Ai đang điều khiển giá dầu thô" Công ty BP (British Petroleum), tổ hợp OPEC xuất khẩu dầu và Nga, tất cả đều là những cái để người ta nghi ngờ, nhưng thực tế phải có một thực thể nào đó đang điều khiển thị trường này.
Chỉ nội có một tháng, các hợp đồng tương lai của hãng trung gian WTI (West Texas Intermediate) và hãng Brent đã sụt xuống hơn 10 Mỹ kim cho một thùng dầu thô, còn hợp đồng Tháng mười với hãng WTI đã giảm xuống 17,5% trong khoảng 8 Tháng tám và 11 Tháng chín.
Theo thực tế, các tin tức không ảnh hưởng thị trường này nhiều lắm. Ngoài ra có vài tin do hãng BP đưa ra, họ tìm thấy mỏ dầu trong vịnh Mexico nằm trên phần lãnh hải của Hoa Kỳ. Vấn đề Iran vẫn còn chưa giải quyết, cơn bão mùa vẫn chưa qua. Nhưng giá dầu thô lại sụt hẳn xuống. Vậy ai đang làm trò này đây"
Người ta đã nghi cho chính quyền Hoa kỳ, cũng có thể hãng BP bầy trò lập giá dầu khi bị uỷ ban CFTC coi về các thị trường hàng hoá tương lai (Commodity Futures Trading Commission) điều tra. Tin này ra sau vụ hãng BP cho đóng mỏ dầu tại vịnh Prudhoe, Alaska vì đường ống dẫn dầu bị hư hại nặng, nhưng giá dầu vẫn cứ đi xuống. Tuần vừa qua, trước khi hãng BP tuyên bố kế hoạch tái sản xuất dầu tại vịnh Prudhoe, giá dầu trở lại, còn thấp hơn 10 Mỹ kim. Điểm này đủ để nghi ngờ hãng BP gây xáo trộn giá dầu. Tuy nhiên, nếu như hãng BP đã khống chế thị trường dầu thô trị giá cả hàng tỷ Mỹ kim từ lâu, hiện trạng này giá dầu có phần hơi cao. Tin của hãng BP đưa ra đã ảnh hưởng giá dầu, nhưng chỉ nhất thời thôi.
Tuy thế Tổ hợp OPEC xuất khẩu dầu thô chiếm 40 phần trăm thị trường dầu thô toàn cầu, tổ hợp này cũng không đủ mạnh để làm giá dầu. Nhất là trong tình trạng hiện thời, tổ hợp OPEC chỉ muốn cho giá dầu đi lên, chứ không cho hạ xuống, vì rằng hàng ngày sản xuất dầu thặng dư gần hai triệu thùng. Thặng dư này không có thể nào làm cho giá dầu đi xuống được, nếu như tổ hợp này muốn cho giá dầu đi lên, họ có thể hạn chế số dầu cho ra. Hiện nay tất cả các thành viên trong tổ hợp OPEC đều mong muốn kiềm thực nhiều tiền, họ sẽ không giảm bớt số dầu thu hoạch được. Đây chính là lý do tổ chức OPEC không có khả năng để làm giá dầu.
Nga có khả năng để điều khiển giá dầu thay vì chế ngự giá cả.
Một trong những lý do để cho giá dầu hạ xuống là việc cho tích dầu thêm vô kho. Theo cơ quan EIA quản lý năng lượng (Energy Information Administration), dầu tich trong kho của Hoa Kỳ đã đột ngột tăng lên đ1ung vào những mùa tiêu thụ dầu, nhưng số dầu do tổ hợp OPEC cho ra vẫn không tăng. Nga là một nước cung cấp dầu thô, số lượng cho dầu ra tăng lên đều đếu trong khi giá dầu cứ lên cao. Tin ngày 4 Tháng chín của Moscow cho biết, dầu thu hoạch trong Tháng tám là 41,27 triệu thùng, một thành tích cao nhất. Trung bình mỗi ngày Nga thu hoạch được 9,72 triệu thùng, tăng 2,8 phần trăm so cùng thời gian của năm ngoái. Thu hoạch dầu trong Tháng bẩy là 40,8 triệu thùng, cho ra mỗi ngày 9,61 triệu thùng, tăng 2,2 phần trăm so với năm ngoái. Nga đã vượt mặt Saudi Arabia để trở thành nước sản xuất dầu nhiều nhất thế giới. Trong tám tháng dầu của năm nay, thu hoạch dầu thô của Nga là 318,15 triệu tấn, hơn năm trước đây 2,5 phần trăm. Tuy nhiên Nga có thể chỉnh đẹp giá dầu.
