Hôm nay,  

Đọc Báo Y Khoa: Leptin - Đau Bắp Thịt Và Gân

17/10/200900:00:00(Xem: 11833)

Đọc Báo Y Khoa: Leptin - Đau Bắp Thịt và Gân

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Leptin điều chỉnh Năng Lượng Dinh Dưỡng và Mật Độ Xương. Trong một tường trình gần đây của Karsenty và Vijay K. Yadav cùng một số chuyên gia thuộc Đại Học Y Khoa Columbia lưu ý kích thích tố leptin với 2 vai trò mới quan trọng: điều chỉnh đồ ăn làm thay đổi cân lượng và điều chỉnh khối lượng xương qua ngả đường hoá học Serotonin trong não. Thử nghiệm chuột sau khi tiêu hủy chất Serotonin trong não qua hệ thống di truyền. Khi ngả đường Serotonin bị chất Leptin làm thay đổi suy giảm thì chuột ăn ít đi, cân lượng mất đi và trọng khối xương cũng thuyên giảm. Ngược lại, tăng cường đường hoá học Serotonin thì chuột ăn nhiều hơn, cân lượng tăng cao và trọng khối xương cũng tăng cao. Chất Leptin đã từng được biết là một kích thích tố làm cho người ta không muốn ăn. Theo tác giả Tamas Horvath thì kết quả có thể giải thích vì sao những người béo mập lại ít bị nguy cơ loãng xương. Bài này phổ biến trong báo Cell 138: 809-1034, 2009 (ngày 4, September 2009).
Điểm quan trọng của kết quả nghiên cứu này cho biết không những Leptin chỉ tác dụng vào hệ thống hải mã trong não mà còn tác dụng vào kích thích tố Serotonin kiểm soát "khoái khẩu" làm cho ăn ngon miệng, kiểm soát tính tình và nóng giận. Vậy hy vọng Leptin có thể giảm khoái khẩu, mập và độ loãng xương. Chất Serotonin tăng cao trong ruột gây bệnh loãng xương. Thuốc SSRIs (selective serotonin reuptakes inhibitors) liện hệ độ loãng xương trong một số bệnh nhân. Theo Gs J. John Mann thuộc Đại Học Y Khoa Columbia thì thuốc SSRIs tác dụng vào não và ruột, đôi khi tác dụng mạnh vào ruột, có thể làm xương giảm tăng trưởng và gây bệnh loãng xương.


Triệu Chứng Thần Kinh Bệnh Đau Nhức Gân Thịt Fibromyalgia. Kết quả khám nghiệm cho 166 bệnh nhân bị đau nhức gân thịt Fibromyalgia so với bệnh nhân bình thường cho thấy 42% bệnh nhân đau nhức bắp thịt bị hỏng chức năng thần kinh số IX và số X so với người bình thường. 65% người bệnh bị mất cảm giác so với người bình thường. 33% người bị suy thần kinh vận động so với 3% người bình thường và 28% bị triệu chứng dáng đi đứng so với người bình thường.
Nói chung, người bệnh đau nhức bắp thịt có nhiều triệu chứng thấn kinh so với người bình thường, nhiều nhất do khác biệt khi sợ nhìn ánh sáng (72% ở người có bệnh so với 6% người bình thường), đi đứng không vững (63% ở người có bệnh so với 4% ở người bình thường), yếu ớt (58% ở người có bệnh so với 2% người bình thường). Giây thần kinh đau nhói ở cánh tay hay ở chân (54% ở người có bệnh so với 4% ở người bình thường). (Nathanlie F. Watson và các đồng nghiệp, Arhritis & Rheumatism 60: 2839, 2009).
Nguyên nhân bệnh đau nhức gân và bắp thịt hiện chưa được biết rõ. Có giả thuyết cho rằng do di truyền. Căng thẳng tâm thần có thể tăng cao triệu chứng đau gân và bắp thịt. Có giả thuyết cho rằng rối loạn dẫn truyền thần kinh liên hệ dopamine gây bệnh đau nhức gân và bắp thịt. Năm 1975, có giả thuyết cho rằng rối loạn sinh sản chất serotonin liên hệ bệnh lý và sinh lý dẫn truyền thần kinh gây triệu chứng bệnh đau nhức gân và bắp thịt.
Có thể do sản xuất thiếu hụt kích thích tố tăng trưởng (growth hormone) làm thay đổi mức IGF-1, cortisol, leptin và neuropeptide Y, gây triệu chứng bệnh đau nhức gân và bắp thịt. Và những yếu tố tâm lý cũng có thể liên hệ bệnh đau nhức bắp thịt và gân.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô; E-mail: nmtran@hotmail.com; Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.

Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.

Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?

Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”

Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.

Ngày nay, có nhiều người lớn hơn bao giờ hết đang phải đối mặt với chứng rối loạn khả năng tập trung- thiếu khả năng chú ý, hay ADHD. Người ta nghi ngờ nguyên nhân chính của vấn đề này là do công nghệ hiện đại đang gây áp lực lên não bộ của họ. Trong khi có gần 10% trẻ em được chẩn đoán mắc chứng ADHD, một phân tích tổng hợp gần đây từ nhiều nghiên cứu cho thấy gần 6.8% người lớn mắc chứng ADHD – tăng từ 4.4% vào năm 2003.

Bộ não của chúng ta thường có khuynh hướng tìm kiếm và phản ứng với những điều mang lại sự hài lòng, gọi là phần thưởng. Khi chúng ta đói, bộ não hiểu rằng thức ăn là một phần thưởng, còn khi ta khát, nước sẽ là phần thưởng. Nhưng lạm dụng các chất gây nghiện như rượu và các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến các con đường tìm kiếm phần thưởng tự nhiên trong bộ não, tạo ra những ham muốn khó kiểm soát và làm giảm khả năng kiểm soát hành vi của chúng ta.

Aissam Dam, cậu bé 11 tuổi, lớn lên trong một thế giới im lặng tuyệt đối. Em sinh ra đời đã bị điếc và chưa bao giờ nghe thấy bất kỳ tiếng động nào. Khi sống trong một cộng đồng nghèo ở Maroc, em đã học cách diễn đạt bằng ngôn ngữ ký hiệu do chính mình phát minh ra và không được đi học. Năm ngoái, sau khi chuyển đến Tây Ban Nha, gia đình đưa em đến gặp một chuyên gia về thính giác, người đã đưa ra một gợi ý đáng ngạc nhiên: Aissam có thể đủ điều kiện tham gia thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp gen. Vào ngày 4 tháng 10, Aissam được đưa đến điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, trở thành người đầu tiên được điều trị bằng liệu pháp gen ở Hoa Kỳ cho bệnh điếc bẩm sinh. Mục đích là cung cấp cho em thính giác, nhưng các nhà nghiên cứu không biết liệu phương pháp điều trị này có hiệu quả hay không, và nếu có thì em sẽ nghe được bao nhiêu.

Sau mùa lễ cuối năm là lúc các bậc phụ huynh lo lắng về con đường đại học của con cháu mình. Những con số điểm, những chữ viết tắt như GPA, SAT và ACT sẽ làm phụ huynh nhức đầu và chúng ta sẽ bàn lại về vai trò các điểm này và nhất là tương quan giữa SAT và IQ trong khung cảnh của các thay đổi gần đây ở Mỹ. Năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định cấm dùng màu da, nguồn gốc sắc tộc để quyết định tuyển chọn một ứng viên, từ chối không cho Đại học Harvard thực hành “tác dụng khẳng định” (affirmative action) để tăng sỉ số da màu không được đại diện đúng mức so với tỷ lệ trong dân số nói chung. Một trong những biện pháp được dùng để giảm bớt sỉ số dân Á Châu là gạt bỏ kết quả kỳ thi SAT hoặc giảm bớt tầm quan trọng của SAT, vì người gốc Á Châu có điểm SAT cao hơn nhiều so với các sắc dân khác.

Hội chứng người cứng đơ (Stiff Person Syndrome – SPS) là một căn bịnh có thể gây co thắt dữ dội và làm suy nhược các cơ, nhưng hầu hết mọi người đều không biết gì về nó mãi cho đến cuối năm ngoái, khi nữ danh ca Celine Dion công bố tình trạng bịnh của mình. Chứng rối loạn thần kinh và tự miễn dịch hiếm gặp này được cho là chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 người trong một triệu người – và hai phần ba trong số những người bị là phụ nữ.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.