Hôm nay,  

Cánh Đồng Chum Ai Lao

1/16/201800:00:00(View: 7682)
CANH DONG CHUM
Cánh Đồng Chum.

Đường Bình

Cánh đồng Chum (Plain of Jars) là một vùng đồng bằng rộng lớn miền cực bắc thuộc tỉnh Xiang Khouang nước Ai Lao . Đèo cao núi thẩm đường đi rất nguy hiểm. Trong vùng này có hằng ngàn cái chum đủ cỡ nằm rải rác khắp thung lũng Xieng Khuoang. Cánh đồng Chum là vùng đất tiền sử, cho đến nay không có ai biết làm bằng vật liệu gì? Làm với mục đích gì? và niên đại của cánh đồng Chum.

Anh bạn Lào nói với tôi đây là một vùng đất hứng chịu nhiều nhứt bom đạn của Mỹ thả xuống , mục đích để ngăn chận quân lính Bắc Việt và quân Cộng Sản Pathet Lào. Máy bay Mỹ loại B-52 thả bôm ngày đêm, và thả thuốc khai hoang để tiêu diệt hằng triệu cây rừng, người ta ước tính từ năm 1964 đến 1973 quân đội Mỹ đã thả 262 triệu quả bom đủ loại khắp khu vực này, nó nhiều hơn số bom thả trong thời kỳ đệ nhị Thế Chiến trên thế giới. Trong số bom thả xuống có hơn 80 triệu quả chưa phát nổ, vẫn còn đang nằm rải rác trong vùng này. Anh bạn Lào nói rất nhiều trái loại bom chùm (Cluster bom) chống cá nhân giống như trái banh nhỏ, nhiều người tưởng nó là đồ chơi, nhứt là trẽ em, nhặc nó lên bị phát nổ chết và chết rất nhiều.

Cả khu vực phía bắc Ai Lao bây giờ là một vùng rừng lá thấp, không còn cây cao bóng mát như xưa. Sau Hiệp định đình chiến Paris năm 1973 quân đội Mỷ chấm dứt thả bom, nhiều người dân Lào chết vì bom trong vùng Cánh Đồng Chum, chánh phủ Lào kêu gọi Mỹ và nhiều tổ chức quốc tế giúp tháo gỡ, tất cả nỗ lực mấy chục năm nay chỉ giài quyết được một phần nào trong vùng số 1 thôi, vì nó quá nhiều làm không xuể nên đành bó tay.

Sau chiến tranh, vì nhu cầu phát triển kinh tế, hằng triệu thước khối gỗ quý bị hạ xuống đem bán. Núi rừng bị đốt sạch để trồng hằng triệu cây chuối để xuật khẩu. Vào mùa mưa, cỏ mây mọc xum xê rất nhanh, sau mùa mưa người ta đốt, đứng trên đỉnh núi Trường Sơn nhìn xa thẩm về chân trời phía Lào, lửa cháy sáng rực mấy ngọn núi, khói bay cao che khuất bầu trời, ban ngày không thấy mặt trời, ban đêm không thấy trăng sao.

Cánh Đồng Chum chia thành 9 vùng, vùng số #1 có 400 cái chum, đủ kích thước, có cái hai ba người ôm và cao hơn hai thước, một vài cái có nấp đậy, tôi tò mò trèo lên một cái nhìn bên trong thấy đất và lá cây khô. Du khách chỉ đến tham quan trong vùng #1, có thể nhìn thấyhố bom lớn nhỏ rải rác khắp nơi, có cái sâu hơn thước, nhiều cái Chum bị bom nổ làm sức mẻ bể miệng, có cái bị chôn vùi một phần nằm lô nhô. Đường mòn vạch sẵn cho du khách đi tham quan, một vài nơi có gắng bảng cảnh cáo nguy hiểm du khách không nên đến gần. Có một ngọn núi thấp nằm riêng rẻ, mới nhìn tưởng là hầm trú ẩn, tại miệng hang có một cái bàn thờ đặc trên khúc cây khô chơi vơi cao khoảng một thước, vài cây nhang đang tỏa khói do du khách đến trước cúng bái, tôi thấp nắm nhang chiêm bái người quá cố rồi lên dường về thị trấn Phongsavang thủ Phủ Tỉnh Xieng Khouang.


