Arlington, Virginia (VATV-- Tin Thanh Trúc, ảnh Võ Thành Nhân) -- Chúa Nhật 30 tháng Mừơi Một vừa qua, tại thính trường đại học luật khoa George Mason ở tiểu bang Virginia, người Việt miền Đông Hoa Kỳ đã hội ngộ cùng nữ nghệ sĩ Bích Thuận và thưởng thức một chương trình ca vũ nhạc với những trích đọan dân ca và cải lương do ngừơi nghệ sĩ nổi tiếng này trình diễn với sự góp mặt của cô học trò Phương Thư cũng như các anh chi em nghệ sĩ đòan cải lương Thủ Đô của tiểu bang Virginia.
Dịp này, nữ nghệ sĩ Bích Thuận giới thiệu đến độc giả miền Đông tập hồi ký tựa đề Bích Thuận: Từ Làng Vân Hồ Đến Unesco, kể về cuộc đời và quá trình họat động nghệ thuật của bà trong các lãnh vực thi ca vũ nhạc kịch 60 năm qua từ trong nứơc ra đến hải ngọai.
Không hổ danh là huyền thọai tài năng của sân khấu kim cổ nhạc Việt Nam, bậc thầy của ngành diễn xuất sân khấu qua đủ mọi thể lọai thi ca nhạc kịch, quan họ, hát chèo, cải lương, hát bộ , nữ nghệ sĩ Bích Thuận thu hút ngừơi thưởng ngọan bằng những tiết mục ngâm vịnh Kiều, Hai Bà Trưng Khởi Nghĩa, bên cạnh những màn vũ đao thương kiếm khách thật điêu luyện va ngọan mục.
Sinh quán tại làng Ngọc Thủy , huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh, ngừơi nghệ sĩ yêu kiều với giòng máu quan họ trong tim đã sớm chinh phục giới mộ điệu không chỉ bằng thanh sắc hài hòa mà còn bằng khả năng diễn xuất thiên phú, bằng những bứơc đột phá nhân cách trong những khi nhập vai , bằng những sáng tạo độc đáo từ một tâm hồn yêu nghệ thuật và đam mê sân khấu.
Khởi đi từ quê hương miền Bắc và di cư vào miền Nam, nữ nghệ sĩ Bích Thuận từng giảng dạy tại Viện Quốc Gia Âm Nhạc Và Kịch Nghệ Saigon từ 1965 đến 1975, từng là giám đốc Đòan Cải Lương Ca Kịch Bích Thuận từ 1950 đến 1975.
Không chỉ xuất hiện trên sàn diễn, nữ nghệ sĩ Bích Thuận còn thực hiện và đóng trên 10 bộ phim dài. Năm 1953, nghệ sĩ Bích Thuận được báo chí miền Nam và khán thính giả bầu chọn là nghệ sĩ đẹp nhất và được nhiều cảm tình nhất. Có lẽ hai vinh dự tột đĩnh đối với ngừơi nghệ sĩ tài danh này là Đệ Nhất Đẳng Bội Tinh Tâm Lý Chiến năm 1959 và Đệ Nhất Đẳng Văn Hóa Giáo Dục Bội Tinh năm 1971.
Tại hải ngọai, vinh dự của ngừơi nghệ sĩ một lần nữa lại đến với bà vào năm 1988, khi bà được mời tham dự và trình diễn nghệ thuật văn hóa Việt Nam nhân dịp lễ phong thánh 117 vị anh hùng tử đạo Việt Nam tại quảng trường thánh Phêro ở Roma với sự hiện diện của Đức Thánh Cha cùng hàng giáo phẩm và hơn 10.000 giáo dân ngừơi Việt. Dịp này, nghệ sĩ Bích Thuận được vinh dự diện kiến Đức Giáo Hòang Gioan Phaolồ Đệ Nhị .
Năm 1983, tên nữ nghệ sĩ Bích Thuận được đưa vào danh sách Dictionary of International Biography, tự điển tiểu sử các nhân vật quốc tế, ở Cambridge, Anh quốc.
Năm 1988, bà có tên trong 5000 personalities Of The World, tức danh sách 5000 nhân vật trên thế giới.