Thực ra chỉ có Hoa KỲ mới có khả năng làm giá dầu. Hồi Tháng năm chánh quyền Bush đã ra chỉ thị tạm ngưng tích dầu chiến lược, giá dầu đã rớt xuống theo chỉ thị này. Theo thống kê và phân tích của tác giả bài này, việc tích dầu chiến lược của Hoa kỳ chắc chắn có liên quan tới giá dầu của hãng WTI với hệ số ổn định là 0,87. Theo ý kiến của tác giả bài này, mục đích tạm ngưng tích dầu là để làm giá. Hơn nữa hồi Tháng bẩy khi giá dầu thô mới lên cao, chánh quyền Hoa Kỳ đã tuyên bố cho tiêu thụ dầu tích khi để kìm hãm giá dầu. Sau đó, giá dầu liền đi xuống. Tại sao Hoa Kỳ lại muốn kìm hãm giá dầu thô năm nay "
Giá dầu cao hơn làm cho kinh tế phát triển chậm lại. Hoa Kỳ là một nước tiêu thụ dầu nhiều nhất trên thế giới, số dầu này đều trông vào phần nhập khẩu 50 phần trăm tổng số dầu tiêu thụ. Giữ cho giá dầu cao, dân tiêu thụ thường của Hoa kỳ ta thán. Mức tăng trưởng kinh tế của Hoa Kỳ trong quí hai thua xa quí một năm nay, đó là do giá dầu lên cao.
Giá dầu cao đã làm cho nền kinh tế Nga mạnh lên, khiến cho Hoa Kỳ sợ. Khi giá dầu lên cao, Nga thả cửa thu hoạch và cho xuất khẩu dầu không cần kiểm soát, kết quả là kinh tế Nga tăng trưởng đều. Ngày 18 Tháng tám, trữ kim và ngoại tệ của Nga tính ra là 275 tỷ Mỹ kim, quỹ trữ ngân lớn nhất của Nga đứng hàng thứ ba sau Trung quốc và Nhật Bản. Hiện nay Nga đang trù tính bán dầu lấy tiên Rúp (đồng tiền của Nga). Theo thứ tự Nga đã chiếm 15,2 và 25,8 phần trăm thị trường xuất khẩu dầu và khí đốt trên thế giới. Khi hối đoái thành lập xong, Nga sẽ không những giật quyền làm giá của hãng WTI, làm cho đồng Mỹ kim chịu ảnh hưởng, cái mà Hoa Kỳ đang muốn né tránh. Việc Liên Sô sụp đổ không liên quan tới giá dầu đi xuống (lúc đó giá dầu rất thấp, Hoa Kỳ đã yêu cầu OPEC đừng có cho đầu ra chậm lại), nhưng ngày nay giá dầu cứ lên cao đang làm cho Nga mạnh lên. Hoa kỳ không muốn nhìn thấy cái khuynh hướng này cứ tiếp tục đi lên.
Đối với Hoa Kỳ, giá dầu cao không đưa tới việc giải quyết vấn đề Iran. Cái lợi của Iran trong đàm phán là dầu của Iran, giá dầu lên cao càng làm cho Iran thuận lợi hơn. Trước khi Hoa Kỳ cho trừng phạt Iran, Hoa Kỳ phải nghĩ tới ảnh hưởng của giá dầu, nếu như Iran chấm dứt việc xuất khẩu dầu thô và đóng mỏ dầu tại eo biển Hormuz Strait.
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới, chánh quyền Bush cảnh giác sẽ không đưa ra những quyết định làm mất lòng dân chúng Hoa Kỳ. Chắc chắn giá dầu cao, công chúng phản đối, một tình huống bất lợi vào lúc dân chúng đi bỏ phiếu.
Chính vì lý do này, chánh quyền Hoa kỳ đã có sẵn chủ ý để hãm giá dầu từ hồi Tháng năm. Ban đầu Hoa kỳ đã cho ngưng việc tăng tích luỹ dầu chiến lược. Sau giá dầu leo thang hồi tháng bẩy, Hoa Kỳ đã tung ra 7,5 triệu thùng dầu của kho tích luỹ nội một tuần. Vào giữa tháng bẩy, giá dầu lại lên cao, chánh quyền Hoa Kỳ tuyên bố sẵn sàng ngay lúc đó tung ra dầu tích luỹ chiến lược để làm cho giá dầu hạ xuống.
(Kim Lai chuyển ngữ theo bài bình luận của People's Daily Online-China)
Gửi ý kiến của bạn
