Nguyễn Đình Toàn
Nguyễn Đình Toàn: Từ Chữ Nghĩa Tới Âm Nhạc
Phan Tấn Hải
Chữ nghĩa của Nguyễn Đình Toàn là một phần rất lớn trong thời đi học của tôi. Cũng như sương buổi sớm, không mấy ai thấy rõ, nhưng sương vẫn bay phả khắp trời – chữ của Nguyễn Đình Toàn là như thế trong trí nhớ tôi thời còn mang sách tới trường. Bàng bạc, nhưng làm ướt tóc, ướt vai.
Trong cái nhìn thời mới lớn của tôi, Nguyễn Đình Toàn là hiện thân của Hà Nội, là những gì rất mực tinh tế, nhạy cảm. Tôi sinh ra và lớn lên tại Sài Gòn, bạn trong xóm toàn Nam Kỳ rặt, bước ra đầu hẻm là một tiệm hớt tóc lúc nào cũng có bàn cờ tướng cho mấy bác trong xóm tụ họp khề khà, hễ đi xe đạp ngang qua tiệm thường là nghe từ la-dô (máy radio) để nơi một kệ trong tiệm vang lên mấy câu ca từ những tuồng cải lương, thí dụ “ngày mai đám cưới người ta, vì sao sơn nữ Phà Ca lại buồn”… Thế cho nên, khi vào trung học Chu Văn An là một chân trời khác hẳn, hầu hết là Bắc Kỳ -- chữ này gọi không đúng, nhưng là để đối lại hình ảnh trên, vì cậu học trò trong tôi lúc đó đồng nhất tất cả nơi đây là Hà Nội. Vâng, trung học Chu Văn An là hiện thân Hà Nội, nơi nhà thơ Vũ Hoàng Chương dạy văn, nơi thầy Nguyễn Đình Quỹ dạy toán. Cũng là Hà Nội dưới mắt tôi, kể cả khi tôi học Pháp văn từ thầy Nguyễn Đăng Thường, một người Nam Kỳ thuần. Nghĩa là, Hà Nội là một phẩm chất của văn hóa khó tìm. Và rồi, cùng bạn hữu la cà các tiệm cà phê, tôi gặp một Hà Nội được hiện thân qua Nguyễn Đình Toàn.
Dòng chữ đầu tiên trong “Áo Mơ Phai” của Nguyễn Đình Toàn là: Hà Nội 1954.
Rồi chấm xuống hàng.
Câu kế tiếp là nói về hơi lạnh mùa thu, rồi câu kế tiếp là nói về sương mù Hồ Gươm. Tới đoạn thứ tư là hình ảnh Tháp Rùa như lún sâu xuống đáy hồ. Đó là những chữ rất mực đơn giản, viết rất lặng lẽ, không có chữ Hán Việt uyên bác nào, nhưng chở theo trong đó là khói sương Hà Nội.
Sau này, trong những cơ duyên được gặp nhà văn Nguyễn Đình Toàn tại Quận Cam, tôi nhận ra chữ đúng là người: lặng lẽ và đơn giản, đồng thời là sâu sắc và thơ mộng.
Tôi không nhớ chính xác được nghe thơ Nguyễn Đình Toàn qua nhạc Vũ Thành An là lúc nào. Có lẽ, từ một cơ duyên nghe nơi sân Chùa Xá Lợi, lúc đó là khi học thi Tú Tài 2. Người bạn thân, tên Cung Nhật Thành, vào một buổi chiều, mang theo cây đàn guitar, hát nhiều bài trong đó có hai ca khúc “Em Đến Thăm Anh Đêm 30” và “Tình Khúc Thứ Nhất” – nói là thơ Nguyễn Đình Toàn, nhạc Vũ Thành An.
Nhiều thập niên sau, nhìn trên một vài mạng, tôi thấy ghi tác giả là Nguyễn Đình Toàn và Vũ Thành An, có vẻ như sáng tác chung. Thế nào thì không biết, và sau này tôi cũng không hỏi trực tiếp khi gặp nhà văn họ Nguyễn (lúc đó, tôi tự nhủ: có ai lại đi hỏi xem sương buổi sáng từ đâu tới?), nhưng chữ nghĩa đúng là phong cách Nguyễn Đình Toàn, không thể nào của bất kỳ ai khác.
Tên bạn không phải ca sĩ chuyên nghiệp, giọng cũng khá, nhưng cảm xúc của tôi khi nghe buổi chiều đó thật khó quên. Cả hai ca khúc đều lãng đãng sương mù Hà Nội.
