Hàng trăm con khỉ có nguy cơ diệt chủng đang được bắt từ vùng hoang dã Phi Châu và gửi tới một phòng thí nghiệm "bí mật" tại Iran cho các cuộc thử nghiệm khoa học.
Một cuộc điều tra bí mật bởi báo The Sunday Times đã cho thấy rằng nhiều con khỉ, bị cấm dùng cho thử nghiệm tại Anh, đang được cung cấp tự do với số lượng lớn tới các phòng thí nghiệm tại những khu vực khác của thế giới. Tất cả sẽ chịu những thử nghiệm xâm hại và đau đớn dẫn đến cái chết cho chúng.
Một người giao dịch Tanzania, Nazir Manji, người điều hành African Primates, một công ty cung cấp súc vật đặt trụ sở tại Dar es Salaam, nói rằng trong mấy năm gần đây đã bán tới 4,000 con khỉ Phi Châu trong một năm tới các phòng thí nghiệm, tính khoảng 60 bảng Anh mỗi con.
Loại khỉ Phi Châu này được bảo vệ dưới hiệp ước về Mậu Dịch Quốc Tế (Cites) trong nhiều loại thú vật có nguy cơ diệt chủng. Bất chấp hiệp ước này, chúng vẫn bị bắt và bán cho bất cứ người mua nào trả tiền.
Một người giao dịch Tanzania khác, Filbert Rubibira, đã được yêu cầu hồi năm ngoái cho một đơn đặt hàng các con khỉ để gửi đến quân đội Trung Quốc cho "các mục đích khoa học." Cuộc buôn bán đã bị bãi bỏ vào phút cuối vì lý do không rõ.
Rubibira đã kể cho phóng viên bí mật giả dạng như là người mua rằng văn phòng của Cites tại Tanzania sẽ ký giấy phép bất kể đến số phận của các con khỉ đó ra sao. Ông ấy nói rằng, "Họ không quan tâm về việc đó. Dù nó cho mục đích khoa học, cho sở thú, nếu máy bay chấp nhận chuyên chở thì họ không cần biết đến cái gì khác… Mục đích không phải là vấn đề."
Manji nói rằng những nhà khoa học ở Học viện Razi Vaccine và Serum Research Institute tại Iran đã mua 215 con khỉ Phi Châu từ ông ta trong năm nay nhưng ông đã nghi ngờ động lực thực sự của họ, mặc dù ông ấy vẫn còn giao dịch với họ. Họ đã "chi rất nhiều tiền" để mua khỉ, ngay cả việc gửi các nhà khoa học để kiểm tra mỗi lần gửi hàng.
Manji, người đã xuất cảng khỉ qua 22 năm, nói rằng, "Iran thì rất bí mật. Họ nói những con khỉ đó là để cho "đất nước chúng tôi", cho vaccine. [Họ nói] chúng tôi không mua vaccine từ bất cứ nơi nào; chúng tôi tự chế vaccine riêng cho mình."
Theo tình báo Mỹ, kỹ nghệ chế tạo thuốc tại Iran từ lâu đã phát triển một loại vi trùng chiến tranh.
Vào năm 2005, Văn phòng của Giám đốc Sở Tình Báo Quốc Gia Mỹ đã nói rằng Iran "đã tiếp tục tìm kiếm dụng cụ, chuyên môn và các vật liệu kỹ thuật sinh hóa dùng hai mục đích, mà chắc chắn liên quan tới sự phát triển kỹ nghệ kỹ thuật sinh hóa hợp pháp nhưng phải mang lại ích lợi cho chương trình vũ khí sinh hóa (BW) của Iran.
Loại khỉ Phi Châu, giống như hầu hết các động vật khác, được xếp hạng trong phụ lục II của Cites, quy định rằng tất cả các loại được liệt kê "mặc dù bây giờ không đe dọa với sự diệt chủng có thể trở thành như vậy trừ phi việc buôn bán các loại thú vật này bị đặt vào các luật lệ hạn chế." Trong thực tế, điều này có nghĩa là các nhà giao dịch hợp pháp có thể bán hàng ngàn con khỉ mỗi năm.
Tuy nhiên, việc dùng tất cả khỉ bắt ở nơi hoang dã trong các thử nghiệm đã bị cấm ở Anh từ năm 1977 và hãng thuốc tây lớn Glaxo-Smith-Kline, sản xuất ¼ số lượng vaccine trên thế giới, cũng đã đình chỉ dùng chúng.