Hôm nay,  

COVID "vaccine booster": chích hay không chích?

30/03/202216:58:00(Xem: 3065)

Sức khỏe

vaccine

Lời tựa: Đây là ý kiến cá nhân, không phản ảnh quan điểm của nhiệm sở, và chỉ có mục đích phổ biến kiến thức đại cương, không thể thay thế những ý kiến của bác sĩ của độc giả.

Hôm nay, CDC và FDA tuyên bố là chính phủ cho phép chích mũi vaccine thứ tư cho những người từ 50 tuổi trở lên và cả những người từ 12 tuổi trở lên nhưng cơ thể không thể kháng bệnh như người bình thường. Các cơ quan liên bang đã đi đến quyết định này vì họ sợ rằng con vi khuẩn omicron có thể sẽ mang đến nhiều hiểm họa cho Hoa kỳ, tương tự như những gì đã xẩy ra cho châu Âu.

Tại sao FDA và CDC cho phép chích thêm mũi vaccine thứ tư và chúng ta có nên hay không? Câu trả lời cũng có phần phức tạp vì có nhiều cách nhìn cho vấn đề này.

Trước hết, tưởng cũng nên đề cập đến là vào cuối năm 2021, con vi khuẩn gây ra COVID đã biến dạng thành omicron. Bệnh COVID lai một lần nữa bùng phát trên toàn thế giới. Thực vậy, theo tài liệu của CDC thì kể từ ngày 5 tháng 2, 2022 đến hôm nay ngày 29 tháng 3, 2022 tất cả bệnh COVID ở Mỹ đều từ các biến thể của omicron mà ra. 

Omicron dễ lây hơn các con vi khuẩn COVID khác, thí dụ như delta. Bệnh COVID từ omicron thông thường thì nhẹ hơn delta nhưng vẫn có thể làm thiệt mạng bệnh nhân.  Hơn nữa vì đây là bệnh mới được phát hiện hai năm trước nên hậu quả lâu dài vẫn còn là một ẩn số. 

Vì những quan tâm này, và vì một số lớn người dân Do Thái bị nhiễm COVID mặc dù đã chích 3 mũi vaccines (2 doses và 1 booster shot), vào ngày 2 tháng 1 năm 2022, bộ Y tế Do Thái đã bắt đầu thử  cho chích mũi vaccine thứ tư cho những người từ 60 tuổi trở lên, bệnh nhân có nguy cơ cao (high risk), hoặc là nhân viên y tế. Từ ngày 10 tháng 1, 2022 đến ngày 20 tháng 2, 2022 có 328,597 người được chích mũi vaccine thứ tư sau khi họ đã được chích mũi vaccine thứ ba bốn tháng trước đó, hoặc lâu hơn nữa. Sau 40 ngày theo dõi, kết quả cho thấy là chỉ có 92 người trong số 328,597 người chích mũi thứ tư bị thiệt mạng vì COVID, trong khi ở nhóm 234,868 người không được chích mũi thứ tư thì có đến 232 người tử vong vì COVID. Tuy chưa được giới khoa học nghiên cứu kỹ về kết quả này vì bên Do Thái chỉ mới công bố hôm tuần trước, những con số kể trên cho thấy việc chích mũi vaccine thứ tư có triển vọng tốt. Và đây là một trong những lý do mạnh nhất để chúng ta quyết định chích mũi thứ tư.

Tuy nhiên, một điều quan trọng nên biết là sự công nghiệm của các COVID vaccine hiện đang có sẽ giảm dần với thời gian. Thông thường mà nói thì ở thời điểm 4 tháng sau khi chích mũi thứ hai thì chỉ còn hiệu quả độ 60%. Nếu chích thêm mũi thứ ba thì tăng lên độ 90% nhưng rồi lại từ từ xuống 78% 4 tháng sau khi chích. Vì thế, một câu hỏi thường được đặt ra là thời điểm nào là tốt cho việc chích mũi thứ tư. Tốt nhất là chích khi cơn dịch omicron sắp bộc phát, nhưng khoa học chưa đủ tiến bộ để có thể dự đoán chính xác.

Vì những lý do kể trên và vì một vài khó khăn khác của nền y tế cộng đồng, hiện thời trong giới y khoa chưa có một quyết định nhất trí về tuyên bố của FDA và CDC. Tuy nhiên, nếu chúng ta trên 50 tuổi, hoặc có vấn đề về kháng bệnh, việc chích thêm mũi vaccine thứ tư là điều quan trọng cần nên tham khảo với bác sĩ gia đình. Cá nhân tôi, nếu trên 70 và đã chích mũi thứ ba hơn 4 tháng trước đây, tôi sẽ làm hẹn với bác sĩ trong tuần này.