Lúc đó, Nguyễn Đình Toàn nổi tiếng nhất là qua chương trình Nhạc Chủ Đề. Giọng Hà Nội của ông nói trên đài phát thanh là tuyệt vời, nhưng tôi không có thì giờ theo dõi, vì tuổi trẻ thời trước 1975 chỉ lo học cũng đủ hết ngày giờ. Chỉ nhớ nhất là thỉnh thoảng nghe, nhận thấy lời giới thiệu rất mực thơ mộng, không phải nhà thơ sẽ không có những lời như thế.
Cũng nhớ nhất về chương trình Nhạc Chủ Đề Nguyễn Đình Toàn là cách ngưng giữa một số chữ, khi đọc những chữ khởi đầu chương trình: “Đây -- là chương trình - Nhạc Chủ Đề…”
Trong trí nhớ thời mới lớn của tôi là như thế. Sau này tôi nghiệm ra cũng có nhiều bạn y hệt như mình: một thời ký ức thời mới lớn là không gian Nguyễn Đình Toàn, mơ hồ như sương khói nhưng không nhầm lẫn được. Kể cả các bạn nữ, như cô Hà ở Úc châu, hay như nhà văn Lưu Na ở Hoa Kỳ. Nguyễn Đình Toàn với tôi là một tượng đài Hà Nội, lung linh như sương khói, đẹp lặng lẽ -- cả trong ký ức và cả tới bây giờ.
Sau này, nhà văn Nguyễn Đình Toàn sáng tác nhạc, in CD. Chỗ này xin nói rõ, tôi là một người không uyên bác về nhạc, cho nên dựa vào cảm xúc là chính, không biết gì để nói về những phức tạp như hợp âm hay giai điệu.
Chữ của Nguyễn Đình Toàn đơn giản, nhưng sang trọng, hình ảnh nhiều chất thơ. Nhiều khi nghe qua câu nhạc, chúng ta không nhớ chính xác từng chữ, nhưng hình ảnh trong chữ dễ dàng in sâu trong trí nhớ chúng ta, vì trong các chữ rất mực đời thường của ông là một chất thơ rất mực nồng nàn với cuộc đời và với con người.
Như trong ca khúc “Riêng tôi nhớ người,” Nguyễn Đình Toàn viết:
Ôi son trên môi còn in dấu người
Và tóc như dao chia tình đôi
Đêm hay gương soi nỗi buồn xa ấy
Yêu người đã bỏ đời vui…
Chỗ này cũng nên ghi thêm: chính tả của tôi có thể sai, vì có khi nghe không chính xác giữa các chữ có phụ âm như d và gi...
Dù vậy, một trong những ca khúc của Nguyễn Đình Toàn tôi nghe hoài vẫn thấy hay là bản “Căn nhà xưa” – nơi đây là những chữ đơn giản nhưng các hình ảnh rất buồn khắc sâu vào lòng, dòng nhạc dịu dàng y hệt như điệu ru ca dao:
Em có nhớ căn nhà xưa bên khu vườn cải
Nơi những sớm mai nằm nghe nắng rộn trên mái
Ở đó có những lũ sên bò quanh
Những vết nứt rêu tường xanh
Có giếng nước soi trời trong…
Đó cũng chính là một quê hương đầy nước mắt của tôi, nơi hơn nửa đời người tôi vẫn chưa về thăm. Nơi đây, nơi miền Nam California này, Nguyễn Đình Toàn bây giờ đã trở thành khung trời Sài Gòn trong ký ức tôi.
Làm thế nào âm nhạc Nguyễn Đình Toàn đã có sức mạnh như thế? Đó là một ẩn mật của cõi này, và tôi sẽ không bao giờ có thể hiểu được.
Nguyễn Đình Toàn: một nhà văn lặng lẽ, sống giữa một Quận Cam ồn ào vô cùng tận, nhưng vẫn thu hẹp về một thế giới riêng. Nơi đó lẽ ra không phải là không gian của Nguyễn Đình Toàn, một người bay bổng trong chữ nghĩa và âm thanh, cao thật cao và xa thật xa – cách biệt những chung cư và đường phố thị trấn Westminster.
Nguyễn Đình Toàn trong tôi là một khung trời Hà Nội, nơi tôi chưa từng tới, và rồi cũng là một ký ức Sài Gòn, nơi nuôi dưỡng từng tế bào và máu thịt tôi. Tôi đã từng thầm lặng mang ơn ông, nhưng chưa bao giờ nói lên, vì sợ là chữ mình nói lên sẽ có gì như bất toàn. Bây giờ, tôi viết những dòng này để bày tỏ lòng biết ơn chữ nghĩa và âm nhạc của ông: một tầng trời thơ mộng cao thật cao, nhưng đã trở thành một phần hơi thở của tôi.
