Hôm nay,  

Y Học: Căng Thẳng Tâm Thần

26/06/200400:00:00(Xem: 6479)
Sống trong những nước văn minh, máy móc, như ở Hoa Kỳ hay những nước bên Tây Âu, chúng ta được hưởng nhiều phương tiện vật chất cao, nhưng đổi lại, chúng ta phải đối diện với tâm trí căng thẳng, điên loạn.
Lo nghĩ căng thẳng quá độ làm đời sống không bình thường. Trong thực tế, bệnh tâm trí có thể đưa tới hậu quả mất công ăn việc làm, mất bạn bè, và ngay cả mất những người thân yêu.
Về phương diện y tế, lo nghĩ căng thẳng có thể làm chúng ta xuống tinh thần, rơi vào cảnh nghiện rượu hay tự vẫn.
Hiện nay có tới 19 triệu người tại Hoa Kỳ bị căng thẳng tâm trí. Bệnh nhân thường lo nghĩ, buồn bã. Tổng số người bị căng thẳng tâm trí còn nhiều hơn cả hai thứ bệnh nguy hiểm như dùng ma túy và ghiền rượu nhập lại. Bệnh nhân thường dấu không cho người khác biết mình đang bị mắc bệnh tâm thần. Lúc đi gặp bác sĩ khám bệnh định kỳ, bệnh nhân cũng không cho bác sĩ biết mình có vấn đề hiện đang lo nghĩ căng thẳng.
Có nhiều loại bệnh tâm trí căng thẳng:
Bệnh lo nghĩ thông thường như sợ mất việc làm. Triệu chứng gồm thiếu nghỉ ngơi, bắp thịt đau nhức, khó ngủ, mệt mỏi, và không tập trung trí óc được.
Lên cơn bấn loạn (panic disorders), cơ thể hết sức sợ hãi. Đôi khi chạy vi tới nhà thương cấp cứungay vì lầm tưởng đang bị cơn đau tim (heart attack). Nhưng khi bác sĩ khám bệnh xong thì lại chẳng thấy có gì.
Bệnh nhân thường có những triệu chứng sau đây: tim như bóp nghẹt, đổ mồ hôi, mặt nóng phầng phầng, đôi khi ớn lạnh, chân tay run rẩy, khó thở hay thở ngắn hổn hển, cảm thấy như cổ mắc nghẹn, đau ngực, bị ói, đau bao tử, chân tay mềm nhũn, chóng mặt, hay mặt tái xanh, sợ hãi, mất bình tĩnh, mất tự mình kiểm soát, như sắp nổi điên, đôi khi bệnh sợ hãi như sắp chết đến nơi.
Trẻ vị thành niên hay người còn ít tuổi thường dễ lên cơn bấn loạn, khiếp sợ. Bệnh nhân còn sợ đi thang máy, lái xe hơi, sô vào chỗ đông người như khi vào nhà hát, viện chớp bóng, đi máy bay, và ngay cả đi vào mall. Nói chung sợ không được an toàn. Ba phần tư người bị bệnh là phụ nữ. Người bị bệnh căng thẳng sợ đủ thứ như sợ súc vật, sợ nhện, côn trùng, sợ nước, sợ khi đi trên cầu, khi lái xe trên xa lộ, và sợ khi bác sĩ bắt thử nghiệm truy tầm bệnh tật. Bệnh nhân sợ xã hội, không giám nói chuyện ngoài công chúng, sợ gặp bạn, sợ đi làm và không giám rời chỗ ở.
Nhất là khi bị hậu chấn thương (post-traumatic stress) thì bệnh nhân sợ hãi cực độ hơn nữa. Thí dụ điển hình là cựu chiến binh Mỹ sau chiến tranh Việt Nam 1975 bị hậu chấn thương. Họ thường có những triệu chứng như không muốn lái xe, thấy cảm xúc tê cứng, dễ nổi giận, bứt rứt, khó ngủ, không tập trung được trí óc.
Bệnh nhân bị cảm giác ám ảnh như bị ép buộc (Obsessive-Compulsive). Hội chứng bệnh này chia làm bốn loại:
Thích rửa ráy vì sợ dơ, sợ bụi, sợ bị bệnh tật, hay sợ sâu bọ. Cả ngày chỉ thích rửa ráy cái này, lau chùi cái kia.
Thỉnh thoảng muốn coi lại đồ trong nhà, như sợ chưa tắt lò hơi, chưa tắt bàn ủi, chưa khóa nước.
Người bệnh thường lẩm bẩm nhắc đi nhắc lại, để tâm hồn thư thả.
Họ thích nhặt nhạnh giấy báo hay những vật vô dụng.