Phongsavang cao nguyên đất đỏ, một hàng phố nhỏ nằm trên môt con đường dài cả cây số, đường xá mới tái tạo tráng nhựa chạy rất êm. Trời tối sương khói bao phủ, hàng đèn đường vàng chiếu sáng lờ mờ, thỉnh thoảng một chiếc xe mô tô hai bánh chạy nhanh tiếng động cơ chát chúa không biết đi về đâu. Xe chúng tôi chạy chầm chậm trên con phố chính đi tìm chổ ngủ, bất chợt anh tài xế ngừng xe giửa đường, nhìn dáo dát thấy căn phố bên phải có tấm bảng hiệu lớn với hình một cô gái xinh đẹp mỉm cười mời mọc, trên tấm bản có một hàng chữ Lào ngòang nghèo không ai biết đọc, tôi không nhìn hàng chữ đó mà nhìn khuôn mặt đẹp của cô, liết mắt tôi thấy mấy chữ bằng tiếng Anh ghi rõ ... Maty Hotel - Your Home Away From Home. Mừng quá, tôi la lên và dục mỏi người xuống xe, chưa bước vô tiệm mà trong lòng nghỉ rằng sau một ngày rông rủi tìm tòi và nghe những chuyện hải hùng đau thương của dân tộc Ai Lao, tôi chỉ mong có chổ cho tôi một giất ngủ bình yên là thần tiên rồi.

Xuống xe bước vô thấy trước cửa chính ra vào có một cây xanh, chủ khách sạn treo một hàng vỏ bôm bi lòng thòng trang trí cho cửa tiệm, một võ bình xăng máy bay dài thòn nằm bên lối đi. Hotel Maty có chỗ cho ngủ và có cho ăn thật là thần tiên vì suốt cả ngày nay chúng tôi không mang theo thức ăn, nước uống củng quên mang theo. Bữa cơm Maty Hotel hôm nay có rau có nước mắm cay hợp khẩu vị ngon tuyệt vời. Sau cơm tối ông chủ hotel mời chúng tôi xuống phòng khách xem truyền hình. Ông nói: Đêm nay đài truyền hình chiếu phim thời sự. Tôi xuống phòng khách mở cửa phòng bên trong tối thui, dưới ánh đèn mờ thấy có người ngồi trong đó, âm thanh T.V phát ra rầm rầm, chương trình đã bắc đầu từ hồi nào rồi. Tôi bước vào sâu bên trong tìm chổ ngồi, trên màn ảnh 16 inch không màu, máy bay Mỹ oanh kích thả bôm, dân chúng chạy tán loạn. Các anh chiến sĩ (Pathet Lao) áo đen đi dép râu tay cầm súng A.K không sợ chết, hùng dũng xong pha chiến trận. Bôm nổ khắp vùng nhà tan cửa nát người chết kẻ bị thương đầy máu và nước mắt. Trong phòng khách một nhóm khoản mười người, nam nữ sồn xồn thuộc một hội cựu chiến binh Mỹ từ Chicago mới đến chiều nay, mọi người xem phim trầm lặng. Chương trình T.V chấm dứt, mấy người bước ra khòi phòng khách đứng dưới ánh đèn màu treo ngoài trời, mấy ngụm khói thuốc Marboro bay lên cao, một người buồn bả trách mốc ai đó đã gây đau thương cho dân tộc Ai Lao.

Không gian yên tịnh, vần trăng sáng tỏa xuyên qua màng sương mỏng dảy núi Trường Sơn xa xa đậm nét màu xanh tô điểm Phongsavang đẹp tuyệt vời.