.
Dưới đây là sơ lược tiểu sử nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn, dựa theo Wikipedia.
Sinh ngày 6 tháng 9/1936, tại huyện Gia Lâm thuộc tỉnh Bắc Ninh (về sau đổi thành quận Gia Lâm thuộc tỉnh Gia Lâm) và di cư vào Nam năm 1954.
Còn có bút hiệu là Tô Hà Vân khi viết văn và Hồng Ngọc khi viết nhạc.
Có nhiều sáng tác văn học nghệ thuật dưới nhiều dạng: tiểu thuyết, truyện ngắn, kịch nói, bút ký. Tác phẩm Áo mơ phai đoạt Giải Văn học Nghệ thuật của Việt Nam Cộng hòa năm 1973.
Thực hiện chương trình phát thanh Nhạc chủ đề trên đài phát thanh quốc gia VTVN mỗi tối Thứ Năm.
Sau năm 1975, ông bị chính quyền Cộng sản bắt và giam học tập cải tạo 10 năm mới được thả. Năm 1998 ông cùng vợ được xuất cảnh sang Mỹ và định cư ở California.
Một số bản nhạc của ông được nhiều người biết đến, trong đó có "Em Đến Thăm Anh Đêm 30” và "Tình khúc thứ nhất" do Vũ Thành An phổ nhạc. Ca sĩ Khánh Ly đã thâu âm và phát hành 2 đĩa nhạc với nhiều sáng tác mới của ông.
GHI CHÚ:
Nếu bạn đang cư ngụ ở Nam California, xin mời tham dự ĐÊM NHẠC NGUYỄN ĐÌNH TOÀN: MỘT NGÀY SAU CHIẾN TRANH. Vào Thứ Bảy 13/4/2019 từ 7:00 PM đến 10:00 PM do CLB Văn-Nghệ Viện Việt-Học tổ chức, tại Phòng Sinh Hoạt Nhật Báo Người Việt. Mọi bảo-trợ, đóng góp, giữ chỗ trước xin liên lạc Viện Việt Học: (714) 270-8110. Liên-lạc: (714) 775-2050 // Email: info@viethoc.com
19/05/2019(Xem: 876)
Chùa Đại Tòng Lâm – Tam bảo Sơn được xây dựng tại Thị trấn Harrington-Tỉnh bang Quebec-Canada . Chùa được Hòa thượng Thích Thiện Nghi khởi công xây dựng từ năm 1988 , trên một vùng đất rộng 337 ha
19/05/2019(Xem: 1967)
Gần đây Công Tố Viện Liên bang Mỹ đã vừa cáo buộc hai sinh viên Trung Quốc ở Mỹ về tội lừa đảo. Hơn 3,000 chiếc Iphone giả từ Trung Quốc được gởi cho hai sinh viên nầy, là sinh viên ở đại học tiểu bang Oregon, viện lý do hư
19/05/2019(Xem: 346)
Ở thế gian này, có biết bao nhiêu chúng sinh ra đời mỗi ngày! Chỉ nói đến cõi người không thôi cũng đã thấy con số rất lớn, tính chi đến các loài chúng sinh khác.
Trong hằng hà sa số chúng sinh ấy, có bao nhiêu sự ra đời còn được xưng tụng sau mấy ngàn năm? Con số đếm được thật quá ít ỏi.
18/05/2019(Xem: 490)
ngày 17 tháng Năm, Thị Trưởng Trí Tạ đã có mặt tại trường trung học đệ nhất cấp (lớp 6, 7, và 8) Warner Middle School thuộc thành phố Westminster để gặp gỡ và trả lời các thắc mắc cho các cư dân trẻ
18/05/2019(Xem: 1350)
Dâm từ, theo Đại Nam Quấc Âm Tự Vị của Huình – Tịnh Paulus Của là miếu thờ yêu quái. Ở dâm từ, dân gian hay thờ cúng những… dâm thần! Hồ Chí Minh vốn thường bị coi là một tay gian thần. Nay, thêm tước vị dâm thần nữa thì e (hơi) quá tải.
