- Ký Sinh Trùng Sốt Rét Thay Đổi Di Thể (Gene) Trong Lúc Xâm Nhập Con Người
Khoa học gia Alan F. Cowman cùng các đồng nghiệp thuộc Trung Tâm Khảo Cứu Y Khoa Howard Hughes chứng minh một di thể mới trong ký sinh trùng sốt rét Malaria Falciparum thay đổi trong lúc xâm nhập cơ thể con người. Ký sinh trùng M. Falciparum xâm nhập hồng huyết cầu qua một thụ thể bạch đản nằm ngoài mặt hồng huyết cầu. Thụ thể chứa một chất đường gọi là Sialic acid. Nếu loại bỏ Sialic acid thì ký sinh trùng sốt rét không thể nào lọt vào trong hồng huyết cầu.
Các khoa học gia khám phá 2 di thể hoạt động khác nhau trong 2 trường hợp ký sinh trùng sốt rét: 1) trường hợp dùng sialic acid và 2) trường hợp không dùng sialic acid.
Khi ký sinh trùng sốt rét P. Falciparum dùng di thể thứ nhất (PfRh4) thì ký sinh trùng có thể chui được vào hồng huyết cầu. Khi ký sinh trùng sốt rét có di thể thứ 2 là EBA165, tự mình không sinh sản đươc bạch đản, nhưng khi dính vơí PFRH4, thì có thể hoạt động được. Kết quả nghiên cứu khuyến cáo một phương thức sáng chế thuốc chủng mới ngừa sốt rét hay thuốc trị sốt rét căn cứ theo khám phá ký sinh trùng sốt rét dùng di thể PfRh4 thay đổi khác nhau khi tìm cách xâm nhập vào hồng huyết cầu, theo những phương cách khác nhau. (Science, August 26, 2005). (Bàn thêm: Bệnh sốt rét do 4 ký sinh trùng gây ra: 1) Sốt rét do Malaria Falciparum thường thấy ở những nước vùng nhiệt đới. Bệnh nguy hiểm, có thể gây tử vong trong vài ngày. Ký sinh trùng sốt rét M. Falciparium kháng nhiều thứ thuốc (chloroquine); 2) Ký sinh trùng P. Vivax và P. Malariae gây sốt rét tại những nước vùng nhiệt đới, đặc biệt P. Ovale thấy nhiều nhất ở miền Tây Phi Châu. Nhiễm những ký sinh sốt rét này tương đối không nguy hiểm lắm vì trong vài trường hợp chỉ cần thời gian là có thể khỏi bệnh. Bệnh số rét do P. Vivax, P. Malariae và P.Ovale thường không kháng sinh mạnh bằng P. Falciparum. Tuy nhiên riêng đối vơí 2 ký sinh trùng sốt rét P. Vivax và P. Ovale, vì có thể xâm nhập vào gan, nên cần thuốc trị ký sinh trùng trong gan để tránh bệnh tái phát. Bệnh sốt rét truyền vào người qua muỗi Anophenes. Khi muỗi cắn người đang bị sốt rét sẽ truyền bệnh từ người này sang người khác. Phần lớn những người bị bệnh sốt rét ở Mỹ sau khi họ du lịch từ nước ngoài trở về Mỹ. Người Việt hải ngoại khi du lịch tại những nước có bệnh sốt rét nên uống thuốc ngừa sốt rét, nhưng phải hỏi ý kiến bác sĩ gia đình, vì nhiều thuốc ngừa sốt rét gây phản ứng phụ, đôi khi nguy hiểm).
Trị Mụn Cơm Ngoài Da
Trẻ em thanh thiếu niên thường than phiền về bệnh mụn cơm moc ngoài da. Bệnh mụn cơ do nhiễm siêu vi trùng Human Papillomavirus. Có nhiều loại: 1) Mụn cơm thông thường như Verruca vulgaris, mụn cơm mọc ở chân (Verruca Plantaris), mụn cơm dẹp (Verruca plana), mụn cơm mọc ở cơ quan sinh dục (Condyloma acuminate).