Đường Bình

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Chỉ còn vỏn vẹn chưa đầy ba tuần nữa là ngày bầu cử. Cho đến hôm nay, ai nói, cũng đã nói. Ai làm, cũng đã làm. Nói nhiều hay ít, và làm nhiều hay ít, cũng đã thể hiện rõ ràng. Trừ khi, như một cựu ký giả của tờ Sóng Thần trước năm 1975, hiện đang sinh sống ở Virginia, nói rằng: “Có thể họ không lên tiếng trước công chúng, nhưng ngày bầu cử, lá phiếu của họ dành cho đảng đối lập.” Vị cựu nhà báo này muốn nói đến cựu tổng thống Hoa Kỳ, George W Bush, vị tổng thống duy nhất thuộc đảng Cộng hoà còn tại thế.
Hoa Kỳ luôn được tôn vinh là một cường quốc tích cực tham gia trong mọi sinh hoạt chính trị quốc tế, nhưng lịch sử ngoại giao đã chứng minh ngược lại: Hoa Kỳ từng theo đuổi nguyên tắc bất can thiệp và cũng đã nhiều lần dao động giữa hai chủ thuyết quốc tế và cô lập. Trong việc thực thi chính sách đối ngoại trong thế kỷ XX, Hoa Kỳ mới thực sự trực tiếp định hình cho nền chính trị toàn cầu, lãnh đạo thế giới tự do và bảo vệ nền an ninh trật tự chung. Nhưng đối với châu Âu, qua thời gian, vì nhiều lý do khác nhau, càng ngày Hoa Kỳ càng tỏ ra muốn tránh xa mọi ràng buộc càng tốt.
Tiếng Việt không ít những thành ngữ (ví von) liên hệ đến đặc tính của nhiều con vật hiền lành và quen thuộc: ăn như heo, ăn như mèo, nhát như cáy, gáy như dế, khóc như ri, lủi như trạch, chạy như ngựa, bơi như rái, khỏe như voi, hỗn như gấu, chậm như rùa, lanh như tép, ranh như cáo, câm như hến …Dù có trải qua thêm hàng ngàn hay hàng triệu năm tiến hóa, và thích nghi để sinh tồn chăng nữa – có lẽ – sóc vẫn cứ nhanh, sên vẫn cứ yếu, cú vẫn cứ hôi, lươn vẫn cứ trơn, đỉa vẫn cứ giai, thỏ vẫn cứ hiền, cá vẫn cứ tanh, chim vẫn cứ bay, cua vẫn cứ ngang (thôi) nhưng hến thì chưa chắc đã câm đâu nha.
Khi thiên tai đổ xuống, thảm họa xảy ra, và con người với khả năng chống đỡ có giới hạn, thì những gì nhân loại có thể làm là cứu nhau. Ngược lại với nguyên tắc tưởng chừng như bất di bất dịch của một thời đại mà con người luôn hướng đến hòa bình và lương thiện, lại là các thuyết âm mưu tạo ra để lan truyền thù ghét và mất niềm tin vào chính quyền đương nhiệm. Đại dịch Covid-19 vĩnh viễn là sự thật của lịch sử Mỹ, trong triều đại của Donald Trump. Tòa Bạch Ốc của Trump lúc ấy, qua lời mô tả của những nhân viên trong ngày dọn dẹp văn phòng làm việc để bắt đầu bước vào giai đoạn “work from home” là “ngôi nhà ma.” Giữa lúc số người chết tăng theo từng giây trên khắp thế giới thì Trump vẫn điên cuồng xoay chuyển “tứ phương tám hướng” để kéo người dân quay về một góc khác của đại dịch, theo ý của Trump: “Covid không nguy hiểm.”
Mặc dù các bác sĩ tâm thần có bổn phận bảo mật các thông tin sức khỏe tâm thần do bệnh nhân tiết lộ, nhưng hầu hết các tiểu bang tại Hoa Kỳ đều có luật bắt buộc hoặc cho phép bác sĩ tâm thần tiết lộ thông tin bí mật khi bệnh nhân có triển vọng gây tổn hại cho cộng đồng...