Với chiều dài họat động văn nghệ và giảng dạy không ngừng nghĩ, nữ nghệ sĩ Bích Thuận còn được người Việt hải ngọai vinh danh trong các tác phẩm Vẻ Vang Dân Việt của Trọng Minh, Công Giáo Việt Nam Trong Truyền Thống Văn Hóa Dân Tộc của linh mục Vũ Đình Trác, Danh Nhân Giáo Phận Bắc Ninh của linh mục Trần Phứơc Long. Năm 1998, tại thành phố Westminster, thủ đô tị nạn của ngừơi Việt ở tiểu bang California, nghệ sĩ Bích Thuận được trao tặng chìa khóa vàng thành phố Westminster cùng phần thưởng danh dự tuyên dương nữa thế kỹ họat động nghệ thuật.
Thế nhưng có lẽ tuyệt đỉnh hạnh phúc của một đời nghệ sĩ đã cống hiến tim óc để diễn xuất và duy trì những nét truyền thống của nền thi ca vũ nhạc kịch Việt Nam trong mấy chục năm qua phải là buổi trình diễn của nữ nghệ sĩ Bích Thuận ở Trung Tâm Văn Hóa Liên Hiệp Quốc UNESCO tại thủ đô Paris hồi năm 1999.
Năm 2001, nghệ sĩ Bích Thuận được mời thỉnh giảng và trình diễn Ngày Văn Hóa Việt Nam tại hai đại học bách khoa, tức Ecole Polytechnique và Ecole Des Mines ở Pháp.
Năm 2003, nghệ sĩ Bích Thuận hòan tất cuốn Hồi Ký Bích Thuận, Từ Làng Vân Hồ Đến UNESCO, đã ra mắt độc giả California tuần trứơc và độc giả miền Đông nứơc Mỹ ngày 30 tháng 11 vừa qua.
Đây là cuốn sách ghi lại sự khổ luyện của một thiên tài sân khấu từ thưở còn thơ ấu cho đến lúc đã ở trên đài danh vọng, những nồ lực tranh đấu không ngừng nghĩ trứơc những định kiến trong xã hội , sự vượt thắng của con người tài danh lấy sự cống hiến nghệ thuật làm kim chỉ nam cho đời mình. Đặc biệt hồi ký của nghệ sĩ Bích Thuận còn ghi lại 50 năm nền ca kịch cải lương của miền Nam tự do.
Để nói về nữ nghệ sĩ Bích Thuận, thiết tưởng xác đáng nhất là phải mục kích tận mắt nhân cách Bích Thuận trên sân khấu trong những vai hùng, thương, dã sử, những động tác không thừa không thiếu mà lột tả từ chân tơ kẻ tóc tâm hồn của từng nhân vật bà thủ diễn, phải lắng nghe từng lời răn dạy chỉ bảo tận tình của một bậc thầy đối với môn sinh, để khám phá là không chỉ trình diễn hay nhập vai một cách thuần túy, không chỉ khóc hay cười trong vai anh hùng hay đào thương đào lẵng trên sân khấu, nghệ sĩ tài danh Bích Thuận là ngừơi làm chủ sàn diễn bằng ý chí và nét sáng tạo độc đáo của bà. Trong hình ảnh sáng chói trên sân khấu, bà là tấm gương trong mắt khán giả, tài năng của bà, sự thành công của bà, triết lý trong phong cách diễn xúât của bà phản ảnh trong từng đôi mắt trông lên của những ngừơi yêu nghệ thuật.
Với lòng đam mê nghệ thuật dù như đã mấy chục năm trình diễn, với lòng đam mê truyền đạt nghệ thuật diễn xuất và văn hóa truyền thống cho thế hệ đi sau, có lẽ phải còn lâu lắm tấm màn nhung của sân khấu mới vĩnh viễn khép lại sau lưng ngừơi nghệ sĩ thanh sắc vẹn tòan này.
Buổi chiều gặp gỡ với huyền thọai sân khấu ca vũ nhạc kịch Bích Thuận và tập hồi ký Bích Thuận: Từ Làng Vân Hồ Đến UNESCO kết thúc bằng họat cảnh Hai Bà Trưng Khởi Nghĩa do Bích Thuận và học trò Phương Thư thủ diễn. Ban tổ chức đã chu đáo in sẵn bài hát Trưng Nữ Vương của nhạc sĩ Thẩm Óanh để phát ra và mời mọi ngừơi cùng hát. Nhạc phẩm Trưng Nữ Vương hào hùng vang vọng trong hội trường của đại học luật khoa George Mason, để lại trong lòng ngừơi thưởng ngạn dư âm khó quên của một chiều hội ngộ bậc thầy của ngành kịch nghệ và cổ nhạc Việt Nam, nghệ sĩ tài danh Bích Thuận.