18/05/2019(Xem: 1305)
“Cộng sản đang tiến vào nước Mỹ” (The Communists are coming.) Câu nói đầy kích động của cánh cực hữu trong mùa bầu cử nhưng thu hút được cử tri trước những gì đang xảy ra, mà gần đây nhất là điểm thi SAT sẽ tăng hay giảm dựa vào lý lịch và gia cảnh nhằm san bằng bất công xã hội
18/05/2019(Xem: 611)
Làng nổi Kor Ka’Ek có khoảng 290 gia đình người Việt, phần lớn là thế hệ thứ hai hoặc thứ ba (sinh ra ở Cambodia). Tuy nhiên, tình trạng di trú của các thế hệ người Việt sinh ra ở Cambodia đều gần như giống nhau: không được hưởng quy chế quốc tịch
18/05/2019(Xem: 384)
Khi nói «19/5 là ngày sanh của Hồ Chí Minh» là tự thừa nhận một sự dối trá có chủ ý của chính ông ấy. Ngày sanh dối trá, ngày cách mạng tháng 8 dối trá, ngày độc lập 2/9 cũng dối trá vì tất cả đều chỉ nhằm gạt mọi người
17/05/2019(Xem: 925)
Hơn hai chục năm trước, khoảng thập niên 90, tôi cùng một vài bằng hữu Phật tử lái xe từ San Jose xuống Quận Cam , trong đó có Lý Khôi Việt (đã mất), giáo sư Vũ Thế Ngọc, giáo sư Nguyễn Châu; thăm một số bằng hữu trong giới trí thức Phật giáo nhân mùa Phật Đản.
17/05/2019(Xem: 1111)
Tháng tư 2019 ! Tháng Tư Đen thứ 45 ! Phải thứ 45, vì chúng tôi đếm cả tháng Tư Đen 1975, cái tháng tư ấy, đen tối, đầy kinh hoàng, đầy chết chóc lo âu, với những hình ảnh những chiếc tàu, những chiếc xà lan đầy người tỵ nạn miền Trung chạy về, với hình ảnh nhà cha mẹ tôi đầy bà con từ Huế chạy nạn Cộng Sản vào Sài gòn tỵ nạn …
17/05/2019(Xem: 2033)
Tôi, cũng như nhiều bạn đồng niên khác thuộc “thế hệ thứ nhất” của dòng người tỵ nạn từ Việt Nam, đã sống hầu như gần trọn cuộc đời trưởng thành của mình dưới bóng che bao trùm của ông dù ông đã rời chính trường gần 30 năm.
16/05/2019(Xem: 444)
chúng ta có thể tự hào rằng mảng phó sản dính dáng đến âm nhạc của truyện Kiều, Miền Nam luôn luôn kéo ngọn cờ đầu. Nó cũng góp phần làm lớn mạnh nghệ thuật của đờn ca Tài Tử Miền Nam. Càng nhiều phó sản loại nầy thì đờn ca Tài Tử sẽ không bị bức tử như người bạn song hành của nó là tuồng Cải Lương.
16/05/2019(Xem: 435)
IRCC/ViệtMuseum họp mặt thân hữu 11 giờ trưa 21 tháng 7-2019 -- Viện bảo tàng thuyền nhân và VNCH hiện nay đã trưởng thành qua 40 năm sưu tầm sáng tác và 10 năm xây dựng trở thành một cơ sở lịch sử và duy nhất của người Việt tại hải ngoại.
16/05/2019(Xem: 1736)
Người Việt Nam nổi tiếng thế giới về việc trộm cắp. Du học sinh và lao động xuất khẩu người Việt đứng đầu bảng top ten về ăn cắp ở Nhật Bản.
16/05/2019(Xem: 1170)
Công luận thì tôi cũng tin như ông Nguyễn Chí Thiện (“Tôi biết nó, đồng bào miền Bắc này biết nó. Việc nó làm, tội ác nó ra sao.” 1968) nên khỏi cần đối mặt.
Tin công nghệ
Khoảng cuối tháng 05/2019, trong một bài viết được đăng tải trên blog của công ty, Google cho biết đã phát hiện ra một lỗ hổng bảo mật có thể khiến mật mã tài khoản của một lượng lớn người dùng dịch vụ G Suite bị lưu dưới dạng văn bản thuần túy.
Ngày 20 tháng 5, Trăng tròn và Sao Mộc, hành tinh lớn nhất của Hệ Mặt trời, gần như đã chia sẻ cùng khung nhìn trong ảnh.
Khoảng cuối tháng 05/2019, theo trang TechCrunch, dữ liệu tài khoản chứa thông tin cá nhân của 49 triệu người dùng Instagram đã vô tình bị rò rỉ trên mạng Internet. Những tài khoản bị ảnh hưởng bao gồm cả người nổi tiếng, tài khoản thương hiệu và một lượng người dùng có tầm ảnh hưởng lớn trên Instagram.