Chữa bệnh mụn cơm là công việc thường xuyên của y sĩ. Hiện giờ chưa có phương pháp nào trị bệnh được coi là hoàn hảo. Cách trị mụn cơm thông thường ở nhà là dùng hóa chất salicylic acid hay ở phòng mạch dùng cách đốt. Dùng salicylic acid trị mụn cơm tương đối an toàn, có hiệu quả, ít công phạt, 75% khỏi bệnh. Đôi khi dùng salicylic acid trị mụn cơm dẹp ở mặt, chân, hay tay. Nên khỏi ý kiến bác sĩ gia đình trước khi dùng salicylic acid. Bác sĩ thường dùng phương pháp đốt đông lạnh (cryotherapy) trị mụn cơm ở bàn tay hay gót chân. Chỉ cần đốt một lần là đủ. Đôi khi dùng cách đốt đông lạnh cho mụn cơm dẹp. Dùng laser dựa theo nguyên tắc chiếu laser vào sắc tố hồng huyết cầu hemoglobin trong mụn cơm, tăng nhiệt và tiêu hủy mụn cơm. Trung bình chiếu laser 2-3 lần và tỉ lệ trị mụn cơm hữu hiệu thay đổi từ 48-93%. Tổng cộng công hiệu khoảng 72%. Thuốc bôi thoa ngoài da Imiquimod (Aldara), trung bình 5.8 tháng, điều trị mụn cơm có chất vôi, hữu hiệu khoảng 88.9%. Hóa học trị liệu dùng thuốc Bleomycin (Blenoxane) kìm hãm DNA tổng hợp trong mụn cơm và siêu vi trùng trong mụn cơm. Dùng Bleomycin khi không còn cách khác trị mụn cơm, kể cả giải phẫu. Tất nhiên là thường thì bác sĩ chuyên khoa sử dụng Blemomycin trị mụn cơm vì có nhiều công phạt như mọc da, làm chai cứng, thay đổi màu da, và đặc biệt thận trọng khi phụ nữ có thai. Thuốc Retinoids trị mụn cơm ngừa được hiện trạng làm chai và giảm kích thích da. Trong một nghiên cứu thử nghiệm cho 20 trẻ em bị mụn cơm thì 16 trẻ khỏi hẳn. Dùng thuốc miễn dịch trị liệu (intralesional immunotherapy) đặc biệt trường hợp mụn cơm có siêu vi trùng hay nấm. Phương pháp cũng hữu hiệu trị mụn cơm mọc ngoài cơ quan sinh dục, nhất là loại mụn cơm lớn, có chất vôi. (American Family Physicians, 72: 647, 2005). (Bàn thêm: Mụn cơm là loại bướu nhỏ mọc ngoài biểu bì. Mụn cơm do siêu vi trùng Human Papillovirus (HPV) , chứa 2 giải DNA. Siêu vi trùng thường nằm dưới đáy biểu bì, khi phát triển, lớp da trên mặt vẫn thấy như bình thường. Nhiều loại HVP khác nhau gây nhiều loại mụn cơm khác nhau. Vài loại HVP gây nguy cơ ung thư cổ tử cung hay có trường hợp gây ung thư liên hệ bệnh mụn cơm. Trẻ em bị mụn cơm nhiều hơn người lớn. Phần lớn là do đụng chạm ngoài da. Đôi khi mụn cơm tự biến đi liên hệ tình trạng miễn nhiễm của mỗi bệnh nhân. Bệnh nhân bị suy miễn dịch như khi bị ung thư máu lymphoma hay bệnh HIV/AIDs dễ phát hiện mụn cơm và thường lâu khỏi).