Muốn tránh tâm trí căng thẳng phải làm sao"
Nếu biết mình có bệnh phải đi gặp bác sĩ khám định kỳ. Vì một số bệnh tim mạch hay bệnh liên hệ kích thích tố có thể phát sinh triệu chứng tương tự như bệnh tâm trí căng thẳng, lo nghĩ. Nếu không rõ mình bị căng thẳng hay xuống tinh thần, có thể kêu Trung Tâm Phân Biệt bệnh tâm thần (National Anxiety Disorders Screening, 888-442-2022). Và nhất là đừng ngại ngùng, hãy cho bác sĩ gia đình biết.
Điều trị tâm trí căng thẳng, buồn bã, gồm có:
Tâm lý trị liệu: Bệnh nhân học hỏi làm sao tự mình giúp mình và tự kiểm soát được hoàn cảnh. Tất nhiên là phải qua những cuộc nói chuyện, hội thảo. Bệnh nhân học tự giúp mình trầm tĩnh. Bác sĩ gia đình giúp tìm kiếm người chuyên môn tâm lý trị liệu. Chữa trị tùy theo những trường hợp bệnh lý khác nhau, thí dụ trường hợp tâm trí căng thẳng tổng quát, sợ hãi quá độ, đôi khi thấy bấn loạn, có vấn đề khi ra ngoài xã hội. Đôi khi phải dùng thêm thuốc song song với tâm lý trị liệu.
Trị liệu bằng thuốc: Có nhiều thuốc, nhưng thường phải 6 tuần lễ mới có hiệu nghiệm:
Benzodiazepine, Buspirone Hydroclhoride và Venlafaxine Hydrochloride, Serotonine receptor inhibitors, còn và nhiều thuốc khác mới được FDA chấp thuận.
Thuốc cần toa và cần bác sĩ theo rõi.
Những chất cần phải tránh như không nên dùng caffeine có nhiều trong cà-phê, nước trà, chocolate, cocoa, và một vài đồ uống có hơi. Tránh dùng thuốc giảm mập, thuốc xuyễn, thuốc cảm cúm có chất pseudoephedrine. Tránh ma túy như Amphetamine, cocaine, hay marijuana.
Nói tóm lại, phần lớn bệnh tâm trí căng thẳng hay lo lắng đều có thể chữa được. Nhưng phần quan trọng nhất vẫn là bệnh nhân phải quyết tâm, biết mình có bệnh và phải đi chữa bệnh.
Bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống bình thường và thoải mái.
Vài Cập Nhật Căng Thẳng Tâm Thần
Trong những ngày gần đây, nhiều nghiên cứu liên hệ căng thẳng tâm trí được các khoa học gia trên thế giới phổ biến.
Trẻ Em Căng Thẳng Tâm Trí Lớn Lên Có Thể Bị Bệnh Ưu Trầm: Hai khoa học gia R. Jay Turner và Donald Loyd tại Đại Học Florida cho biết khi trẻ nhỏ bị tâm trí căng thẳng sẽ bị tâm thần căng thẳng qúa độ hay bệnh ư trầm khi lớn tuổi. Đó là do kết quả nghiên cứu cho 1803 bệnh nhân người trẻ tuổi từ 18 tới 23 trong quận Miền Nam Florida, Hoa Kỳ. Đăng trong The Archives of General Psychiatry, May 2004.
Trái Lại Nếu Con Cái Được Bố Mẹ Chăm Sóc Tinh Thần Khi Còn Nhỏ Sẽ Có Đời Sống Thăng Bằng Hơn Khi Trưởng Thành: Bs Benjamin Shaw tại Ðại Học Y Tế Phòng Ngừa Albany, Rensselaer, Nữu Ước, cho biết khi trẻ nhỏ được bố mẹ lưu ý chăm sóc thì khi lớn tuổi sẽ có đời sống tự tin hơn, liên hệ dễ dàng vơí những bạn bè trong đơì sống xã hội hơn, và tự kiềm chế dễ dàng hơn. Giảm căng thẳng sẽ còn giúp trẻ em không lâm cảnh nghiện ngập, hút thuốc lá và uống rượu. Đây là kết quả nghiên cứu của 2905 người lớn tuổi từ 25 tơí 74 tuổi ở Mỹ, đăng trong Psychology and Aging, March 2004.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; Điện Thoại: (714) 547-3915; E-mail: Nmtran@hotmail.com ; Diễn Đàn Y Khoa: http://groups.yahoo.com/group/DienDanYKhoa/

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Tháng 4 năm 2024, một phụ nữ ở Sacramento, California, Mỹ bị ngộ độc chì nghiêm trọng và tử vong sau khi sử dụng thuốc mỡ trị trĩ của Việt Nam có tên “Cao Bôi Trĩ Cây Thầu Dầu”. Thử nghiệm thuốc mỡ bôi trĩ này cho thấy nó chứa 4% chì (cứ 100 gram thuốc thì có 4 gram chì), đây là lượng rất nguy hiểm. Chì là một chất kim loại nặng độc hại cho cơ thể. Tiếp xúc với bất kỳ lượng chì nào cũng có thể gây hại cho sức khỏe.

Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.

Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”

Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.

Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.

Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).

Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.

Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.

Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.
1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.