Hồi tháng 03/2019, Apple chính thức thừa nhận bàn phím cánh bướm của hãng gặp lỗi và ra mắt chương trình sửa miễn phí. Tuy nhiên, chương trình vẫn bị nhiều người dùng phàn nàn vì không hỗ trợ các mẫu MacBook vừa ra mắt như MacBook Air 2018 và MacBook Pro 2018. Hai mẫu laptop đã được cập nhật bàn phím nhưng cuối cùng vẫn gặp lỗi.
Khoảng cuối tháng 05/2019, Ngân hàng Trung ương Nepal tuyên bố cấm cửa ví điện tử Alipay và WeChat Pay tại Nepal
Tháng 05/2019, chính quyền ông Donald Trump đã ra lệnh cấm các công ty Mỹ hợp tác với Huawei. Tuân thủ chính sách mới, Google đã chính thức rút giấy phép sử dụng Android của Huawei và một loạt công ty Mỹ khác như Qualcomm, Intel cũng yêu cầu nhân viên tạm ngừng hợp tác với Huawei.
Khoảng cuối tháng 05/2019, Facebook chia sẻ rằng hãng đang giúp đỡ các tổ chức y tế cộng đồng chống lại các dạng dịch bệnh bằng cách chia sẻ cho họ 3 dạng bản đồ số có chứa các thông tin liên quan đến nhân khẩu học, cách thức di chuyển và khả năng truy cập Internet của người dùng mạng xã hội.
Xung đột thương mại Mỹ - Trung leo thang lên một bước mới khi vào ngày 10/05/2019, tổng thống Trump chính thức nâng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, từ 10% lên 25%. Điều này đang làm các nhà đầu tư vào Apple và chuỗi cung cấp của họ lo lắng hơn bao giờ hết. Ngay cả người luôn lạc quan vào Trung Quốc như nhà đầu tư lớn Thornburg Investment Management cũng đang rút vốn ra khỏi Apple và các công ty thuộc chuỗi cung ứng của họ, khi lo ngại rằng việc Mỹ áp đặt thuế quan có thể gây ra các tác động nghiêm trọng đến hệ sinh thái công nghệ.
Tại thời điểm tế bào khỏe mạnh bị căng thẳng, nó có thể chọn một trong hai con đường: hoặc là kích hoạt một quá trình tự hủy rồi chết, hoặc trở thành tế bào zombie
Khoảng giữa tháng 05/2019, Thượng viện Đức đã bỏ phiếu và chính thức thông qua luật về việc sử dụng xe scooter điện ở nơi công cộng.
Khoảng giữa tháng 05/2019, một số nguồn tin cho biết, người thừa kế Samsung, Lee Jae-yong, đã gặp gỡ quan chức từ các nhà mạng di động hàng đầu Nhật Bản để thảo luận về khả năng hợp tác trong công nghệ 5G
Khoảng giữa tháng 05/2019, trích lời phó chủ tịch Samsung Ji Hyun-ki, hãng tin Tân Hoa Xã của Trung Quốc đưa tin rằng công ty Hàn Quốc sẽ đầu tư hơn 14 tỷ USD vào nhà máy NAND tại Xian, Trung Quốc. Tuy nhiên, sau đó Samsung đã phủ nhận thông tin trên trang Reuters. Hãng không hoàn toàn bác bỏ khả năng đầu tư nhưng cho biết chưa có quyết định nào được đưa ra.
Khoảng giữa tháng 05/2019, sau khi bị Google ngừng cấp phép sử dụng hệ điều hành Android và các dịch vụ, Huawei cũng đã có phản hồi chính thức. Lời đầu tiên đó là khẳng định những chiếc smartphone Huawei và Honor hiện tại sẽ vẫn nhận được các bản cập nhật mới.
Hồi năm 2016, một loạt các đồng minh và công ty tư nhân của Mỹ ở Châu Âu và Châu Á bị tấn công mạng. Theo công ty an ninh mạng Synmantec, Trung Quốc đứng sau các vụ tấn công. Nhưng điều bất ngờ lớn nhất là các công cụ hack được sử dụng lại chính là tài sản của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), đã bị các nhân viên tình báo Trung Quốc mua lại và tái sử dụng. Điều này cho thấy một thực tế khá phũ phàng là Mỹ đã mất quyền kiểm soát các phần quan trọng trong kho vũ khí an ninh mạng của chính mình.
Tháng 04/2019, người dùng Windows 10 gặp sự cố khi bản cập nhật Windows 10 April "Patch Tuesday" khiến hệ thống treo cứng ngay trong quá trình cài đặt chính nó, và tệ hơn là khiến nhiều người dùng khác không thể khởi động lại máy sau đó.
Copyright © 2019 vietbao.com All rights reserved 