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D.,F.A.A.F.P.; Điện Thoại: (714) 547-3915, E-mail: nmtran@hotmail.com, Diễn Đàn Y Khoa: Free subscription: DienDanYKhoa-Subscribe@yahoogroups.com
Khoa học gia Alan F. Cowman cùng các đồng nghiệp thuộc Trung Tâm Khảo Cứu Y Khoa Howard Hughes chứng minh một di thể mới trong ký sinh trùng sốt rét Malaria Falciparum thay đổi trong lúc xâm nhập cơ thể con người. Ký sinh trùng M. Falciparum xâm nhập hồng huyết cầu qua một thụ thể bạch đản nằm ngoài mặt hồng huyết cầu. Thụ thể chứa một chất đường gọi là Sialic acid. Nếu loại bỏ Sialic acid thì ký sinh trùng sốt rét không thể nào lọt vào trong hồng huyết cầu.
Các khoa học gia khám phá 2 di thể hoạt động khác nhau trong 2 trường hợp ký sinh trùng sốt rét: 1) trường hợp dùng sialic acid và 2) trường hợp không dùng sialic acid.
Khi ký sinh trùng sốt rét P. Falciparum dùng di thể thứ nhất (PfRh4) thì ký sinh trùng có thể chui được vào hồng huyết cầu. Khi ký sinh trùng sốt rét có di thể thứ 2 là EBA165, tự mình không sinh sản đươc bạch đản, nhưng khi dính vơí PFRH4, thì có thể hoạt động được. Kết quả nghiên cứu khuyến cáo một phương thức sáng chế thuốc chủng mới ngừa sốt rét hay thuốc trị sốt rét căn cứ theo khám phá ký sinh trùng sốt rét dùng di thể PfRh4 thay đổi khác nhau khi tìm cách xâm nhập vào hồng huyết cầu, theo những phương cách khác nhau. (Science, August 26, 2005). (Bàn thêm: Bệnh sốt rét do 4 ký sinh trùng gây ra: 1) Sốt rét do Malaria Falciparum thường thấy ở những nước vùng nhiệt đới. Bệnh nguy hiểm, có thể gây tử vong trong vài ngày. Ký sinh trùng sốt rét M. Falciparium kháng nhiều thứ thuốc (chloroquine); 2) Ký sinh trùng P. Vivax và P. Malariae gây sốt rét tại những nước vùng nhiệt đới, đặc biệt P. Ovale thấy nhiều nhất ở miền Tây Phi Châu. Nhiễm những ký sinh sốt rét này tương đối không nguy hiểm lắm vì trong vài trường hợp chỉ cần thời gian là có thể khỏi bệnh. Bệnh số rét do P. Vivax, P. Malariae và P.Ovale thường không kháng sinh mạnh bằng P. Falciparum. Tuy nhiên riêng đối vơí 2 ký sinh trùng sốt rét P. Vivax và P. Ovale, vì có thể xâm nhập vào gan, nên cần thuốc trị ký sinh trùng trong gan để tránh bệnh tái phát. Bệnh sốt rét truyền vào người qua muỗi Anophenes. Khi muỗi cắn người đang bị sốt rét sẽ truyền bệnh từ người này sang người khác. Phần lớn những người bị bệnh sốt rét ở Mỹ sau khi họ du lịch từ nước ngoài trở về Mỹ. Người Việt hải ngoại khi du lịch tại những nước có bệnh sốt rét nên uống thuốc ngừa sốt rét, nhưng phải hỏi ý kiến bác sĩ gia đình, vì nhiều thuốc ngừa sốt rét gây phản ứng phụ, đôi khi nguy hiểm).
Trị Mụn Cơm Ngoài Da
Trẻ em thanh thiếu niên thường than phiền về bệnh mụn cơm moc ngoài da. Bệnh mụn cơ do nhiễm siêu vi trùng Human Papillomavirus. Có nhiều loại: 1) Mụn cơm thông thường như Verruca vulgaris, mụn cơm mọc ở chân (Verruca Plantaris), mụn cơm dẹp (Verruca plana), mụn cơm mọc ở cơ quan sinh dục (Condyloma acuminate).
