các hoạt động tin học hóa mang lại, các sản phẩm tin học phải có được lợi nhuận”, thế nhưng chưa có tại Việt Nam!