Hôm nay,  

COVID "vaccine booster": chích hay không chích?

30/03/202216:58:00(Xem: 3069)

Sức khỏe

vaccine


Li ta: Đây là ý kiến cá nhân, không phản ảnh quan điểm của nhiệm sở, và chỉ có mục đích phổ biến kiến thức đại cương, không thể thay thế những ý kiến của bác sĩ của độc giả.

Hôm nay, CDC và FDA tuyên bố là chính phủ cho phép chích mũi vaccine thứ tư cho những người từ 50 tuổi trở lên và cả những người từ 12 tuổi trở lên nhưng cơ thể không thể kháng bệnh như người bình thường. Các cơ quan liên bang đã đi đến quyết định này vì họ sợ rằng con vi khuẩn omicron có thể sẽ mang đến nhiều hiểm họa cho Hoa kỳ, tương tự như những gì đã xẩy ra cho châu Âu.

Tại sao FDA và CDC cho phép chích thêm mũi vaccine thứ tư và chúng ta có nên hay không? Câu trả lời cũng có phần phức tạp vì có nhiều cách nhìn cho vấn đề này.

Trước hết, tưởng cũng nên đề cập đến là vào cuối năm 2021, con vi khuẩn gây ra COVID đã biến dạng thành omicron. Bệnh COVID lai một lần nữa bùng phát trên toàn thế giới. Thực vậy, theo tài liệu của CDC thì kể từ ngày 5 tháng 2, 2022 đến hôm nay ngày 29 tháng 3, 2022 tất cả bệnh COVID ở Mỹ đều từ các biến thể của omicron mà ra. 

Omicron dễ lây hơn các con vi khuẩn COVID khác, thí dụ như delta. Bệnh COVID từ omicron thông thường thì nhẹ hơn delta nhưng vẫn có thể làm thiệt mạng bệnh nhân.  Hơn nữa vì đây là bệnh mới được phát hiện hai năm trước nên hậu quả lâu dài vẫn còn là một ẩn số. 

Vì những quan tâm này, và vì một số lớn người dân Do Thái bị nhiễm COVID mặc dù đã chích 3 mũi vaccines (2 doses và 1 booster shot), vào ngày 2 tháng 1 năm 2022, bộ Y tế Do Thái đã bắt đầu thử  cho chích mũi vaccine thứ tư cho những người từ 60 tuổi trở lên, bệnh nhân có nguy cơ cao (high risk), hoặc là nhân viên y tế. Từ ngày 10 tháng 1, 2022 đến ngày 20 tháng 2, 2022 có 328,597 người được chích mũi vaccine thứ tư sau khi họ đã được chích mũi vaccine thứ ba bốn tháng trước đó, hoặc lâu hơn nữa. Sau 40 ngày theo dõi, kết quả cho thấy là chỉ có 92 người trong số 328,597 người chích mũi thứ tư bị thiệt mạng vì COVID, trong khi ở nhóm 234,868 người không được chích mũi thứ tư thì có đến 232 người tử vong vì COVID. Tuy chưa được giới khoa học nghiên cứu kỹ về kết quả này vì bên Do Thái chỉ mới công bố hôm tuần trước, những con số kể trên cho thấy việc chích mũi vaccine thứ tư có triển vọng tốt. Và đây là một trong những lý do mạnh nhất để chúng ta quyết định chích mũi thứ tư.

Tuy nhiên, một điều quan trọng nên biết là sự công nghiệm của các COVID vaccine hiện đang có sẽ giảm dần với thời gian. Thông thường mà nói thì ở thời điểm 4 tháng sau khi chích mũi thứ hai thì chỉ còn hiệu quả độ 60%. Nếu chích thêm mũi thứ ba thì tăng lên độ 90% nhưng rồi lại từ từ xuống 78% 4 tháng sau khi chích. Vì thế, một câu hỏi thường được đặt ra là thời điểm nào là tốt cho việc chích mũi thứ tư. Tốt nhất là chích khi cơn dịch omicron sắp bộc phát, nhưng khoa học chưa đủ tiến bộ để có thể dự đoán chính xác.

Vì những lý do kể trên và vì một vài khó khăn khác của nền y tế cộng đồng, hiện thời trong giới y khoa chưa có một quyết định nhất trí về tuyên bố của FDA và CDC. Tuy nhiên, nếu chúng ta trên 50 tuổi, hoặc có vấn đề về kháng bệnh, việc chích thêm mũi vaccine thứ tư là điều quan trọng cần nên tham khảo với bác sĩ gia đình. Cá nhân tôi, nếu trên 70 và đã chích mũi thứ ba hơn 4 tháng trước đây, tôi sẽ làm hẹn với bác sĩ trong tuần này.

Nguyễn C. Cường, M.D., AGAF, FASGE, FACG

Associate Dean for Global Professional Education, Mayo Clinic



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng 4 năm 2024, một phụ nữ ở Sacramento, California, Mỹ bị ngộ độc chì nghiêm trọng và tử vong sau khi sử dụng thuốc mỡ trị trĩ của Việt Nam có tên “Cao Bôi Trĩ Cây Thầu Dầu”. Thử nghiệm thuốc mỡ bôi trĩ này cho thấy nó chứa 4% chì (cứ 100 gram thuốc thì có 4 gram chì), đây là lượng rất nguy hiểm. Chì là một chất kim loại nặng độc hại cho cơ thể. Tiếp xúc với bất kỳ lượng chì nào cũng có thể gây hại cho sức khỏe.
Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.
Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”
Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.
Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.
Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).
Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.
Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.
Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.