Chữa bệnh mụn cơm là công việc thường xuyên của y sĩ. Hiện giờ chưa có phương pháp nào trị bệnh được coi là hoàn hảo. Cách trị mụn cơm thông thường ở nhà là dùng hóa chất salicylic acid hay ở phòng mạch dùng cách đốt. Dùng salicylic acid trị mụn cơm tương đối an toàn, có hiệu quả, ít công phạt, 75% khỏi bệnh. Đôi khi dùng salicylic acid trị mụn cơm dẹp ở mặt, chân, hay tay. Nên khỏi ý kiến bác sĩ gia đình trước khi dùng salicylic acid. Bác sĩ thường dùng phương pháp đốt đông lạnh (cryotherapy) trị mụn cơm ở bàn tay hay gót chân. Chỉ cần đốt một lần là đủ. Đôi khi dùng cách đốt đông lạnh cho mụn cơm dẹp. Dùng laser dựa theo nguyên tắc chiếu laser vào sắc tố hồng huyết cầu hemoglobin trong mụn cơm, tăng nhiệt và tiêu hủy mụn cơm. Trung bình chiếu laser 2-3 lần và tỉ lệ trị mụn cơm hữu hiệu thay đổi từ 48-93%. Tổng cộng công hiệu khoảng 72%. Thuốc bôi thoa ngoài da Imiquimod (Aldara), trung bình 5.8 tháng, điều trị mụn cơm có chất vôi, hữu hiệu khoảng 88.9%. Hóa học trị liệu dùng thuốc Bleomycin (Blenoxane) kìm hãm DNA tổng hợp trong mụn cơm và siêu vi trùng trong mụn cơm. Dùng Bleomycin khi không còn cách khác trị mụn cơm, kể cả giải phẫu. Tất nhiên là thường thì bác sĩ chuyên khoa sử dụng Blemomycin trị mụn cơm vì có nhiều công phạt như mọc da, làm chai cứng, thay đổi màu da, và đặc biệt thận trọng khi phụ nữ có thai. Thuốc Retinoids trị mụn cơm ngừa được hiện trạng làm chai và giảm kích thích da. Trong một nghiên cứu thử nghiệm cho 20 trẻ em bị mụn cơm thì 16 trẻ khỏi hẳn. Dùng thuốc miễn dịch trị liệu (intralesional immunotherapy) đặc biệt trường hợp mụn cơm có siêu vi trùng hay nấm. Phương pháp cũng hữu hiệu trị mụn cơm mọc ngoài cơ quan sinh dục, nhất là loại mụn cơm lớn, có chất vôi. (American Family Physicians, 72: 647, 2005). (Bàn thêm: Mụn cơm là loại bướu nhỏ mọc ngoài biểu bì. Mụn cơm do siêu vi trùng Human Papillovirus (HPV) , chứa 2 giải DNA. Siêu vi trùng thường nằm dưới đáy biểu bì, khi phát triển, lớp da trên mặt vẫn thấy như bình thường. Nhiều loại HVP khác nhau gây nhiều loại mụn cơm khác nhau. Vài loại HVP gây nguy cơ ung thư cổ tử cung hay có trường hợp gây ung thư liên hệ bệnh mụn cơm. Trẻ em bị mụn cơm nhiều hơn người lớn. Phần lớn là do đụng chạm ngoài da. Đôi khi mụn cơm tự biến đi liên hệ tình trạng miễn nhiễm của mỗi bệnh nhân. Bệnh nhân bị suy miễn dịch như khi bị ung thư máu lymphoma hay bệnh HIV/AIDs dễ phát hiện mụn cơm và thường lâu khỏi).
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D.,F.A.A.F.P.; Điện Thoại: (714) 547-3915, E-mail: nmtran@hotmail.com, Diễn Đàn Y Khoa: Free subscription: DienDanYKhoa-Subscribe@yahoogroups.com
Gửi ý kiến của bạn