Trong tuần lễ cuối cùng của chiến dịch tranh cử tổng thống vào năm 1980 giữa Tổng Thống Đảng Jimmy Carter (Dân Chủ) và ứng cử viên Ronald Reagan (Cộng Hòa), hai ứng cử viên đã có một cuộc tranh luận duy nhất vào ngày 28 tháng 10. Trong cuộc tranh luận, Reagan đã nêu ra một trong những câu hỏi quan trọng nhất trong mọi thời đại: “Hôm nay quý vị có khá hơn bốn năm trước hay không?” Câu trả lời của Carter là “KHÔNG." Cùng với một số lý do không kém quan trọng khác, số phiếu của ông đã giảm xuống vào những ngày quan trọng cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Reagan đã giành được số phiếu phổ thông lớn và chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Nobel là một giải thưởng cao qúy nhưng đó không phải là tất cả hay tối thượng mà, xét cho cùng, mục tiêu của nền văn học quốc gia hay bất cứ lĩnh vực nào khác đâu nhất thiết là hướng tới giải Nobel? Mahatma Gandhi đã năm lần bị bác giải Nobel Hoà Bình nhưng so với một Henry Kissinger hí hửng ôm nửa cái giải ấy vào năm 1973, ai đáng ngưỡng mộ hơn ai? Tuyên ngôn Nobel Văn Chương 1938 vinh danh nhà văn Mỹ Pearl Buck về những tác phẩm “diễn tả xác thực đời sống của nông dân Trung Hoa” nhưng, so với Lỗ Tấn cùng thời, nhà văn không chỉ diễn tả xác thực đời sống mà cả tâm não của người Trung Hoa, ai để lại dư âm lâu dài hơn ai?
Nếu mũ cối là biểu tượng của thực dân Tây phương vào thế kỷ 18 thì, bây giờ, “năng lượng tích cực”, như là diễn ngôn của thực dân Đại Hán với những dấu ấn đậm nét của tân hoàng đế Tập Cận Bình, đã trở nên gắn bó với người Việt, từ diễn ngôn của thể chế cho đến giọng điệu ngôn tình của những đôi lứa bỡ ngỡ trước ngưỡng cửa hôn nhân.
AI là trí tuệ nhân tạo. AI là một kho kiến thức nhiều vô cùng vô tận, đã siêu xuất chứa đựng nhiều thư viện nhân loại hơn bất kỳ dữ liệu tri thức nào, và cứ mỗi ngày AI lại mang thêm nhiều công năng hữu dụng, mà một người đời thường không thể nào có nổi kho tri thức đó. Trong khi đó, Thầy Tuệ Sỹ là một nhà sư phi thường của dân tộc, với những tri kiến và hồn thơ (như dường) phong phú hơn bất kỳ nhà sư nào đã từng có của dân tộc Việt. Câu hỏi là, AI có thể biểu hiện như một Tuệ Sỹ hay không? Chúng ta có thể gặp lại một phong cách độc đáo của Tuệ Sỹ trong AI hay không? Thử nghiệm sau đây cho thấy AI không thể sáng tác được những câu đối cực kỳ thơ mộng như Thầy Tuệ Sỹ. Để thanh minh trước, người viết không phải là khoa học gia để có thể hiểu được vận hành của AI. Người viết bản thân cũng không phải học giả về kho tàng Kinh Phật để có thể đo lường sự uyên áo của Thầy Tuệ Sỹ.
Israel và Iran đã âm thầm chống nhau trong một thời gian dài. Nhưng nhiều diễn biến sôi động liên tục xảy ra gần đây làm cho xung đột giữa hai nước leo thang và chiến tranh có nguy cơ bùng nổ và lan rộng ra toàn khu vực. Điển hình là vào tháng 4 năm nay, Iran công khai tấn công bằng tên lửa vào lãnh thổ Israel. Đầu tháng 10, Israel đã tấn công bằng bộ binh ở miền nam Lebanon. Trước đó, trong cuộc không kích vào trụ sở dân quân Hezbollah ở Beirut, Israel đã tiêu diệt thủ lĩnh Hezbollah là Hassan Nasrallah và nhiều nhân vật quan trọng khác.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.