– Nguyễn C. Cường, M.D., AGAF, FASGE, FACG

Associate Dean for Global Professional Education, Mayo Clinic



In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.

Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?

Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”

Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.

Ngày nay, có nhiều người lớn hơn bao giờ hết đang phải đối mặt với chứng rối loạn khả năng tập trung- thiếu khả năng chú ý, hay ADHD. Người ta nghi ngờ nguyên nhân chính của vấn đề này là do công nghệ hiện đại đang gây áp lực lên não bộ của họ. Trong khi có gần 10% trẻ em được chẩn đoán mắc chứng ADHD, một phân tích tổng hợp gần đây từ nhiều nghiên cứu cho thấy gần 6.8% người lớn mắc chứng ADHD – tăng từ 4.4% vào năm 2003.

Bộ não của chúng ta thường có khuynh hướng tìm kiếm và phản ứng với những điều mang lại sự hài lòng, gọi là phần thưởng. Khi chúng ta đói, bộ não hiểu rằng thức ăn là một phần thưởng, còn khi ta khát, nước sẽ là phần thưởng. Nhưng lạm dụng các chất gây nghiện như rượu và các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến các con đường tìm kiếm phần thưởng tự nhiên trong bộ não, tạo ra những ham muốn khó kiểm soát và làm giảm khả năng kiểm soát hành vi của chúng ta.

Aissam Dam, cậu bé 11 tuổi, lớn lên trong một thế giới im lặng tuyệt đối. Em sinh ra đời đã bị điếc và chưa bao giờ nghe thấy bất kỳ tiếng động nào. Khi sống trong một cộng đồng nghèo ở Maroc, em đã học cách diễn đạt bằng ngôn ngữ ký hiệu do chính mình phát minh ra và không được đi học. Năm ngoái, sau khi chuyển đến Tây Ban Nha, gia đình đưa em đến gặp một chuyên gia về thính giác, người đã đưa ra một gợi ý đáng ngạc nhiên: Aissam có thể đủ điều kiện tham gia thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp gen. Vào ngày 4 tháng 10, Aissam được đưa đến điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, trở thành người đầu tiên được điều trị bằng liệu pháp gen ở Hoa Kỳ cho bệnh điếc bẩm sinh. Mục đích là cung cấp cho em thính giác, nhưng các nhà nghiên cứu không biết liệu phương pháp điều trị này có hiệu quả hay không, và nếu có thì em sẽ nghe được bao nhiêu.

Sau mùa lễ cuối năm là lúc các bậc phụ huynh lo lắng về con đường đại học của con cháu mình. Những con số điểm, những chữ viết tắt như GPA, SAT và ACT sẽ làm phụ huynh nhức đầu và chúng ta sẽ bàn lại về vai trò các điểm này và nhất là tương quan giữa SAT và IQ trong khung cảnh của các thay đổi gần đây ở Mỹ. Năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định cấm dùng màu da, nguồn gốc sắc tộc để quyết định tuyển chọn một ứng viên, từ chối không cho Đại học Harvard thực hành “tác dụng khẳng định” (affirmative action) để tăng sỉ số da màu không được đại diện đúng mức so với tỷ lệ trong dân số nói chung. Một trong những biện pháp được dùng để giảm bớt sỉ số dân Á Châu là gạt bỏ kết quả kỳ thi SAT hoặc giảm bớt tầm quan trọng của SAT, vì người gốc Á Châu có điểm SAT cao hơn nhiều so với các sắc dân khác.

Hội chứng người cứng đơ (Stiff Person Syndrome – SPS) là một căn bịnh có thể gây co thắt dữ dội và làm suy nhược các cơ, nhưng hầu hết mọi người đều không biết gì về nó mãi cho đến cuối năm ngoái, khi nữ danh ca Celine Dion công bố tình trạng bịnh của mình. Chứng rối loạn thần kinh và tự miễn dịch hiếm gặp này được cho là chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 người trong một triệu người – và hai phần ba trong số những người bị là phụ nữ.

Tạp chí Consumer Reports vừa công bố phát hiện rằng nhựa vẫn hiện diện “rộng rãi” trong thực phẩm bất chấp các nguy hại về sức khỏe, và kêu gọi các cơ quan chức trách đánh giá lại mức độ an toàn của nhựa khi tiếp xúc với thực phẩm trong quá trình sản xuất. Tổ chức vô vụ lợi này cho biết rằng 84 trong số 85 mẫu thực phẩm ở siêu thị và thức ăn nhanh mà họ vừa kiểm tra gần đây có chứa “chất hóa dẻo” (plasticizers) được gọi là phthalates, một loại hóa chất được sử dụng để làm cho nhựa bền hơn.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.